Streven. Jaargang 2

[p. 308]

Politiek Overzicht

Internationaal

Gedurende de maand October heeft om twee redenen Frankrijk in het middelpunt der wereldbelangstelling gestaan. Men vroeg zich met grote bezorgdheid af: is de Franse regering sterk genoeg om de mijnstaking en wat er mee samenhangt te bedwingen? en: zal de V.R. in het paleis-Chaillot enig resultaat bereiken?

De eerste vraag kan, gelukkig, bevestigend beantwoord worden. Van voorzichtige en talmende maatregelen is de regering, in de persoon van Jules Moch, geleidelijk overgegaan tot meer scherp ingrijpen. Met meer dan menselijk geduld heeft zij een tijd lang toegelaten, dat de stakers de mijnen bezet hielden, ze onder water deden lopen en de installaties defect maakten. Eindelijk is ze overgegaan tot militair ingrijpen en, al is het verzet hier en daar hartstochtelijk geweest, tegen de overmacht van het leger en de paraatheid van de gewapende politiemacht kon de ongeorganiseerde massa der opstandelingen, hoezeer ook gesteund door Russisch geld en sovjet-wapenen, niet op. De inzet van deze strijd was niet louter een redelijke loonsverhoging der mijnwerkers. De mogelijke gevolgen van een overwinning der stakers waren niet alleen gebrek aan kolen, licht en vuur, stopzetting van vele bedrijven op Frans gebied, ze hadden een chaos op economisch, sociaal en financieel gebied kunnen aanrichten, waarvan Frankrijk zich slechts, als de omstandigheden zouden medewerken, op de lange duur had kunnen herstellen. De bedoeling van de C.G.T., hierbij opgehitst en gerugsteund door Moskou, was het Marshall-plan, dus het herstel van Europa, te torpederen. Al is dit niet gelukt, Frankrijk is door deze convulsies een eind achteruitgezet en de verzwakte bondgenoten, met name de West-Europese Unie, vragen zich af, welke waarde eventueel een samengaan met dit land kan opleveren. De benoeming van Jean de Lattre de Tassigny tot opperbevelhebber der strijdkrachten te land, onder Montgommery als voorzitter van de Verdedigingsraad der West-Europese Unie, is nog geen voldoende waarborg voor de betrouwbaarheid van de Franse medewerking.

Het antwoord op de tweede vraag is, helaas, negatief. Het voorstel der westerse geallieerden om de kwestie-Berlijn, wegens bedreiging van de internationale vrede, op de agenda van de V.R. te plaatsen, heeft het niet zover gebracht. Met hand en tand, in de gebruikelijke terminologie der russische diplomaten, verzette zich Visjinski tegen deze procedure: de V.R. was niet competent over deze zaak te oordelen, een blokkade van Berlijn bestond niet, al de moeilijkheden waren ontstaan door de schuld der geallieerden. Visjinski, trouw gesteund door zijn satelliet, Manouilsky, afgevaardigde van Ukraïne, bewees te veel. Maar zijn dreigement, dat hij aan de besprekingen niet meer zou deelnemen en het feit, dat hij als krantenlezend 'waarnemer' de loop der besprekingen volgde, maakte zoveel indruk, dat het permanente lid China en de vijf niet-

[p. 309]

