Streven. Vlaamse editie. Jaargang 53
(1985-1986)– [tijdschrift] Streven. Vlaamse editie–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Vlaamse editie. Jaargang 53. 1985-1986
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar DBNL
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Vlaamse editie. Jaargang 53 uit 1985-1986.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
p. 280, 281: de kop onderaan de pagina loopt door op de volgende pagina. Deze is hier in zijn geheel verplaatst naar pagina 281.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (deel 11: 1062) en pagina's met advertenties (deel 1: 72, 80, deel 2: 177, 181, 192, deel 3: 270, deel 4: 371, deel 5: 462, deel 6: 553, 576, deel 7: 660, deel 8: 747, 753, 768, deel 9: 844, 864, deel 10: 944, 947, deel 11: 1031, 1039, 1050) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 1, voorplat]
OKTOBER 1985
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
HEGEL: CHRISTENDOM EN BEVRIJDING COMPUTERKUNST DE REVOLUTIE VAN DE IJZEREN WEG
[Deel 1, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober) België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 1, pagina 1]
Inhoud
| ROB DEVOS, God mens wordend. Hegels visie op het christendom
Eertijds verguisd of opgehemeld en thans meestal voorgoed in de filosofische traditie bijgezet, blijkt Hegels visie op het christendom een kritisch potentieel te bevatten dat relevant blijft voor een theologische bezinning op het ideële en factische functioneren van de christelijke religie in de wereld. |
3 |
| ERIK FAUCOMPRET, Alexis de Tocqueville (1805-1859) en het rassenprobleem in de VS
Nu er in de VS almaar heviger kritiek wordt geuit op het apartheidsregime in Zuid-Afrika, loont het beslist de moeite na te gaan hoe de VS zelf in de loop van de eeuwen en tot op vandaag met hun rassenprobleem al dan niet in het reine gekomen zijn. Een bevoorrechte waarnemer en getuige van die historische evolutie was Alexis de Tocqueville, wiens scherpzinnige analyses en commentaren nagenoeg niets van hun pertinentie hebben verloren. |
14 |
| JORIS GERITS, Monika Van Paemel: traditie en ambitie
Wie de recent verschenen roman van Monika Van Paemel, De vermaledijde vaders, goed wil lezen, moet ook even op haar vorige romans terugblikken. Dat is het wat dit artikel wil doen. Het particuliere vader-dochter-conflict en de universele man-vrouw-problematiek die hier met een fel feministisch accent beschreven worden, worden verruimd door een reflectie op het fenomeen oorlog, dé vorm van mannelijke agressie. Hoe kan die chaos nog anders dan in een chaotisch en fragmentarisch verhaal bezworen worden? |
25 |
| EVRARD CLAESSENS, De ijzeren revolutie. Spoorwegen en industrialisering in het 19e eeuwse Europa
Volgens een opmerking van de Britse econoom Alfred Marshall (1842-1924) was de stormachtige ontwikkeling van het Europese spoorwegnet in de 19e eeuw niet zozeer een ‘manufacture revolution’, een omwenteling in de fabricage van nieuwe vervoermiddelen, dan wel een ‘transportation revolution’, een revolutionaire stroomversnelling in de gebruikstoepassingen van de rijdende stoommachines. En die revolutie had unieke en verreikende gevolgen zowel voor de economische organisatie en geografische spreiding van de industrialisering als voor de militair-strategische verhoudingen tussen de Europese staten. |
33 |
[Deel 1, pagina 2]
| JO COUCKE, Computerkunst en computerkunstenaar Peter Beyls
De term computerkunst dekt twee erg verschillende ladingen: ‘tool-oriented’ heet de computerkunst die gemaakt wordt door (middel van) het nieuwe instrument dat de kunstenaar hanteert; ‘process-oriented’ heet de kunst, gemaakt (samen) met de computer, die op grond van zijń ‘eigen’ algoritmes en evaluaties de beeldvorming wezenlijk mee bepaalt. Als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van vooral deze tweede vorm van computerkunst, betrekt Peter Beyls ook nog de omgeving en/of beschouwer als een derde actieve partner in het beeldvormingsproces. |
47 |
| JAN KERKHOFS, Joannes XXIII. Een biografie
Weldra zal het 20 jaar geleden zijn dat Vaticanum II plechtig besloten werd. Wie was de man die volkomen onverwacht van ‘overgangspaus’ de ‘paus van het concilie’ werd, en die niet eens zelf het einde ervan, laat staan de veelbesproken en bekritiseerde post-conciliaire tijd heeft beleefd? In Peter Hebblethwaite's recente en uitvoerige biografie releveert de auteur een paar bekende en minder bekende feiten en aspecten van de ongetwijfeld historische figuur die Angelo Roncalli is geweest. |
57 |
| JAAK DE MAERE, Oorlog in Nederland. De wondere wegen van de geschiedenis
Bij de vele herdenkingen van het einde van Wereldoorlog II is de meest traumatische ervaring uit die periode maar weinig uit de verf gekomen. Aan de hand van een paar publikaties (door Gerard Durlacher, Mies Bouhuys e.a.) probeert de auteur het verstarde denken omtrent ‘weerstand en verzet’ te doorbreken: het vaak ambivalente karakter ervan, de ethische rechtvaardiging zowel als de frustrerende machteloosheid van geweldloze of gewelddadige vormen van verzet tegen een oppermachtige bezetter, die grotendeels zelf de - ronduit immorele - spelregels (met o.m. weerwraakacties tegen onschuldige buitenstaanders) bepaalde. |
64 |
| Forum | |
| Westerlinck en Van Duinkerken revisited / Joris Gerits | 73 |
| De jonge Van Duinkerken / Piet Couttenier | 77 |
| Acteurslexicon / Carlos Tindemans | 78 |
| Boekbespreking | 81 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 1, achterplat]
STREVEN
OKTOBER 1985
Inhoud
| God, mens wordend. Hegels visie op het christendom / Rob Devos | 3 |
| Alexis de Tocqueville (1805-1859) en het rassenprobleem in de VS / Erik Faucompret | 14 |
| Monika Van Paemel: traditie en ambitie / Joris Gerits | 25 |
| De ijzeren revolutie. Spoorwegen en industrialisering in het 19e eeuwse Europa / Evrard Claessens | 33 |
| Computerkunst en computerkunstenaar Peter Beyls / Jo Coucke | 47 |
| Joannes XXIII. Een biografie / Jan Kerkhofs | 57 |
| Oorlog in Nederland. De wondere wegen van de geschiedenis /Jaak De Maere | 64 |
| Forum | |
|---|---|
| Westerlinck en Van Duinkerken revisited / Joris Gerits | 73 |
| De jonge Van Duinkerken / Piet Couttenier | 77 |
| Acteurslexicon / Carlos Tindemans | 78 |
| Boekbespreking | 81 |
[Deel 2, voorplat]
NOVEMBER 1985
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
GENTHERAPIE EN ETHIEK KUNST EN VERZET. KUNST ALS VERZET DE DUIVEL IN NEDERLAND
[Deel 2, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 2, pagina 97]
Inhoud
| LOUIS VAN BLADEL, Universiteit, arbeid en cultuur
De spectaculaire technologische innovaties van de laatste jaren schijnen te leiden naar een toekomst waarin steeds minder plaats is voor arbeid, steeds meer voor vrije tijd. Maar er is een ander perspectief mogelijk: minder arbeid en meer werk. Dat veronderstelt een nieuwe bezinning op de zin van arbeid en werk en, algemener, op de culturele mutatie die op het ogenblik aan de gang is en waarvan het schrijnende werkloosheidsprobleem slechts een symptoom is. Aan die bezinning kunnen de universiteiten een eminente bijdrage leveren. |
99 |
| ERIK FAUCOMPRET, Alexis de Tocqueville. Vrijheid en gelijkheid
In het vorige nummer had Erik Faucompret het over Alexis de Tocquevilles ideeën over het rassenprobleem in de VS. Nu over zijn opvatting van vrijheid en gelijkheid, twee politieke idealen die vaak met elkaar in conflict komen. De Tocquevilles magnum opus, De la démocratie en Amérique, is een van die klassieke werken die veel meer nageciteerd worden dan echt gelezen. Een aandachtige lectuur kan de relevantie ervan voor de hedendaagse samenleving blootleggen. ‘Het hangt van de naties van onze tijd zelf af of de realisatie van het gelijkheidsideaal zal leiden tot lijfeigenschap of vrijheid, tot kennis of barbarij, tot voorspoed of ellende’. |
112 |
| JOHANNES REITER, Gentherapie en ethiek
Het nieuwe biomedische onderzoek, de experimenten waarmee het gepaard gaat, de vindingen en toepassingen die eruit resulteren, stellen ons voor dringende ethische vragen. Hoever kunnen we gaan met technische ingrepen in het menselijk organisme? Het wordt al mogelijk in te grijpen in de erfelijke aanleg, in het genenbestand. Om een ‘nieuw soort mens’ te creëren? Of om een erfelijke deficiëntie te genezen? Als het met de nodige omzichtigheid omgeven wordt, is alleen dit laatste menselijk en ethisch te verantwoorden. Er is meer voor dan tegen. |
