Streven. Jaargang 2

Politiek Overzicht

Internationaal

NAdat de resolutie der 'neutralen' in de V.R. door het veto van Moskou getorpedeerd was, gaf Dr. Bramuglia zijn bemiddelingspogingen voorlopig op. Hij had begrepen, dat de geallieerden aan hun eis: 'eerst opheffing der Berlijnse blokkade' onwrikbaar vasthielden. Tot de Australiër, Evatt, voorzitter van de U.N.O. vergadering en Trygve Lie, secretaris-generaal der V.N., was de ernstige bedoeling van deze vasthoudendheid niet doorgedrongen. Hen te verdenken een persoonlijk succes te willen behalen, waar Bramuglia niet geslaagd was, zou in deze gewichtige zaak kinderachtig zijn. Evatt en Lie richtten zich tot de 'grote vier', met het verzoek opnieuw gezamenlijk te gaan beraadslagen, zodat het spel weer van voren af aan kon beginnen. Dat Moskou zonder een woord te reppen over de blokkade-kwestie, zijn instemming betuigde en in fraaie woorden het 'persoonlijk contact en wederzijds vertrouwen' aanprees, waardoor dan eindelijk ook de andere vraagstukken, als de vredesverdragen voor Duitsland, Oostenrijk en Japan, zouden worden opgelost, versterkte genoegzaam het zelfvertrouwen der beide bemiddelaars. De geallieerden

[p. 413]

hielden echter voet bij stuk. Truman weersprak het Sovjet-praatje, dat hij zelf, of een vertegenwoordiger naar Moskou zou gaan om met Stalin te praten. Als Stalin wilde praten, kon hij nog steeds naar Washington komen. Wat de zaak zelve betrof, de V. St. zullen de onderhandelingen niet hervatten, vóór de blokkade van Berlijn is opgeheven. De nota's der twee andere mogendheden, Engeland en Frankrijk, beloofden notitie te nemen van de gedane suggesties, maar handhaafden haar verlangen, dat de V.R., waarbij deze kwestie thuis hoort, haar ook in behandeling zou nemen. De 'luchtbrug', al is zij, getuige enkele ongevallen, die hebben plaats gehad, in het najaar wegens nevel en mist, niet zonder gevaar, blijft toch altijd goedkoper dan een oorlog. Zij is tevens een goede oefening voor de ravitaillering van een afgesloten stad in oorlogstijd. Dat de Berlijners voor het grootste deel trouw blijven aan de geallieerden en, niettegenstaande verlokkingen en bedreigingen, hun afschuw van de communistische Sovjet-tyrannie niet onder stoelen en banken steken, verovert hen de sympathie van degenen, die de oude beschaving wensen te handhaven tegen de chaos en de ondergang.

In het wereldgebeuren is wat zich op het ogenblik in China afspeelt van meer belang dan de blokkade van Berlijn. In het najaar hebben de communisten onder opperbevel van Mao Tse Toeng in Mandsjoerije een offensief ingezet, dat steeds grotere afmetingen aannam. Na de verovering van Moekden lag de weg open naar Noord-China. Indien ook dit deel zou worden afgesneden, zou Nanking, Shanghai en de vallei van de Gele Rivier hopeloos verloren zijn en zou China in het hart worden getroffen. Vandaar dat maarschalk Tsjang Kai Sjek van alle kanten troepen samentrok en poogde het leger van Mao 280 K.M. boven Nanking, bij Soetsjau tot stilstand te brengen. De uitslag van deze strijd stond niet vast, wegens de tegenstrijdige berichten over de afloop. Tsjang Kai Sjek laat de toekomst van China trouwens van dit eventueel succes of, naar gebleken is, deze zekere nederlaag niet afhangen, want hij verklaarde: 'Wij moeten rekenen op een strijd met de communisten voor acht of meer jaar.' De V. St. hebben Hofman als waarnemer gestuurd en beijverden zich door aanvoer van wapens en munitie de maarschalk te steunen. Zij kwamen dus, schoorvoetend, op hun vroegere houding terug, toen zij de nationalistische regering, op aanraden van Marshall, in de steek hebben gelaten. Marshall, die de zaken van dichtbij had gadegeslagen, was verontwaardigd over de corruptie in de hogere legerrangen. De Amerikaanse gelden gleden voor het grootste deel in de zakken der generaals; de wapenen, die zij hadden geleverd, kwamen, door het overlopen van hele divisies naar Mao, in handen van de tegenstander. Het was met goed geld naar kwaad geld smijten. Wat het vooral aan Amerika zo moeilijk maakt, Tsjang te steunen, is de omstandigheid, dat zijn partij, gesteund door de grote grondeigenaren, veel te conservatief is. Men kan het de arme boeren niet kwalijk nemen, dat zij, verleid door de leuze van grondverdeling, liever onder Mao dan onder maarschalk Fu vechten. Vandaar, dat toen de kansen zo ongewis stonden, 120 professoren op de beide partijen een beroep hebben gedaan, waarin zij aandringen op onderhandelingen: 'Het is tijd, de laatste adem van het land te redden. Laat vredesonderhandelingen beginnen, opdat er een regering kan worden gevormd, bestaande uit verschillende partijen.'

[p. 414]

Zolang de communisten succes hebben, is er in deze richting geen medewerking te verwachten. Mocht de vrouw van de generalissimus Tsjang, in de V. St. de deuren gesloten vinden voor een krachtdadiger tussenkomst, dan laat het zich aanzien, dat de nationalisten verloren zijn.

