Streven. Jaargang 2

Duitsland als geestelijk Probleem^1.

Het probleem Duitsland! De titel alleen al van dit boek kan nog vele nederlanders afschrikken. Men heeft genoeg van de duitsers ondervonden, meent men, en als ze problemen hebben moeten ze die zelf maar oplossen. Ze hebben ons sinds hun overval zoveel problemen bezorgd, waarmee we nu nog zitten te tobben, dat het niet meer dan redelijk is, dat ze nu eens zelf in nood zitten.

Deze argumentatie kan wel de schijn voor zich hebben van een goede logica, verstandig is ze niet en christelijk allerminst.

Zij is niet verstandig, omdat wij hier in Nederland niet op een eiland leven en ons goed bewust moeten zijn, dat onze buren in het oosten des lands duitsers zijn. Ook al scheidt ons een papieren gordijn van grensformaliteiten, ze zijn onze naaste

1. Dr K.J. Hahn, 'Duitsland als geestelijk probleem. Ontwrichting en herstel'. - De Kinkhoren, Brussel-Amsterdam, 1948, 208 pp. f. 3,60.

[p. 190]

buren, en gaat het hun slecht, dan ook ons. Uit louter zakenbelang trekken onze handelsmensen weer over de oostgrens om de connecties opnieuw op te nemen. Het kunstmatig isolement der duitsers moet worden verbroken, ook in ons eigen economisch belang.

Veel meer nog moeten wij als christenen hart hebben voor onze medechristenen aldaar. De duitse katholieken stonden jarenlang alleen, afgesloten van het contact van de normale wereld door het nazi-regime en het droevige is, dat dit isolement door de geallieerden wordt bestendigd. En toch moeten zij weer contact opnemen met hun medekatholieken in de rest van de wereld, om weer volledig katholiek te denken en te voelen.

Hoezeer juist de duitse katholieken onze geestelijke steun behoeven, nu in deze dagen na den oorlog, bij de wederopbouw en de geestelijke vernieuwing van Duitsland, kan men lezen in de knappe analysen van dr. Hahn in zijn bovengenoemd boek. De fout van de overwinnaars van Hitler is geweest, dat zij dit land bezetten, zonder goed op de hoogte te zijn van zijn geest, zonder vooral bekend te zijn met de beste mogelijkheid om de goede constructieve krachten van Duitsland voor deze 'hervorming' te benutten. Het ware te wensen, dat zij eens - in vertaling - gingen horen wat hier wordt gezegd over de oorzaken van de duitse ziekte, van het gemis aan evenwicht, van het al te grote overwicht van Pruisen, waardoor elke duitser iets van den pruis in zich krijgt, van het zinloze streven naar een eeuwig Duitsland, van dit alles wat Duitsland in de wereld zo gehaat maakte. Rustig objectief, steeds uitgaande van de feitelijkheid, hetzij in het verleden, hetzij in het heden, stelt de schrijver zijn diagnose, maar geeft tevens de mogelijkheid der genezing. Alleen het katholicisme kan hier redding brengen. Men weet het uit het eigen geloof, maar het feitelijke gebeuren in Duitsland laat het boek ons als tastbaar en al die spanningen in Duitsland zelf zichtbaar worden. Alleen hier kunnen al die spanningen in Duitsland zelf en van Duitsland t.o.v. het overige Europa tot harmonie komen, wanneer een federalistische oplossing bouwt op het fundament der katholieke Kerk. Het laatste congres in Drakenburgh van het Katholiek Genootschap voor geestelijke vernieuwing toonde met de daad aan, welk een sfeer van vrede heersen kan tussen verschillende volkeren, indien zij hun eenheid vinden in Christus. De argumentatie van dr. Hahn zal voor ons verstand nog duidelijker maken, dat dit geen toeval was. Zijn boek verdient onze volle aandacht.

J. Nota S.J.