Streven. Vlaamse editie. Jaargang 54
(1986-1987)– [tijdschrift] Streven. Vlaamse editie–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Vlaamse editie. Jaargang 54. Streven VZW, Antwerpen 1986-1987
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar DBNL
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Vlaamse editie. Jaargang 54 uit 1986-1987.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
p. 280, kop onderaan de pagina: in het origineel loopt de kop over twee pagina's. Dat is in deze digitale versie niet weer te geven, de kop is daarom in zijn geheel op p. 280 geplaatst.
p. 524, noot 1: in het origineel ontbreekt het nootverwijzingsteken. Dat is hier aangevuld.
p. 698, 699: de koppen tussen vierkante haken zijn door de redactie toegevoegd.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 10: 864, deel 11: II) en pagina's met advertenties (deel 1: 77, 84, 96, deel 3: 267, 275, deel 5: 480, deel 6: 562, deel 7: 654, deel 8: 744, 760, 761, deel 9: IV, V, deel 10: 960, deel 11: t.o. 974, t.o. 975, I, binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, voorplat]
OKTOBER 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
GESPREK MET LEONARDO BOFF
HENDRIK DE MAN
POSTMODERNISME
[Deel 1, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 1, pagina 1]
| REDACTIE, Leonardo Boff. Een gesprek
Het - onlangs opgeheven - spreek- en schrijfverbod dat L. Boff was opgelegd, blijkt de pastorale bewogenheid en geestelijke creativiteit van de Braziliaanse theoloog geenszins gefnuikt te hebben. Van hemzelf kan de lezer hier vernemen: hoe hij die pijnlijke proef heeft doorstaan; welke kentering zich volgens hem wel en welke zich nog niet voltrokken heeft in het oordeel van de romeinse instanties over de bevrijdingstheologie; hoe ver het staat met de al lange tijd geplande historisch-systematische studie van de bevrijdingstheologie; en welke nieuwe inzichten de open gesprekken van hemzelf en anderen met de Cubaanse leider, Fidel Castro, hem hebben bijgebracht. |
3 |
| HENDRIK BRUGMANS, Over Hendrik de Man in 1940-1941
Hoe kwam H. de Man, boegbeeld van een vernieuwd socialisme ertoe de (militaire) overwinning van Nazi-Duitsland althans aanvankelijk te begroeten als een concrete, reële kans om zijn ideeën en idealen waar te maken? Op grond van uitvoerige publicaties en studies in binnen- en buitenland zocht de auteur ‘sine ira et studio’ De Mans motieven en handelwijze vooreerst ‘te verstaan’, en ze vanuit dat begrip te ‘verklaren’. Brugmans' geenszins vergoelijkende maar wel ‘zich inlevende’ geschiedschrijving zou model kunnen staan voor de blijkbaar nog steeds moeilijke, enigermate objectief-historische benadering van de traumatiserende oorlogs- en bezettingsjaren. |
11 |
| ERIK FAUCOMPRET en KOEN BERTELS, Karl Polanyi en het ontstaan van de markteconomie
In tegenstelling met de klassieke economen van zijn tijd heeft K. Polanyi al in de jaren veertig een uitgesproken multidisciplinaire benadering en interpretatie voorgesteld van het ontstaan van de supranationale, ‘vrije’ markteconomie. Nu het geloof in de regulerende mechanismen van dit soort markt opnieuw hoge verwachtingen wekt, zou Polanyi's veelzijdige analyse en theorie op zijn minst kunnen helpen om de impasses te vermijden van de louter economische benadering van een nog zo pregnant economische crisis. |
24 |
| GEERT LERNOUT, Postmodernisme
Naar aanleiding van het verzamelwerk ‘Modernen versus postmodernen’ (1986) vraagt de auteur zich af op welke, al dan niet deugdelijke gronden men mag of zelfs zou moeten gewagen van een ‘postmodernisme’ dat, als een algemene, cultureel-maatschappelijke trend, niet alleen de meest uiteenlopende artistieke uitingen maar ook vrijwel elke talige, intellectuele en filosofische activiteit van onze tijd zou kenmerken. Die globale karakterisering van het recente verleden en heden blijkt een nogal geforceerde poging te zijn om de concrete veelvormigheid en veelzinnigheid van het culturele gebeuren op één, overwegend theoretische noemer te brengen. |
33 |
[Deel 1, pagina 2]
| BART VERSCHAFFEL, Kunst komt thuis waar ze te gast is. Notities bij de Gentse ‘Kunstkamers’
Naar aanleiding van de ‘Gentse feesten’ werd de voorbije zomer een waaier van initiatieven ontplooid om de kunst ‘onder het volk’ en dichter bij de mens te brengen. Het meest fascinerende kroonstuk daarvan was ongetwijfeld een project van Jan Hoet, ‘Chambres d'Amis’: in een vijftigtal (heren)huizen van de binnenstad stelden kunstenaars, in overleg met de huidige ‘bewoners’, hun werk ten toon binnen de meer of minder ‘aangepaste’ woonruimten, die door dezelfde bewoners drie maand lang voor bezoekers werden opengesteld. De auteur analyseert de aparte verdiensten van dit unieke experiment en situeert het in het geheel van de gelijktijdig, elders in de stad, opgezette projecten die allang ‘gearriveerde’ of nog niet erkende kunstenaars aan de man zochten te brengen. |
44 |
| LEO GEERTS, Het literaire klimaat 1970-1985
Samen met de twee delen van Literair Lustrum (1960-1965, 1965-1970) vormt de verzameling opstellen en overzichten in Het literair klimaat 1970-1985 een soort trilogie over de recente literaire bedrijvigheid - en de wetenschappelijke of kritische verwerking daarvan - in ons Nederlandse taalgebied. De auteur onderstreept en kritiseert ten dele bepaalde elementen van deze kroniek zoals: het ‘afstandelijk’ en/of ‘geïmporteerd’ karakter van de academische literatuurwetenschap; de willekeur en commercialisering in het vertaalbeleid; en vooral de vrees, het onvermogen of de onwil van de literaire criticus om een - desnoods persoonlijk en dus riskant - (waarde)oordeel uit te spreken over de kwaliteit van het door hem behandelde literaire werk. |
52 |
| LUC HERMAN, Günter Grass en het einde van de mensheid
De ongerustheid, zoniet ontsteltenis van de West-Duitsers - hun roerige Groenen voorop - over het dramatische Waldsterben en andere, nog voorzienbare milieurampen heeft in G. Grass' jongste roman, Die Rättin haar literair-artistiek beslag gevonden. Aan de hand van al vertrouwde en nieuwe ‘parabels’ en mijmeringen gaat de vaak grimmige onheilsprofeet tenslotte toch op zoek naar een nog niet volkomen verspeelde overlevingskans voor mens én natuur. |
61 |
| JAN ROLIES, Recht op gezondheid?
Waar de economische wetten de wereld beheersen, in het rijk van de Mammon en Prometheus is er geen plaats voor kleine en arme mensen, voor dommen, gehandicapten, zwakken, zieken. Mensen moéten gezond zijn, of ze tellen niet mee. In grove trekken schetst de auteur hoe we tot dat soort ‘humanisme’ gekomen zijn. |
67 |
| Forum | |
| Geen Heibel meer/ Joris Gerits | 78 |
| Het estheticisme van de Franse slag/ Rudi Laermans | 80 |
| Boekbespreking | 85 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 1, voorplat]
STREVEN
OKTOBER 1986
Inhoud
| Leonardo Boff. Een gesprek / Redactie | 3 |
| Over Hendrik de Man in 1940-'41 / Hendrik Brugmans | 11 |
| Karl Polanyi en het ontstaan van de markteconomie / Koen Bertels en Erik Faucompret | 24 |
| Postmodernisme / Geert Lernout | 33 |
| Kunst komt thuis waar ze te gast is. Notities bij de Gentse ‘Kunstkamers’ / Bart Verschaffel | 44 |
| Het literair klimaat 1970-1985 / Leo Geerts | 52 |
| Günter Grass en het einde van de mensheid / Luc Herman | 61 |
| Recht op gezondheid?/ Jan Rolies | 67 |
| Forum | |
| Geen Heibel meer / Joris Gerits | 78 |
| Het estheticisme van de Franse slag / Rudi Laermans | 80 |
| Boekbespreking | 85 |
ISSN 0039-2324
[Deel 2, voorplat]
NOVEMBER 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
RECHT OP EUTHANASIE?