123 |
| LUDO ABICHT, Peter Weiss: kunst en verzet, kunst als verzet
Een indringende analyse van de monumentale roman van Peter Weiss met de paradoxale titel Die Aesthetik des Widerstandes maakt duidelijk welk een unieke rol deze roman kan spelen in de geschiedschrijving van de internationale socialistische beweging, en hoe hij tegelijk een nieuw perspectief opent op de relatie tussen kunst en maatschappij. Meer nog dan dat, laat Weiss zien welke rol politiek én kunst moeten spelen in het verzet tegen de onmenselijkheid die ons van alle kanten bedreigt. |
135 |
[Deel 2, pagina 98]
| BLAKE LEE SPAHR, De duivel in het Nederlands
Sinds de 13e eeuw treedt Masceroen op als een typische Zuid- en Noordnederlandse duivel die tegen God een geding aanspant, en Hem met deugdelijke argumenten zoekt aan te tonen dat Hij zijn gerechtigheid en waarheid tekort doet door barmhartig te zijn voor de zondigende mens. Uiteindelijk vermag alleen Maria's ‘emotionele’ tussenkomst het duivelse betoog te ontmaskeren of te ontkrachten. De auteur speurt naar de oorsprong en omvormingen van Masceroens figuur bij Jacob van Maerlant en Jan van Boendale, in Marieken van Nieumegen, en bij W.A.P. Smit (1941) en Hugo Claus (1968). |
148 |
| JAAK DE MAERE, Le Roy Ladurie viert carnaval in Romans
Historische studies zijn de laatste tijd bestsellers geworden. Een van de ‘vedetten’ van deze nieuwe mode is Le Roy Ladurie. Na zijn Montaillou. Een ketters dorp in de Pyreneeën, 1294-1324, is een paar maanden geleden nu ook zijn Le Carnaval de Romans in het Nederlands verschenen, een studie die twee weken geschiedenis van een dorp, een stadje in de Dauphiné beschrijft, maar die geschiedenis dan wel in het breder kader van de sociale ontwikkelingen van het einde van de 16e eeuw situeert. Le Roy Ladurie's carnaval is een smeltkroes van historische methoden. Dat het resultaat zo'n groot publiek boeit, bewijst dat deze historicus exacte wetenschappelijkheid aan een opmerkelijke vertelkunst weet te paren. |
160 |
| JANICE BROUN, Albaniës martelaarschap
In april 1985 overleed de Albanese communistische partijleider Enver Hoxha. Toen hij aan de macht kwam, was Albanië het meest achterlijke land in Europa. Hij wilde er een moderne staat van maken naar zuiver stalinistisch model. Dat betekende dat het bevrijd moest worden van alle bijgeloof en religie. Albanië werd een atheïstische staat. Janice Broun, van wie we hier vroeger (februari 1983) een artikel over de islam in de Sovjetunie publiceerden, onderzoekt nu wat er in Albanië van islam en christendom is overgebleven. |
168 |
| Forum | |
| Hoorspel in Nederland / Carlos Tindemans | 178 |
| Boekbespreking | 182 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt |
[Deel 2, achterplat]
STREVEN
NOVEMBER 1985
Inhoud
| Universiteit, arbeid en cultuur / Louis Van Bladel | 99 |
| Alexis de Tocqueville. Vrijheid en gelijkheid / Erik Faucompret | 112 |
| Gentherapie en ethiek / Johannes Reiter | 123 |
| Peter Weiss: kunst en verzet, kunst als verzet / Ludo Abicht | 135 |
| De duivel in het Nederlands / Blake Lee Spahr | 148 |
| Le Roy Ladurie viert carnaval in Romans / Jaak De Maere | 160 |
| Albaniës martelaarschap / Janice Broun | 168 |
| Forum | |
|---|---|
| Hoorspel in Nederland / Carlos Tindemans | 178 |
| Boekbespreking | 182 |
ISSN 0030-2324
[Deel 3, voorplat]
DECEMBER 1985
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
WAAR BLIJFT GOD IN ZUID-AFRIKA?
VERHALEN VAN AMERIKAANSE INDIANEN
MORAALTHEOLOGIE EN MEDISCHE ETHIEK
[Deel 3, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5,
B-2018 Antwerpen Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120 Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 3, pagina 193]
Inhoud
| ZUIDAFRIKAANSE THEOLOGEN, Waar blijft God in Zuid-Afrika?
Een groep Zuidafrikaanse theologen van verschillende christelijke denominaties publiceerde onlangs een manifest waarin zij felle kritiek uitbrengen niet alleen op de theologie waarop het apartheidsregime zich beroept (‘God is met ons; wie tegen ons is, is tegen God’), maar ook op de officiële kerkelijke theologie, die altijd maar over ‘verzoening’ en ‘geweldloosheid’ blijft preken, maar te zwak reageert op het structurele onrecht waaronder de zwarte bevolking permanent en de laatste tijd zo dramatisch lijdt. Aan welke kant staat God in Zuid-Afrika? Met hun ‘profetische theologie’ willen deze theologen daar een antwoord op geven. |
195 |
| JACK MAHONEY S.J., Moraaltheologie en medische ethiek
Morele oordelen komen niet uitsluitend tot stand door algemene principes toe te passen op particuliere situaties, die daarenboven vaak zo nieuw zijn dat ze voordien niet eens overwogen konden worden. De recente ontwikkelingen en mogelijkheden op medisch gebied vragen om een vernieuwde aandacht voor de onontkoombare wisselwerking tussen principe en situatie en tussen morele (ook christelijk-gelovige) intuïtie enerzijds en de rationele verantwoording en de gemeenschappelijke toetsing daarvan anderzijds. |
212 |
| JAN GROOTAERS, In gesprek met Willem A. Visser 't Hooft
Als bezieler en ‘architect’ van de Wereldraad van Kerken heeft W.A. Visser 't Hooft decennia lang een uitzonderlijke rol gespeeld in de oecumenische beweging. Hij diende daarbij zowel kritisch als creatief in te gaan op onverwachte uitdagingen als: de verrassend nieuwe kerkleer van Vaticanum II en het steeds groter gewicht dat in de schoot van de Wereldraad zelf aan de problemen van de Derde Wereld en de strijd om rechtvaardigheid werd gehecht. |
225 |
| PAUL VERSTRATEN, Woody Aliens ‘The purple rose of Cairo’
Als het mannelijk hoofdpersonage van een romantisch filmverhaal pardoes het scherm verlaat om er met een gefascineerde huisvrouw uit het publiek vandoor te gaan, blijkt de gevestigde wereld van duidelijk onderscheiden fictie en werkelijkheid volkomen ontredderd te raken. Maar het is Woody Allen vooral te doen om het probleem van de menselijke identiteit: de intrigerende wisselwerking tussen iemands ‘reële’ persoonlijkheid en de door hem gespeelde of hem toebedeelde rol. |
240 |
[Deel 3, pagina 194]
| JORIS GERITS, Walter Van den Broeck. De belegering van een schrijver
Walter Van Den Broeck's Het beleg van Laken behoort ongetwijfeld tot wat de literatuurwetenschap ‘metafictie’ is gaan noemen: een manier van schrijven, die systematisch en bewust, de fictionele illusie, eigen aan elke roman, als dusdanig onder de aandacht van de lezer brengt, door de complexe constructie en de veelvuldige articulaties ervan beetje bij beetje prijs te geven en bloot te leggen. |
246 |
| EMMA VORLAT, Verhalende literatuur van Amerikaanse Indianen
De zowel binnen als buiten de reservaten wonende minderheden van Indianen en Indiaanse halfbloeden zitten geprangd tussen het streven naar acculturatie en integratie in de blanke samenleving en het vrij uitzichtloze verlangen of heimwee naar de schamele resten van hun eigen cultuurpatrimonium. De auteur bespreekt de neerslag daarvan in enkele recente romans van Indiaanse schrijvers en vraagt zich daarbij af in hoeverre die representatief zijn voor wat er echt onder de verstrooide Indiaanse restpopulaties leeft. |
256 |
| Forum | |
| Lionel Deflo: bij nader inzien / Jan Flamend | 271 |
| Schrijven om geen gezicht meer te hebben. Duccio Trombadori in gesprek met Michel Foucault / Rob Devos | 272 |
| Boekbespreking | 275 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 3, achterplat]
STREVEN
DECEMBER 1985
Inhoud
| Waar blijft God in Zuid Afrika? / Zuidafrikaanse theologen | 195 |
| Moraaltheologie en medische ethiek / Jack Mahoney s.j. | 212 |
| In gesprek met Willem A. Visser 't Hooft / Jan Grootaers | 225 |
| Woody Allens ‘The purple rose of Cairo’. De halsstarrigheid van een luis / Paul Verstraten | 240 |
| Walter van den Broeck. De belegering van een schrijver / Joris Gerits | 246 |
| Verhalende literatuur van Amerikaanse Indianen / Emma Vorlat | 256 |
| Forum | |
|---|---|
| Lionel Deflo: bij nader inzien / Jan Flamend | 271 |
| Schrijven om geen gezicht meer te hebben. Duccio Trombadori in gesprek met Michel Foucault / Rob Devos | 272 |
| Boekbespreking | 275 |
ISSN 0039-2324
[Deel 4, voorplat]
JANUARI 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
WORDT NICARAGUA EEN TWEEDE CUBA?
