Streven. Jaargang 2

Belgie

Bij het opstellen van dit overzicht zijn we de ontmoediging nabij, wanneer we vaststellen, telkens weer dezelfde problemen te moeten behandelen, waarover sinds tientallen jaren, zonder uitzicht op een oplossing gestreden wordt. Al bedreigt de Turk, in casu het Communisme, de Europese vesting, toch zetten de partijen, en in de partijen de verschillende groepen, hun zenuwslopend en krachtverspillend gekibbel voort.

Vooraleer met verlof te gaan heeft de Senaat op zijn beurt de Sociaal-economische structuurhervormingen goedgekeurd. De 17e Augustus had het Nationaal Comité van de Volkspartij aan de pers een communiqué medegedeeld, waarin het zijn voldoening te kennen gaf en tevens vaststelde: 'Deze hervormingen werden sinds 1946 door de parlementaire commissies ingestudeerd. Zij zijn een toepassing van het Kerstprogramma, die wij te danken hebben aan het initiatief van de C.V.P.' Die verklaring lokte, de 20e Augustus de volgende reactie uit van de Libre Belgique, die moedwillig de structuurhervormingen en de technische wijzigingen van het bank- en credietwezen door elkaar gooit: 'il ne suffit pas d'invoquer un programme électoral pour justifier le vote de certaines lois. Un programme contient toujours tant de choses! Plutôt que de se référer à des textes vieux de deux ans, il vaudrait mieux démontrer “hic et nunc” que ces réformes sont salutaires et qu'elles répondent vraiment à la volonté et aux voeux du corps électoral'. Zulk een onbewimpelde bevestiging van hetgeen we over de gemoedstoestand van bepaalde conservatieve kringen, in ons voorgaand overzicht hebben geschreven, hàdden wij niet durven verwachten.

Mochten er soms politici zijn die, met formules zoals: 'Un programme

[p. 85]

contient toujours tant de choses!' ook het Koningsprobleem zouden willen ontwijken, dan blijkt zulks geenszins met de C.V.P. vertegenwoordigers het geval te zijn: de verkozenen van de Volkspartij in de 2e Kamer vergaderden, eerst afzonderlijk de 23e Juli, vervolgens samen met hun collega's van de Senaat de 27e Juli, om de huidige stand van het Koningsprobleem te bespreken. Bij die gelegenheid werd vastgesteld, dat de regering er niet in geslaagd was, op enig transactioneel voorstel, noch van de Volkspartij noch van een ander, een akkoord tussen de meerderheidspartijen tot stand te brengen. De kamergroepen beslisten daarom het initiatief opnieuw over te nemen; het wetsvoorstel betreffende volksraadpleging diende onverwijld in overweging genomen te worden in de Senaat, waar het twee jaar geleden door de Heer P. Struye neergelegd was. In schijn werd de dood van de regering ingeluid; in feite werd ze aldus gered, daar elke bedreiging tot na het verlof werd afgewend. Inderdaad, na de in overwegingneming op 29 Juli werd het wetsvoorstel naar de bevoegde commissie verwezen, waar het niet voor het einde van September zal kunnen behandeld worden.

Indien de regering in October over het Koningsprobleem niet struikelt, zou ze wel op het onderwijsprobleem kunnen vallen. Slechts op het gebied van het technisch onderwijs heeft de Volkspartij een succes mogen boeken; de regering heeft immers opdracht gegeven tot het uitbetalen van de 75% der wedden aan de leerkrachten, op de grondslag door de modus vivendi voorzien; hetgeen voor een aantal scholen, uit Wallonië vooral, de redding betekent. Van het rationaliseren der scholen en van het erkennen van de gelijkwaardigheid der diploma's komt er evenwel niets in huis. Het bevoegd departement zet er verder alles op, om een veralgemeend officieel middelbaar onderwijs door te voeren; het begiftigt het land, dank zij het Van der Poorten-fonds, met een net van middelbare scholen; het trekt er de schoolgaande jeugd naar toe door middel van een behendig gecamoufleerde kosteloosheid. Aldus wordt het bestaan van het technisch onderwijs en daarmee de toekomst van onze industrie in gevaar gebracht; terwijl het vrij middelbaar onderwijs, dat naast de openbare instellingen een taak van algemeen belang vervult, doelbewust wordt ondermijnd. De verkwistingen waartoe de uitvoering van dit plan aanleiding heeft gegeven, zullen, ongetwijfeld in October reeds, in het Parlement aan de kaak worden gesteld.