TIMMERMANS' STEREOTIEPE VLAANDEREN
MARX' IDEOLOGIE
[Deel 2, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 2, pagina 97]
| FERNAND VAN NESTE S.J., Euthanasie. Rechtsethische beschouwingen
Waarom moet een ethisch verantwoord geacht, euthanaserend handelen toch zo nodig in het recht ingeschreven en als een recht op zelfbeschikking omschreven worden? Tegen beide opvattingen uit de auteur fundamentele bezwaren en hij vindt dat er in een specifiek medische ethiek genoeg speelruimte bestaat om dergelijke uitzonderingssituaties aan te kunnen, zonder daar algemene rechtsregels en bedenkelijke (mensen)rechten mee te zullen of moeten verbinden. |
99 |
| LUDO ABICHT, De nieuwe Amerikaanse utopie is links en feministisch
Vergelijkenderwijze bespreekt de auteur twee, met een behoorlijke portie science fiction gekruide utopische romans en een heel wat concreter bevrijdingsverhaal van respectievelijk (de Noordamerikaanse schrijfsters) Ursula K. Le Guin, Marge Piercy en Alice Walker. Fantastische utopische modellen en vruchtbare vormen van verzet hoeven geen realistische toekomstvoorspellingen noch valabele oplossingen aan te reiken, om toch enigermate te verhelderen wat bij een aantal mensen, in casu vrouwen, leeft en aan welke, allicht toegedekte kwalen de bestaande samenleving lijdt. |
106 |
| JEF VAN MEENSEL, Het stereotiepe beeld van Vlaanderen in het werk van Felix Timmermans
Timmermans' ver buiten de landsgrenzen reikend succes werd voor een groot deel toegeschreven aan het makkelijk herkenbare beeld dat hij van het tegelijk ‘sensuele en mystieke’ Vlaanderen zou opgehangen hebben. Die stereotiepe ‘Vlaamsheid’ behoorde echter al lang tot de visie en het verwachtingspatroon van de kunsthistorische en literaire kritiek in binnenen buitenland, wordt tot op vandaag nog vaker probleemloos gehanteerd en blijkt inderdaad - zij het op een beduidend origineler en minder reductionistische manier - door Timmermans zelf aanvaard en beaamd, verbeeld en verwoord geweest te zijn. |
120 |
| RUDI LAERMANS, Marx over ideologie De ‘Kapital’-cyclus herlezen
Aan het nog steeds veelvuldig in pejoratieve of neutrale zin gehanteerde concept ‘ideologie’ heeft Karl Marx ongetwijfeld een beslissende wending gegeven: in zijn (eerste) afrekening met Hegel in Die Deutsche Ideologie en in zijn dan toch weer hegeliaanse wetenschaps-filosofische benadering van mens en maatschappij in de vierdelige turf van Das Kapital. De auteur wijst vooral op het verschil tussen Marx' aanvankelijke Hegel- en ideologiekritiek en de kennissociologische onthulling van ‘de werkelijkheid achter de schijn’ die Das Kapital althans pretendeert te zijn. |
130 |
[Deel 2, pagina 98]
| HENK JANS, Tsjernobyl: oorzaken, gevolgen, gevolgtrekkingen
Op de in Wenen eind augustus samengeroepen internationale conferentie van het IAAE is de Sovjetunie dan toch weer over de brug gekomen met een omstandig rapport over de oorzaken van de Tsjernobyl-ramp en de zekere of nog onzekere gevolgen daarvan op middellange en lange termijn. Naast een paar algemene en enkele concrete gevolgtrekkingen omtrent de - te verhogen - veiligheid van kerncentrales is er, wat de mogelijke herziening van het globale energiebeleid (in Oost, West en Derde Wereld) betreft, in Wenen niets nieuws uit de bus gekomen. |
139 |
| ANDRE DE LAET, Middeleeuwse ruimtebeleving en Italiaanse schilderkunst
Byzantijnse en Romaanse kunst hadden, elk op hun manier, de driedimensionale ruimte genegeerd om hun (sacrale) personages naast en/of boven elkaar in één vlak te situeren, vanwaar deze hun verheven wezen uitstraalden naar de toeschouwer toe. In de werken van Cimabue, Cavallini, Giotto en Lorenzetti leidde de gotische gevoeligheid voor de concreet beleefde ruimte tot een eerste ontdekking en verbeelding van de centrale perspectief. Toch waren deze Italiaanse pioniers van het Trecento nog echte middeleeuwers en geen representanten van de wetenschappelijk-objectief uitgewerkte perspectief, die pas in de Renaissance haar beslag zou krijgen. |
153 |
| LUK CORLUY, Mexico: het falen van de schuldenstrategie
Sinds een paar jaar is Mexico krampachtig op zoek naar enig draaglijk vergelijk met zijn buitenlandse schuldeisers en geldschieters, die het land hun strategie van de ‘korte maar harde pijn’ wilden opdringen: géén uitstel van de rentelastafbetalingen én drastische saneringen en inleveringen in eigen land. Die strategie heeft gefaald doordat zij elke heropleving of groei van de Mexicaanse economie blokkeerde, en de arme Mexicaanse massa een nog uitzichtlozer toekomstperspectief bood. En is volstrekt onhaalbaar geworden na de rampzalige aardbeving van september 1985 en de forse daling van de aardolieprijzen, Mexico's voornaamste exportartikel. |
166 |
| Forum | |
| De ziekte van Baumol. Podiumkunsten en economie / Carlos Tindemans | 175 |
| Boekbespreking | 178 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt |
[Deel 2, voorplat]
STREVEN
NOVEMBER 1986
Inhoud
| Euthanasie. Rechtsethische beschouwingen / Fernand Van Neste s.j. | 99 |
| De nieuwe Amerikaanse utopie is links en feministisch / Ludo Abicht | 106 |
| Het stereotiepe beeld van Vlaanderen in het werk van Felix Timmermans / Jef van Meensel | 120 |
| Marx over ideologie. De ‘Kapital’-cyclus herlezen / Rudi Laermans | 130 |
| Tsjernobyl: oorzaken, gevolgen, gevolgtrekkingen / Henk Jans | 139 |
| Middeleeuwse ruimtebeleving en Italiaanse schilderkunst / André De Laet | 153 |
| Mexico: het falen van de schuldenstrategie / Luk Corluy | 166 |
| Forum | |
| De ziekte van Baumol. Podiumkunsten en economie / Carlos Tindemans | 175 |
| Boekbespreking | 178 |
ISSN 0039-2324
[Deel 3, voorplat]
DECEMBER 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
HET VLUCHTELINGENPROBLEEM
FEMINISME EN LITERATUUR
PERU EN MOEDER AARDE
[Deel 3, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 3, pagina 193]
| MICHAEL J. SCHULTHEIS S.J., Vluchtelingen in de wereld
Na Wereldoorlog II hebben de gedwongen volksverhuizingen in Europa op vrij korte tijd geleid tot een - binnen en dank zij de Verenigde Naties uitgewerkt - vluchtelingenstatus, met de daarbij horende rechten van de vluchteling en bindende of op zijn minst dringend aanbevolen gedragsregels ten aanzien van de vluchteling. Maar intussen is het vluchtelingenprobleem voornamelijk een nieuwe plaag in de Derde Wereld geworden, en blijken de eertijds geformuleerde regels niet te beantwoorden aan de aparte aard en omstandigheden, die de (massale) vluchtelingenstromen in deze landen kenmerken. In een volgend artikel (januari-nummer) gaat de auteur in op de oorzaken van het vluchtelingenprobleem en de mogelijke oplossingen. |
195 |
| SORIYA J.-M. BIRSENS S.J., Vluchteling in Samlor Chngangn. Geschiedenis van een kamp
Als tijdelijke mede-bewoner vertelt de auteur wat een kamp van Khmer vluchtelingen zoal voorstelt in het grensgebied tussen Cambodja en Thailand. In de primaire levensbehoeften is daar meestal, dank zij de internationale hulporganisaties, op relatief bevredigende wijze voorzien. Maar de mensen zijn almaar dieper getekend door de voortdurende onzekerheid omtrent hun toekomst op iets langere termijn, en door de uitgesproken voorlopigheid van het mettertijd nogal behoorlijk op dreef geraakte nieuwe leven in kampen, die zij vaker van de ene op de andere dag moeten ontruimen omdat het oorlogsgeweld alweer te dicht genaderd is. |
203 |
| ERIK FAUCOMPRET, Godsdienstbeleving in een democratische maatschappij. Alexis de Tocqueville III
Als een bevoorrechte en schrandere getuige van de Amerikaanse democratie was Alexis de Tocqueville, ten behoeve van zijn Europese tijdgenoten, uitvoerig ingegaan op een z.i. merkwaardig fenomeen in de VS: het samenspel tussen burgerlijke en politieke vrijheden enerzijds, en de desondanks ongemeen sterke invloed van religieuze overtuigingen en instanties in het publieke leven anderzijds. Anderhalve eeuw later vraagt de auteur zich af in hoeverre de Tocqueville's interpretaties en voorspellingen coherent waren en/of bewaarheid geworden zijn. |
212 |
| GEORGES DE SCHRIJVER, Pachamama, Moeder Aarde en de strijd om democratische rechten in Peru
In het nog steeds door geweld en tegengeweld geplaagde Peru worden van bovenaf en van onderenuit pogingen tot sociale, economische en legale hervormingen ondernomen, die nogal wat moeite hebben om halverwege samen te treffen. Gelijkaardige strekkingen komen ook in |
223 |
[Deel 3, pagina 194]
| de kerk voor, waar men o.m. aandacht begon op te brengen voor de gemeenschapsvormende en ontvoogdende waarde van de lange tijd geminachte volksreligie van de Indio's. | |
| KRISTIEN HEMMERECHTS, Feminisme en literatuur. Vrouwen lezen de traditie
De Anglo-Amerikaanse feministische kritiek op onze ‘mannenmaatschappij’ is een breed spectrum geworden van literair - en kunsthistorische studies, of zelfs kunstwerken (b.v. Judy Chicago's sculptuur) die deze kritiek hard moesten maken. De feministische literatuur van Fransen huize was tegelijk radicaler en subversiever en spitste zich vooral toe op de linguïstische dimensies van het traditioneel mannelijk betoog. In beide gevallen dreigt het gevaar dat het verzet tegen de mannelijke stereotypering van de vrouwelijke natuur op zijn beurt omslaat in een even stellige bevestiging van weliswaar andere maar toch weer als typisch vrouwelijk geldende kenmerken of eigenschappen. |
