Streven. Jaargang 2

[p. 759]

Politiek Overzicht

Internationaal

GEdurende de maand Februari is de wereld getuige geweest van twee processen, het ene in Parijs, het andere in Budapest. Het proces, dat Kravchenko, die 'de vrijheid verkoos', 'Les Lettres françaises' wegens laster aandeed, had zijn vrolijke kant. Het bleek, dat de russische intelligenzia, die elkaar een ruime sortering scheldwoorden naar het hoofd wierp en slechts met moeite van handtastelijkheden kon weerhouden worden, de ruwe geest van Peter de Grote nog niet ontworsteld was. De uitslag van dit proces doet niets ter zake. Want, of Kravchenko zijn boek wèl of niet geschreven heeft, de gehele wereld weet, dat hetgeen zich achter het ijzeren gordijn heeft afgespeeld en nog afspeelt, beneden het peil van menselijke waardigheid is. Dat het Sovjet-regiem, na eerst geweigerd te hebben een onderzoek naar zijn concentratie-kampen toe te laten, geen ander middel om de schijn te redden vond, dan de uitlevering als 'oorlogsmisdadigers' van drie getuigen te vragen, is al een bewijs van zijn schuldbewustheid.

Op 8 Februari is Joseph, kardinaal Mindszenty, na een schijnproces van drie dagen, waarbij niet minder dan de doodstraf door ophanging geëist werd, veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf wegens 'hoogverraad, poging de republiek omver te werpen en speculatie in buitenlandse valuta op de zwarte markt'. Het onrecht de persoon van de kardinaal en de smaad aan de katholieke Kerk zelf aangedaan kan geen geelboek of een nog te verschijnen zwartboek bemantelen. Uit alles wat betrouwbare correspondenten en grafologen hebben onthuld, staat vast, dat Rakosi en zijn handlangers, op Sovjet-instigatie en naar Sovjet-voorbeeld, de moedige kardinaal hebben aangerand in de kern van zijn persoonlijkheid. Met satanische middelen hebben zij de geestkracht gedood van de man, die enkele maanden vóór zijn gevangenneming gezegd had: 'Ik zal nooit iets terugnemen van hetgeen ik tegen de communistische regering gezegd heb, God heeft mijn lot beslist en ik geef mij aan Zijn handen over.'

Het is een verheugend teken, dat alle weldenkenden over geheel de wereld hun afschuw betuigd hebben over de barbaarsheid van dit zogenaamde gerechtshof. Op dit punt waren allen eensgezind. Betogingen en meetings van de massa's, protesten in de volksvertegenwoordiging, woorden van afschuw en afkeuring door staatshoofden moeten het Rakosi en zijn trawanten wel duidelijk gemaakt hebben, dat hun laffe aanslag op de menselijke waardigheid niet zonder meer geduld wordt. De Zuid-Amerikaanse staten zullen deze schending van een der grondbeginselen van het Pact der V.N. voor haar forum brengen. Paus Pius XII, aan wie niemand de zachtmoedigheid van de goede Herder zal ontzeggen, heeft meermalen in felle bewoordingen dit vergrijp gegeseld. Na reeds eerder Zijn bittere smart geuit te hebben over het vonnis van de Hongaarse primaat, sprak hij, (14 Febr.) in een Geheim Consistorie van 16 kardinalen Zijn protest

[p. 760]

uit, daartoe gedrongen door de rechten van het Geloof, welke rechten 'deze prelaat trouw verkondigde en krachtig en moedig verdedigde.' Enkele dagen later ontving Z.H. 35 gezanten, die, bij monde van de ambassadeur van Columbia, 'hun solidariteit betuigden met al degenen, die om godsdienstige redenen vervolging lijden en de fundamentele vrijheid van het mensdom verdedigen.' Het hoogtepunt van al de protesten was op 20 Februari, toen, na een openluchtmis op het St. Pietersplein, de Paus een menigte van honderdduizenden toesprak in een magistrale rede, die geheel het massale gehoor overmeesterde. 'Een anti-godsdienstige staat eist, dat de Kerk zwijgt, wanneer Zij dient te spreken, eist een Kerk, die het recht van God verzwakt, die zich losmaakt van de basis, waarop Christus haar heeft gebouwd, die geen gehoor geeft aan de eisen van het geweten, die zich angstig opsluit binnen de muren van het kerkgebouw en haar rechten en plichten vergeet... Is het zo'n Kerk, die gij eert en liefhebt?' En de menige antwoordde met een daverend, langdurig aangehouden: 'No, No!'

Maar de gewetenloze tyrannen der Sovjet-satellieten blijven onbewogen. Met ijzeren consequentie gaan zij voort godsdienst en Kerk te bestrijden. In Bulgarije zijn 15 predikanten onder dezelfde beschuldigingen van spionnage, samenzwering en zwarte handel gevangengezet, op dezelfde wijze mishandeld, en hebben, eveneens gebroken in hun wilskracht, onder betuigingen van spijt, 'bekentenissen' afgelegd.

