30
Want Ga naar margenoot5 om het werck Christi was hy Ga naar margenoot6 tot na by de doot gekomen, Ga naar margenoot7 [sijn] leven Ga naar margenoot8 niet achtende, op dat hy Ga naar margenoot9 het gebreck uwer bedieninge aen my vervullen soude.
|
-
margenoot1
- Of, vermaninge. Want het Griecks woort beyde beteeckent.
-
margenoot2
- Of, plaetse heeft by u-lieden: ofte, by u gelden mach.
-
margenoot3
- D. in Christi name, ofte om Christi wille.
-
margenoot6
- D. soo ghy oock de genade der wedergeboorte toont in het betrachten van dese vermaninge. Ofte, soo ghy door eenen geest aen malkanderen verbonden zijt.
-
margenoot8
- D. medelijden, Namel. met mijne banden ende verdruckingen. Siet Coloss. 3. vers 12. Hebr. 10. vers 28.
-
margenoot9
- D. vermeerdert die soo langer soo meer met uwen Christelicken wandel.
-
margenoota
- Rom. 12.16. ende 15.5. 1.Corinth. 1.10. Philip. 3.16. 1.Petr. 3.8.
-
margenoot10
- Door dese eenigheyt van sinnen wort verstaen niet alleen eenerley gevoelen in het verstant, aengaende de hooftstucken der Christelicke leere, maer oock eenigheyt in wille, genegentheden, ende liefde, gelijck het selve hier oock uytgedruckt wort. Siet Actor. 4.32.
-
margenoot11
- Gr. van een ziele: ofte, de zielen t samen gevoeght hebbende.
-
margenoot13
- Namel. voornamelick, ofte, alleen. Want andersins moet oock een Christen sijne huysgenooten versorgen, 1.Timoth. 5.8. De Apostel gebruyckt hier een woort, het welck eygentlick beteeckent te sien op yet als op een doelwit daer men na schiet.
-
margenoot15
- Dat is, dat tot sijns naesten voordeel, eere, dienst, ende stichtinge streckt.
-
margenootd
- Matth. cap. 11. vers 29. Ioan. cap. 13. vers 15. 1.Petr. 2.21. 1.Ioan. 2.6.
-
margenoot16
- Gr. het selve worde gevoelt, Dat is, dat dan in u deselve gesintheyt ende genegentheyt zy tot nedrigheyt.
-
margenoot17
- Gr. morphe, dat is, gedaente, ofte, gestaltenisse, met welck woort het selve hier overgeset is, om dat daer door hier beteeckent wort, niet alleen een Goddelicke majesteyt ende heerlickheyt, maer oock het Godtlick wesen selve, overmits sonder het selve geen ware Godtlicke majesteyt ende heerlickheyt en kan wesen, ende dese oock by niemant en konnen zijn, als by den waerachtigen Godt, Iesa. cap. 42. vers 8. Ende blijckt uyt het volgende, dat door dit woort hier oock het wesen Godts beteeckent wort, als geseght wort vers 6. dat hy Godt even gelijck was, ende vers 7. dat hy de gestaltenisse van een dienstknecht heeft aengenomen, Dat is, niet alleen een dienstbare ende knechtelicke hoedanigheyt, maer oock een ware menschelicke nature selve met soodanige hoedanigheyt bekleet. Soo dat de woorden gestaltenisse Godts te verstaen zijn van sijn wesen ende staet, in welcke hy geweest is van alle eeuwigheyt, eer hy de menschelicke nature heeft aengenomen. Siet Ioan. 1. versen 1, 14. ende cap. 17. vers 5.
-
margenoot18
- Dat is, geen sake die ongeoorloft, ofte onrechtveerdigh was, die hem met recht niet toebehoorde, als of hyse gerooft hadde.
-
margenoot19
- Dat is, Gode sijnen Vader na sijn Godtlick wesen, ende volgens dien oock in majesteyt ende heerlickheyt volkomelick gelijck te zijn ende te blijven, als zijnde een met den Vader. Siet Ioan. cap. 5. versen 18, 26. ende 10. vers 30. ende cap. 16. vers 15. Hebr. cap. 1. vers 3.
-
margenoot21
- Gr. verydelt: ofte, ledigh gemaeckt, Dat is, heeft het gebruyck sijner Godtlicker heerlickheyt voor eenen tijt, om het werck onser verlossinge in den staet der nedrigheyt te volbrengen, gelijck als afgeleght, ende hem daer van gelijck als ledigh gemaeckt, ende in sijne menschelicke nature verborgen gehouden, alleen eenige kleyne stralen der selve door sijne wonderwercken ende andersins, al te met latende schijnen, Ioan. cap. 1. vers 14. ende cap. 2. vers 11. In ’t volgende 8 vers wort het verklaert met het woort vernedert.