237 |
| GEORGI VERBEECK, Geschiedschrijving in de DDR. Tussen ideologie en nationaal bewustzijn
Na het débâcle van 1945 viel het de geschiedschrijving in de DDR niet licht om de ideologisch en politiek juiste koers te varen tussen drie, niet gemakkelijk verenigbare visies op de eigen geschiedenis: de DDR als één doorbraak en vestiging - onder vele - van het internationale, door de Sovjetunie gepatroneerde communisme; de DDR als een zelfstandige en volwaardig Duitse natie; de DDR als de enige wettige erfgenaam van alle, in het hele Duitse verleden aanwijsbare, ‘progressieve’ krachten en bewegingen. De auteur volgt op de voet de keerpunten of accentverschuivingen die zich, ten aanzien van deze drie visies, de laatste veertig jaar in de geschiedschrijving van de DDR hebben voorgedaan. |
247 |
| HENK JANS, Augustinus: A Man For All Seasons
Hoe toegankelijk, laat staan actueel kan een nog zo grote, historische figuur als Augustinus zijn in een tijdsgewricht als het onze, dat zo zeer van het zijne verschilt? Met de bijdragen van F. Van der Meer, T.J. van Bavel en L. Janssen is de allicht toch geïnteresseerde, Nederlandstalige ‘leek’, de jongste decennia en jaren uitstekend gediend geweest en kan hij voortaan, naar eigen belangstelling, vermogen of godsvrucht, de uitzonderlijke, zowel literaire als menselijke en christelijke kwaliteit van Augustinus' oeuvre en persoon opnieuw ontdekken en er dieper in doordringen. |
258 |
| Forum | |
| Theaterpubliek / Carlos Tindemans | 268 |
| Buitenlands kapitaal in Latijns-Amerika / Erik Faucompret | 270 |
| Habermas' theorie van het communicatieve handelen / Rudi Laermans | 272 |
| Westerse seksualiteit / Rudi Laermans | 273 |
| Boekbespreking | 276 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 3, voorplat]
STREVEN
DECEMBER 1986
Inhoud
| Vluchtelingen in de wereld / Michael J. Schultheis s.j. | 195 |
| Vluchteling in Samlor Chngangn. Geschiedenis van een kamp / Soriya J.-M. Birsens s.j. | 203 |
| Godsdienstbeleving in een democratische maatschappij. Alexis de Tocqueville III / Erik Faucompret | 212 |
| Pachamama, Moeder Aarde en de strijd om democratische rechten in Peru / Georges De Schrijver | 232 |
| Feminisme en literatuur. Vrouwen lezen de traditie / Kristien Hemmerechts | 237 |
| Geschiedschrijving in de DDR. Tussen ideologie en nationaal bewustzijn / Georgi Verbeeck | 247 |
| Augustinus: A Man For All Seasons / Henk Jans | 258 |
| Forum | |
| Theaterpubliek / Carlos Tindemans | 268 |
| Buitenlands kapitaal in Latijns-Amerika / Erik Faucompret | 270 |
| Habermas' theorie van het communicatieve handelen / Rudi Laermans | 272 |
| Westerse seksualiteit / Rudi Laermans | 273 |
| Boekbespreking | 276 |
ISSN 0039-2324
[Deel 4, voorplat]
JANUARI 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
WAT VERANDERT ER MET GORBATSJOV?
SNEEUWWITJE. VROUW, LIEFDE EN HUWELIJK
NIEUW RECHTS IN AMERIKA
[Deel 4, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 4, pagina 289]
| MICHAEL J. SCHULTHEIS S.J., Vluchtelingen in de wereld II
Nu 95% van de vluchtelingen in de Derde Wereld leeft, is men al te licht geneigd het vluchtelingenprobleem af te doen als een probleem van de Derde Wereld, dat die Wereld dan maar zelf dient op te lossen. Maar de (voor)geschiedenis alleen al van het gewapend conflict tussen Somalia en Ethiopië toont overduidelijk aan dat het vooral de belangentegenstellingen tussen de twee grootmachten (VS en SU) zijn, die daar al geruime tijd uitgevochten worden. Zolang de internationale gemeenschap in haar denken en doen de polarisering rond het Oost-West-conflict handhaaft, zal zij mede verantwoordelijk zijn voor - en het hare bijdragen tot - de vluchtelingenproblemen in de Derde Wereld. |
291 |
| JÖRGEN OOSTERWAAL, Wat verandert er met Gorbatsjov?
Na de bleke interimperiode onder Andropov en Tsjernenko, trad Gorbatsjov van meet af aan naar voor als een frisse, dynamische leidersfiguur van wie velen, niet het minst in het Westen, verregaande hervormingen verwachten. De vraag is echter wel hoeveel speelruimte een rigide, autoritaire maatschappij als die van de Sovjetunie voor hervormingen laat, ondanks de vrij drastische verjonging van de bestuursapparaten die Gorbatsjov op korte tijd wist door te drukken. Zijn intentieverklaringen daarentegen - zowel op economisch als op politiek vlak - zijn minder ongewoon of nieuw dan de eerste indruk die men ervan overhield. |
304 |
| ERIK FAUCOMPRET, Nieuw Rechts in de Verenigde Staten
De recente opkomst van Nieuw Rechts in de VS is in de eerste plaats een terugkeer naar oereigen, zowel politieke als religieuze, nationale tradities. De verbreiding ervan werd echter ook in de hand gewerkt door de verdeeldheid binnen de Democratische Partij en door een opmerkelijke verschuiving van het demografische, industriële, culturele... zwaartepunt van het liberale noordoosten naar het conservatieve en bijbelvaster zuidwesten. Nieuw Rechts vleit bovendien de publieke opinie met zijn stellige belofte het deerlijk geschonden imago van de VS, met alle (machts)middelen en over de hele wereld, in zijn oude en verdiende glans te herstellen. |
315 |
| ERIC HULSENS, Sneeuwwitje. Vrouw, liefde en huwelijk
De thematiek van het Sneeuwwitje-sprookje blijkt niet alleen in meer culturen dan de onze maar binnen deze cultuur zelf, veel gevarieerder te zijn dan wat de gebroeders Grimm of Walt Disney daarvan in hun versies hebben gemaakt. De verhalen vertolken traditionele en stereotiepe visies op vrouw, liefde en huwelijk, maar onthullen tegelijk heel wat realistischer conflicten en rivaliteiten tussen familieverwanten, waarbij de hoofdfiguur lang niet altijd een toonbeeld van gedweeë onschuld en menslievendheid hoeft te zijn. |
327 |
[Deel 4, pagina 290]
| PETER KRUG, Vsevolod Garsjin, een rebelse melancholicus
De opmerkelijke renaissance in de Russische literatuur van de late 19e eeuw werd in feite ingeleid en ingeluid door het minder bekende en weinig omvangrijke oeuvre van Vsevolod Garsjin (1855-1888). In een tijdsklimaat, doortrokken van vruchteloze revoltes, ongenadige staatsterreur, esthetisch utilitarisme en moreel pessimisme, was Garsjin nu eens de illusieloze realist, die oorlogsgruwel en andere onmenselijkheden sarcastisch beschreef, en dan weer de meevoelende maar machteloze rebel, die niet in het reine kwam met de overmacht van het kwaad binnen de samenleving en het eigen hart. |
336 |
|
BART VERSCHAFFEL, De waarheid en de glans der dingen
Na een fin-de-siècle dat de interieurs had volgepropt met de meest uiteenlopende versierselen en voorwerpen, zou de moderne zakelijkheid nog alleen zweren bij de pure functionaliteit van binnen- en buitenarchitectuur, en bij de onvervalste ‘natuurlijkheid’ van de aangewende materialen. In de jaren 80 brak de Italiaanse Memphis-groep radicaal met deze gevestigde traditie en leefde zich uit in een fantasierijke tot kabelbonte, nieuwe design. Een bevrijdingsroes die moeilijk vol te houden was en nu al over zijn hoogtepunt heen blijkt te zijn. |
342 |
| GUY FREIERMUTH, Gesprek met Lode Bostoen (De Standaard)
De Vlaamse Uitgeversmaatschappij die destijds De Standaard redde, is aan haar tiende verjaardag toe. Reden genoeg om te peilen naar de financiële moeilijkheden en de mogelijkheden van een dagblad dat uitdrukkelijk mikt op een meer eisend intellectueel lezerspubliek. In het gesprek zijn vervolgens nog aan de orde: de economische, politieke en ideologische strekkingen en bindingen van het blad, de onafhankelijkheid van het redactioneel beleid ten aanzien van dit netwerk van relaties en invloeden en de omzichtigheid waarmee de VUM concurrentie en/of samenwerking met de nieuwe media benadert. |
351 |
| Forum | |
| De poëzie van Jos de Haes / Joris Gerits | 364 |
| De joden van Antwerpen / Clem Coppens | 366 |
| De zin van het beeld /Jan Flamend | 369 |
| Boekbespreking | 372 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 4, voorplat]
STREVEN
JANUARI 1987
Inhoud
| Vluchtelingen in de wereld II / Michael J. Schultheis s.j. | 291 |
| Wat verandert er met Gorbatsjov? / Jörgen Oosterwaal | 304 |
| Nieuw Rechts in de Verenigde Staten / Erik Faucompret | 315 |
| Sneeuwwitje. Vrouw, liefde en huwelijk / Eric Hulsens | 327 |
| Vsevolod Garsjin, een rebelse melancholicus / Peter Krug | 336 |
| De waarheid en de glans der dingen / Bart Verschaffel | 342 |
| Gesprek met De Standaard / Guy Freiermuth | 351 |
| Forum | |
| De poëzie van Jo de Haes / Joris Gerits | 364 |
| De joden van Antwerpen / Clem Coppens | 366 |
| De zin van het beeld / Jan Flamend | 369 |
| Boekbespreking | 372 |
ISSN 0039-2324
[Deel 5, voorplat]
FEBRUARI 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
INSPRAAK VAN GELOVIGEN
GEWELDLOOS TEGEN GEWELD
LITERAIRE DOOI IN CHINA
[Deel 5, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kreditbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f9,-.