AIDS: SYNDROOM EN PSYCHOSE
NEGRO-AFRIKAANSE LITERATUUR
[Deel 4, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 4, pagina 289]
Inhoud
| JEF VAN GERWEN, Stanley Hauerwas en de ‘publieke theologie’
Het moeiteloos samengaan van republiek en religie, liberaal individualisme en hechte kerkelijkheid heeft lange tijd het publieke leven in de Verenigde Staten gekenmerkt. Van deze vaak onkritische vermenging en verwarring tussen ‘civiele’ ideologieën en authentiek religieuze traditie wil de recente ‘publieke theologie’ zich in meerdere of mindere mate distantiëren. Als de misschien meest radicale vertegenwoordiger van die stroming roept Stanley Hauerwas de christenen op tot een ‘permanente profetische oppositie’ in (basis)gemeenschappen met een eigen en uitgesproken christelijk religieus gezicht. |
291 |
| HERMANN JANSSEN, Basisgemeenschappen in Afrika
Over kerkelijke basisgemeenschappen in Latijns- en Centraal-Amerika hebben wij hier al het nodige gepubliceerd. Maar ook in Afrika is een dergelijk proces al geruime tijd aan de gang. Als dit een poging is om de ‘kerk ter plaatse’ te realiseren, spreekt het vanzelf dat de beweging naargelang plaats en omstandigheden grote regionale verschillen zal vertonen. In Afrika gaat het niet in de eerste plaats om ‘bevrijding’, maar om ‘solidariteit’ en ‘een eenheid van geloof en leven’, twee wezenlijke componenten van de Afrikaanse traditie en religie die door de moderne ontwikkeling in de verdrukking dreigen te komen. |
305 |
| ANDRE CNOCKAERT, Christendom en evangelisatie in de negro-Afrikaanse literatuur
Tijdens de koloniale periode werd alleen een stichtelijke - de christelijke waarden bevestigende - inheemse literatuur aangemoedigd of toegelaten. De dekolonisatie bracht een vaak virulent anti-christelijke literatuur op gang. die het christendom wraakte als een vervreemdend en verdrukkend importartikel. In de post-koloniale tijd blijken sommige auteurs het moeizaam verworven onderscheid te (willen) maken tussen evangelische boodschap en westerse inkledingen of vertekeningen ervan, terwijl nog anderen felle kritiek uiten op de recente idealisering van de ‘negritude’, met haar oude of nieuwe vormen van sociale en politieke onderdrukking. |
318 |
[Deel 4, pagina 290]
| RIA VAN DAMME, ‘Oudejaar’ van J.M.A. Biesheuvel
Biesheuvel is een buitenbeentje in de Nederlandse literatuur. Een verhaal als ‘Oudejaar’ lijkt fantastisch, dwaas, chaotisch. Maar een analytische lectuur legt er het methodische mechanisme van bloot. Het grondthema van het verhaal is het noodlot. Dat is niet eens zo origineel. Boeiend en origineel is de manier waarop dat thema uitgewerkt wordt. Met de clichés en citaten, met allerlei codes uit de werkelijkheid en de literatuurgeschiedenis wordt een literair-technische meccano in elkaar gezet die de waarheid van het noodlot en le plaisir du texte produceert. |
328 |
| JEAN-MARIE MORETTI, AIDS: syndroom en psychose
Pas sinds 1981 als virusziekte ontdekt heeft AIDS intussen zoveel, al dan niet ter zake doende aandacht gekregen in ook de populairste nieuwsmedia dat in een aantal gevallen een ware angstpsychose is ontstaan, met uiterst pijnlijke (o.m. sociale) gevolgen voor de betroffen patiënten. Een tegelijk eerlijke en zakelijke informatie die het (besmettings)gevaar niet verkleint noch overdrijft, zou de reële ernst van de infectie tot zijn ware proporties moeten herleiden. |
336 |
| CESÀR JEREZ, Wordt Nicaragua een tweede Cuba?
De situatie in Nicaragua kwam weer fel in het nieuws toen daar in oktober jl. opnieuw de noodtoestand werd afgekondigd. Kort daarna had de redactie een gesprek met Cesàr Jerez, die jarenlang provinciaal-overste van de jezuïeten in Centraal-Amerika is geweest en nu rector is van de katholieke universiteit in Managua. Een gesprek over die noodtoestand, over de economische situatie van het land, over de moeilijkheden met de kerk, enz. enz. Geen systematische uiteenzetting, maar een beschrijving van indrukken en overtuigingen die steunen op ervaringen van binnenuit. |
344 |
| GUY FREIERMUTH, Het hoogste goed is het heil van Het Volk. Gesprek met Paul De Baere en Leo Marijnissen
Als vanouds uitgesproken Vlaamse spreekbuis van de christelijke arbeidersbeweging zoekt Het Volk een onafhankelijke koers te varen tussen de erkende bondgenoten van christelijke vakbond en partij én andere (politieke) partijen - en hun bladen - die de Vlaams-nationale of de sociale strijd in hun vaandel geschreven hebben. De voor het redactionele beleid daarmee verbonden problemen en verwikkelingen vormen de hoofdbrok van het interview met de hoofdredacteur en de politieke commentator van het dagblad. |
357 |
| Forum | |
| Een nieuwe visie op Rubens / Raoul Bauer | 372 |
| Poëtische verlies- en winstrekening / Joris Geritss | 373 |
| De god-koning van Cambodja is een clown / Leo Geerts | 375 |
| Boekbespreking | 380 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 4, achterplat]
STREVEN
JANUARI 1986
Inhoud
| Stanley Hauerwas en de ‘publieke theologie’ / Jef Van Gerwen | 291 |
| Basisgemeenschappen in Afrika / Hermann Janssen | 305 |
| Christendom en evangelisatie in de negro-Afrikaanse literatuur / André Cnockaert | 318 |
| ‘Oudejaar’ van J.M.A. Biesheuvel / Ria Van Damme | 328 |
| AIDS: syndroom en psychose / Jean-Marie Moretti | 336 |
| Wordt Nicaragua een tweede Cuba? Gesprek met Cesàr Jerez / Redactie | 344 |
| Het hoogste goed is het heil van Het Volk. Gesprek met Paul De Baere en Leo Marijnissen / Guy Freiermuth | 357 |
| Forum | |
|---|---|
| Een nieuwe visie op Rubens / Raoul Bauer | 372 |
| Poëtische verlies- en winstrekening / Joris Gerits | 373 |
| De god-koning van Cambodja is een clown / Leo Geerts | 375 |
| Boekbespreking | 380 |
ISSN 0039-2324
[Deel 5, voorplat]
FEBRUARI 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
HET GODSBEELD VAN DE CHASSIDIM
STAR WARS
TUSSEN TERREUR EN BURGERLIJKHEID
[Deel 5, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5,
B-2018 Antwerpen Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120 Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 5, pagina 385]
Inhoud
| GUIDO DIERICKX, De Amerikaanse bisschoppen en het economisch bestel
De nog te verwachten brief van de Amerikaanse bisschoppen over het economisch bestel is aan zijn tweede voorbereidende versie toe. Vergeleken met het eerste ontwerp heeft deze versie heel wat aan profilering gewonnen door de zakelijke en nuchtere evaluatie van de economische en maatschappelijke dimensies in een vijftal probleemgebieden: werkloosheid, armoede, ongelijkheid en landbouwbeleid binnen de VS, en onderontwikkeling in de wereld. |
387 |
| LUDO ABICHT, Het godsbeeld van de Chassidim
De wat buitennissige minderheden van de Chassidim stellen veel meer voor dan een folkloristisch of literair curiosum in de joodse tradities. Hun verhalender en biddender wijze aan de man gebrachte visie op mens, wereld en God zou andere, zowel religieuze als areligieuze wereldbeschouwingen op belangrijke punten kunnen aanvullen en zelfs corrigeren. |
408 |
| HEN JANS: Star Wars: ‘dodende straal’ niet langer science fiction
Met het in 1983 gelanceerde SDI-project komt, althans in principe, het vertrouwde strategisch-politieke concept van het afschrikkingsevenwicht op losse schroeven te staan. Deze eerste bijdrage handelt over de voorgeschiedenis en de technisch-wetenschappelijke achtergronden van een op lasers en ruimtespiegels berustend defensiesysteem en waagt zich tevens aan een onvermijdelijk nog erg voorlopige en partiële raming van de daarmee verbonden energiebehoeften en economische kosten. |
423 |
| PETER HEBBLETHWAITE, Buitengewone Synode. Hoe moet het Concilie worden bijgestuurd?