permanente leden: Canada, België, Argentinië, Columbia en Syrië, zich als 'neutralen' camoufleerden en pogingen aanwendden een tussenweg ter beslechting te vinden. Tevens kreeg Truman, waarschijnlijk met het oog op de kans zijn herkiezing te bevorderen, het onzalige idee, - aldus de buitenlandse politiek als middel tot zijn binnenlandse misbruikend - als pacificator op te treden en rechtstreeks een bemiddelaar, de rechter Fred. Vinson, naar het Kremlin te zenden. Dat hij aldus de politiek van zijn minister van buitenlandse zaken, Marshall, doorkruiste, drong niet tot hem door. In welke stemming Marshall even naar zijn vaderland terug vloog, kan men zich voorstellen. Hij verduidelijkte Truman waarover het ging en verklaarde aan de pers, dat er geen verschil tussen hem en de president bestond. Alles was dus koek en ei, maar Truman had het loodje gelegd. De voorzitter van de V.R. de Argentijn, Bramuglia, heeft weken lang onvermoeid zich ingespannen om een acceptabel uitgangspunt te vinden. Aan beide partijen werd, om te beginnen, de vraag voorgelegd de oorsprong van de blokkade uit te leggen en te verklaren, waarom de besprekingen tussen de militaire commandanten te Berlijn waren afgebroken. Van geallieerde zijde was dit alles al uitvoerig uiteengezet in het Amerikaanse Witboek. Visjinski echter maakte er zich van af met de woedende uitval: 'Het is naïf te geloven, dat de delegatie van de U.S.S.R. zal vastkleven aan de lijm, die gestreken is over het stuk papier, dat nu genoemd wordt de Berlijnse kwestie.'

Terwijl de 'neutralen' naar bemiddeling zochten, bracht Visjinski de atoombom en de beperking der ontwapening tot een derde ter sprake, als een bewijs van de eerlijkheid der Sovjet. Wanneer men Visjinski, Molotof of Stalin hoort spreken over hun vredelievendheid, doet men goed zich te herinneren wat sir Hartley Shaweross hierop in de politieke commissie der V.N. antwoordde: 'Ongetwijfeld wilt ge de oorlog niet, want ge geeft er de voorkeur aan die te winnen zonder hem te voeren. Niemand heeft een klaar inzicht, wat er bij u plaats grijpt. Wat is dat voor een post van 41 milliard roebel, waarvoor geen aanwijzing van de aanwending is gegeven? Ge staat achter degenen, die in China, in Indonesië en elders de regeringen uitdagen en de strijd leiden. Gij onderhoudt overal de vijfde colonnes, die het herstel van Europa en Azië verlammen. Als ge vertrouwen wilt inboezemen, trekt dan het ijzeren gordijn op. Laat journalisten en touristen binnenkomen, laat de vreemde diplomaten vrijelijk circuleren, laat de burgervliegtuigen vrij het land overvliegen en vooral, houdt op het recht van veto op te eisen.' En Bevin voegde er enkele dagen later aan toe: 'De Russen zijn expansionisten en even imperialistisch als de czaar ooit is geweest. Rusland is het enige land ter wereld, dat nog imperialistisch is, even imperialistisch als onder Iwan de Grote.'

Bramuglia had intussen naar alle kanten zijn voelhorens uitgestoken. Visjinski had diens voorstellen aan Moskou meegedeeld. 25 October kwam de resolutie der 'neutralen' in de V.R. in stemming. De inhoud bevatte:

1.	De blokkade van Berlijn wordt onmiddellijk opgeheven en daarna wordt, met tussenpozen van 10 dagen
2.	de sovjet-mark als enige geldsoort te Berlijn ingevoerd.
3.	Een bijeenkomst van de betrokken ministers van buitenlandse zaken zal de gehele Duitse kwestie in behandeling nemen.

[p. 310]

Dit voorstel kelderde door het 28ste veto van Rusland.

De voornaamste reden, waarom Visjinski deze resolutie verwierp, was een prestige-kwestie. De Sovjet-regering wenste de blokkade niet op te heffen, zolang het valuta-vraagstuk niet geregeld was.

De crisis blijft dus bestaan, zelfs als men over Berlijn tot een accoord zou komen. De wereld zal zich moeten wennen aan een permanente crisis, tenzij er een wonder gebeurt! Permanent, natuurlijk betrekkelijk genomen.

