Streven. Vlaamse editie. Jaargang 48

[p. 1040]

Politieke kroniek
Land in paniek

Origineel is het hoegenaamd niet, te voorspellen dat deze vakantie feitelijk een aanloop blijkt te zijn naar verkiezingen die niet lang op zich kunnen laten wachten.

Zonder de vakantie zouden we wellicht reeds in de verkiezingssfeer zitten, maar je laat de mensen niet vanuit hun luie strandstoel naar het kieshokje komen.

Intussen maken velen voor zichzelf de balans op, een balans die voor de voorbije politieke maanden niet tot de fraaiste sieraden van onze nationale geschiedenis behoort. Een balans waarin het negatieve maar al te dikwijls de hoofdtoon geeft.

Negatief is blijkbaar ons beleid tegenover Zaïre. Enkele maanden terug riep een eerste minister aan de oever van de Zaïrestroom dat hij hield van dit volk, en van zijn leiders. De socialisten in eigen land hebben het hun eerste minister niet in dank afgenomen. Nu dreigt Mobutu voor de zoveelste keer de goede relaties met ons land te verbreken - en de ingewijden weten, dat daar veel meer achter zit dan zo maar verbroken diplomatieke betrekkingen - en er wordt in dit land niets aangevoeld. Om de enige reden dat er niets aan te voelen is, omdat het een van de negatieve punten uit onze balans is dat we nu eenmaal niet weten welke politiek we eigenlijk moeten voeren ten opzichte van Zaïre.

Een jaar terug moesten we geloven, dat het allemaal opperbest uitkwam met de staatshervorming, die eindelijk - met verwaarlozeing van de zoveel ernstiger economische en financiële problemen - gestalte kreeg in een biezondere en in een gewone wet, en waarmee nu eens en voor goed de gewesten en de gemeenschappen zichzelf zouden kunnen zijn. Vandaag de dag gelooft niemand meer in die staatshervorming, die alleen maar ontzaglijke complicaties in het leven heeft geroepen, bevoegdheidsproblemen met touwtrekkerij langs alle kanten, en... ontevredenheid zo bij de voor- als bij de tegenstanders van die hervorming van de staatsstructuren. In zoverre zelfs dat de mensen van het FDF-RW wetsvoorstellen uitbroedden om bij referendum een veel omvangrijker autonomie aan Wallonië en aan Brussel te geven, met het risico dat de bevolking ook nog zelf een constituante zou uitroepen om ‘het eigen lot in eigen hand te nemen’ zoals ze het zelf hebben voorgesteld.

Het klinkt wel bevreemdend dat eigen lot in eigen hand voor Wallonië, dat zopas een staalplan had losgekregen, dat nooit met eigen gelden van Wallonië zou kunnen worden gefinancierd, en waarmee we een industrie in leven houden die is afgestemd op de behoeften en de noden van vroeger. We horen nu nog wijlen Theo Lefèvre doorheen het land zijn spreekbeurten houden, waarin hij pleitte voor een politiek, die het wetenschappelijk onderzoek maximaal zou ontwikkelen om zo de toekomst van onze economie met speerpuntprodukties veilig te stellen. Het valt erg te vrezen dat speerpuntprodukties met onze Waalse staalmastodont tot het rijk der mooie dromen behoren.

[p. 1041]

De vraag kan gesteld worden of we eigenlijk in dit land wel genoeg aan research hebben gedaan, ook in die sectoren waarvoor we nu - na het staal - noodoplossingen moeten zoeken, zoals de bouwnijverheid. En daarmee beweren we niet, dat er niets is gedaan, ons particulier initiatief is inderdaad dikwijls biezonder vindingrijk gebleken, maar de overheid heeft het allemaal over zich heen laten gaan. En nu wordt er getracht lapmiddelen te vinden met wat minder taksen hier en wat minder sociale lasten ginds, en men voelt heel goed dat het schoentje wringt bij de prijs van het geld. Kandidaat-bouwers kunnen nu eenmaal niet laten bouwen omdat ze niet kunnen lenen tenzij aan verpletterende intresten. Daar gaat men wat aan doen. Maar het geld is even duur voor de aannemers - en God weet hoe weinig sectoren er zijn waar zoveel kleine zelfstandigen aan 't werk zijn als in de bouw - en die aannemers moeten voor hun materialen een beroep doen op kaskredieten bij de bank, en daaraan gaan ze kapot. En daar kan de overheid niets aan verhelpen. Omdat ze zelf de oorzaak is.

Meer en meer moet er een beroep gedaan worden op de kapitaalmarkt om de tekorten van de rijksbegroting en van de ondergeschikte besturen te dekken. De rijksschuld steeg in 1978 nog met 6 procent van het bruto nationaal produkt; in 1981 zal het een stijging zijn van 11,2 procent van het BNP en in 1982 kan men rekenen op 12,2%. Niet alleen op de binnenlandse kapitaalmarkt wordt alles door de overheid afgeschuimd, ook de buitenlandse overheidsschuld neemt alsmaar toe, en berekend is dat men einde 1982 alleen voor de rijksschuld een gecumuleerde berg mag verwachten van 500 miljard, verschuldigd aan het buitenland. Hoe ernstig de situatie is blijkt uit een verklaring van een der grote oppositie-politici, onlangs: ‘samen met de buitenlandse schulden van de ondergeschikte besturen, de parastatalen en de privé-sector zullen de schulden in deviezen ruim de reserves (in goud, deviezen en leningsmogelijkheden bij EG en IMF) van de Nationale Bank overtreffen. Dit betekent niets meer of minder dan het failliet van de Belgische huishouding (Willy De Clercq).

Hier ook is de balans weer negatief. En het is natuurlijk gemakkelijk de schuld altijd maar op anderen te laden. Zoals de voorzitter van onze grootste regeringspartij, die het voorstelt alsof de bevolking het allemaal niet goed ziet zitten. Is niet de eerste verantwoordelijke voor de belabberde situatie de politiek zelf? Dat wil zeggen de politieke partijen, die het bewind hebben gevoerd gedurende zovele jaren - nooit alleen, dat geven we grif toe, en er moest worden afgepingeld in de coalities - maar die niet bijtijds het financiële apparaat van de staat hebben weten bij te sturen.

Burgercomités of twintig sterke mannen... Zijn het niet de suggesties van verantwoordelijken die in paniek zijn geraakt?

Wellicht is dit de meest negatieve kant van de balans.

Louis Van Nuland