Streven. Jaargang 6

[p. 68]

Indische kroniek

Subhas Chandra Bose
de nieuwe Voorzitter van het 'Indian National Congres'
door H. Geerts S.J. Kurseong (Bengalen).

Op 19 Februari l.l. hield de Nationalistische Partij haar 51e vergadering. De heer Subhas Chandra Bose trad er voor de eerste maal als voorzitter op. Alle sympathiseerende bladen stonden onmiddellijk vol lof voor den held die 'ofschoon de jongste president, toch reeds meer dan al zijne voorgangers voor de zaak van het zelfbestuur ten offer bracht'.

Wie is hij? Het antwoord op die vraag doet ons binnendringen in den geest der beweging die hem huldigde, geeft ons een concreet beeld van de middelen en wegen die ze verkoos om haar doeleinde te bereiken; het laat ook duidelijk uitkomen hoezeer het 'Indian National Congress' evolueerde sedert het, in 1885, voor het eerst bijeenkwam, onder de leiding van zijn stichter Mr Allan Octavian Hume. Toen stelde het zich tot doel:

'1. In een eenig nationaal streven alle bestanddeelen der Indische bevolking bijeensnoeren, nu ten zeerste verschillend onder elkaar, indien niet tegen elkaar gekant.

'2. Een geleidelijke hernieuwing der natie bewerken, op elk gebied: intellectueel, zedelijk, maatschappelijk, politiek.

'3. Het verband tusschen Engeland en Indië bevestigen door wegneming van al hetgeen voor dit laatste land onrechtvaardig en vernederend is'.

Het Congress bleef vrijwel één tot 1907. Toen kwam tweespalt, door vooruitstrevende elementen veroorzaakt. In 1916 werd opnieuw de eenheid bewerkt, feitelijk door het verdringen der meer gematigden; in 1920 bekwam Ghandi er een overwegenden invloed; tegenwoordig zijn doordrijvender elementen op den voorgrond gedrongen.

[p. 69]

S.C. Bose is te Cuttack, in Bengalen, den 23en Januari 1897 geboren. Zijn vader was toen advokaat, in den dienst van de Regeering, zijne moeder een diep-godsdienstige vrouw die op het zieleleven van den jongeling een zeer grooten invloed uitoefende.

Op 17-jarigen leeftijd verliet hij plotseling zijne ouders om zich tot een Indisch anachoreet, tot 'a Sanyasi' te vormen. Zijn 'Guru' of geestelijke leider stond hem evenwel slechts weinig aan en hij keerde naar het ouderlijke huis terug met het doel zijn verlaten studies te hervatten. Zijn hooger doel getrouw, verbond hij zich evenwel door gelofte er toe een 'Brahmacharya' of ongehuwde te blijven en zijn gansche leven aan de armen en onderdrukten te wijden.

Hij deed schitterende studies, eerst in zijne geboortestad, daarna te Calcutta, waar hij, 22 jaar oud, reeds als eerste in het B.A.-examen slaagde, om een jaar later, in Engeland, het I.C.I. of Indian Civil Service-examen af te leggen. Een heerlijke loopbaan, als I.C.I. of regeeringsambtenaar, stond nu voor hem open. Hij verzaakte er aan, verliet, in 1921, Engeland en sloot zich, pas in Calcutta aangekomen, onder de leiding van Das, bij de 'non-cooperation'-beweging aan.

Nog hetzelfde jaar loopt hij een zes maanden gevangenisstraf op. Toen zijn vader dat nieuws vernam, riep hij uit: 'ik ga fier op mijn zoon!'

Nauwelijks op vrije voeten gesteld, springt hij opnieuw in de bres, tegen de regeering. Intusschen wordt Noord-Bengalen door een overstrooming geteisterd; aangesteld aan het hoofd van het Comité ter uitdeeling der verzamelde aalmoezen, snelt hij de slachtoffers ter hulp.

In 1923 geeft hij een politiek dagblad uit: 'Forward'. Onomwonden drukt hij er zijn programma in uit: 'Indien wij eergevoel hebben, moeten wij voor zelfbestuur ijveren, is 't onze taak te zwoegen voor de arbeiders en de landbouwers.'

In 1924 is hij opnieuw gekerkerd; van de eene gevangenis naar de andere overgebracht, landt hij weldra aan in die te Mandalay, in Birmanië, geducht om de strenge behandeling van de gevangenen.

Na 30 maanden loopt hij er de tering op. Uit vrees voor een 'politiek martelaar', besluit de Regeering dat hij naar Zwitserland zal uitwijken om er zijn geknakte gezondheid te herstellen.