Zolang de omstandigheden zich niet radicaal wijzigen, is het een daad van wijsheid macht tegenover macht te stellen. Daarom heeft Marshall niet nagelaten om het uitspringende Griekse bastion, een zwakke plek in het verdedigingsfront, dat Amerikaanse dollars verslindt zonder eclatante successen te behalen, tot minder corruptie en tot krachtiger inspanning op te wekken. Op zijn terugreis bezocht hij Italië met de bedoeling dit land tot een nauwer aansluiting te brengen. Tevens ontmoette hij de Paus op Castel Gandolfo. Hoe deze bespreking is afgelopen is uit de verstrekte communiqués niet volledig duidelijk geworden. Van Amerikaanse zijde wordt gestreefd ook Franco-Spanje in de verdediging te betrekken. Het is onverklaarbaar, dat van geallieerde zijde deze poging op zulk ernstig verzet stuit. Tijdens de tweede Wereldoorlog heeft men zonder schroom een verbond gesloten met Sovjet-Rusland, dat, tijdens zijn besprekingen over een verbond met de geallieerden, plotseling de zijde van Duitsland koos en Polen bezette, waarover als naaste aanleiding de oorlog begonnen was. En nu zijn er socialisten, die de gematigde dictatuur van Franco, waarmee hij de Spaanse communisten er onder houdt, blijkbaar erger vinden dan de onmenselijke van het Kremlin. En dat nog wel in naam van de 'democratie'! De tijd werkt echter voor Franco, die, zoals een schrijver in 'De Maasbode' opmerkte, 'een waardevolle, absoluut betrouwbare bondgenoot' in de strijd tegen het communisme is. Hij zelf heeft trouwens al verklaard, dat hij de heerschappij van een 'communistische ideologie' in een naburig land niet zou kunnen toelaten. Het is een zaak van zelfbehoud de brand bij de buurman te blussen.

Ook de Westerse Unie van het Pact van Brussel maakte vooruitgang. Zij heeft de richtlijnen goedgekeurd, waarop haar verdedigingspolitiek is gebaseerd en het beginsel van een defensief Atlantisch Pact unaniem aanvaard. Dit betekent, dat de V. St. verzocht worden, evenals Canada, een verdrag van wederzijdse militaire veiligheid met de Unie aan te gaan. In Noorwegen en Denemarken - Zweden zweert nog steeds bij de verouderde 'neutraliteit' - neigt men meer en meer tot een dergelijke aansluiting. Zelfs de 'Dominions', (als men dit nog mag zeggen) voelen zich met het westen lotsverbonden en beseffen, dat zij evenzeer als het westen aan de communistische bedreiging verenigd weerstand moeten bieden. Vandaar dat de vertegenwoordigers van India, Pakistan, Ceylon, Zuid-Afrika en Canada op de Rijksconferentie te Londen zich niet volledig van Brittannië hebben losgemaakt. Tot grote verontwaardiging van Churchill heeft men er zo ongeveer de weg ingeslagen naar een evolutie, die gelijkenis toont met die van onze nieuwe verhouding tot Indonesië. Het roemrijke 'British Empire' is geschrapt en de Dominions worden 'Commonwealth', gemenebest, genoemd, die voornemens zijn de hoge Britse commissaris door een gezant te vervangen, zodat er van de moederlandse invloed zo goed

[p. 311]

als niets overblijft. Eyre is van plan nog verder te gaan. Castello, de Ierse premier, liet weten dat het Ierse volk naar volmaakte onafhankelijkheid en souvereiniteit streefde en dat hij deze duidelijk wilde vaststellen. Hij hoopte tevens, wat lang niet zeker is, dat de voordelige handelsbetrekkingen met Engeland in stand zouden blijven. Over Ulster liet hij zich nog niet uit.

In de V. St. heeft H. Truman, niettegenstaande alle verwachting van het tegendeel, uit eigen kracht zijn verkiezing verzekerd. Hij blijkt te zijn de man met het hart voor boeren en arbeiders, die zich, zelf een 'kleine man', eerlijk gaf zoals hij was. Zijn nieuwe periode als president verhoogt de stabiliteit der buitenlandse politiek en verzekert de continuïteit van wat reeds onder zijn eerste presidentschap begonnen was.