Dezelfde lugubere farce speelde zich in Polen, Roemenië en Tsjecho-Slowakije af. Op het juiste ogenblik werden complotten ontdekt, valutaspeculaties onthuld en zij, die met deze valse aantijgingen werden belast, waren 'toevallig' merendeels geestelijken, die trouw waren gebleven aan hun leiders, als Mgr. Beran van Praag en Mgr. Wyszynski van Warchau, in hun strijd om de ziel van het kind.

Met dit al blijft het nog de vraag, of de Sovjet-kolos, de instigator van deze wandaden, niet op dezelfde lemen voeten staat als eertijds het czarenrijk. Maarschalk Tito helt, om economische redenen, steeds meer naar het westen over, de Griekse rebel Marcos, die blijkbaar Castelloscheerzeep heeft gebruikt om van straatventer 'generaal' te worden, is op een of andere manier geliquideerd en vervangen door een andere opkomeling, de oud-kappersjongen, Joannides. Zelfs Gottwald schijnt zich niet onvoorwaardelijk aan de Sovjet-eis te onderwerpen om de Sudeten-duitsers weer toe te laten in Tsjecho-Slowakije. Noorwegen heeft de moed gevonden een non-agressie-pact met de Sovjet-Unie af te wijzen en is bereid zich aan te sluiten bij het Atlantisch Pact. De minister van buitenlandse zaken, Halvard Lange, maakte met dit doel een reis naar de V. St. zonder echter onmiddellijk tot ondertekening over te gaan. Met deze reis was hij voortvarender dan Stalin, die, na zijn bereidverklaring om met president Truman te praten, er in zoverre op terugkwam, dat 'de artsen mij sterk hebben afgeraden een lange reis te maken, in het bijzonder over de zee of door de lucht.' Acheson had trouwens al doen weten, dat er niet gepraat kon worden, tenzij de kwestie-Berlijn zou opgelost zijn en dat de V. St. niet afzonderlijk, maar gezamenlijk met de andere belanghebbende mogendheden, zouden optreden. Wat het Atlantisch Pact betreft, het Amerikaanse Congres heeft er, met het oog op de constitutionele bepaling, dat een

[p. 761]

oorlogsverklaring door het Congres moet zijn goedgekeurd, bezwaar tegen om automatisch een aangevallen bondgenoot met wapengeweld bij te springen. Daarom heeft men de artikelen van het Pact zodanig ingekleed, dat 'een gewapende aanval op een der ondertekenaars als een aanval op allen zal beschouwd worden, maar dat 'elk land zelf zal bepalen, welke acties het zal ondernemen om aan de aanval het hoofd te bieden'. Door het woord 'acties' in te lassen is het bezwaar van 'oorlogsverklaring' omzeild. Uitdrukkelijk is verklaard, dat Amerika zich niet aan zijn verplichtingen zal onttrekken.

In Frankrijk is heftige beroering gewekt doordat de communist Thorez, die tijdens de wereldoorlog naar de Sovjet-Unie deserteerde, in de 'Humanité' wereldkundig maakte, dat, als de Russen te Parijs zouden komen, de communisten dit niet alleen zouden toelaten, maar ook met hen zouden samenwerken. Dezelfde houding dus, die indertijd Mussert ten opzichte der nazi's aannam. De kwestie is in de Franse Kamer aangesneden, waar Duclos, Fajon en Marcel Cochin beweerden, dat dit slechts een denkbeeldig geval was, daar de Russen nooit zouden aanvallen. De Kamer liet zich echter niet van de wijs brengen en sprak, met alleen de 182 communisten tegen, haar afkeuring uit. Daar bleef het niet bij. De regering ging over tot een huiszoeking bij verschillende communistische organen en vond voldoende compromitterende stukken om tot arrestatie van enkelen over te gaan. Wil zij ernstig de landverraders onschadelijk maken, dan zal zij de leiders, die als afgevaardigden door hun politieke onschendbaarheid gedekt zijn, niet ongehinderd kunnen laten. De communisten hebben reeds een tegenzet gedaan door voor de zoveelste maal het wapen van staking aan te wenden.

Te Brussel kwam de internationale raad der Europese beweging, die verleden jaar in den Haag vergaderde, bijeen. Churchill, wiens partij bij de symptomatische verkiezing te Hammersmith, niettegenstaande hij er met groot gejuich ontvangen was, de nederlaag had geleden, voerde te Brussel het woord. Er waren ook vertegenwoordigers, natuurlijk gevluchte, uit Oost-Europa aanwezig, benevens een delegatie uit West-Duitsland. Churchill begroette deze aanwezigheid met grote vreugde: 'Als vrienden en makkers roepen wij een welkom toe aan de vertegenwoordigers der grote staten en van de rassen, waarmede wij in de vreselijke oorlog zijn verwikkeld geweest. Verder moeten wij een belangrijke stap zetten voor het tot stand brengen van een waarlijk geunieerd Europa.'

24 Februari is op Rhodos de wapenstilstand getekend tussen Israel en Egypte. De bepalingen zijn uitsluitend van strategisch belang, maar de waarde van dit verdrag is voor Israel een de facto-erkenning door Egypte, waardoor het zich als lid van de V.N. opnieuw durft voorstellen.