Streven. Jaargang 2

[p. 52]

Gandhi en de 'Untouchables'

Reeds langen tijd luidt het, laconiek: 'Im Indiën Nichts Neues'. Is daarom alles stil gevallen in het land van Gandhi? Neen, maar sinds twee jaar heeft Willingdon, de nieuwe Vice-Koning, de inlandsche pers met 'n Hitlercensuur gemuilband en schaarsch zijn de compromitteerende berichten die via de pers het buitenland bereiken.

Dit schijnt zoo goed als vast te staan: de Congrespartij heeft de burgerlijke ongehoorzaamheidsbeweging opgezegd en Gandhi concentreert al z'n krachten op de godsdienstige, burgerlijke en sociale gelijkstelling der Onaanraakbaren of caste-loozen (± 50.000.000) met de caste-Indiërs.

Z'n afkeer voor de 'onaanraakbaarheid' of 'onreinheid' is reeds oud. Als jongen van twaalf jaar lachte hij met de baden die z'n vrome moeder hem oplegde voor 'n onnoozele aanraking van 'n paria-kind.

In 1926 of '27 zei hij in 'n interview met de schrijfster van het beruchte 'Mother India': 'De onaanraakbaarheid... heeft de Indische menschelijkheid ontaard. De onaanraakbaren worden slechter behandeld dan beesten. Hun schaduw alleen bezoedelt den naam van God. Met even veel of meer vinnigheid stel ik de onaanraakbaarheid aan de kaak als wel de Britsche methoden die Indië worden opgedrongen. De onaanraakbaarheid is me onverdraaglijker dan de Britsche overheersching. Als het Hindoeïsme de onaanraakbaarheid niet wil opgeven, dan is het met het Hindoeïsme amen en uit.'

Hij verkondigde die overtuiging ook van de daken. In z'n redevoering voor de Round Table Conference te London (1931) zei hij: 'De onaanraakbaarheid is 'n schande voor het orthodoxe Hindoeïsme en de Hindoesche hervormers ijveren eensgezind voor hare afschaffing... De rechten der onaanraakbaren liggen me nader aan het hart dan wat ook. Ik zag liever het Hindoeïsme vergaan dan de onaanraakbaarheid te zien voortduren.'

Met de beginselvastheid en de wilskracht die hem kenmerken, sloeg hij aan het werk. Hij trok naar het Zuiden, waar de oude vooroordeelen taai bleven heerschee. Hij gaf er meetings. Als hij de koord zag die als afsluiting fungeerde tusschen de 'onreinen' en de caste-

[p. 53]

lui (die koorden vond men ook in vele katholieke kerken van Zuid-Indië, zoo diep was het vooroordeel ingeworteld), weigerde hij te spreken vóór dat de koord was weggenomen. En als men daar niet mee opschoot, ging hij midden in de Pariah-groep staan en sprak voor hen alleen.

Gandhi - dit is misschien minder bekend - is ook 'n humorist. Tegen de onaanraakbaarheid weet hij ook het geduchte wapen te hanteeren van de fijne psychologen: iets belachelijk maken, 't Gebeurt wel eens dat hij de aandringende menigte moet verzoeken om hem toch wat rust te laten in het huis waar hij z'n intrek heeft genomen, of toch niet met duizenden te komen aandringen bij z'n tochten door de stad, om hem de voeten te kussen, 'Ge weet wel dat ik me voor 'n onaanraakbare houd.' De massa begrijpt en lacht nog eens hartelijk met 'die ouwe koe': de onaanraakbaarheid.

Het departement van de Indian National Congress waar de grootste bedrijvigheid heerschte, was wel dat van den strijd tegen de onaanraakbaarheid. Gedurende z'n reis door Indië (1933) kon de Fransche publicist Edmond Privat het lokaal van de provinciale afdeeling van het departement te Bombar bezoeken. Hier zag hij eene kaart van de provincie. Er staken spelden op de plaatsen waar, na 'n geslotenheid van eeuwen, de wel, de school en de Tempel voor de 'onreinen' waren opengesteld. Zooals in 'n oorlog, kon men met één blik overschouwen hoe ver het front tegen de oude traditie was vooruitgeschoven.

Zoo zeer als men vroeger den outcast verwaarloosde en ruw behandelde, zoo beijvert men zich thans van alle kanten om hem te verheffen en voor zich te winnen. Muzelmannen en hervormingsgezinde Hindoes doen de missie 'n ware concurrentie aan. Er werken Hindoesche missievereenigingen onder de 'onreinen' - pardon, onder de Hari-jan's (Godslieden), zooals Gandhi ze wil genoemd hebben. Alleen de orthodoxe Hindoes blijven star. Hun godsdienst verbiedt liefdadigheid of maatschappelijke hervorming. Als iemand onder de outcasts geboren wordt, dan is dit om de zonden van 'n vorig leven uit te boeten en aan die goddelijke wet van de onontkoombare vergelding van 'n vroeger leven in 'n nieuwe, rampzalige belichaming, hoeft geen mensch iets te veranderen.

Een van de gevolgen van die campagne tegen de onaanraakbaar-

[p. 54]

held is dan ook dat Gandhi z'n aanhang bij de rechtgeloovigen, vooral de Brahmanen, verloren heeft. Daardoor is z'n positie wel wat zwakker geworden.

Maar nu reeds mag men zeggen dat hij het pleit zal winnen. Veel zeggend is de volgende oproep tot de katholieke bevolking van Trichinopoly ('n vaste burcht van het caste-systeem in Zuid-Indië), door acht katholieken van aanzien onderteekend: Het is tijd voor 'n 'reconsideration' van onze houding tegenover de 'Depressed classes'. Een van de redenen is 'de zoo duidelijke kentering van het traditioneele Hindoesche standpunt. Thans wordt de onaanraakbaarheid niet alleen in de pers en in publieke vergaderingen veroordeeld, maar ook in feite opgegeven door 'n steeds groeiend aantal Hindoes.' Tot nog toe bleven sommige uitsluitingen om caste-redenen ook in de kerk in zwang 'propter scandalum parvulorum' en om de Hindoesche bekeerlingen in spe niet te zeer van onzen godsdienst af te schrikken. 'Nu dat die zelfde Hindoes de caste opgeven, met welk recht zouden de Katholieken er nog langer aan vasthouden?' (Maart 1933). In verschillende parochies, ja zelfs in heele bisdommen werd reeds de afsluitingskoord weggenomen.

De campagne van Gandhi zal misschien het missiewerk veel schade aandoen. Het Zuiden, met z'n millioenen verdrukte 'Untouchables', was het land van belofte der massa-bekeeringen. Zij waren Hindoes bij naam, maar hun priesters, de Brahmanen, ontzegden hun allen godsdienstigen troost: geen religieuze ceremonie in huis, geen toegang tot de Tempel. Bij de Christenen vonden ze godsdienstig leven en liefdadigheid. Nu worden ze door Gandhi weer in het Hindoeïsme ingeschakeld. Dan zal het wel moeilijker zijn om ze nog tot het Christendom over te halen.

E.V.