Groot nieuws voor de wereld heeft de recente Buitengewone Bisschoppensynode, die van 24 november tot 8 december 1985 gehouden werd om na twintig jaar het Tweede Vaticaans concilie ‘te vieren, te evalueren en te bevorderen’ kennelijk niet opgeleverd. Zowel over de bedoelingen als over het resultaat ervan liepen en lopen de meningen uiteen. Zoals Kard. Danneels zei: ‘De enen zeggen dat het glas half vol is, de anderen dat het half leeg is. Mij interesseert de inhoud van dat glas’. Het was een mooi beeld maar het gaf geen antwoord op de vraag wat er nu echt nog in het glas zit. Peter Hebblethwaite levert materiaal waarmee we daarover ons eigen oordeel kunnen vormen. |
435 |
[Deel 5, pagina 386]
| CARLOS TINDEMANS, Arlecchino Dario Fo
Dank zij de Internationale Nieuwe Scène in Vlaanderen allang geen onbekende meer, schijnt Dario Fo pas voor zijn eigen Italiaanse publiek de volle maat van zijn kunnen te geven. Als acteur, auteur, kostuumontwerper, scenograaf en componist weet hij van de traditionele Harlekijn-figuur een ongemeen boeiende, actuele en gevarieerde interpretatie weg te geven, waarin ook de meest vrije improvisatie nog de vrucht van strenge theaterdiscipline blijkt te zijn. |
449 |
| LEO GEERTS, Schijndood: tussen terreur en burgerlijkheid
De jonge auteur Eva Demski schreef een roman die zich afspeelt in de marge van het Baader-Meinhofterrorisme. Een advocaat die terroristen verdedigt, sterft in verdachte omstandigheden. Zijn vrouw krijgt twaalf dagen om zijn dood te verwerken. Het gaat in dit verhaal vooral om wat er rond de stadsguerrilla aan menselijke gevoelens komt kijken, niet zozeer bij de terroristen zelf, maar bij hun medestanders, verwanten en sympathisanten. Het grondthema van de roman is de bijzonderheidswaan. Terroristen voelen zich belangrijk omdat ze gevreesd worden, politici omdat ze gehaat en geviseerd worden. Maar niemand, ook ‘de vrouw’ in dit verhaal niet, ontsnapt aan die waan. Een reflectie op een actueel, vaak onbegrepen fenomeen. |
455 |
| Forum | |
| Het verleden volgens Raoul Bauer / Jaak De Maere | 463 |
| Boekbespreking | 466 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt |
[Deel 5, achterplat]
STREVEN
FEBRUARI 1986
Inhoud
| De Amerikaanse bisschoppen en het economisch bestel / Guido Dierickx | 387 |
| Het godsbeeld van de Chassidim / Ludo Abicht | 408 |
| Star Wars: ‘dodende straal’ niet langer science fiction / Henk Jans | 423 |
| Buitengewone Synode. Hoe moet het Concilie worden bijgestuurd? / Peter Hebblethwaite | 435 |
| Arlecchino Dario Fo / Carlos Tindemans | 449 |
| Schijndood: tussen terreur en burgerlijkheid / Leo Geerts | 455 |
| Forum | |
|---|---|
| Het verleden volgens Raoul Bauer / Jaak De Maere | 463 |
| Boekbespreking | 466 |
ISSN 0039-2324
[Deel 6, voorplat]
MAART 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
WAAROM IN DIE KERK BLIJVEN? ARTS TUSSEN PATIENT EN MAATSCHAPPIJ RIMBAUD IN DE LAGE LANDEN
[Deel 6, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers: BF. 140, f 8,-.
[Deel 6, pagina 481]
Inhoud
| ROSEMARY RADFORD RUETHER, Waarom blijf ik in die kerk?
In een eerste beweging geeft deze katholieke vrouw uit de VS haar visie op een drietal uitdagingen voor de kerk en het land waartoe zij behoort: wat met mensenrechten en vrijheid in eigen rangen en voor alle wereldburgers; wat met de seksuele moraal en de positie van de vrouw, in de leer zowel als in de praktijk; wat met de elementaire noden en de bevrijdingsstrijd in de Derde Wereld? In een tweede beweging bepleit zij nadrukkelijk de inzet van kritische minderheden voor een authentiek christelijke hervorming, niet buiten maar binnen de historische en institutionele kerk. |
483 |
| LOUIS VAN BLADEL, Arts tussen patiënt en maatschappij
De erkende verworvenheden van het Westerse Aufklärungs-ideaal - individuele vrijheid, onafhankelijkheid, gelijkheid, zelfbeschikking en de exclusieve rationaliteit van de Verlichting zelf - blijken een keerzijde te hebben van veralgemeende vereenzaming, onbewuste onderworpenheid, opgedrongen rivaliteit, concrete doelloosheid en levensbeschouwelijke uitzichtloosheid. Het is zeer de vraag of, en in welke mate, de arts van vandaag in zijn diagnose en medische praktijk, rekening kan houden met deze ‘maatschappelijke ziekten’ die minder grijpbaar zijn dan de hem vertrouwde, zogeheten beschavingsziekten. |
496 |
| A.C. CARRAI, Kerk en staat in Boeroendi
Mag men van kerkvervolging gewagen naar aanleiding van de veelbesproken herrie om een officieel verbod van de ochtendmis die de mensen zou verhinderen aan het werk te gaan? Met dit relatief onschuldige conflict blijkt in feite veel meer gemoeid te zijn: niet alleen de al eeuwen oude, culturele, sociale en economische achterstelling van de Hoetoe-meerderheid door een wisselende fractie van de Toetsi-bevolking, maar vooral het terechte gevoel van deze heersende minderheid dat de kerkelijke gemeenschappen, ook al onthouden zij zich van elke, specifiek politieke activiteit, niets anders kunnen dan de bewustwording en weerbaarheid van de verdrukte meerderheid in de hand werken. |
507 |
[Deel 6, pagina 482]
| LEO GEERTS, Hoe religieus is Jaap Kruithof?
Tot verwondering en ergernis allicht van vroegere en recente geestverwanten heeft Jaap Kruithof in De Mens aan de Grens (1985) zijn ontwerp van een ecologisch geïnspireerde ethiek voorgesteld als een nieuwe ‘religiositeit’ die hij scherp wenst te (onder)scheiden van de falende aanpak van de concrete godsdiensten en van het ontspoorde ‘antropocentrisme’ van een louter wetenschappelijke rationaliteit. De auteur maakt een paar kritische kanttekeningen bij deze z.i. eveneens nog te rationalistische behandeling van een inderdaad dringende kwestie van leven en overleven. |
518 |
| PAUL CLAES, Rimbaud in de Lage Landen
Als ‘poète maudit’ en ‘mystique à l'état sauvage’ heeft Rimbaud sinds een eeuw een aantal Nederlandstalige auteurs tot zeer uiteenlopende reacties uitgedaagd. De receptiegeschiedenis loopt van vroege, hoofdzakelijk biografische notities als die van J.N. Van Hall (1888) en D. van Lennep (1914, 1922), over meer inhoudelijke commentaren als die van K. van de Woestijne, J. Slauerhoff en P. van Ostayen (in de jaren twintig) en een heuse ‘pathografie’ als die van E. Verbeek (1957) naar literaire initiaties als die van Slauerhoff, Du Perron, B. Decorte, P.G. Buckinx, H. Claus en tenslotte H. Portoero (1985). |
526 |
| BART VERVAECK, Ruimte in beweging. De romans van Jan Meyers
Sinds 1983 is de historicus Jan Meyers (o 1934) voor de dag gekomen met drie romans die bij elkaar passen als een trilogie: de levensverhalen situeren zich alle op het - indringend ruimtelijk ervaren - knooppunt van verleden, heden en toekomst. Waar de Aanrakingen (1983) reikhalzen naar de toekomst vanuit een nooit voldane verwachting, drijft heel De wandeling (1984) op zijn verloren verleden vanuit een nostalgische terugblik, en klampt Het samenzijn (1985) zich vol overgave vast aan een heden dat, nog pregnanter dan beide andere momenten, het dubbelzinnige doodsverlangen openbaart. |
532 |
| HENK JANS, Star Wars: een waterdicht defensiesysteem?