[Deel 5, pagina 385]
| R.G. WEAKLAND, Een kerk in de wereld. Leken en Clerus
De kerk in de Verenigde Staten is volop aan een herziening toe van de rol die zij te spelen heeft in de publieke discussie over sociale, economische en politieke kwesties. Maar die herziening vraagt van de weeromstauit om nog uit te vinden, nieuwe vormen van verstandhouding en samenwerking tussen de ‘clericale instanties’ die vooralsnog slechts de christelijke principes voorhielden en de ontwikkelde leken die dan maar, op eigen verantwoordelijkheid, de kerkelijke leer in de praktijk moesten zien hard te maken. |
387 |
| NIALL O'BRIEN, Een spriritualiteit van geweldloosheid in een situatie van geweld
Is een spiritualiteit van geweldloosheid wel vol te houden in een situatie van geweld en van - vaak ook door christenen - verantwoord geacht tegengeweld? De lezer kan hier het persoonlijk getuigenis beluisteren van een Ierse priester-missionaris op de Filippijnen, die zijn optie voor geweldloos verzet een paar decennia lang zocht trouw te blijven, in vrijheid zowel als in gevangenschap. |
399 |
| RUDI LAERMANS, Moderne kritiek en postmoderne retoriek
Het lopende debat over modernisme en postmodernisme in de filosofie moet in de eerste plaats klaarheid zien te brengen in wat klassieke filosofen (als Hegel en Kant) en hun epigonen sinds de Verlichting gepresteerd hebben: zij beoogden hun moderne mede-mens een nieuw en onbetwijfelbaar, epistemologisch en/of sociaal-ethisch basiscriterium te bezorgen, ten einde de beangstigende leemte te bezweren die de teloorgang van een voordien nog vrij alemene, theologische fundering en consensus met zich had meegebracht. |
409 |
| KARL-HEINZ POHL, Chinese literatuur vandaag. ‘Geloofscrisis’ bij de jeugd
De Chinese literatuur van het jongste decennium behandelt een drietal thema's die door de officiëte instanties ten dele gedoogd en ten dele afgekeurd werden. De literatuur van de ‘verwonding’ komt terug op de traumatische ervaring van de slachtoffers van de Culturele Revolutie. De literatuur van de ‘verloren generatie’ beschrijft de ontreddering en schaamte van de generatie die erin geloofde en er letterlijk alles voor over had. De literatuur van de ‘geloofscrisis’ onthult het wantrouwen van de huidige jeugd ten aanzien van een systeem dat al te vaak en te vlug ingrijpende ‘omkeringen’ van economische, politieke en ideologische waarden gehanteerd heeft. |
418 |
[Deel 5, pagina 386]
| JAN SERVAES, Cultuur in Thailand. Achter het masker van de Thaise glimlach
Voor wie verder kijkt dan de toeristenneus lang is, blijken de Thaise cultuur en samenleving gekarakteriseerd te zijn door een vreemde symbiose van animisme en boeddhisme: de animistische strategie zoekt de amorele of ronduit immorele machten van de buitenwereld met alle middelen te bezweren; de boeddhistische moraal waarborgt een zekere geborgenheid en veiligheid binnen de maatschappelijke groep waartoe men behoort. Beide geesteshoudingen leiden tot een apart soort individualisme van de aanpassing, dat erg verschillend is van het westerse individualisme van de doorgedreven zelfontplooiing. |
429 |
| HENK JANS, Leven op aarde is origineler dan wij dachten
Sinds de Copernicaanse revolutie in de hemelmechanica heeft alles wat zweemt naar een zogenaamde anthropocentrische eigendunk, een kwade naam gekregen in het wetenschappelijk wereldbeeld. In Het vreemde van de Aarde pleit de astrofysicus G. Bodifée voor een onbevangen herontdekking en herwaardering van het volstrekt originele van leven en bewust leven op het uitzonderlijk ruimteschip dat de planeet Aarde is. |
439 |
| L.J.J. VAN EEKELEN, De Amerikaanse bisschoppen en de internationale schuldencrisis
In november 1986 kwamen de Amerikaanse bisschoppen klaar met de definitieve versie van hun pastorale brief over economische gerechtigheid voor allen. Uitdrukkelijker dan het al eerder bekende voorontwerp gaat dit document in op het prangende probleem van de ontzaglijke schuldenlast van de Derde Wereld-landen. En oppert daarbij fundamentele bezwaren tegen een aantal drastische ‘oplossingen’, waarmee vnl. internationale en door de Eerste Wereld overheerste instanties de noodsituatie van de armste landen te lijf willen gaan. |
450 |
| Forum | |
| Newman en de synode voor de leken / Peter Hebblethwaite | 458 |
| Komedianten / C. Tindemans | 461 |
| De school voor wijsbegeerte en haar gevelspreuk / Ger Groot | 465 |
| Boekbespreking | 468 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 5, voorplat]
STREVEN
FEBRUARI 1987
Inhoud
| Een kerk in de wereld. Leken en Clerus / R.G. Weakland | 387 |
| Een spritualiteit van geweldloosheid in een situatie van geweld / Niall O'Brien | 399 |
| Moderne kritiek en postmoderne retoriek / Rudi Laermans | 409 |
| Chinese literatuur vandaag. ‘Geloofscrisis’ bij de jeugd / Karl-Heinz Pohl | 418 |
| Cultuur in Thailand. Achter het masker van de Thaise glimlach / Jan Servaes | 429 |
| Leven op aarde is origineler dan we dachten / Henk Jans | 439 |
| De Amerikaanse bisschoppen en de internationale schuldencrisis / L.J.J. van Eekelen | 450 |
| Forum | |
| Newman en de synode voor de leken / Peter Hebblethwaite | 458 |
| Komedianten / C. Tindemans | 461 |
| De school voor wijsbegeerte en haar gevelspreuk / Ger Groot | 465 |
| Boekbespreking | 468 |
ISSN 0039-2324
[Deel 6, voorplat]
MAART 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
EUTHANASIE IN HISTORISCH PERSPECTIEF
DE SIKHS IN INDIA
BODIFEE: WETENSCHAP EN WERELDBEELD
[Deel 6, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 6, pagina 481]
| P.H.M. SCHILLINGS, Euthanasie. Een historische verkenning
De bestaande meningsverschillen en zelfs misverstanden omtrent euthanasie betreffen zowel de begripsomschrijving als de - mogelijk, wenselijk, ontoelaatbaar geachte - praktijken. Een noodgedwongen nog vrij summiere historische verkenning van de evoluerende opvattingen over een ‘goede dood’ en de (in neutrale of ronduit negatieve zin) be-denkelijke praktijken van het verleden, kan enige klaarheid brengen in het lopende euthanasiedebat en o.m. onbedachtzaamheid of overhaasting in de besluitvorming helpen voorkomen. |
483 |
| EDDY JADOT, De sikhs in India
In het politieke en religieuze leven van India nemen de roerige Sikhs een aparte plaats in, sinds zij, vijf eeuwen geleden, opkwamen als een beweging die de tegenstelling tussen hindoes en moslims wilde overstijgen op basis van een gemeenschappelijk monotheïstisch geloof. Met verloop van tijd zetten zich ook onder de Sikhs fundamentalistische strekkingen door, samen met de drang naar politieke en nationale onafhankelijkheid: en voor dit laatste verwachtten zij meer heil van het althans officieel seculiere India dan van het uitgesproken islamitische Pakistan. Bij de nog steeds ten dele gefrustreerde wens naar onafhankelijkheid zijn intussen ook nog economische problemen gekomen, en met name de vinnige betwistingen over de waterbevoorrading (irrigatie) tussen Punjab, waar de Sikhs de meerderheid van de bevolking uitmaken, en zijn buurstaten, Rajastan en Haryana. |
494 |
| RUDI LAERMANS, Moderne kritiek en postmoderne retoriek
Wat voor postmodernisme in de filosofie doorgaat, was veelal eerder een kritische ontmaskering van de verontrustende taalgebondenheid van alle denken, een ontmaskering die in J. Derrida's deconstructionisme op de spits gedreven werd. Van post- of juister gezegd surmodernisme zou pas sprake kunnen zijn in b.v. R. Rorty's hermeneutisch pragmatisme, dat een zekere Verlichtingstraditie wenst voort te zetten en tegelijk de Verlichting van hààr vooroordelen zoekt te bevrijden, door verschillende taalspelen of vocabulaires (van liberale, marxistische en zelfs christelijke signatuur) te accepteren als even zo vele aanknopingspunten voor de filosofische reflectie. |
505 |
[Deel 6, pagina 482]
| CARLOS TINDEMANS, Dürrenmatts Achterloo
Na een tijdje een gevierde auteur te zijn geweest, erkent Dürrenmatt nu zelf dat zijn jongste theaterstuk hem door theatermakers en -bezoekers niet in dank afgenomen wordt. Sommige krankzinnig komische en sarcastische momenten of effecten kan men nog wel smaken en waarderen, maar men verdraagt blijkbaar niet dat Dürrenmatt ‘de tragiek tot klucht, de helden tot clowns verknipt’. Al kan een nog zo ongenadigde parodiëring van de geschiedenis ook een bevrijdende functie hebben, Dürrenmatts nuanceloze ontwaarding van alles wat mensen, individueel of collectief, ooit ondernamen blijft inderdaad, hoe ‘fröhlich’ en vermakelijk ook bedoeld, een intreurige aangelegenheid. |
