Streven. Vlaamse editie. Jaargang 48

[p. 364]

Forum

Huidige toepassing van de vrijheidsberoving in België

Om de huidige toepassing van de vrijheidsberoving in België in beeld te brengen, beperken we ons tot enkele elementaire informaties die evenwel nuttig aangevuld kunnen worden met de cijfers die door het Bestuur Strafinrichtingen zelf regelmatig worden gepubliceerd in haar Bulletin. Hierin wordt driemaandelijks de stand van de bevolking per inrichting en per categorie van opgeslotenen weergegeven. Het betreft een statische weergave van de populatie, nl. de stand van de bevolking op een bepaalde dag van het jaar.

Daarnaast is het van belang na te gaan hoeveel personen in de loop van één jaar op basis van welk statuut van hun vrijheid worden beroofd. Bij dit overzicht wordt alleen maar melding gemaakt van het eerste statuut van vrijheidsberoving. Voor velen wijzigt zich dit statuut tijdens de opsluiting. De meest voor de hand liggende wijziging is die van beklaagde naar veroordeelde na het definitief worden van de veroordeling tot een vrijheidsberoving die de duur van de voorlopige hechtenis overtreft.

Penitentiaire bevolking (mannen en vrouwen) sedert eind december 1975

	mannen	vrouwen	totaal
1975	6.343	284	6.627
1976	5.829	248	6.627
1977	5.493	270	6.263
1978	5.408	267	6.175
1979	5.767	263	6.030

Opdeling van de bevolking op 28-12-79 volgens de belangrijkste gronden van vrijheidsberoving

1.075	beklaagden onder bevel tot aanhouding
315	niet definitief veroordeelden
33	niet definitief geïnterneerde abnormalen
8	minderjarigen in voorlopige bewaring
1.759	veroordeelden tot een straf van meer dan 1 jaar
547	veroordeelden tot een straf van maximum 1 jaar
170	veroordeelden tot een plaatsvervangende gevangenisstraf
706	geïnterneerde abnormalen
873	landlopers
144	restgroep

Aantal en wettelijke toestand van de bevolking bij de opsluiting in de loop van het jaar 1979

8.230	beklaagden en gelijkgestelden
505	minderjarigen in voorlopige bewaring
405	niet definitief veroordeelden
187	gevangenisstraffen van meer dan 1 jaar
286	gevangenisstraffen van +6 maand tot 1 jaar
781	gevangenisstraffen van +3 maand tot 6 maand

[p. 365]

2.680	gevangenisstraffen tot 3 maand
2.242	plaatsvervangende gevangenisstraffen
470	geïnterneerde abnormalen
2.182	landlopers
1.292	vreemdelingen ter beschikking van de openbare veiligheid
19.260	totaal aantal opsluitingen

Uit deze cijfers blijkt dat er een haast stabiel gemiddelde gevangenispopulatie is van boven de 6.000, of 60 gedetineerden per 100.000 inwoners. Hiermee zitten we ver boven het gemiddelde van Nederland, ± 25 per 100.000 inwoners (het laagste opsluitingscijfer van alle Westerse landen), maar ook boven het gemiddelde van de Scandinavische landen. Groot-Brittannië, de Duitse Bondsrepubliek en Frankrijk overtreffen echter onze gemiddelde gevangenisbevolking. Een aanzienlijk deel van de opgeslotenen zijn beklaagden. Hiermee is het probleem van het frequent en soms langdurig gebruik van de voorlopige hechtenis geïllustreerd. Verder worden we getroffen door het groot aantal plaatsvervangende gevangenisstraffen bij niet betaling van boete. Er is een opmerkelijke toename vast te stellen van het aantal vreemdelingen die ter beschikking van de openbare veiligheid in hechtenis worden genomen.

J. Goethals en T. Peters