Wat betreft de gezinspolitiek dient de Wet de Taeye vermeld. Zij voorziet in de toekenning van bouwpremies, berekend o.m. naar de samenstelling van het gezin. Het verzet dat vanwege de socialisten krankzinnig is geweest, bleef niet tot de wet zelf beperkt, doch breidde zich uit tot de uitvoeringsbesluiten, waarvan de publicatie te lang uitbleef. Van nog verstrekkender belang voor de gezinnen zou wel het door Minister Eyskens aangekondigd ontwerp van fiscale hervorming kunnen zijn. Dit ontwerp zou practisch klaar liggen 'en tal van tegemoetkomingen bevatten ten overstaan van de familie en van de nederige belastingbetaler'. (Communiqué van de Contactcommissie van de C.V.P. van de 17e Augustus). Misschien wordt de behendige manoeuvrier die Minister Eyskens is, nog een populair man, indien hij het ontwerp dat de wensen zowel van de Conseil Economique Wallon als van de Bond der Kroostrijke Gezinnen te gemoet komt, eerst door de Ministerraad, vervolgens door de beide Kamers weet te loodsen.

[p. 86]

Hij zal in elk geval het Land een uitmuntende dienst hebben bewezen.

Op het einde van de maand Augustus hebben bepaalde personen, wellicht degenen die voor de oorlog beweerden alleen het recht te hebben namens het Vlaamse Volk te spreken, zich het recht toegeëigend 'namens de ongeveer duizend zwaar veroordeelden van de gevangenis te Sint Gillis alsmede de plus-minus 11.0000 politieke delinkwenten die nog in de Belgische Strafinrichtingen zijn opgesloten' aan de C.V.P. de les te lezen in een brief gericht tot de Heer A.E. De Schrijver, Minister van State en Voorzitter van de Volkspartij. In hoever de eigenlijke politieke veroordeelden gevleid waren over éénzelfde kam geschoren te worden als de verklikkers en de politie-knechten, laten we hier in het midden. Die luidruchtige uiting van ondankbaarheid, waarvan de voorstanders ener grootmoediger repressie-politiek niet onwetend waren, zal de gevangenen ongetwijfeld geschaad hebben; van de ene kant omdat zij de radeloosheid van de slachtoffers ener verkeerde politieke voorlichting nog zal verergerd hebben; van de andere kant omdat zij de ijver van menig kamerlid zal hebben bekoeld.

Wij verheugen ons des te meer over het waardig verloop van de 21e Yzerbedevaart. De volkstoeloop was weliswaar niet zo groot als in de laatste jaren voor de oorlog, hetgeen voor de Vlaamse pers geen aanleiding tot verlegenheid had mogen zijn. Deze nieuwe aanloop kan immers best bij de eerste bedevaarten vergeleken worden! Daarbij komt dat velen dit jaar nog een afwachtende houding hebben aangenomen, omdat ze zich, recente verwikkelingen met de rechtbank indachtig, tot bescheidenheid gehouden achtten, of omdat ze niet konden geloven dat de dodenhulde niet in politieke dodenuitbating zou ontaarden. Dit laatste is niet het geval geweest; niettegenstaande de stomme aanklacht van het puin van het Yzerkruis, niettegenstaande de bomaanslag op het huis van de voorzitter van het Bedevaartcomité.

I.9.1948

A.V.S.