Op de onlangs hervatte ontwapeningsonderhandelingen van Genève zal men moeilijk de vraag uit de weg kunnen gaan of, en tot welke prijs, het Amerikaanse SDI zich überhaupt kan aandienen als een waterdicht ruimteschild, en vooral, of dit systeem zijn pretentie kan waarmaken een louter defensief, militair apparaat te zijn. Mocht het SDI-ontwerp systematisch en consequent doorgevoerd worden, dan staat ons hoogst waarschijnlijk en op middellange termijn, een regelrechte militarisering van - of oorlogvoering in en vanuit - de ruimte te wachten. |
542 |
| Forum | |
| Paul Steenbergen: verlangen verdicht tot kwelling / C. Tindemans | 554 |
| Geloof en rechtvaardigheid / Jef Van Gerwen | 556 |
| Boekbespreking | 559 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 6, achterplat]
STREVEN
MAART 1986
Inhoud
| Waarom blijf ik in die kerk? / Rosemary Radford Ruether | 483 |
| Arts tussen patiënt en maatschappij / Louis Van Bladel | 496 |
| Kerk en staat in Boeroendi / A.C. Carrai | 507 |
| Hoe religieus is Jaap Kruithof? / Leo Geerts | 518 |
| Rimbaud in de Lage Landen / Paul Claes | 526 |
| Ruimte in beweging. De romans van Jan Meyers / Bart Vervaeck | 532 |
| Star Wars: een waterdicht defensiesysteem? / Henk Jans | 542 |
| Forum | |
|---|---|
| Paul Steenbergen: verlangen verdicht tot kwelling / C. Tindemans | 554 |
| Geloof en rechtvaardigheid / Jef Van Gerwen | 556 |
| Boekbespreking | 559 |
ISSN 0039-2324
[Deel 7, voorplat]
APRIL 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
ONTKOPPELING KERK EN POLITIEK DONORINSEMINATIE EN MORAAL GEHEIME DAGBOEKEN VAN WITTGENSTEIN
[Deel 7, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 7, pagina 577]
Inhoud
| GEORGES DE SCHRIJVER, H.M. Kuitert: ontkoppeling van kerk en politiek?
Waar tot voor kort ook vele christenen zich beijverden om politieke en andere seculiere aangelegenheden te onttrekken aan kerkelijke interventies en bevoogding, doet zich nu het merkwaardige fenomeen voor dat vele kerken zich opnieuw gedrongen of gedwongen voelen om zich met o.m. politieke en economische problemen in te laten. De auteur analyseert en kritiseert H.M. Kuiterts radicale afwijzing van enige collectief-christelijke bemoeienis met de wereldlijke gang van zaken, welke de Amsterdamse theoloog z.i. ten onrechte hanteert als louter een kwestie van (te erkennen) ideologie-vrije (vak)competenties. |
579 |
| GER GROOT, De geheime dagboeken van Ludwig Wittgenstein
Deskundigen vermoedden al geruime tijd dat de (Britse) beheerders van Wittgensteins literair-filosofische erfenis uit diens (vanaf 1960 gepubliceerde) dagboeken een aantal zogenaamd oninteressante passages weggelaten hadden, die niet strookten met het beeld van de logische positivist dat zij in stand wensten te houden. De onlangs voor de eerste keer onverkort uitgegeven Gmündener Tagebücher hebben dit vermoeden bevestigd en mede aangetoond dat de religieuze en mystieke inslag van de ‘latere’ Wittgenstein al volop werkzaam was in het denken van de auteur van de Tractatus logico-philosophicus, het neopositivistisch handvest van 1922. |
594 |
| PATRICK VERSPIEREN, Donorinseminatie en moraal
In tegenstelling met de opinie dat de ethische drukte om de verschillende vormen van medisch geassisteerde voortplanting allang ‘door de feiten achterhaald’ is, zijn het veeleer de intussen verschenen studies over de concrete gevolgen en implicaties van duizenden praktijkgevallen, die kunnen en moeten bijdragen tot een ethische evaluatie of reëvaluatie van technische ingrepen en methodes, welke niet daarom alléén al zedelijk neutraal, goed of aanbevelenswaard zijn, omdat zij de facto toch op min of meer grote schaal uitgevoerd en toegepast worden. |
608 |
| ROGER BURGGRAEVE, De paradoxale rijkdom van de vergeving
De (joods-christelijke) vergeving is geen vergoelijkend bedekken nog zonder meer ongedaan maken van een vergrijp dat ‘voorgoed’ gebeurd is en als dusdanig erkend en bekend dient te zijn. Echte barmhartigheid houdt dus steeds een oordeel in, maar bevrijdt tegelijk de falende mens, die zich de vergeving door de andere(n) geschonken weet, van de beklemmende onherroepelijkheid van zijn verleden daden. |
621 |
[Deel 7, pagina 578]
| ROBRECHT BOUDENS, De terugkeer van Pius IX
In een aantal kerkelijke kringen maakt men de jongste tijd bijzonder veel werk van de zalig(heilig)verklaring van paus Pius IX. Waar de officiële erkenning van iemands ‘heldhaftige, persoonlijke heiligheid’ een uiteraard aparte, binnenkerkelijke aangelegenheid is, rijzen toch wat vragen omtrent het opportuun en/of inspirerend karakter van een publieke ‘verklaring’ betreffende een man die, naar het oordeel van vrijwel alle historici, de tekenen van zijn tijd niet wist te verstaan en die zich, hoe diepgelovig en moedig ook, grotendeels vruchteloos verzet heeft tegen een historische evolutie in kerk en maatschappij (welke o.m. de gewetensvrijheid betrof die pas op Vaticanum II als een fundamenteel mensenrecht erkend en beaamd zou worden). |
628 |
| ERIK DE WINTER, Claus laat Hamlet uit
De Hamlet van Hugo Claus naar Shakespeare is slechts een getuigenis onder vele van Claus' continue belangstelling voor het klassieke (Senecaanse) en Elisabethaanse theater. Belangrijker nog dan de eerder op actualisering en modernisering afgestemde tekstuele en scenische transformaties, zijn de veel indringender structurele ingrepen die zich aandienen als een dieptepsychologische interpretatie van dit door ‘zielsconflicten’ zo sterk getekende Shakespeariaanse drama. |
640 |
| PIET COUTTENIER, Hoe objectief is het Vlaamse naturalisme? Hard labeur in tijden van beroering
Het TV-feuilleton Hard Labeur heeft het Vlaamse naturalisme onder de aandacht van het grote publiek gebracht. Waar dit naturalisme meestal als een (deels mislukte) vertaling en imitatie van de Franse groten is afgedaan of waar het naturalisme zelf nog te gemakkelijk met rauwe of platvloerse ‘objectiviteit’ vereenzelvigd wordt, blijkt het Vlaamse naturalisme tegelijk origineler, subtieler en ‘subjectiever’ (geweest) te zijn; wat de visualisering ervan op de beeldbuis uiteraard tot een nog delicater aangelegenheid maakt. |
646 |
| HENK JANS, Bemande en onbemande ruimtevaart
Net voor het spectaculaire succes van Voyager II en de nog spectaculairder ramp met de Challenger, heeft een van de topfiguren van de ruimte-exploratie, James A. Van Allen, zich bijzonder kritisch uitgelaten over de onevenredig grote bedragen en inspanningen die de VS aan bemande ruimtevluchten (blijven) besteden, terwijl de al verworven ontdekkingen als ‘nuttige’, technologische toepassingen van de ruimtevaart, voor het overweldigend grootste deel te danken zijn aan tegelijk minder dure en minder riskante onbemande ruimtetuigen. |
655 |
| Forum | |
| Vlaanderen en Wagner / Carlos Tindemans | 661 |
| Louis Baeck: Macht en tegenmacht / Wim Moesen | 663 |
| Boekbespreking | 666 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 7, achterplat]
STREVEN
APRIL 1986
Inhoud
| H.M. Kuitert: ontkoppeling van kerk en politiek? / Georges De Schrijver | 579 |
| De geheime dagboeken van Ludwig Wittgenstein / Ger Groot | 594 |
| Donorinseminatie en moraal / Patrick Verspieren | 608 |
| De paradoxale rijkdom van de vergeving / Roger Burggraeve | 621 |
| De terugkeer van Pius IX / Robrecht Boudens | 628 |
| Claus laat Hamlet uit / Erik De Winter | 640 |
| Hoe objectief is het Vlaamse naturalisme? Hard labeur in tijden van beroering / Piet Couttenier | 646 |
| Bemande en onbemande ruimtevaart / Henk Jans | 655 |
| Forum | |
|---|---|
| Vlaanderen en Wagner / Carlos Tindemans | 661 |
| Louis Baeck: Macht en tegenmacht / Wim Moesen | 663 |
| Boekbespreking | 666 |
ISSN 0039-2324
[Deel 8, voorplat]
MEI 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
EEN AFRIKAANS CONCILIE
DECONSTRUCTIONISME
HUISARTS VOOR IMMIGRANTEN
[Deel 8, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
[Deel 8, pagina 673]
Inhoud
| RENE DE HAES, Naar een Afrikaans Concilie?
Sinds op zijn minst dertig jaar stelt men in de Afrikaanse kerken de vraag naar de wenselijkheid of zelfs noodzaak van een Afrikaans Concilie. Waar men in Rome vooral de zorg om de eenheid met de universele kerk en de nood aan een zorgvuldige voorbereiding vertolkt, heeft het frequenter, gezamenlijk overleg tussen de lokale kerken ook al het zijne bijgedragen tot een verheldering van de weliswaar specifiek Afrikaanse, maar binnen het immense continent vaak nog zeer verschillende uitdagingen, die een panafrikaanse kerk zou te verwerken hebben. |
675 |
| LOUIS FERRANT, Huisarts voor immigranten
Enkele jaren geleden publiceerden we hier, onder de titel Situaties, een reeks gesprekken met jezuieten die in een minder conventioneel werk zitten. Het gesprek dat u hier leest hoort in die reeks thuis. Jezuïet en huisarts, het is geen gewone combinatie. Zeker niet als je hoofdzakelijk voor en met immigranten werkt. Zij hebben heel specifieke gezondheidsproblemen, waarmee artsen van bij ons vaak geen raad weten. Wetenschappelijke pretenties heeft het gesprek niet, het vertelt over een ervaring. |
684 |
| ARNOLD BURMS & CHRISTOPHE DE LANDTSHEER, Deconstructionisme
In tegenstelling met een nogal verbreide mening is het deconstructionisme niet de zoveelste versie van een triomfantelijke rationele kritiek, die de laatste ‘heilige huisjes’ wil slopen. Tegelijk met een grondig besef van de dubbelzinnigheden en beperkingen van elke ‘veruitwendiging’ van het denken in de verschillende taal-constructies, manifesteert deze kritische filosofie een even fundamenteel wantrouwen tegenover het iconoclastisch Verlichtingsoptimisme, dat een (van alle beelden, metaforen en andere ‘smetten’) gezuiverde wetenschap beoogde en beloofde, maar uiteindelijk nagenoeg niets (meer) zeggende abstracties heeft voortgebracht. |
699 |
| GILLES QUISPEL, Gnosis en katholicisme
Een aantal, pas in 1945 in Egypte ontdekte, christelijk-religieuze en met name gnostische geschriften zijn ons nu ook in Nederlandse vertaling toegankelijk gemaakt. Het conflict tussen ‘katholieke’ en ‘gnostische’ interpretatie van het gemeenschappelijk geloof leidde in de kerk van Rome, binnen de kortste tijd, tot de veroordeling van de ‘ketterse’ Valentinus en de bevestiging van het vrijwel exclusieve Romeinse leergezag. |
710 |
[Deel 8, pagina 674]
| PETER DOMS, Vijfentwintig jaar Amnesty International
Voor het grote publiek is Amnesty International een soort supranationaal onderzoeksbureau dat geregeld behoorlijk gedocumenteerde verslagen uitbrengt over een aantal schendingen van individuele mensenrechten. De auteur gaat vooral in op de wel omgeschreven en derhalve ‘beperkte’ doelstellingen, principes en werkwijzen van de vereniging, die voor - welwillende of boosaardige - kritiek vatbaar blijven, maar intussen toch ook hun reële en realistische deugdelijkheid bewezen hebben. |
715 |
| BART VERVAECK, Een moederzee alleen. De schrijfkunst van Willem Brakman
Na een vrij laat debuut, lijkt Willem Brakmans literaire creativiteit, naarmate hij ouder wordt, alsmaar groter en haast woekerend te worden. Maar die baaierd van ongebreidelde verbeelding, barokke associaties en onthutsende verlegging van gangbare grenzen en conventies... blijkt de verrassend consequente en pregnante verwoording te zijn van Brakmans enige en uiteindelijke obsessie. |
725 |
| JEF ECTOR, Medea 85 in de put van Spillebeen
Zoals en na vele anderen heeft Willy Spillebeen in De Varkensput (1985) een van de oeroude Griekse sagen ‘gebruikt’ om het voor alle tijden exemplarische verhaal te verruimen met een eigentijdse en eigen willige thematiek. De actualisering van de Medea blijkt in het verleden minder vaak beproefd geweest te zijn en is allicht een moeizamer en minder doorzichtige onderneming dan de veelvuldig gepraktiseerde bewerking van b.v. de Oedipus- en Orpheusmythe. |
732 |
| JAN VAN AERSCHOT, Nieuw-Caledonië. Frankrijks laatste politieke dilemma?
Hevige politieke debatten hoeven niet per se in verhouding te staan tot de reële omvang van de desgevallend daarbij betrokken gebieden of bevolkingsgroepen. Enige vertrouwdheid met de roerige en vaak ook beroerde geschiedenis van het vooralsnog Franse ‘overzeese gebied’ Nieuw-Caledonië is onmisbaar voor een beter begrip van de redenen waarom deze kleine koloniale erfenis nog steeds politieke partijen en publieke opinie in het ‘moederland’ Frankrijk verdeelt. |
738 |
| Forum | |
| Nederlandse schrijvers over Indonesië / Jaak De Maere | 748 |
| Anna Bijns: kogel voor de vrouwelijke canon / Joris Gerits | 750 |
| Boekbespreking | 754 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 8, achterplat]
STREVEN
MEI 1986
Inhoud
| Naar een Afrikaans Concilie? / René De Haes | 675 |
| Huisarts voor immigranten / Louis Ferrant | 684 |
| Deconstructionisme / Arnold Burms & Christophe De Landtsheer | 699 |
| Gnosis en katholicisme / Gilles Quispel | 710 |
| Vijfentwintig jaar Amnesty International / Peter Doms | 715 |
| Een moederzee alleen. De schrijfkunst van Willem Brakman / Bart Vervaeck | 725 |
| Medea 85 in de put van Spillebeen / Jef Ector | 732 |
| Nieuw-Caledonië. Frankrijks laatste politieke dilemma? / Jan Van Aerschot | 738 |
| Forum | |
|---|---|
| Nederlandse schrijvers over Indonesië / Jaak De Maere | 748 |
| Anna Bijns: kogel voor de vrouwelijke canon / Joris Gerits | 750 |
| Boekbespreking | 754 |
ISSN 0039-2324
[Deel 9, voorplat]
JUNI 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAND
FILIPPIJNEN: KERK EN POLITIEK
MONTAILLOU EN ILLICHS GENDER
MEXICO: NA DE AARDBEVING
[Deel 9, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5,
B-2018 Antwerpen Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120 Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f8,-.
