Streven. Jaargang 2

Belgie

Tot voor enkele maanden waren slechts weinigen ongerust over de economische crisis, die nochtans onvermijdelijk moest komen, gelet op de protectionistische maatregelen die in haast alle landen, de V.S.A. niet uitgezonderd, werden getroffen. Thans is de welvaartsdroom aan flarden: de fabricatiegoederen hopen zich in de bergplaatsen op, de werkloosheid neemt elke dag toe; dientengevolge worden de reeds zware belastingen ondragelijk - en remmen een élan dat reeds gebroken is. Het is derhalve niet te verwonderen, dat in de afgelopen maand de bezorgdheid om de sociaal-economische moeilijkheden groter is geweest dan die om zuiverpolitieke aangelegenheden.

De Algemene Raad van de B.S.P. wijdde daarom haar vergadering van de 6e Januari, waarop de Heer Spaak en de overige socialistische ministers aanwezig waren, aan de bespreking van het probleem der werkloosheid. Zij die gemeend hadden, uit de resolutie die aan de pers werd medegedeeld, alsook uit het verklarend artikel van de Heer Buset in 'Le Peuple' van de 8e Januari, te mogen afleiden dat de socialisten van ideologische vooroordelen of partijpolitieke aanmatigingen zouden afzien, werden door de ontwikkeling van het incident De Groote-Duvieusart ontgoocheld.

De Heer De Groote, B.S.P.-minister voor Economische Coördinatie, dreigde met ontslag indien hij zijn departement niet mocht uitbouwen tot een soort superministerie voor economische zaken, belast met de bestrijding van de werkloosheid. Daar de Heer Duvieusart, de kranige C.V.P.-minister voor Economische Zaken zich tegen elke inbreuk op zijn bevoegdheid verzette, en van de economische en financiële politiek, die in Maart 1947 was ingezet, niet wilde afwijken, moest de Heer Spaak bemiddelend optreden. Of de moeizaam bereikte overeenkomst, die in haar grote lijnen voor de Heer Duvieusart voordelig was, duurzaam zal zijn is een andere vraag, waarop zelfs na de interpellatie van de Heer Buset, op 8 Februari, niet kan geantwoord worden. Dit conflict, aldus de Heer A. Breyne in 'Volkspartij' van Januari 1949, is immers: 'een fataal verschijnsel in een regering waar beide partijen inzien dat ze niet anders kunnen dan (minstens nog een paar maanden) samenregeren, terwijl zij het met de dag moeilijker eens worden over de grondvraagstukken van het ogenblik. In dit licht gezien moet elke overeenkomst als gebrekkig en precair voorkomen, en moet het geschil steeds weer oprijzen bij elke ernstige beslissing

[p. 636]

die de regering zal moeten nemen'.

Wat het financiële probleem betreft, heeft de Heer Schot in de Senaat, in een schitterende en sterk gedocumenteerde redevoering de verantwoordelijkheid van de verschillende partijen vastgelegd: de volksfrontregeringen, waarvan ook de Liberalen deel uitmaakten, hadden begin 1947 het land bij het bankroet gebracht. De toetreding van de Volkspartij tot de regering in Maart 1947 was het begin van de redding; de cijfers zijn daar om het te bewijzen.

Sindsdien werd het deficit aangezuiverd, werd zelfs een deel van de Openbare Schuld gedelgd, terwijl anderzijds de begrotingen - op een paar milliarden na - in evenwicht werden gebracht. Daartoe volstond, nadat eerst het vertrouwen hersteld en klaarheid in de financiën van de Staat was gebracht, de - door de linkse regeringen goedgekeurde en door de C.V.P.-B.S.P. regering gemilderde - fiscale wetten stipt toe te passen.

Het is evenwel de toepassing van de niet voldoende gemilderde fiscale wetten die, vooral sinds de crisis is ontstaan, een grote misnoegdheid verwekt. Dat noch de opeenvolgende regeringen, noch de particulieren het fiscaal probleem op een correcte wijze formuleren, vergemakkelijkt de oplossing niet. Doorgaans staart de regering zich blind op de, ten onrechte practisch onbesnoeibaar geachte uitgaven van de Staat, en beschouwt derhalve de burger als 'taillable et corvéable à merci'. De burger daarentegen zit zozeer in de fiscale zorgen, dat hij bij de critiek op de bestaande wetgeving niet de minste rekening houdt met de onbetwistbare noodwendigheden van de Staat, waarvan hij daarenboven de nieuwe sociale taak uit het oog verliest. Het anderzijds voortreffelijk artikel, dat door de Heer Désiré Lamalle in de 'Revue Générale Belge' van Januari onder de titel 'Le Problème Fiscal' werd gepubliceerd, is kenschetsend voor zulk een mentaliteit.

In de laatste paar maanden heeft de regering evenwel van meer begrip blijk gegeven. De Minister voor Financiën is, althans wat betreft de tekstiel en bij wijze van proef, op een oude wens van de handelslui ingegaan: de overdrachttaks werd door een verdubbelde taks aan de bron vervangen. Hij heeft zich insgeljjks met het wetsvoorstel van de Heren Philippart en Co (C.V.P.) verzoend; dit strekt tot de toekenning aan al de belastingsschuldigen van een referentie-inkomen, tot welk bedrag hun inkomen uit de oorlogstijd aan de buitengewone belasting niet zal onderworpen worden.

Blijft nog de grootste ergernis, verwekt door de gelijktijdige invordering van de belastingen over verschillende boekjaren, meer de extra- en buitengewone belastingen. Zal de regering aan de belastingbetaler respijt geven, en hem tevens de intresten van verwijl kwijtschelden? Het is te hopen, want de vertwijfeling ware, bij de aanstaande verkiezingen, een slechte raadgever op wiens hulp de linksen thans reeds speculeren.

Th.L.