De Stijl 2 1921-1932

[p. 496]

1912-1926
De rechte lijn als vernietigster der ‘artistieke ambachten’ en der decoratieve architactuur

1912

La ligne droite est le seul moyen qui puisse nous conduire à la virginité primitive d'une nouvelle construction architectonique de masses et de zones sculpturales.

Umberto Boccioni.

Dégoût de la courbe, de la spirale et du tourniquet. Amour de la ligne droite et du tunnel.

Marinetti.

Il faut proclamer à haute voix, que dans l'intersection des plans d'un livre et les angles d'une table, dans les lignes droites d'une allumette, dans le châssis d'une fenâtre, il y a bien plus de vérité que dans les enchevêtrements des musées, dans tous les seins et dans toutes les cuisses de héros et de Vénus, qui enthousiasment l'incurable sottise des sculpteurs contemporains.

Umberto Boccioni.

Waar op den grondslag der schoonheid de golvende lijn overheerschte, daar versoberde zich de lijn op den grondslag der waarheid, totdat zij op den nieuwen (beeldenden) grondslag in de rechte lijn eindigen zal.

Theo Van Doesburg.

1926

Wij vernemen, dat de duitsche regeering onderstaande ‘Anfrag “door de” duitsche democratische partij’ aan haar gericht in behandeling heeft genomen.

‘De steenhouders, draaiers en schrijnwerkers lijden onder sterke werkeloosheid door de heerschende mode van de rechte lijn in architectuur en meubelkunst. Van de 270 steenhouwers die in Berlijn voor den oorlog welkzaam waren, zijn thans nog slechts 95 werkzaam. Er bestaat groot gevaar dat, in deze artistieke ambachten de beste arbeiders verdwijnen zullen.

Wij vragen de regeering dus of zij bereid is door het ge ven van opdrachten deze ambachten te steunen teneinde te bereiken, dat de heerschende moderichting verandert’.

Les compromis aux futuristes!

Les conséquences au Stijl-istes!

Wat de duitsche democratische partij voor een moderichting houdt, zal blijken op een levenshouding te berusten.

Zoolang deze duurt, zal ook de rechte lijn voortduren.

Hopelijk is zij in staat, door middel van een volslagen werkeloosheid de decoratieve ambachten geheel te vernietigen. De laatste ‘artistieke’ arbeider der uitstervende kunstambachten, ontvangt van de Redactie van De Stijl, alle verschenen jaargangen, in leder gebonden, ten geschenke!

Het is grappig-naïf (bijna journalistisch) van de duitsche democratische partij, te meenen dat de regeering, door het geven van opdrachten de evolutie van den menschelijken geest zou kunnen remmen!

RED.

[p. 497]

MALEWITSCH

In de Joodsche Almanak van Westheim en Carl Einstein ‘Europa’ begaat Elia Lissitzky de laagheid te beweren, dat de ‘Stijlkunstenaars’, zoodra zij hun principe in 3 afmetingen willen toepassen, ‘Dekorateurs’ werden. Hier wordt (zonder zelfs het Stijl-beginsel te kennen datgene gegeneraliseerd, wat slechts bij uitzondering (b.v. bij Huszar) het geval werd. - (Twee joden weten wat een bril kost!)

Tot welke kunstgewerbliche broddelarij het Malewitsche Suprematisme (tot Moskau en Warschau beperkt) voerde, zien we aan bovenstaande expressionistisch beschilderde kopjes en kannetjes, waarvoor den poolschen schilder Malevitsch de motieven ontwierp!

Ook Kandinsky beschildert op dergelijk wijze artistiek vaatwerk, waaruit wel blijkt dat Expressionisme en Suprematisme uitingsvormen van een en dezelfde mentaliteit zijn.

[p. 498]

C. Van EESTEREN.
Ontwerp voor een Villa in het park Zorgvliet den Haag.