[Deel 9, pagina 769]
Inhoud
| JEF VAN GERWEN, Publieke theologie II. De kerk-strategie van John Coleman
Krachtens haar zending zoekt de kerkgemeenschap een ‘heilzame invloed’ uit te oefenen op de maatschappij waarin zij gevestigd is. In dit interview vergelijkt John Coleman de feitelijke en de mogelijke of wenselijke kerk-strategieën, onder zo verschillende politieke regimes als het dictatoriale (in b.v. Latijns-Amerika), het autoritaire (in b.v. de Oostbloklanden) en het Westers-democratische met zijn - al dan niet - confessionele partijen (in b.v. Nederland, België... de VS); en in zo uiteenlopende omstandigheden als het - al dan niet - homogeen christelijk-katholiek karakter van een bevolking, en de aan- of afwezigheid van een intellectueel en socio-cultureel pluralisme in een bepaalde samenleving. |
771 |
| FRANCISCO F. CLAVER S.J., De Filippijnen: kerk en politiek
Voor en tijdens de geweldloze februarirevolutie op de Filippijnen was - ten aanschouwe van heel de wereld - de kerk nadrukkelijk en lijfelijk present in haar bisschoppen, en in de tienduizenden weerloze gelovigen die alle bloedvergieten tussen opstandige en trouwe legereenheden wisten te voorkomen. Dit ‘mirakel’ was voorbereid en mogelijk gemaakt door een weloverwogen, christelijk-pastorale inmenging van de kerkleiders in het politieke leven, ondanks de ‘rationele’ voorspellingen dat alleen geweld een einde kon maken aan het heersende regime; en ondanks de aanmaningen van het Vaticaan, de officiële verkiezingsuitslagen af te wachten en zich minder met politiek in te laten. |
784 |
| GUSTAVO ESTEVA, Mexico: van aardschok tot maatschappijschok
Na de aardbeving van 19 september 1985 in Mexico heeft de bevolking van de zwaarst getroffen wijk Tepito met opmerkelijk doorzicht en doorzettingsvermogen haar toekomst in eigen handen genomen en zich met name verzet tegen nationale en internationale instanties die klaar stonden met urbanisatieplannen voor de grondige opruiming van de wijk en de bouw van een nieuwe stad, waaruit dan wel (zoals dat reeds bij de vernieuwing van Candelaria de los Pat os gebeurd was) de oorspronkelijke bevolking zou verdreven worden. |
797 |
[Deel 9, pagina 770]
| HERMAN DELEECK, Ongelijke verdeling van de sociale overheidsuitgaven en nieuwe armoede
Op grond van een behoorlijk aantal empirische bevindingen kan worden aangetoond dat een groot aandeel publieke sociale uitgaven niet vanzelf tot grotere gelijkheid leidt: veel minder namelijk tot een verticale herverdeling van de nationale welvaart ten gunste van de laagste inkomensklasse, dan wel tot een meer horizontale verdeling binnen de al beter gesitueerde middengroepen. In tegenstelling met wat er op het vlak van de economische planning gebeurt, wordt vooralsnog veel te weinig wetenschappelijk onderzoek verricht naar de gevolgen van alternatieve beleidsmaatregelen, die deze averechtse ontwikkeling van de sociale (on)zekerheid zouden kunnen corrigeren of ombuigen. |
805 |
| REGINALD LUIJF, Montaillou door de bril van Illich. Of de bijziendheid van Le Roy Ladurie
Gender van Ivan Illich (Ned. vert. Man/Vrouw. Geslacht en sekse) opent heel andere en veel belangrijker inzichten dan de oppervlakkige besprekingen die er bij ons tot nu toe over verschenen zijn laten vermoeden. De auteur van dit artikel wil laten zien hoe het een nieuw licht kan werpen op teksten uit het verleden. Daartoe vergelijkt hij Illichs these met de ‘bijziende’ interpretatie die Le Roy Ladurie in zijn Montaillou geeft van de 14e eeuwse tekst waarop zijn studie steunt. |
819 |
| IVO VERHEYEN, Leo Pleysier: huilen met de pet op
Met Kop in Kas (1983) heeft Leo Pleysier een rist pregnant autobiografische verhalen afgesloten, die opvielen door hun bondigheid en hun vaak veeleer poëtische beknoptheid van uitdrukking. De auteur peilt naar de psychologische en maatschappelijke achtergronden van deze werk waar dig lang volgehouden introversie, die met Pleysiers jongste werk misschien aan een kentering toe is. |
829 |
| ERIC DE KUYPER, Het onmogelijk geworden escapisme
Als vlucht uit de werkelijkheid en toevlucht in de verbeelding, wordt ons (levensnoodzakelijk?) escapisme voor een goed deel bepaald door de film- en televisie-industrie. Maar de grens tussen fictie en realiteit, die tot voor kort nog duidelijk aanwezig en werkzaam was, wordt ondertussen almaar waziger door de opdringerige vermenging van beide ervaringswerelden, op vrijwel alle momenten en oorden van ons arbeids- en ontspanningsleven, ons individueel en maatschappelijk bestaan. |
838 |
| Forum | |
| Economie en cultuur / Jef Van Gerwen | 845 |
| Een drieluik over Jezus. Notities bij een nieuwe synopsis / Pane Beentjes | 847 |
| Boekbespreking | 851 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt | |
[Deel 9, achterplat]
JUNI 1986
STREVEN
Inhoud
| Publieke theologie II. De kerk-strategie van John Coleman / Jef Van Gerwen | 771 |
| De Filippijnen: kerk en politiek / Francisco F. Claver s.j. | 784 |
| Mexico: van aardschok tot maatschappijschok / Gustavo Esteva | 797 |
| Ongelijke verdeling van de sociale overheidsuitgaven en nieuwe armoede / Herman Deleeck | 805 |
| Montaillou door de bril van Illich. Of de bijziendheid van Le Roy Ladurie / Reginald Luijf | 819 |
| Leo Pleysier: huilen met de pet op / Ivo Verheyen | 829 |
| Het onmogelijk geworden escapisme / Eric De Kuyper | 838 |
| Forum | |
|---|---|
| Economie en cultuur / Jef Van Gerwen | 845 |
| Een drieluik over Jezus. Notities bij een nieuwe synopsis / Panc Beentjes | 847 |
| Boekbespreking | 851 |
[Deel 10, voorplat]
JULI 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
EL SALVADOR
JONGERE VLAAMSE LITERATUUR
ROCK EN JEUGDSUBCULTUREN
[Deel 10, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever:
F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f 64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120
Andere landen: BF. 1.260, f 73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f 8,-.
De intekenprijs voor de 54e jaargang, oktober 1986 - september 1987, bedraagt voor het binnenland BF. 1.230, voor andere landen BF. 1.430 of f 79,-,
[Deel 10, pagina I]
Inhoud
| IGNACIO ELLACURÍA, El Salvador. Religieuze, sociale, politieke impasse
Als rector van de José Simeón Cañas Universiteit en (tijdelijke) bemiddelaar tussen de regering en de guerrilla, maakt de auteur een indringende en genuanceerde analyse van de religieuze, sociale en politieke verdeeldheid en impasse waarin El Salvador zich nog steeds bevindt, ook onder het bewind van een ‘democratische’ president die zijn beperkte macht slechts uitoefent bij de gratie van de Verenigde Staten en het Salvadoriaanse leger. |
865 |
| RICHARD A. McCORMICK S.J., De affaire - Curran. Mogen theologen afwijken van de officiële leer?
Charles E. Curran, moraaltheoloog aan The Catholic University of America, dreigt vanwege zijn controversiële stellingen inzake seksuele moraal door de Romeinse Congregatie voor de Geloofsleer uit zijn leeropdracht te worden ontzet. Richard A. McCornick, die onlangs door de KU Leuven met een eredoctoraat vereerd werd, zet ‘het geval’ uiteen. Over de anecdote heen stelt hij de vraag aan de orde in hoeverre theologen mogen afwijken van de officiële kerkelijke leer en het recht hebben hun dissidente opvattingen publiek ter discussie te stellen. Het artikel verscheen in het Amerikaanse jezuïetentijdschrift America en wordt hier in een bekorte vertaling weergegeven. |
878 |
| RUDI LAERMANS, Gemanipuleerd lawaai of autonome cultuur?
Het letterlijk overweldigende succes van de rockmuziek kreeg aanvankelijk twee extreme sociologische interpretaties: de optimistische, liberale visie begroette het fenomeen als een triomf van vrije smaak en vrije gebruikers, de pessimistische, neo-marxistische blik ontwaarde slechts onvrije consumenten van een kapitalistisch massaprodukt. Recentere studies hebben de complexe eigen aard van het gebeuren erkend als een uitgesproken jeugdcultuur, met klassegebonden subculturen. Die jongeren blijken geen louter passieve gebruikers te zijn, maar beleven actief plezier aan bepaalde - allicht verdrongen - waarden, waarmee zij de geschokte buitenstaanders wensen uit te dagen en te confronteren. |
888 |
| ERIK FAUCOMPRET, Het Midden-Oosten anno 1986. Het gevangenendilemma
De speltheorie van het gevangenendilemma probeert te achterhalen waarom alle bij een conflict betrokken partijen, bedacht als ze zijn op de voor elkeen minst riskante volgende stap, er niet in slagen om een optimale oplossing te vinden of ook maar daadwerkelijk na te streven. Toegepast op de situatie in het Midden-Oosten, wettigt deze theorie het weinig hoopgevend vermoeden dat zowel de kleine als de grote daarbij betrokken machten belang (menen te) hebben bij een verregaand immobilisme en het voortduren van het conflict. |
902 |
[Deel 10, pagina II]
| JAAK DE MAERE, Georges Duby en zijn middeleeuwen
De middeleeuwen zijn weer in, en nog wel in de vorm van gedegen, zij het vlot leesbare historische studies. Georges Duby die zich op dat gebied al een solide reputatie en een ruim lezerspubliek verworven heeft, vindt het niet alleen onvermijdelijk maar ook nodig en terecht dat ‘de historicus zijn eigen verlangens en actuele duiding mee naar zijn bronnen neemt’. De auteur plaatst een paar kritische kanttekeningen bij die boeiende maar delicate wisselwerking tussen een objectieve, met uitvoerige verwijzingen naar de originele bronnen gestaafde evocatie van het verleden enerzijds en de subjectieve ‘inleving’ en/of ‘ontmaskering’ van historische personages, situaties, veronderstelde ideologieën... anderzijds. |
913 |
| PAUL CLAES, D.H. Lawrence, Dichter
Simon Vestdijk vond dat de overbekende auteur van Lady Chatterley's Lover als dichter nog groter is geweest dan als romancier. Lawrence's poëtisch oeuvre behandelt onverbloemde autobiografische belevenissen en animistisch geïnspireerde natuurbelevingen en getuigt in beide gevallen van een ongemeen indringende zeggingskracht. |
921 |
| LUC DEVOLDERE, Pasolini revisited. Een ‘Theorema’ voor vandaag?
