De Stem. Jaargang 18

[p. 466]

Verzen
Door Dr. J.D. Bierens de Haan

Nederdaling van den geest¹⁾

Adam, Adam, 't is de tijd
uit uw vreemdlingschap te ontwaken,
waar gij nu gelegerd zijt
op het donkre bloemenlaken,
dat zich langs den bodem spreidt.

Moeizaam heft gij 't sluimrend hoofd!
Is het nog bezwaard van droomen?
Is uw uitzicht nog verdoofd
door de schaduwen der loome
nachtslaap, die geen licht belooft?

Weegt te zwaar de stoflijkheid
uwer pasgevormde leden,
die gij tot de waakzaamheid
van een nieuw vergeestlijkt heden
alsnog niet hebt voorbereid?

Zie, de hooge Geest daalt af
uit zijn hemelregionen,
hij, omlegerd met zijn staf
en zijn maagschap van aeonen,
die u 't eerste leven gaf.

In een storm en wervelwind
nadert hij zijn uitverkoorne
die zijn vuur zal storten in 't
wezen van zijn eerstgeboorne;
want gij zijt het Godenkind.

1) Zoogen. Schepping van Adam. Michel Angelo, Sixtijnsche Kapel, Rome.

[p. 467]

 

Adam, strek nu uwe hand

 

om de godenvonk te ontvangen

 

die van zijnen vinger brandt,

 

stichter van het wijdsch verlangen

 

dat van nu uw ziel bevangt.

 

 

 

Menschheid, hoor de jubelschal;

 

't vuur gaat in uw boezem lichten,

 

dat in schoonheid en in tal

 

van gedachten en gedichten

 

uwe glorie wezen zal.

[p. 468]

Hypnos¹⁾

Gevleugeld droomhoofd met den teedren lach,
meewarig, die geheime sproken fluistert
in menschlijk oor, en ieders aandacht kluistert,
gij stille demper van den dag.

Gij zegenaar, die kind bevangt en knaap
en maagd en man; en uitdooft alle namen,
en voert wat ademt in één bond tezamen,
den vredebond van uwen slaap.

Heb ik u niet langs sterren zweven zien,
waar op uw vleugel zilvren vonken sprenken?
en uit uw kruik het doovend maansap schenken,
gij neuriënd uw melodien?

Ik weet de wonderen die gij verhaalt,
dat in een wereld, afgekeerd van de aarde
ligt een landouw en stille bloemengaarde,
waarheen de ziel in slaap verdwaalt.

Daar heerscht geen koning, weent geen bedelaar;
en 't hart vermoedt geen krijg, geen wereldzorgen,
maar in één rijk leve' allen welgeborgen
het zinnend leven met elkaar.

En zoele geuren spreidt Vergetelheid
of duizend donkre bloemen haar omgaven,
en 'k hoor 't geroep van nachtelijke raven,
herauten van uw droombeleid.

1) Antieke Skulptuur (Slaapgod), Brit. Museum, London.

[p. 469]

Felix culpa¹⁾

O daad heldhaftig dezer eerste Vrouw,
om in haar morgenvroeg ontwaken
het sidderend genot der zoete vrucht te smaken,
tartend het dreigend naberouw.

Nu zijn voor haar de nev'len opgeklaard
in 't zalig aangeworven weten,
dat wie ter wille zijn de vrucht der kennis te eten,
hun liefde in nieuwe banen vaart.

Zij biedt den man die aan haar zijde gaat
het gloênd juweel van haar verlangen,
en neemt zijn ademtocht en dankbren blik gevangen
in liefdes weerglans van 't gelaat.

Niet meer een droomend weeldeparadijs
is zijn onschuld'ge legerstede:
hij zingt ten ochtenddaags van zijn verhelderd heden
als wetende de liefdewijs.

1) Rafael, Adam en Eva (zoogen. Zondeval), Stanza della Segnatura, Vaticaan.

[p. 470]

 

En kondigend in uw mysterietaal,

 

die geen verstaat in 't dagelicht der uren

 

van werk en taak, maar in de binnenmuren

 

van uw verborgen tooverzaal,

 

 

 

zingt gij: het wezen is universeel:

 

één zijn, één zin, één leven al te gader,

 

dat wie van hier of wie van ginder nader,

 

dat elk ontvangt hetzelfde deel.

 

 

 

Kom nu nabij mij, broeder van den dood,

 

strijk over mij met uwen vleugelveder,

 

besprenkel mij met uwen adem teeder,

 

want reeds verkleurt ter kim mijn avondrood.