18
Soo dan, vertroost malkanderen 42 met dese woorden.
|
-
1
- Of, wat overigh is, broeders.
-
2
- D. in den name des Heeren Iesu, ofte om Iesu Christi wille. Siet 2.Cor. 5. vers 20.
-
3
- D. geleert ofte onderwesen zijt.
-
a
- Philip. 1.27. 1.Thess. 2.12.
-
4
- Hy en spreeckt hier niet van eenige verholene secrete bevelen, maer van openbare, die hy daer na weder verhaelt.
-
5
- Dat is, van wegen den Heere, ofte uyt last des Heeren Iesu.
-
b
- Rom. 12.2. Ephes. 5.27. Philip. 4.8.
-
6
- Dat is, het gene Godt van u eyscht, ofte wilt gedaen hebben.
-
7
- Dit woort kan in het gemeyn genomen worden voor allerley heyligheyt, ofte in ’t bysonder voor de kuysheyt ofte eerbaerheyt, gelijck hier na verklaert wort.
-
8
- D. sijn lichaem, het welck na een Hebreeusche wijse van spreken also genaemt wort, om dat het instrument is der ziele.
-
9
- D. eerbaerheyt, Want niet en onteert het lichaem des menschen meer dan onkuysheyt. siet. 1.Cor. cap. 6. vers 16, etc.
-
10
- Of, ontuchtige beweginge.
-
c
- 1.Cor. 15.34. Ephes. 4.18.
-
11
- Namel. gelijck het behoort, ende hy in sijn woort hem geopenbaert heeft, 2.Thessal. 1. vers 8. Andersins kennen de Heydenen Godt oock uyt de nature, doch dese kennisse en was niet krachtigh genoegh om haer tot sijne liefde ende gehoorsaemheyt behoorlick te bewegen, Rom. 1.19, etc.
-
12
- Gr. overklimme: ende beteeckent yemant door gewelt verongelijcken, ofte meer afnemen dan behoorlick is, gelijck het volgende woort verklaert.
-
13
- Gr. vergierige, het welck beteeckent yemant uyt gierigheyt bedriegen ofte verongelijcken. Siet. 2.Corinth. cap. 2. vers 10. ende 12.17.
-
14
- Hier onder begrijpt den Apostel niet alleen de ontuchtigheyt, maer oock de gierigheyt ende onrechtveerdigheyt, waer door de ziele selve oock bezoedelt wort.
-
d
- Ioan. 17. vers 19. 1.Corinth. 1.2.
-
15
- Dat is, dese voorgemelde bevelen, gelijck hy die in het tweede vers heeft genoemt.
-
16
- Namelick, alleen, maer voornemelick Godt die selve dese bevelen, door sijne Propheten ende Apostelen heeft gegeven.
-
f
- 1.Corinth. cap. 7. vers 40.
-
17
- Dit kan ofte van de Apostelen verstaen worden, die door Godts Geest gedreven zijnde, dese bevelen hebben gegeven: ofte oock van alle Christenen, die door Godts Geest zijn geheylight, op dat sy niet meer de begeerten des vleeschs, maer des geests souden volgen, Galat. 5. versen 24, 25.
-
g
- Levit. 19.18. Matth. 22.39. Ioan. 13.34. ende 15.12. Ephes. 5.2. 1.Petr. 4.8. 1.Ioan. 3.23. ende 4.21.
-
18
- Gr. Godtgeleerde: waer van siet Ioan. cap. 6. vers 45.
-
19
- Dat is, ghy bewijst oock metter daet, dat ghy de broederen lief hebt.
-
h
- 2.Thessal. cap. 3. versen 7, 12.
-
20
- Namelick, als die doen die na eere staen, ofte eere ergens in stellen, gelijck het Griecks woort mede brenght. Dit seght den Apostel, om dat de wereltsche menschen gemeynlick eere stellen ende neerstigh zijn, om haer met vele dingen te bemoeijen die haer selfs niet aen en gaen, tegen welck gebreck hy de geloovige hier waerschouwt, ende vermaentse liever eere te soecken, ende haer te beneerstigen om in stilte haer eygen dingen waer te nemen.
-
i
- Actor. cap. 20. vers 34. Ephes. cap. 4. vers 28.
-
21
- Namelick, om u ende de uwe van behoorlicken nootdruft te versorgen. Het welck de Apostel spreeckt tot de gene die, onder het decksel van haer met gemeyne saken buyten haer beroep te bemoeijen, op anderer lieden arbeyt sochten te leven, waer van breeder gesproken wort 2.Thessal. 3. vers 10, etc.