515 |
| HILDE STAELS, Margaret Atwood: overleven in Dystopia
In haar eerste futuristische roman schildert de Canadese schrijfster het grotesk toekomstbeeld van een samenleving waar religieus-fundamentalistische bewegingen het voor het zeggen gekregen hebben. Het is uiteraard een mannenmaatschappij, die de schaarse, al verworven vrouwenrechten te niet heeft gedaan en de vrouw nog dieper in haar afhankelijkheid zoekt terug te dringen. Tegelijk echter ontmaskert de auteur, op haar typische ironiserende manier, de medeplichtigheid van de vrouwen aan het heersende bestel en de averechtse uitwerking van bepaalde feministische aanspraken om de patriarchale door een matriarchale overheersing te vervangen. |
524 |
| HENK JANS, Wetenschappelijk wereldbeeld in enkel- of meervoud
In dialoog met Gerard Bodifée's Het vreemde van de aarde zoekt deze tweede bijdrage te achterhalen in welke zin de jongste wetenschappelijke bevindingen een brug geslagen hebben tussen darwiniaanse evolutie en thermodynamische entropiewet; en in hoeverre daarmee een verklaring gevonden is van de oorsprong, de evolutie en de bestaanswijze van de levende wezens met inbegrip van de mens. Wat behelst Bodifée's ongewone conclusie dat er voortaan ‘geen reden is om huiverig te zijn voor het opnemen van het princiep van doelgerichtheid in het wetenschappelijk wereldbeeld’? |
533 |
| JAAK DE MAERE, Twee eeuwen Nederland en België
Kossmanns geschiedenis van ‘De Lage Landen’ (tussen 1780 en 1973) imponeert door de eruditie, het vermogen tot synthese en de narratieve verve van de auteur. Even uitgesproken als de afwijzing van de patriottisch-finalistische visies van Pirenne en Blok, zijn vele, originele en tegendraadse appreciaties van tal van gebeurtenissen, personen en bewegingen die, vermoedelijk in beide landen, zowel de publieke opinie als de gedegen historici tot enige toetsing of weerlegging zullen nopen. |
551 |
| Forum | |
| Buchanan en Stockman. De ontluistering van de politiek / Wim Moesen | 558 |
| Boekbespreking | 563 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt |
[Deel 6, voorplat]
STREVEN
MAART 1987
Inhoud
| Euthanasie. Een historische verkenning / P.H.M. Schillings | 483 |
| De Sikhs in India / Eddy Jadot | 494 |
| Moderne kritiek en postmoderne retoriek / Rudy Laermans | 505 |
| Dürrenmatts Achterloo / Carlos Tindemans | 515 |
| Margaret Atwood: overleven in Dystopia / Hilde Staels | 524 |
| Wetenschappelijk wereldbeeld in enkelvoud of meervoud? / Henk Jans | 533 |
| Twee eeuwen Nederland en België / Jaak De Maere | 551 |
| Forum | |
| Buchanan en Stockman. De ontluistering van de politiek / Wim Moesen | 558 |
| Boekbespreking | 563 |
ISSN 0039-2324
[Deel 7, voorplat]
APRIL 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
KATHOLIEKE SCHOOL NA SECULARISATIE
MUSÉE D'ORSAY
IJSSELING OVER DERRIDA
[Deel 7, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever:
F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 7, pagina 577]
| ROGER LENAERS, Is er nog katholieke school na de secularisatie?
In onze geseculariseerde maatschappij moet de katholieke school haar doelstellingen hoogdringend nieuw definiëren. Ze is immers geboren in een andere maatschappij, een door het christendom gedoopte en gevormde. En die bestaat niet meer. Zonder een nieuwe positiebepaling verliest de katholieke school haar bestaansreden en haar bestaansrecht. Is er nog behoefte aan een katholieke school? En hoe kan zij op een zinnige wijze in die behoefte voorzien? |
579 |
| SAMUEL IJSSELING, Mijn ‘favoriet’: Jacques Derrida
Wat antwoordt een hoogleraar filosofie op de vraag naar zijn lievelingsschrijver, - kunstenaar, denker... en noem maar op? In de geest en de trant van zijn ‘favoriet’ fundeert en relativeert de auteur zijn voorkeur en voorliefde voor J. Derrida, als een riskante verhouding met de persoon en het werk van de Franse taalfilosoof in zijn subtiele omgang met de neerslag van 's mensen denken en argumenteren in tegelijk ‘gefixeerde’ en meerzinnige teksten. |
594 |
| HENK JANS, Wetenschappelijk wereldbeeld en scheppingsgeloof
Kan de eventuele ‘aanvaarding van doelgerichtheid in het wetenschappelijk wereldbeeld’ (G. Bodifée) een brug slaan naar - gelden als bevestiging van - o.m. het christelijk scheppingsgeloof? De creationistische interpretatie van de bestaansgrond van wereld en mens knoopt aan bij ervaringen en waarderingen van de werkelijkheid, die de objectief-wetenschappelijke benadering van diezelfde realiteit vooralsnog en principieel niet in haar betoog wil (noch kan?) betrekken. |
607 |
| LUC DEVOLDERE, Primo Levi en de vormfout
Door een aparte samenloop van omstandigheden overleefde de jonge, joodse chemicus uit Turijn de holocaust in nazi-Duitsland en was er tevens een bevoorrechte getuige van. Die ervaring bracht de volleerde chemicus en manager tot het schrijversschap; een schrijversschap dat zich vrijwel uitsluitend inlaat - op een wetenschappelijk-analytische en zeldzaam serene manier - met de onvoorstelbare en onbeschrijflijke ‘vormfout’ in het menselijke samenleven, waarvan KZ en genocide ‘slechts’ exemplaire manifestaties zijn geweest. |
614 |
[Deel 7, pagina 578]
| BART VERVAECK, Gerrit Krol en de feiten. De misdaad van het geweten
In het verlengde van vroeger werk, dat het vooral moest hebben van vlijmscherpe formulering en analyse, heeft Gerrit Krol in zijn jongste roman nu ook een spannend (misdaad)verhaal uitgebracht. Even belangrijk als het speurwerk naar het verloop van de feiten is de ongewisse zoektocht van het hoofdpersonage naar zijn ware identiteit: in hoever beantwoordt de misdadiger aan het beeld waarin de anderen hem opsluiten, in hoever is hij de schuldige die het eigen geweten hem ontsluit? |
621 |
| LIEVEN DE CAUTER, Orsay. Het babbelzieke museum
Sinds december 1987 heeft Parijs nu ook een ‘museum van de 19e eeuw’, op volstrekt originele wijze ondergebracht en geïntegreerd in een allang afgedankt en bijzonder representatief station uit diezelfde 19e eeuw. De auteur ontdekt de paradoxale en dubbelzinnige pretenties en realisaties van het nieuwbakken project, en stelt een paar vragen bij de historische, esthetische en kritische functie van het museale gebeuren in onze cultuur en samenleving. |
628 |
| YVAN LEBRUN, Het schone rechterhandje
Waar ‘rechts’ en ‘links’ in hun vnl. ideologische en politieke betekenis al geruime tijd even goed in gunstige of ongunstige zin gehanteerd (kunnen) worden, blijken ‘rechts’ en ‘links’ sinds onheuglijke tijden en in zeer verschillende culturen uitsluitend met respectievelijk goede en pejoratieve bijbetekenissen van de meest uiteenlopende aard verbonden geweest te zijn. |
641 |
| Forum | |
| Semiotiek of de droom van een scientia universalis / Hugo Roeffaers | 655 |
| Eén catechismus voor de hele kerk / Peter Hebblethwaite | 657 |
| Boekbespreking | 661 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 7, voorplat]
STREVEN
APRIL 1987
Inhoud
| Is er nog katholieke school na de secularisatie? / Roger Lenaers | 579 |
| Mijn ‘favoriet’: Jacques Derrida / Samuel IJsseling | 594 |
| Wetenschappelijk wereldbeeld en scheppingsgeloof / Henk Jans | 607 |
| Primo Levi en de vormfout / Luc Devoldere | 614 |
| Gerrit Krol en de feiten. De misdaad van het geweten / Bart Vervaeck | 621 |
| Orsay. Het babbelzieke museum / Lieven De Cauter | 628 |
| Het schone rechterhandje / Yvan Lebrun | 641 |
| Forum | |
| Semiotiek of de droom van een scientia universalis / Hugo Roeffaers | 655 |
| Eén catechismus voor de hele kerk / Peter Hebblethwaite | 657 |
| Boekbespreking | 661 |
ISSN 0039-2324
[Deel 8, voorplat]
MEI 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
EVANGELIE EN GEWELDLOOSHEID
HET TIJDPERK VAN DE COMPUTER
DE INTERNATIONALE WAPENMARKT
[Deel 8, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79, te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 8, pagina 673]
| JAN LAMBRECHT, Evangelie en geweldloosheid