[p. 70]

Hij weigert beslist. Dan maar naar het Himalaya-gebergte met den gevangene! Onderweg, te Calcutta, laat men hem door bekwame dokters onderzoeken; zij bevinden zijn toestand zeer erg. De Gouverneur van Bengalen verklaart hem dan vrij. Nauwelijks aan de beterhand, neemt hij het weer tegen de regeering op: 'Er kan geen vrijheid bestaan zoolang wij niet geheel en al van de Britsche heerschappij verlost zijn!'

Hij strijdt en... en in Februari 1931 loopt hij weer een strenge gevangenisstraf van twaalf maanden op. Nu sterft de Mayor van Calcutta en de kiezers benoemen S.C. Bose tot diens opvolger! Men laat hem vrij om zijn ambt te bekleeden. Vijf maanden later belegt de burgemeester in den Maidan, het groot park van Calcutta, een onwettelijke betooging. Ze kost hem een veroordeeling tot vijf maanden gevangenisstraf.

Zoodra hij weer vrij is betoogt hij opnieuw. Te Lahore gaat de politie hem zoo geweldig te lijf, dat zijn vader zijn officieelen eeretitel van 'Rao Bahadur' afwerpt.

Een paar weken later wordt hij nogmaals aangehouden, nu te Bombay. Zijne gezondheid is echter zoo slecht dat men hem vrij laat, op voorwaarde dat hij naar Europa uitwijkt.

Hier legt hij zich toe op een vergelijkende studie van den politieken toestand in verschillende landen en schrijft hij zijn werk: 'The Indian Struggle', een onderzoek naar den idealen regeeringsvorm voor zelfstandig Indië. In dat ontwerp treffen wij bestanddeelen aan uit het fascisme en andere uit het communisme. Het boek wordt in Indië verboden.

In 1936 waagt hij het eindelijk naar zijn vaderland terug te keeren, maar hij heeft pas voet aan wal gezet te Bombay of hij wordt gevangen genomen en naar Kurseong overgebracht, maar de vochtige berglucht werkt nadeelig op zijn gezondheid en... hij is weer vrij.

Hij reist voor twee weken naar Europa om er propaganda te maken.

Kort na zijne terugkomst in Indië stelt zijne Partij hem tot Voorzitter van het 'Indian National Congress' aan.

Wat wil hij?

Staatkundig volledige scheiding van de Britsche macht. Tot middel om dat doel te bereiken staat hij 'Satyagraha' - letterlijk: 'de komst der waarheid' - voor, een soort passief

[p. 71]

verzet zooals door Gandhi gewild, n.l. zonder gewelddaden en bij middel van aanhoudende tegenwerking van het gezag door moedwillig de wetten te overtreden.

Eens van Engeland los gemaakt zal Indië een bondsstaat worden, waar de provinciën - tegenwoordig onder rechtstreeks Britsch gezag - en de vrijstaten - thans onder Raja's aan de Britsche Kroon onderworpen - zullen vereenigd zijn. S.C. Bose neemt dus geenszins vrede met het bestaand regiem: de jongste hervorming laat immers nog het laatste woord aan de Engelschen, door hun vetorecht te geven. Hierbij komt nog dat te veel zetels aan de vertegenwoordigers der Raja's bij diezelfde hervorming toegekend werden, n.l. 33% in het Lager en 40% in het Hooger Huis, terwijl slechts 24% der Indiërs in de vrijstaten wonen. Die sterker vertegenwoordiging der 'vrijstaten' vindt haar grond in de bekende Engelschgezindheid der Raja's.

Sociaal wil hij het Indische volk uit zijn nood en ellende helpen, in de eerste plaats het lot van de landbouwers en dat van de werklieden verbeteren. De landbouwers wil hij verlossen van het slafelijk juk dat de 'zemindars' of grondeigenaars op hen gelegd hebben. Daarom zullen dezen onteigend worden. Voor de arbeiders ziet hij enkel één uitkomst: productie en distributie naar socialistische beginselen ingericht, de Staat, eigenaar van de mijnen, fabrieken en andere ondernemingen, zal voor een rechtvaardige verdeeling der productie zorg dragen.

Talrijke Indiërs verwijten hem te zeer onder Westerschen en onder communistischen invloed te staan. Men mag hopen dat Gandhi, ofschoon zwak en ziekelijk, nog zijn invloed zal kunnen laten gelden om de Natioanlistische Partij voor extremisme te behoeden.

Subhas Chandra Bose verdient ongetwijfeld onze bewondering om zijn volksliefde en zijn onbaatzuchtigheid bij het nastreven van zijn ideaal; de vrees blijft echter gewettigd dat de invloed der communistische opvattingen voor Indië nadeelige gevolgen zal meebrengen.