-
22
- Dat is, buyten opsprake. Want de Heydenen selve oock sulck doen misprijsen. Het Griecks woort beteeckent, ’t gene wel voeght ofte wel staet.
-
23
- Dat is, die noch van het geloove vreemt zijn, gelijck 1.Corinth. 5.12.
-
24
- Ofte, geens, ofte, niemants, namelick, der gene die buyten zijn: want het Griecks woort kan beyde lijden.
-
25
- Dat is, gestorven ofte gerust zijn, gelijck Ioan. cap. 11. vers 11, etc.
-
k
- Levit. 19.28. Deut. 14.1. 2.Sam. 12.20.
-
26
- Hier mede toont d’Apostel dat hy niet alle droefheyt over de verstorvenen verbiedt, die oock Christus selve over Lazarum, Ioan. 11.35. de gemeynte over Stephanum, Act. 8. vers 2. ende Paulus over Epaphroditum, als hy doodelick kranck was, Phil. 2. vers 27. bewesen hebben: maer hy spreeckt hier alleen van de onmatige ende Heydensche droefheyt.
-
27
- N. der saliger opstandinge, waer van hy in de volgende verssen spreeckt. Want hoewel de Heydenen de onsterflickheyt der zielen geloofden, nochtans en hebben sy noyt de opstandinge der lichamen ende weder-vereeninge met hare zielen konnen begrijpen ofte gelooven. Siet Actor. 17.32. ende 26.23, etc.
-
28
- Ofte, door Iesum, dat is, door de kracht Iesu des Richters der levende ende doode, Ioan. 5.21, etc.
-
29
- Nam. in het leven, ende in heerlickheyt, wanneer hy haer uyt de graven sal opgeweckt, ende met hare zielen sal vereenight hebben.
-
30
- Namelick, als hy sal verschijnen uyt den hemel ten laetsten dage, in het oordeel.
-
31
- Gr. in het woort des Heeren, waer door sommige verstaen de belofte Christi, Matth. 24.31. Ioan. 5.28. daer by na diergelijcke woorden staen: Andere, een bysondere ende naerdere openbaringe Christi hier van aen Paulum geschiet, gelijck hy betuyght 1.Cor. 15.51.
-
32
- Namel. geloovige menschen, stellende hemselven oock daer onder, om de onsekerheyt van den dagh van Christi toekomste. Siet hier van voorder 1.Corinth. 15.51.
-
33
- Namel. om van Christo verheerlickt te worden.
-
m
- Matth. 24. vers 31. 1.Corinth. 15.52. 2.Thess. 1.7.
-
34
- Het Griecks woort Keleusma beteeckent eygentlick een geroep dat met een bevel gevoeght is, gelijck aen de gene plagh te geschieden die eenigh werck gelijckelick moeten doen, ofte een schip gelijckelick voort roeijen, ofte eenen strijt beginnen.
-
35
- Wat dit voor een stemme ofte basuyne sal zijn en verklaert de Schrifture niet breeder, dan wort daer door de groote macht ende heerlickheyt Christi in sijne tweede toekomste voor oogen gestelt, die met sijne Engelen, als een Overste sijns legers, met trompettengeluyt ende groot geschal sal komen: ’t welck schricklick sal zijn voor sijne vyanden, ende moedt ende troost geven aen sijne vrienden. Siet dergelijcke beschrijvinge Matth. 25.31. Ioan. 5.28. 1.Cor. 15.52. 2.Thess. 1. versen 7, 8. Iude vers 14. Apoc. 11.15, etc.
-
36
- D. des oversten Engels, die hier uytdruckelick wort onderscheyden van Christo. Siet hier van nader Iude vers 9.
-
37
- D. in ’t geloove Christi, gelijck Apoc. 14.13.
-
38
- Gr. geruckt, getrocken, Namel. na datse sullen verandert ende sijnen verheerlickten lichame in eenen oogenblick tijts gelijckformigh gemaeckt zijn, 1.Cor. 15.51. Philip. 3.20, 21.
-
39
- Die namelick als eenen wagen sullen zijn, waer door sy tot Christum in de lucht opgevoert sullen worden, gelijck van Elias geseght wort, 2.Reg. 2.11. ende van Christo selve Actor. 1.9.
-
40
- Namel. daer hy sijn gerichte sal houden, voor de oogen aller menschen, die door de Engelen by een sullen gebrocht zijn te sijner rechter, ende te sijner slincker hant. Siet Matth. 25.31, etc. Apoc. 1.7.
-
41
- Namelick, Christo Iesu in den hemel, Ioan. 14.2, 3.
-
42
- Gr. in dese woorden. Dat is, redenen ofte bedenckingen.
|