Is volstrekte geweldloosheid als enige christelijke gedragsregel in alle omstandigheden zo maar af te leiden uit zogenaamd letterlijke uitspraken in het evangelie? Als exegeet plaatst de auteur een aantal van deze uitspraken terug in hun taalkundige en historische context, en betoogt dat een minder rechtlijnige interpretatie ervan geenszins een afzwakking hoeft te betekenen van de evangelische eis tot een individueel en collectief omdenken in de intermenselijke verhoudingen. |
675 |
| LUDO ABICHT, Alice Walker: er zit een wereld in je oog
Vooral bekend geraakt door de - wat ontgoochelende - filmversie van haar jongste roman The Color Purple, heeft A. Walker als Noordamerikaanse zwarte vrouw, dichteres, verhalen- en romanschrijfster een bewogen stuk leven achter de rug. In het voorlopige hoogtepunt van haar literaire oeuvre wist zij haar veelvuldige ervaringen en duidingen op een scherpzinnige en gevoelige wijze te verwerken en zelfs met een zeker optimisme te integreren. |
687 |
| ERIK FAUCOMPRET, Democratie in Nicaragua: het Amerikaanse probleem
Waarom stellen de machtige en rijke VS zich zo onverzoenlijk op tegen het amper 2,7 miljoen inwoners tellende en straatarme Nicaragua? Uit een publiek document als een tekst van A. Schlesinger blijkt hoe de VS al van ouds een idealistische visie op hun rol en roeping in de vrije wereld hanteren. Waar een realistischer détente-politiek in een recent verleden tot het concept van een voor beide supermogendheden acceptabel machtsevenwicht had geleid, zou een land als Nicaragua thans dit moeizaam verworven compromis toch weer zoeken om te buigen in het voordeel van de SU - en nog wel binnen de erkende Amerikaanse invloedssfeer. |
703 |
| L.L.S. BARTALITS, De internationale wapenmarkt
De laatste decennia en jaren zijn niet alleen enkele grote en kleinere industrielanden maar ook steeds meer Derde Wereldlanden, om overwegend economische redenen, tot min of meer grootschalige wapenproduktie en -handel overgegaan. De commercialisering van hoogwaardige technologie schept nieuwe veiligheidsproblemen op het internationale vlak. In schril contrast met tal van mislukte industrialisatiepogingen blijken vele ontwikkelingslanden best in staat te zijn om een goed draaiende wapenindustrie te lanceren en gaande te houden. |
713 |
[Deel 8, pagina 674]
| BART VERSCHAFFEL, Kunst, architectuur, kritiek. De Verzamelde Opstellen van Geert Bekaert
In een pers van uitgesproken katholieke signatuur pleitte G. Bekaert, van de jaren 50 tot 70, voor een open en onbevangen benadering van moderne kunst en architectuur, en met name sacrale kunst en kerkbouw: met een onthutsende vanzelfsprekendheid schreef hij voor een (vrijwel) onbestaand intellectueel forum alsof dat er reeds was. De ‘Verzamelde Opstellen’ zijn een verhelderende en nodige terugblik op een recent verleden, dat we misschien al vergeten waren of maar al te graag wilden vergeten. |
725 |
| HENK JANS, Het tijdperk van de computer. J.D. Bolter: ‘De mens van Turing’
Overrompeld door de onstuitbare opmars van de computer in onze westerse samenleving, bleek de wat oudere intelligentsia niet bij machte te zijn haar onkunde, onwennigheid of vijandigheid ten opzichte van het nieuwe cultuurfenomeen enigermate te overstijgen. Met dit publiek voor ogen schreef de Amerikaanse classicus en informaticus J. Bolter een uitermate leesbaar en verhelderend boek, waarin hij zowel de onafwendbare en unieke prestaties als de theoretische en/of filosofische pretenties en limieten van het computerdenken zo ‘onpartijdig’ mogelijk poogt te situeren en te omschrijven. |
731 |
| Forum | |
| Mensenrechten in de kerk / Rik Torfs | 745 |
| Het Marcinkus-schandaal / Peter Hebblethwaite | 749 |
| Boekbespreking | 752 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 8, voorplat]
STREVEN
MEI 1987
Inhoud
| Evangelie en geweldloosheid / Jan Lambrecht | 675 |
| Alice Walker: er zit een wereld in je oog / Ludo Abicht | 687 |
| Democratie in Nicaragua: het Amerikaanse probleem / Erik Faucompret | 703 |
| De internationale wapenmarkt / L.L.S. Bartalits | 713 |
| Kunst, architectuur, kritiek. De Verzamelde Opstellen van Geert Bekaert / Bart Verschaffel | 725 |
| Het tijdperk van de computer. J.D. Bolter: ‘De mens van Turing’ / Henk Jans | 731 |
| Forum | |
| Mensenrechten in de kerk: geen holle eis van de ik-maatschappij / Rik Torfs | 745 |
| Het Marcinkus-schandaal / Peter Hebblethwaite | 749 |
| Boekbespreking | 752 |
ISSN 0039-2324
[Deel 9, voorplat]
JUNI 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
EEN REISJE NAAR DE FILIPPIJNEN
IS MUZIEK EXPRESSIEF?
MICHEL FOUCAULT: LICHAAM EN MACHT
[Deel 9, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430 Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
[Deel 9, pagina 769]
| MARIETTA PEITZ, Hoeveel armoede kun je verdragen?
Het Duitse Justitia et Pax organiseerde voor mensen uit de politiek, de industrie, de media en de kerkelijke en niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties een ‘reisje’ naar de Filippijnen. Een exposure-programma. Wie eraan deelnam, moest bereid zijn ‘zich bloot te stellen’ aan een lijfelijke ervaring van armoede. Een van de deelneemsters vertelt wat die ervaring haar leerde. |
771 |
| ROB DEVOS, Lichaam en macht. Een spoor in het werk van Michel Foucault
M. Foucaults historische analyses van een aantal opmerkelijke ontwikkelingen tijdens de 18de en 19de eeuw - in het gevangenis- en staatswezen, het wetenschappelijk onderzoek, de gezondheidszorg en de bevolkingspolitiek - waren uitdrukkelijk bedoeld als een verhelderende ‘diagnose van het heden’. Uit die overvloed van gegevens en overwegingen las de auteur enkele fragmenten samen van Foucaults machtstheorie, die heersende opvattingen over de machtsmechanismen in onze samenleving terdege relativeren of nuanceren. |
783 |
| PATRICIA DE MARTELAERE, De kleur van klanken. Muziek en representatietheorie
Componisten van de romantiek gaven verwonderlijk precieze aanwijzingen over wat hun programmatische muziek heette voor te stellen: de gedetailleerde uitbeelding van een tijd-ruimtelijk gebeuren of de al even eenduidige vertolking van zeer verschillende, menselijke emoties. Het blijft echter zeer de vraag of de muziek op zichzelf, los van elke - voorafgaande of begeleidende - verbale duiding, wel terecht als een soort taal geïnterpreteerd wordt. |
795 |
| HEDWIG SCHWALL: Klagen en lachen in de oude Ierse poëzie
De Ierse poëzie uit de middeleeuwen verschilt in allerlei opzichten van die van het vasteland doordat zij zo innig verweven was met de aparte sociale structuren en de al even unieke, culturele en religieuze inspiratiebronnen in de Ierse samenleving. Dat leverde de eeuwen door opmerkelijke staaltjes op van een zowel intense als door weemoed getemperde beleving van ruimte, tijd en vergankelijkheid; van een aangrijpende natuurlyriek; van een tegelijk schrijnende en humorvolle verwerking van ballingschap en gemis; en van een verrassend origineel improvisatietalent. |
805 |
[Deel 9, pagina 770]
| LENIE LAUWERS: Igor Severjanin, een Russisch dichter die België kende
Als dichter kende I. Severjanin (1887-1941) aanvankelijk een overrompelend succes dank zij o.m. zijn poëzietechnisch gedurfde en vernieuwende omgang met het medium van de Russische taal. Zijn leven lang was hij geïntrigeerd en geïnspireerd door Maeterlincks symbolisme (na de ontdekking van diens L'oiseau bleu in 1908), terwijl de toentertijd eveneens internationaal vermaarde, Franstalige Vlaming E. Verhaeren (†1916) hem vooral dichterlijke sympathieën ingaf voor het ‘kleine, heldhaftige’ België dat door de machtige Duitse buur aangerand en overweldigd was. |
818 |
| WINFRIED L. MOSER: De tragedie van Mozambique
In en om Mozanbique heeft het vluchtelingen- en hongerprobleem ronduit dramatische proporties aangenomen. Wat natuur of klimaat ook mag bijgedragen hebben tot de verscherping van de rampzalige toestand, de wortels van het kwaad zijn ongetwijfeld de ongenadige burgeroorlog die Mozambique sinds ettelijke jaren teistert, en de zowel politieke als militaire belangen die Zuid-Afrika, daar en in eigen land, met alle beschikbare middelen behartigt en verdedigt. |
826 |
| HENK JANS, Hoe gevaarlijk is de mens van Turing?