7 November hadden in Frankrijk de getrapte verkiezingen plaats voor de Raad der Republiek (Senaat). Voor de M.R.P. was de uitslag verpletterend. Van de 320 zetels, verkreeg deze beweging er slechts 16. De communisten deelden hetzelfde lot: zij werden gereduceerd tot 20 zetels. De overige partijen wisten zich in evenwicht te houden, terwijl de grote winst gemaakt werd door de Gaullisten, die 131 zetels veroverden. Als er iets blijkt uit deze uitslag, dan is het, dat de meerderheid van het land genoeg heeft van het communistisch gestook en een minder slappe houding wenst tegenover dit ondergronds gewroet. Moge dan de langdurige mijnwerkersstaking op een mislukking zijn uitgelopen, de C.G.T. heeft nog andere pijlen op haar boog. Zij heeft de laders en lossers in Duinkerken en andere havenplaatsen tot staking weten te krijgen en verheugt er zich over, dat de voordelen, die het Marshallplan afwerpt, te niet worden gedaan door de schade, die de stakingen aanrichten. Op de beschuldiging, door bewijzen gestaafd, dat de stakingsgolf gefinancierd wordt met geld 'uit den vreemde' hebben de communistische afgevaardigden in het parlement gereageerd met urenlange scheldpartijen tegen de regering en tegen Jules Moch in het bizonder, die onbewogen de regen van scheldwoorden over zich heen liet gaan.

Het ministerie-Queuille heeft de kwestie van vertrouwen gesteld en een meerderheid verkregen. Hetgeen niet wegneemt, dat het op zwakke benen staat. De Gaulle heeft aan zijn volgelingen medewerking met deze regering verboden, op straf van uit de partij gestoten te worden. Hij wil zo spoedig mogelijk verkiezingen en uitsluiting van de separisten als onwaardig en onbetrouwbaar.

Ten opzichte van de buitenlandse politiek, met name het Roergebied in West-Duitsland, openbaarde zich een fel meningsverschil onder de geallieerden. Engeland en de V. St. hebben besloten, om, nu dit deel van Duitsland een eigen regering heeft, haar ook weer het beheer in handen te geven van de Roerindustrie. Frankrijk, dat allereerst op zijn veiligheid aan de Rijn bedacht is, is bevreesd, dat, bij gebrek aan voldoende toezicht der geallieerden, het oorlogspotentieel clandestien zal versterkt worden en dat zich het spel van de dertiger jaren zal herhalen. Aan geruststellende verklaringen wil het weinig waarde hechten, want de Duitsers zijn en blijven onbetrouwbaar en de V. St. en Engeland, wier grenzen van Duitsland ver verwijderd liggen, zijn van te goed vertrouwen.

Het verwijt, dat de Labour-party, die sinds de verkiezingen van 1946 in Engeland aan het bewind is, haar socialistisch karakter te eenzijdig ontplooit, is niet ongegrond. Eerst heeft zij de geneesheren genationaliseerd d.w.z. zij heeft ingegrepen in de vrijheid van dit beroep. De verhouding van vertrouwen, zo noodzakelijk tussen patient en dokter, heeft zij verstoord en de geneesheer tot ambtenaar gemaakt, met al de nadelige gevolgen van dien. Dit is geschied langs de weg van 'nationale ziekteverzekering', waarin iedere man en vrouw verplicht is zich te laten inschrijven tegen betaling van een jaarlijkse premie. Daarvoor hebben zij dan recht

[p. 415]

op 'gratis' behandeling en kosteloze medicijn. Bij de geringste ongesteldheid loopt men nu naar de dokter en vraagt om een recept, waarop men tot zelfs pepermunt en drop zonder betaling kan verkrijgen. Nochtans is men tot de ontdekking gekomen, dat een half millioen principieel weigerachtig blijven hun premie bij te dragen. Op hen zullen dus de sancties der wet toegepast worden en de rompslomp van paperassen en rechterlijke uitspraken zal vervaarlijk worden.

Ook in de staalindustrie staat de nationalisatie op het program. De conservatieven willen daar echter niet van horen en om hun veto in het Hogerhuis, waar zij de meerderheid hebben, te kortwieken, is een voorstel in de pen, dit veto in plaats van driemaal tot eenmaal te beperken. Churchill is de verwoede tegenstander van deze plannen. De labourregering heeft zich nu van haar kleine zijde doen kennen, toen zij, in plaats van Churchill, die toch de grote promotor is van een Europees parlement, als afgevaardigde naar de bijeenkomst van deze beweging te Parijs niet hem, maar juist een tegenstander van deze actie aanwees. Niet alle leden van dit kabinet hebben hun handen schoon kunnen houden. In het Parlement moest Attlee meedelen, dat John Belcher, parlementair secretaris van de Board of Trade, onder verdenking van corruptie stond en vroeg de instelling van een regeringstribunaal om deze zaak te onderzoeken. 14 November werd een prins, wiens naam nog onbekend is, geboren. Aldus zou, menselijkerwijze gesproken, de opvolging tot in de 21ste eeuw verzekerd zijn. Dit is van te meer belang, omdat de gezondheidstoestand van koning George VI, die de zware oorlogsjaren voorbeeldig doorstaan heeft, door het verschijnsel van aderverkalking aangetast is.