en 'de herhaalde bemoeienis van de V.R., ook door de Commissie van G.D., heeft niet steeds bijgedragen tot een weloverwogen behandeling van de ingewikkelde vraagstukken'. De Republiek zelf onder leiding van de weifelende Hatta vecht om haar bestaan tegen de communisten. Beide partijen zijn afkerig van inmenging der 'Hollanders' en ook Marshall heeft aan onze te overhaaste minister van Overzeese gebieden, Stikker, verklaard, dat de tijd daartoe nog niet gekomen was. Met het woord van generaal Spoor: 'wij slaan de situatie nauwkeurig gade', is onze houding kort, zo niet krachtig, getekend. Moeso, de communistenleider, wil 'zoveel mogelijk Nederlanders doden en wapens buitmaken'. Hatta heeft doen weten, dat hij het wel alleen af kan. Heeft Nederland rechtens in de Republiek niets meer in te brengen? Na gevechten bij Soerakarta is Madioen door de communisten bezet en Soekarno heeft beloofd er zich opnieuw van te zullen meester maken. Te Djokja nam hij leidende communisten gevangen, en kondigde de krijgswet af, maar het grootste deel van de Javaanse bevolking kan aan zovele tegenstrijdige berichten geen houvast vinden en laat ook deze storm over zich heengaan. Voorlopig is het meest onaangename gevolg van deze broederkrijg, dat onze militairen hun terugkeer naar het moederland voor onbepaalde tijd zien uitgesteld. Dr van Royen heeft de kwestie in de V.N. besproken en gewaarschuwd tegen de vestiging van een extremistisch regiem in de Republiek. Hij had nog vertrouwen in de gematigde en constructieve elementen in de Republiek, dat zij mede zouden werken in een werkelijk democratische federatie.
K.J.D.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd