Streven. Jaargang 2

[p. 872]

Belgie

Het evenement van de maand is wel dat de Heer Eyskens, Minister voor Financiën, er in geslaagd is, door het voorleggen aan de Ministerraad van de 23e Maart van een financieel evenwichtsprogramma, de politieke toestand zozeer in het voordeel van de Volkspartij te wijzigen, dat de socialisten inderhaast bakzeil hebben moeten halen.

De 21e Maart had de Heer Max Buset, voorzitter van de socialistische partij, in het openbaar, zonder enig ontzag noch voor het Parlement noch voor de Koning, het aftreden van de Regering en de ontbinding van de Kamers binnen de 48 u. aangekondigd.

Intussen waren de meesten onder de socialistische Kamerleden tegen zijn voortvarendheid in opstand gekomen; hetzij dat ze voor twee verkiezingscampagnes op één jaar tijd terugschrikten, hetgeen onvermijdelijk ware indien de vrouwen thans door een vervroegde Kamerontbinding uitgesloten werden; hetzij dat ze niet onder de ogen van hun kiezers hadden durven verschijnen met de verantwoordelijkheid voor het uitstel van de bekrachtiging, en dienvolgens van de inwerkingtreding van het Atlantisch Pact. Wat nooit te voren was gebeurd, zij voelden zich door verschillende federaties geruggesteund; terwijl de Heer Buset, die ze steeds had gedomineerd, dank zij de aanhankelijkheid die hij, om wille van zijn strengere Marxistische orthodoxie en zijn strakke linkse oriëntering, vanwege de militanten ondervond, ditmaal in de steek werd gelaten. Ook ontweek hij de strijd op de bijeenkomst van de algemene Raad van de socialistische partij, die nochtans de 24e Maart belegd was 'om de overlijdensakte van de Regering te ondertekenen'. Dit blijkt inderdaad uit de laatste paragraaf van de socialistische dagorde die luidt als volgt: 'De Algemene Raad drukt de wens uit, dat onmiddellijk na de terugkeer van de Eerste Minister aan de hangende kwesties een uitvoerig debat zal gewijd worden, om het de partijen toe te laten ten overstaan van het Land duidelijk hun verantwoordelijkheden te nemen.'

Het plan van Minister Eyskens had zulk een verwarring in de socialistische gelederen gebracht, daar het tevens het bewijs leverde, dat het evenwicht van de begroting slechts door besparingen, en in het geheel niet door nieuwe belastingen - zoals de socialisten het eisten - kon hersteld worden. De belasting der vennootschappen, zelfs ten belope van 100% der winsten, zou het deficit niet dekken; aan een verhoging der onrechtstreekse belastingen kon - omwille van de Benelux-accoorden - niet gedacht worden. Bleef evenwel de mogelijkheid de rechtstreekse belastingen met 10% te verhogen, d.i. met 5% voor de inkomsten der minvermogenden, met 10% tot 15% voor die der middenstanders en met 25% voor die der meestgegoeden. Zo ver hadden de socialisten niet gedacht, dat ze in hun eigen politiek verstrikt zouden geraken en het odium zouden oplopen dat ze gaarne op de rekening van de C.V.P. hadden willen zien schrijven.

Hun zedelijke nederlaag trachtten ze te verdoezelen en tevens te compenseren door de verscherping van hun, voor een regeringspartij allerminst passend, oppositioneel steekspel. Reeds de 23e Februari stond de Volkspartij alleen om een amendement op de begroting voor landbouw, ingediend door het liberaal kamerlid René Lefèbvre, met 84 stemmen tegen 82 van

[p. 873]

het volksfront, te verwerpen. Hierop verklaarde de Heer Buset grimmig, dat hij de begroting niet meer zou goedkeuren... zolang de Minister een partijdige politiek zou voeren! De 3e Maart was het Mevrouw Blum-Grégoire die, spijt de tegenstand van de Regering, een amendement indiende op het wetsvoorstel houdende oprichting van een Nationaal Huisvestingsfonds. Het amendement, dat er toe strekte de financieringstermijn van 5 op 10 jaar te brengen, werd ook ditmaal door de Volkspartij, met 80 stemmen, tegen het volksfront, met 77 stemmen, verworpen. Te dier gelegenheid dreef de Heer Buset de parlementaire onwelvoeglijkheid zo ver, dat hij - tot ontsteltenis ook van zijn eigen vrienden - twee ministers, de socialist De Groote en de C.V.P. vander Straeten Waillet, die van dezelfde Regeringsploeg deel uitmaken, tegen elkaar uitspeelde. De 30e Maart kwam de samenzwering tussen de linkse partijen, met inbegrip van de socialistische, nog duidelijker aan het licht: de Heren Hoyaux, socialist, en Demany, communist, interpelleerden de Minister voor Justitie; ze kwamen voor de bedoeling uit, mededeling te bekomen van de dossiers van Robert Poulet, aan wie genade is verleend, en van Graaf Capelle, ex-secretaris van Z.M. Leopold III, die buiten vervolging is gesteld. Eigenlijk wilden ze bij het volk de overtuiging ingang doen vinden, dat de Minister de mededeling van de gemelde dossiers weigert, omdat ze voor de Koning bezwarend zijn; terwijl ze vooraf wisten, dat de Minister de mededeling diende te weigeren op grond van de artikelen 73 van de Grondwet en 113 van het Wetboek van Strafvordering. Dat beiden een verschillende motie indienden heeft geen belang; wél dat de eenvoudige dagorde met 95 stemmen van de Volkspartij (en van de socialistische Ministers) tegen 88 van het volksfront werd aangenomen. Wij mogen ook de antiparlementaire houding van de Heer Merlot niet laten voorbijgaan zonder ze te brandmerken: onthouding bij een stemming over de eenvoudige dagorde, die het vertrouwen in de Regering, waarvan hij deel uitmaakt, insluit.

Het voortdurend samenspannen met de communisten tegen de regeringspartner verhindert de socialisten evenwel niet, zich bij tijd en wijle aan de zijde van de Volkspartij te scharen, om mede de banvloek tegen de communisten uit te spreken. Aldus gebeurde in de Senaat, op 23 Maart, toen ze, samen met de liberalen, een motie van de C.V.P. goedkeurden, waarin het vertrouwen in de Regering werd uitgedrukt, om onze vrije instellingen te vrijwaren tegen het gevaar van de communistische houding zoals ze eindelijk op een ondubbelzinnige wijze in het perscommuniqué van de B.C.P. op 6 Maart was bekend gemaakt.

Aldus wordt door de socialisten keer op keer aan enge partijpolitiek gedaan, hoewel ze zelf weten, en het ook zeggen, dat hun hoger partijbelang niet minder dan 's Lands belang een politiek vereisen, gedetermineerd door het bestrijden van het communisme en van de werkloosheid. Verre van de daad bij het woord te voegen, aarzelen ze niet, na de Monarchie thans ook de parlementaire instelling te ontwrichten, de Regering lam te leggen en op vervroegde verkiezingen aan te sturen, terwijl alle krachten nochtans dienen gebundeld, om de hand te houden aan een politiek van werkverschaffing en het hoofd te bieden aan de 5e colonne.

10-4-'49

Th.L.