Strijt van Roncevale

[VI]

Hoe die Sarasinen die kerstenen bevochten met groter wreetheyt, ende hoe daer veel heydensche heren ende capiteynen verslagen bleven die den eersten oploop begheert hadden te doen op Rolande.

ALs die edel grave Rolant ende Olivier ende dander ghenoten dese felle Sarasinen aldus op hen sagen comen, ende principalijc de meeste heeren der heydenen makende groot gheroep ende spraken totten kerstenen also dat si vervaert waren ende datse die coninck Kaerle daer qualijc ghelaten hadde ende dat si hem niet meer zijn en souden, so quamen si met groter couragien costelic te peerde gheseten die felle Sarasinen te gemoete. Daer koos elckerlijc den sinen, mer der Sarasinen hoverdie ende grote wreetheyt was saen ter neder ghevelt, want tegen den stouten Rolant ende den vromen Olivier en conde niemant ghedueren. Des ghelijc

[p. 19]

en dedet oec tegen den roden Galeaen, Galerant, Strael-berrengier, noch tegen alle die ander Rolants ghesellen, want si versloegent al dat hen tegen quam so datter veel edel heydensche heeren in corter tijt verslagen waren, van welcke tidinge Marcelijs seer tonvreden was. Ende hi gheboot dat al sijn volc op die edel kersten ridders slaen souden, twelc lacen so geschiede. Daer leden die kerstenen grote scade, si werden daer aen alle siden seer strengelijc bevochten. Daer wert menigen helm doerhouwen, menigen halsberch ontmaelgijt, menich sweert ende lancie wert daer ghebroken, menich peert lieper sonder meester, het velt was met dooden bedect, menich wasser in sijn bloet versmoort. O druckeliken strijt voer kerstenrijck want die bloeme van allen ridderscap hier meest al verslagen bleef. Och wie

[p. 20]

soude bescriven de vromicheyt van Rolant ende Olivier, want Rolant versloech in dien strijt twee soudanen ende vier gecroonde coninghen. Sijn sweert ontsagen die Sarasinen seer als die doot, sijn slagen en conde niemant gheliden hoe vroem dat si oeck waren. Hi versloech des conincx Marcelijs neve waer om Marcelijs seer tonvreden was ende swoer dat hi hem op Rolant wreken soude, ende sant weder een verssche schare volcx wel .xx. duyst op die stoute ghemoede kerstenen. Daer vernieude wederom eenen dootlijcken strijt, daer hadden de kerstenen so grote noot ende aen alle siden werden si so seer besprongen, en hadse die godlike mogentheyt niet behoet si hadden in dien fellen oploop alle doot moeten bliven. Mer Rolant ende die wijse ridder Olivier versaemden haer edel kersten ridders weder bi een met groter couragien, henlieden vermanende om wel te doen. O edel couragie, o onverwinnelike herten, wie soude connen volscriven die grote vroemheyt die ghi daer bedreeft, mer lacen het mocht luttel baten, want der heydenen hoop ende haer menichte was te groot, want si hadden altijt versch volc hoe vele datter verslagen worden, ende aylacen u en quam niemant te hulpe, ende nochtans so waren op dien dach meer dan .lxxx. dusent Sarasinen int velt verslagen. Ende van die tijt voort so en dorsten u die wreede Sarasinen niet so lichtelijc op loopen. Mer van Rolants partye wasser wel .xij. duysent oft meer verslagen. O Guwelloen Guwelloen hoe mocht ghijt ghedoen dat ghi so veel edel kersten bloets verriet ende dedet vermoorden om u grote hooverde, want bi dinen toedoen was die bloeme van allen kerstenen vergulden sporen op den Roncevale verslaghen.

Daer was Ogier van Denemercken die den groten rose Broijer versloech voer Parijs, ende daer na in Babilonien op Broijers

[p. 21]

kinderen vacht aldaer hi vernam hoe dese twee voerseyde Sarasinen Marcelijs ende Baligant al heydenisse doer vergaderden groot volck om na Spaengien te trecken ende alle kerstenrijck te verderven, ende Kaerle den keyser te verdriven. Dese Ogier hoe wel dat hi den keyser niet lief en hadde overmits dat Charloot sinen sone ghedoot hadde, nochtans quam hi met veel volcx om kerstenrijc te helpen na Spaengien toe om Kaerlen in bate te sijn. Mer eer hi biden keyser ghecomen mocht mits dye lancheyt des weechs so hadde coninc Kaerle die edel vangaerde ghesonden in Spaengien daer hem Ogier onder vant bider ghehengenisse Gods eer hijt selve wiste. Hij bracht met hem sinen sone Merberijn, den soudaen Carahu van Perssy ende den overmoedighen Fierenbras van Alexandrien, dat nu goede kerstenen waren. Alle dit edel ridderlijc gheselscap wert oeck verslagen opten Roncevale so die historie noch verclaren sal.

Om te comen tot ons propoest als de Sarasinen vernamen dat die kerstenen met so veel ridders ghesterct waren ende haer so mannelijc verweerden, want teghen den stercken Ogier en mocht niemant ghedueren, waer omme si vloden tot Marcelijs clagende hem dat groot verlies dat si hadden ghehadt, ende hoe den kerstenen grote hulpe ende bistant toe ghecomen was, ende dat si noch eenen nieuwen Rolant ghecregen hadden, waer omme Marcelijs seer te onvreden was ende swoer dat hi nemmermeer thuys keeren en soude hi en hadde die kerstenen verslagen. Ende hi screef brieven ende mandementen aen sinen broeder Baligant dat hij hem te hulpe sonde noch hondertduysent Sarasinen ende dat hij selve quame ende hem ghereet maecte met alder machten die hi vergaderen mochte, dwelc hi lacen volbrochte, want hi sant hem meer dan hondertdusent die alder wreetste Sarasinen te baten daer men oyt af screef in boecken. Si

[p. 22]

spoedden haren wech also gheringe dat si binnen corten tijde bi haren coninc Marcelijs quamen, van welcker coemsten die Sarasinen seer blide waren, want si daer te voren meer dan .lxxx. dusent heydenen verloren hadden. Want die oude Synagoen Marcelijs oom was daer te voren verslaghen vanden grave Rolant ende noch veel meer ander machtighe heeren vanden Sarasinen.