De Stem. Jaargang 1

[p. 524]

Verzen¹⁾
door Urbain van de Voorde

I

Nabij de zee staat, streng van lijnen,
mijn grauw huis langs de grauwe laan;
komt ook de zon door 't raam soms schijnen
toch blinkt geen lach haar dankend aan.

Een floers van ernst omwaast de ruiten
sinds vader toog in d'eeuwgen vreê,
en 't is of alle vreugd van buiten
er stierf met 't dof gezwoeg der zee.

En 'k tob, als 'k soms op moeder staarde,
wier ziel reeds half den tijd ontzweeft,
stil-kommrend nog voor mij op aarde,
wijl ze in gepeins bij dooden leeft.

Leeg is de plaats ten disch gebleven
waar vaadr' eens nutte 't daaglijksch brood;
en zij, wie 'k eens die plaats wou geven
ging me op een andre wijze dood.

Hier waarden steeds en ramp en rouwe
wijl roerloos hing ten wand het kruis...
En als een noodwenk, donkre schaûwe
breidt langs mijn ziel mijn zwijgend huis.

1) Laatste keuze uit een te verschijnen bundel ‘De Haard der Ziel’.

[p. 525]

II

Mijn wee wordt schoon en kalm... mijne oogen,
gezalfd door heil dat droomen teelt,
zijn van den troost der beê doortogen,
dien ouden troost, die zwijgt, maar heelt...

Bij grauwen herfst, in dijzge dagen,
als 't foltrend stil is aan de zee,
hoor 'k de avond zwaar een dommling dragen,
uit heiige diepten, langs de reê.

Een hoog gedromm'l in zwijgende uren
dat ieder hoort en geen begrijpt,
maar in de eeuwige Schrifturen
tot stem van God ontzaglijk rijpt...

Zooals de nacht die heimlijkheden,
beluistr' ik eigen zieletoon,
want al wat 't hart leest uit 't verleden,
als 't zee-gedomm'l is heil'g en schoon...

[p. 526]

III
In de loopgrachten

Aan de Soldaten van den Grooten Oorlog

Klein in den rouw der wijkende horizonnen,
waar slechts een toren onder smart zich verhief,
zonken ze als doôn in een groeve, 't Licht was geronnen
tot schemer en kwaal. En 't leven scheen een gelezen brief.

Mistroostig heeft elk, bij distels en eenzame bloemen,
verzaken tusschen zich en de zon geplaatst...
Toen durfden ze, domplaars, hun leed en ellende nog roemen,
- rampzalige plassen, waar avond zich donker weerkaatst.

Dan, krankzinngen gelijk, behekst door foltrende visioenen,
die donderend blies op een orkaan infernaal,
wachtten zij ijlend, tot des doods festoenen
hen opwervlen zouden in roes van vlammen en staal.

En hun denken stond stil, als de aanval, hachlijk,
als een vuur zich verhief in het Ruim en verzonk,
saam met den dag, die spraakloos, ontzaglijk
in 't bloed van de zon en der lijken verdronk.

En verre over 't rijk van de zee, hoorden ze meeuwen,
grijs in den nacht, die krijschten van eendlijkheid schor.
En altoos woei de wind van uit heen wanklende eeuwen,
wind, waar de doôn in verweerden, nietig en dor.

[p. 527]

IV
Modern-style

aan H. Bossier

De nacht is vol van grootstad's glorieschijn.
Bont leven krielt in bar en licht theater.
't In woekr' en spel geroofde goud vergaat er
en de oerdrift schuimt er in champagnewijn.

Is hier éen man korrekt, éen vrouw nog rein?
Wie zegt een woord dat zij geen dwaas gesnater?
Alle ernst krult weg in rook - wie denkt aan later,
aan de eigen ziel, aan God... die tóch kon zijn?

En sierlijk-geil sluit, in 't salon der grooten,
lascieve tango 't feestelijk banket.
- 't Grauw slempt in stank van zuur bier en rans vet.

En massa's glure' op kinofilms, idiote!...
Wie mint de sterren, leeft naar Liefde's wet?
Wie heeft Beethoven's eeuwge kunst genoten?

[p. 528]

V

Gij vatbaar beeld mijns drooms en reinst zijn ziel,
ziel ja, o schoonst dat heeft dien droom bewogen,
komt gij naar mij, mij eenzame getogen
uit de' afgrond nu van eigen lichtgewiel?

O gij van wie ik reeds in dagen hiel
vóor 'k ooit een blik ving uit uw zonvolle oogen,
nu ik al bevend voor uw aanschijn kniel,
laat mij niet wachten op uw rijk meedoogen...

Kristallen-diepe Aurora, louter straal,
omdat ge alleen, ter schaûw hier die niet klaarde,
de weerschijn zijt van zonnen tropikaal, -

ik smacht naar u, met de' ouden droom der Aarde,
den droom van alles wat is koud en schraal
en levenslang op 't roerloos Oosten staarde.

[p. 529]

VI

De menschen, nauw vereenigd, vallen weer uiteen,
als rijpe dubbelvruchten die ten herfst bederven.
'k Was gistren nog bij u, en 'k ben vandaag alleen.
Geen klacht. Ik heb als gij, ik heb geleerd te derven.

En er zijn bloemen ook, die nauw ontloken, sterven,
en heil ook, even maar doorleefd, dat weer gaat heen;
en zij die 't zagen, die gaan voort door 't leven zwerven,
vol van den diepren ernst van avond en verleên.

Doch mij zal 't komend uur als zware honig vloeien,
dewijl 'k éen uur, o vrouw, uw ziel aan mij kon boeien
gij die mijn streven gewaardeerd hebt en vereêld.

En sta 'k alleen en droom 'k en is 't de herfst die nadert
- terwijl de wind me omglijdt en 't oud geboomte ontbladert,
geloof ik dat 't uw hand is die mijn haar nog streelt.