Volgens J.D. Bolter kan de verregaande computerisering van het menselijk denken een wezenlijke bijdrage leveren aan een zowel socio-politiek als ecologisch bevredigender omgang met mens en natuur. Het onvermijdelijk verlies aan - emotionele en/of spirituele - diepgang, dat een louter formele benadering van onze wereld met zich meebrengt, kan of zal goedgemaakt worden door de bewuste reactie van een verlicht humanisme, dat de computer niet afwijst noch schuwt maar bereid is tot een kritische en positieve dialoog en samenwerking met de nieuwe technologie. |
832 |
| LUC RASSON, Honderd jaar Esperanto
Esperanto is de enige artificiële taal die zich met relatief succes al een eeuw lang heeft weten te handhaven. Door de Middeneuropese jood Zamenhof uitdrukkelijk bedoeld als een middel tot universele verstandhouding (dat alle culturele, nationalistische en imperialistische barrières zou doorbreken) blijkt ook deze genereuze poging te berusten op een aantal typisch negentiende-eeuwse premissen van culturele, ideologische en louter linguïstische aard. In zijn doelstellingen en realisaties blijft Esperanto een provocerende en paradoxale onderneming. |
840 |
| Forum | |
| Over polemiek / Leo Geerts | 849 |
| Glasnost en nul-optie in Russisch theater / Carlos Tindemans | 851 |
| Boekbespreking | 855 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 9, pagina VI]
STREVEN
JUNI 1987
Inhoud
| Hoeveel armoede kun je verdragen? Een reisje naar de Filippijnen / Marietta Peitz | 771 |
| Lichaam een macht. Een spoor in het werk van Michel Foucault / Rob Devos | 783 |
| De kleur van klanken. Muziek en representatietheorie / Patricia De Martelaere | 795 |
| Klagen en lachen in de oude Ierse poëzie / Hedwig Schwall | 805 |
| Igor Severjanin, een Russisch dichter die België kende / Lenie Lauwers | 818 |
| De tragedie van Mozambique / Winfried L. Moser | 826 |
| Hoe gevaarlijk is de mens van Turing? / Henk Jans | 832 |
| Honderd jaar Esperanto / Luc Rasson | 840 |
| Forum | |
| Over polemiek / Leo Geerts | 849 |
| Glasnost en nul-optie in Russisch theater / Carlos Tindemans | 851 |
| Boekbespreking | 855 |
ISSN 0039-2324
[Deel 10, voorplat]
JULI 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
KUNSTMATIGE INSEMINATIE
OORLOG OVER VOEDSELOVERSCHOTTEN
FILIPPIJNEN: DILEMMA VAN LINKS
[Deel 10, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f9,-.
De intekenprijs voor de 55e jaargang, oktober 1987 - september 1988, bedraag voor het binnenland BF. 1.300, voor andere landen BF. 1.530 of f 82,-,
[Deel 10, pagina 863]
Bijlage bij STREVEN
juli 1987
Geachte abonnee,
Over een maand ontvangt U het laatste nummer van uw lopende jaargang. Mogen wij U uitnodigen om meteen in te tekenen voor de volgende jaargang, die begint in oktober?
Wij durven erop aandringen dat U dit niet uitstelt: aanmaningen sturen kost een bom geld. Door onmiddellijk te betalen - bij voorkeur met bijgesloten overschrijvingsbulletin - bewijst U ons een grote dienst.
Vergeet U niet te melden: HERNIEUWING
Bij voorbaat danken wij U hiervoor.
Hoogachtend,
Redactie en administratie.
ABONNEMENT 1987-1988
Binnenland: 1.300 F. (incl. BTW)
Buitenland: 1.530 F.
Ook een steunabonnement is mogelijk vanaf 2.000 F.
De rekeningen van Streven zijn:
ASLK 001-0152555-50
KB 409-8515871-91
PG 000-0088467-03
[Deel 10, pagina 865]
| PATRICK VERSPIEREN, De Instructie over kunstmatige inseminatie
Opluchting omdat de kerk eindelijk haar stem verhief tegen de gevaren van het biomedisch onderzoek. Ergernis en gesmaal omdat Rome weer eens alle wetenschappelijke vooruitgang veroordeelde. De Instructie van de Congregatie van de Geloofsleer is op heel uiteenlopende readies onthaald. Maar wat zegt ze precies? Waarop steunt haar argumentatie? Welk gezag is aan een tekst als deze toe te kennen? Hoe moeten we er in de concrete praktijk mee omgaan? Vragen waarop de gezaghebbende Franse moralist P. Verspieren een antwoord tracht te geven. |
867 |
| JEANNE & OLIVIER MACHEREL, BENEDICTE & VINCENT FAUVEL, Steriel voor het leven
Twee echtparen verhalen hoe zij de schok van de onbetwijfelbare onvruchtbaarheid van één van beide levenspartners doorleefd en verwerkt hebben. Na langdurig en pijnlijk afwegen hebben zij uiteindelijk beslist toch geen beroep te doen op de nieuwste (kunstmatige) voorplantingstechnieken. Ze geven aan welke overwegingen en motieven hun keuze bepaalden. |
880 |
| JOHN J. CARROLL, De Filippijnen: het linkse dilemma
Onder Marcos speelde de communistische partij een leidende rol zowel in het gewapend verzet van het NAP (New People's Army) als in de politieke organisatie van het NDF (New Democratic Front) dat alle krachten van de oppositie heette samen te bundelen, ongeacht hun ideologische (ten dele religieuze) meningsverschillen. Dit uiteraard dubbelzinnig bondgenootschap ging allang met heel wat strubbelingen gepaard en is nu nog precairder geworden doordat vele linkse leiders voor de moeilijke keuze staan tussen respect voor een democratische meerderheid, uit een onverwachte hoek opgedoken, en gebruik of misbruik van een twijfelachtig eenheidsfront om de eigen partijpolitieke doelstellingen door te drukken. |
886 |
| BEA CANTILLON, JAN PEETERS & ERIK DE RIDDER, Sociale zekerheid tussen solidariteit en verzekering
Uit de aard zelf van haar aparte opzet bevindt de ‘sociale zekerheid’ (in België) zich in een permanent spanningsveld tussen een ‘normaal’ verzekeringsstelsel, waar de schadeloosstelling evenredig is met het geviseerde risico én de betaalde premie, en een stelsel van nationale solidariteit dat alle leden van de gemeenschap een minimale bestaanszekerheid zoekt te garanderen, ongeacht de ongelijke risico's en de - vaak ontoereikende - individuele bijdragen van de belanghebbenden. De auteurs trekken de wijzigingen of verschuivingen na die het crisisbeleid van de jongste jaren teweegbracht zowel binnen als tussen beide functioneringswijzen en doelstellingen van het systeem. |
891 |
[Deel 10, pagina 866]
| ANNE VERBANCK, De rol van de kunst in het werk van Patrick White
In de romans van de Australische Nobelprijs literatuur (1973) leggen de hoofdpersoon of een nevenfiguur enige artistieke bedrijvigheid (schilderen, schrijven, dansen, acteren...) aan de dag, met wisselend en trouwens betwistbaar succes. Maar juist in hun artistieke gedrevenheid zijn al deze mensen gestaag op zoek naar de werkelijkheid achter de schijn, naar de mogelijke zin en essentie van het leven achter de vele, oppervlakkige verschijningsvormen. De titel alleen al van White's jongste werk Memoirs of Many in One (1986) verwoordt op treffende wijze die gepassioneerde zoektocht. |
903 |
| FRANS CROMPHOUT, De bijbel in liederen
De auteur, die zelf zijn sporen verdiend heeft als schrijver van lied- en gebedsboeken voor de kerkdienst (Een tijd van spreken, Kyrie, God is een verhaal) heeft ‘met toenemende bewondering’ het Nieuw Bijbels Liedboek van Huub Oosterhuis gelezen. Hier schijnt een nieuw genre van bijbelliederen te ontstaan. Ze geven een typische Oosterhuis-lezing van de bijbel, maar het is wél de bijbel die wordt gelezen en geïnterpreteerd. Het zijn liederen die in al onze kerken zouden moeten kunnen gaan klinken. |
909 |
| L.L.S. BARTALITS, Handelsoorlog over landbouwoverschotten
De laatste twee decennia hebben na de VS ook de OESO-landen de produktiviteitsstijging in de landbouw met zoveel technologische middelen en economisch-politieke maatregelen aangemoedigd en opgevoerd, dat ze thans alle geplaagd zitten met gigantische overschotten die ze vooralsnog op de wereldmarkt proberen te slijten via importbelastingen, exportsubsidies, voedselhulpprogramma's... Er is een nauwelijks verholen handelsoorlog aan de gang, waarbij elke partij de te dure opslag van de overschotten zoekt terug te schroeven en tegelijk de fors gedaalde marktprijzen én inkomens van haar boeren op een behoorlijk niveau poogt te stabiliseren. |