Pier Paolo Pasolini, de gepassioneerde en agressieve, bijwijlen rabiaat eenzijdige pamflettist, dichter (en cineast) blijkt tien jaar na zijn dood rijp te zijn voor de recuperatie door het culturele bestel. Pasolini illustreert op welhaast exemplarische wijze de onmacht van de geëngageerde artiest, wiens bitsige weeklacht over de reële of vermeende verwording van de burgergemeenschap waartoe hij behoorde door diezelfde gemeenschap niet slechts gedoogd werd maar gretig ingehaald en massaal verspreid als een modieus en uiteraard vluchtig consumptie-artikel. |
929 |
| LEO GEERTS, Jongere Vlaamse literatuur anno 1985
Zogeheten literaire kritiek en dagbladrecensies dreigen ook in Vlaanderen van de recente literaire produktie slechts die paar bestsellers over te houden waarvoor zij zelf van meet af aan zo nadrukkelijk reclame gemaakt hebben. Reden genoeg voor de auteur om aandacht te vragen voor enkele andere, beslist niet onverdienstelijke, noch onbetekenende auteurs, debutanten zowel als wat ouderen, die allen buiten de georkestreerde publiciteit - en ten dele ook de daar gehanteerde oordeelsnormen - vielen. |
934 |
| Forum | |
| De ondergang van Manteau-Antwerpen? / Leo Geerts | 945 |
| Boekbespreking | 948 |
| Omslagontwerp: Mark Verstockt |
[Deel 10, achterplat]
STREVEN
JULI 1986
Inhoud
| El Salvador. Religieuze, sociale, politieke impasse / Ignacio Ellacuría | 865 |
| De affaire - Curran. Mogen theologen afwijken van de officiële leer? / Richard A. McCornick s.j. | 878 |
| Gemanipuleerd lawaai of autonome cultuur? / Rudi Laermans | 888 |
| Het Midden-Oosten anno 1986. Het gevangenendilemma / Erik Faucompret | 902 |
| Georges Duby en zijn middeleeuwen / Jaak De Maere | 913 |
| D.H. Lawrence, dichter / Paul Claes | 921 |
| Pasolini revisited. Een ‘Theorema’ voor vandaag? / Luc Devoldere | 929 |
| Jongere Vlaamse literatuur anno 1985 / Leo Geerts | 934 |
| Forum | |
|---|---|
| De ondergang van Manteau-Antwerpen? / Leo Geerts | 945 |
| Boekbespreking | 948 |
ISSN 0039-2324
[Deel 11, voorplat]
AUG.-SEPT. 1986
STREVEN
CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD
DE FILIPPIJNEN: WAT NU?
TSJERNOBYL
AFRIKA VOOR DE 19e EEUW
[Deel 11, binnenkant voorplat]
Streven, 53e jaargang, voortzetting van Studiën, 115e jaargang
Hoofdredactie
| J. Gerits, H. Jans, |
| F. Van Bladel |
Redactie
| L. Abicht, G. De Schrijver, |
| L. Geerts, J. Gerits, H. Jans, |
| E. Kerckhof, W. Moesen, |
| C. Tindemans, F. Van Bladel, |
| L. Van Bladel, J. Van Gerwen, |
| J. Vanhoutte |
Redactieadres
Sanderusstraat 5,
B-2018 Antwerpen Tel. 03/237.97.94
Secretariaat
L. Christiaen
Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.
Administratie
G. Boeve, Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen
Tel. 03/237.97.94
Verantwoordelijke uitgever: F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen
Rekeningen, t.n.v. STREVEN
000-0088467-03 (Postcheck)
001-0152555-50 (ASLK)
410-0409331-14 (Kredietbank)
Postgiro in Nederland: 4344657
Abonnementen, inclusief BTW
(11 nummers per jaar, beginnend in oktober)
België: BF. 1.100
Nederland: f64,-
G.H. Luxemburg: BF. 1.120 Andere landen: BF. 1.260, f73,- te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.
Afzonderlijke nummers:
BF. 140, f8,-.
De intekenprijs voor de 54e jaargang, oktober 1986 - september 1987, bedraagt voor het binnenland BF. 1.230, voor andere landen BF. 1.430 of f79,-,
[Deel 11, pagina 959]
Inhoud
| JOHN J. CARROLL S.J., De Filippijnen: hoe moet het verder?
Waar waren de armen, toen in februari een feestelijke revolutie in Manila een einde maakte aan het Marcos-regime en Cory Aquino aan de macht bracht? Dat is de vraag waar de auteur, jezuïet-socioloog, van uitgaat. En hoe kan een revolutie die voorlopig misschien alleen maar een politieke revolutie is, alleen maar een andere elite aan de macht bracht, ook een sociale revolutie worden? Een revolutie ten bate van de armen. |
961 |
| HENK JANS, Tsjernobyl
Meer dan een maand lang was Tsjernobyl voorpagina-nieuws, althans in West-Europa, waar men zich zorgen maakte over de radioactieve wolk die, evengoed als de vertrouwde chemische vervuiling van atmosfeer en waterlopen, de nationale grenzen volkomen ignoreert. Een geschikt moment dus voor een adempauze, die ons toelaat de bekende en nog onbekende oorzaken van het ongeval af te tasten, evenals de zekere en nog onzekere gevolgen ervan voor Midden- en Westeuropese bevolkingen (en misschien ook hun toekomstig energiebeleid). |
975 |
| PAUL VAN AKEN, Piet van Aken: patriarch en renegaat
Met De laatste Goddemaer in de laatste verhalenbundel (1983) was Piet van Akens literaire oeuvre in zekere zin onvermijdelijkerwijze ‘af’: een brok menselijke en sociale geschiedenis, ingebed in het door kleigroeven getekende Rupellandschap. De onverzoenlijke tegenstellingen tussen de natuurverbonden, ‘conservatieve’ rurale bevolkingsgroepen en de verlichte voorstanders van de vooruitgang - bazen én arbeiders van de steenbakkerijen - waren in het begin van de jaren tachtig niet alleen uitgevochten: alle partijen hadden, op haar manier, de strijd verloren en er hun ziel bij ingeboet. |
990 |
| CARLOS TINDEMANS, Theater in Boedapest
Een drietal te Boedapest bijgewoonde toneelopvoeringen - géén steekproef van het hedendaagse Hongaarse theater - gaven de auteur enkele kanttekeningen in bij de acteurs- en regisseursprestaties in zo verschillende theatergenres als (een première van) Shakespeare's Koopman van Venetië, Tsjechow's Drie zusters en een opmerkelijke moderne versie van een passiespel uit de late middeleeuwen. |
1001 |
[Deel 11, pagina 960]
| LUC CROEGAERT, Wat weten we van Afrika vóór de 19e eeuw?
De auteur van een ‘fundamenteel, voortaan klassiek werk’ (R. Cornevin) over de prekoloniale geschiedenis van Afrika gaat in op een aantal vragen omtrent opzet, originaliteit en relevantie van zijn synthetische terugblik op het al oeroud en verbrokkeld verleden van een continent, dat in de loop der eeuwen vooral door buitenstaanders - Europeanen en Arabieren - werd verkend; maar zonder dat men meestal voldoende aandacht heeft opgebracht voor die verworven en beschikbare kennis. |
1008 |
| JAN SERVAES, Tien jaar Belgische Pers
De laatste tien jaar kreeg de Belgische dag- en weekbladpers niet alleen de algemene weerslag van de economische crisis te verduren, maar zag zij zich bovendien gesteld voor nieuwe uitdagingen als de concurrentie van de nieuwe media en het steeds minder politiek en/of ideologisch gemotiveerd leesgedrag van de overgrote meerderheid van het publiek. Het geboden weerwerk nam vele vormen aan: concentratie en technologische innovatie (van uitgeverijen en drukkerijen), herbevestiging van de regionale thuisbasis van het blad, meer aandacht voor commerciële - veeleer dan redactionele - vernieuwingen en voor samenwerking - veeleer dan botte concurrentie - met de tv en nieuwe media. Welke toekomst deze reddingspogingen en vooral vele daarbij betrokken bladen beschoren is, blijft een ongewisse zaak. |
1021 |
| Forum | |
| De onontkoombare verzorgingsstaat / Rudi Laermans | 1032 |
| AIDS en het Kaposisarcoom / Johan de Wit | 1035 |
| Boekbespreking | 1040 |
| Omslagontwerp: Mark Verstookt |
[Deel 11, achterplat]
STREVEN
AUG.-SEPT. 1986
Inhoud
| De Filippijnen: hoe moet het verder? / John J. Carroll s.j. | 961 |
| Tsjernobyl / Henk Jans | 975 |
| Piet van Aken: patriarch en renegaat / Paul van Aken | 990 |
| Theater in Boedapest / Carlos Tindemans | 1001 |
| Wat weten we van Afrika vóór de 19e eeuw? / Luc Croegaert | 1008 |
| Tien jaar Belgische Pers / Jan Servaes | 1021 |
| Forum | |
|---|---|
| De onontkoombare verzorgingsstaat / Rudi Laermans | 1032 |
| AIDS en het Kaposi-sarcoom / Johan de Wit s.j. | 1035 |
| Boekbespreking | 1040 |
ISSN 0039-2324