912 |
| ERIK FAUCOMPRET, Machtsevenwicht in de internationale betrekkingen
De USSR en de VSA houden ons voortdurend voor dat elke verstoring van het machtsevenwicht tussen hen beide voor de hele wereld een kwade zaak is. Het idee en/of ideaal van machtsevenwicht in de internationale betrekkingen werd echter ook al, met wisselend succes, de hele 19e eeuw gepropageerd en gepraktiseerd. Toen ging het evenwel om enig evenwicht tussen vijf Europese, in meerderheid tevens koloniale mogendheden; thans gaat het om een bipolaire tegenstelling tussen slechts twee supermachten, die het blijkbaar nog veel moeilijker hebben om enige stabiliteit (in o.m. de wapenbeheersing) te verzekeren. |
924 |
| Forum | |
| De tranen van Eros: een introductie tot Georges Bataille / Rob Devos | 933 |
| Lemaire en de Indianen van Amerika / Ger Groot | 935 |
| Erasmus' Lof van de Geneeskunde / Jan Rolies | 937 |
| Zuid-Afrika en de Apartheid / Erik Faucompret | 940 |
| Boekbespreking | 943 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 10, voorplat]
STREVEN
JULI 1987
Inhoud
| De Instructie over kunstmatige inseminatie / Patrick Verspieren | 867 |
| Steriel voor het leven / Jeanne & Olivier Macherel, Bénédicte & Vincent Fauvel | 880 |
| De Filippijnen: het linkse dilemma / John J. Carroll | 886 |
| Sociale zekerheid tussen solidariteit en verzekering / Bea Cantillon, Jan Peeters en Erik De Ridder | 891 |
| De rol van de kunst in het werk van Patrick White / Anne Verbanck | 903 |
| De bijbel in liederen / Frans Cromphout | 909 |
| Handelsoorlog over landbouwoverschotten / L.L.S. Bartalits | 912 |
| Machtsevenwicht in de internationale betrekkingen / Erik Faucompret | 924 |
| Forum | |
| De tranen van Eros: een introductie tot Georges Bataille / Rob Devos | 933 |
| Lemaire en de Indianen van Amerika / Ger Groot | 935 |
| Erasmus' Lof van de Geneeskunde / Jan Rolies | 937 |
| Zuid-Afrika en de Apartheid / Erik Faucompret | 940 |
| Boekbespreking | 943 |
ISSN 0039-2324
[Deel 11, voorplat]
AUG.-SEPT. 1987
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
ELIE WIESEL
ISRAEL EN PALESTINA
VOETBALVANDALISME
[Deel 11, binnenkant voorplat]
Streven, 54e jaargang, voortzetting van Studiën, 116e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| H. Roeffaers |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| H. Roeffaers, C. Tindemans, |
| F. Van Bladel, L. Van Bladel, |
| J. Van Gerwen, J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
E. Martens
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administrate
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
409-8515871-91 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.230
Nederland: f 79,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.430
Andere landen: BF. 1.430, f 79,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 160, f 9,-.
De intekenprijs voor de 55e jaargang, oktober 1987-september 1988, bedraagt voor het binnenland BF. 1.300, voor andere landen BF. 1.530 of f 82,-,
[Deel 11, pagina 961]
| LUDO ABICHT, Elie Wiesel
De recente toekenning van de Nobelprijs voor de vrede bezorgde de al dertig jaar zeer produktieve joodse auteur wereldwijde vermaardheid. Zijn romans zijn een doorleefd getuigenis van de schrijnende confrontatie tussen bijbels en chassidisch erfgoed enerzijds en de ronduit onbegrijpelijke en ondraaglijke ervaring van de Holocaust anderzijds. Met alle respect voor dit nodige en onwraakbare getuigenis, uit de auteur enig kritisch voorbehoud ten aanzien van Wiesels onvoorwaardelijke instemming met alle politieke realiteiten van de staat Israël. |
963 |
| LUCAS CATHERINE, De Palestijnse kwestie: een koloniaal probleem?
Alle koloniale problemen zijn hieruit ontstaan, dat ‘immigranten’ ooit een door anderen al bewoond gebied bezetten, er de macht aan zich trokken en de wet stelden, maar dan toch, met verloop van tijd, tot een nieuw vergelijk moesten zien te komen met de oorspronkelijke inwoners of hun afstammelingen - tenzij deze laatsten intussen uitgeroeid of volkomen verdrongen werden. Bij de totstandkoming van de staat Israël heeft de eerste fase van een dergelijk proces zich binnen een eeuw voltrokken: een bevredigend en nodig vergelijk met de Palestijnse bevolking laat nog steeds op zich wachten. |
978 |
| RUDI LAERMANS, De loze levensstijl
Naar aanleiding van een recente tentoonstelling in Amsterdam, TOTEM, Goden, Helden, Heiligen, en de daarbij horende catalogus Van totem tot lifestyle, die een overzicht proberen te geven van de historisch verschillende wijzen van identiteits- en groepsvorming, vraagt de auteur zich af waarin de moderne lifestyles zich onderscheiden van de aloude totems. Zijn het louter commerciële varianten van de traditionele symbolen van clan- of stambewustzijn? ‘De juiste kleren dragen is niet zelden een kwestie van sociaal overleven’. |
992 |
| CARINE COLAERS & KRIS VAN LIMBERGEN, Voetbalvandalisme. Maatschappelijke en socio-psychologische achtergronden.
In enkele jaren tijds heeft het voetbalvandalisme schokkende proporties aangenomen. Een zorgvuldige diagnose van het nieuwe euvel wijst nogal wat verwantschap aan met al langer vertrouwde, alledaagse vormen van de zogeheten kleine criminaliteit. Een efficiënte en, duurzame bestrijding is niet slechts een kwestie van aangepaste repressie en preventie op korte termijn, maar dient ook de maatschappelijk-structurele oorzaken onder ogen te zien en aan te pakken. |
1001 |
[Deel 11, pagina 962]
| CARLOS TINDEMANS, Thomas Bernhard. Komedie als valstrik
De proza- en dramateksten van de Oostenrijkse auteur Thomas Bernhard (Die Macht der Gewohnheit, Der Weltverbesserer, Minetti enz.) zijn moeilijk te ‘plaatsen’. Je kunt hem brandmerken als reactionair en tegelijk bestempelen als een profeet die de ondergang van de burgerlijke samenleving beschrijft. Schrijft hij komedies of tragedies? Der Schein betrügt. Je kunt in hem een beschrijver van ziekte, afbraak en dood zien, maar dan neem je de subtiele ironie en de geschakeerde komiek niet waar. Hij speelt schaak met de taal. |
1011 |
| RONALD KUIPERS & HAN JANSSEN, H.Th. Wijdeveld. Een eeuw in dienst van de schoonheid
De auteurs achten de tijd rijp om het denken en handelen van de ‘nestor van de Nederlandse architectuur’ (1885-1987) op zijn echte merites te beoordelen, ongeacht het wel vaker naïeve en veelal apolitieke enthousiasme waarmee de urbanist en publicist achtereenvolgens theosofische ideeën, het socialisme of de Russische revolutie en het Italiaanse fascisme begroette als doorbraken van nieuwe en mondiale kunst- en samenlevingsvormen. |
1021 |
| Forum | |
| Van oorsprong één. Christenen en joden / Pane Beentjes | 1035 |
| Schrijven is zich herinneren / Joris Gerits | 1038 |
| Theaterfestival / Carlos Tindemans | 1040 |
| Boekbespreking | 1042 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 11, pagina 1053]
Streven
Vierenvijftigste jaargang, 1986-1987, nrs. 1-11
[Deel 11, achterplat]
STREVEN
AUG.-SEPT. 1987
Inhoud
| Elie Wiesel / Ludo Abicht | 963 |
| De Palestijnse kwestie: een koloniaal probleem? / Lucas Catherine | 978 |
| De loze levensstijl / Rudi Laermans | 992 |
| Voetbalvandalisme. Maatschappelijke en socio-psychologische achtergronden / Carine Colaers & Kris Van Limbergen | 1001 |
| Thomas Bernhard. Komedie als valstrik / Carlos Tindemans | 1011 |
| H. Th. Wijdeveld. Een eeuw in dienst van de schoonheid / Ronald Kuipers & Han Janssen | 1021 |
| Forum | |
| Van oorsprong één. Christenen en joden / Panc Beentjes | 1035 |
| Schrijven is zich herinneren / Joris Gerits | 1038 |
| Theaterfestival / Carlos Tindemans | 1040 |
| Boekbespreking | 1042 |
ISSN 0039-2324