-
margenoot22
- Dit wort verklaert met de volgende woorden, namelick dat hy een ware menschelicke nature heeft aengenomen, ende met deselve eenen gantsch nedrigen ende verachten staet, als van een slave ofte dienstknecht, om alsoo voor onse sonden te voldoen, ende tot onser verlossinge sijnen Vader te dienen. Siet Iesa. cap. 53. vers 11.
-
margenoot23
- Gr. in gelijckmakinge der menschen geworden zijnde, Dat is, den menschen gelijck gemaeckt zijnde, Namelick, niet alleen na de menschelicke nature by hem aengenomen, maer oock na alle swackheden der selve, sonder sonde. Siet Hebr. cap. 2. vers 17. ende cap. 4. vers 15. Ofte, als een slecht ende veracht mensche. Siet Iudic. cap. 16. versen 7, 11. Psalm 82. vers 7.
-
margenooth
- Hebr. cap. 2. versen 14, 17. ende 4.15.
-
margenoot24
- Daer door wort verstaen het selve dat te voren genoemt is gestaltenisse, ende gelijckmakinge. Gevoeght met den uytwendigen wandel onder de menschen.
-
margenoot26
- Dat is, als een waer ende oock als een slecht ende veracht mensche. Siet vers 7.
-
margenoot28
- Namelick, hem den wille sijns Vaders in alles gewillighlick onderwerpende.
-
margenoot29
- Dat is, niet alleen in allerley bevelen, maer oock in de swaerste, om den doot te sterven: die hy andersins niet onderworpen en was, noch na sijne Godtlicke nature, die onsterffelick is, 1.Timoth. cap. 1. vers 17. noch na sijne menschelicke, overmits in deselve geen sonde en was, 1.Ioan. cap. 3. vers 5. ende daerom de besoldinge der selve niet verdient en hadde, Rom. cap. 6. vers 23.
-
margenoot30
- Dat is, den allerbittersten, ende allersmadelicksten doot, die oock van Godt vervloeckt was, Deut. 21. vers 23. Onder desen uytersten trap van vernederinge begrijpt de Apostel alle andere die deselve voorgegaen zijn na lichaem ende na ziele, ende druckt desen uyt om te beter de uyterste vernederinge Christi voor oogen te stellen, ende de geloovige daer mede tot nedrigheyt te vermanen.
-
margenoot31
- Met dit woordt daerom, en wort niet aengewesen dat Christus met dese vernederinge de volgende heerlickheyt soude voor hemselven verdient hebben: want al wat Christus verdient heeft dat heeft hy voor ons verdient, Ioan. 17. vers 19. Maer wijst alleen aen wat hier op gevolght is, ofte betamelick was te volgen. Siet dergelijck Actor. cap. 20. vers 26. Hebr. cap. 3. vers 7. 2.Petr. cap. 1. vers 10.
-
margenoot33
- Namelick, na dat hy van den dooden opgestaen ende ten hemel opgevaren zijnde, ter rechter hant Godts geset is in de hooghste heerlickheyt, Ephes. 1. vers 20. Hebr. 1. vers 3. welcke hy wel na sijne Godtlicke nature van eeuwigheyt heeft gehadt, Ioan. 17. vers 5. maer alsoo hy het gebruyck van dien in den staet sijner nederigheyt gelijck als afgeleght hadde, soo heeft hy het selve na sijne hemelvaert wederom aengenomen ende heerlick vertoont: ende sijne menschelicke nature is na lichaem ende na ziele met soo hooge heerlickheyt ende gelucksaligheyt verciert, als een schepsel ontfangen kan, verre te boven gaende alle heerlickheyt van Engelen ende andere menschen.
-
margenoot34
- Daer door wort verstaen niet de bloote naem, waer door hy van andere menschen onderscheyden is: want die heeft hy oock in den staet sijner nederigheyt gehadt: noch oock alleen de vermaertheyt van sijnen persoon, maer de majesteyt ende heerlickheyt des selven. Siet Ephes. cap. 1. vers 21.
-
margenoot35
- Ofte, geschoncken. Siet Cap. 1. vers 29. Waer mede te kennen gegeven wort, dat dese verhooginge geschiet is na des Vaders wille ende believen.
-
margenoot36
- Dat is, de allergrootste ende hooghste heerlickheyt.
-
margenootm
- Iesai. cap. 45. vers 23. Rom. cap. 14. vers 11.
-
margenoot38
- Dat is, desen Iesu Christo aldus verheerlickt zijnde, ende van wegen dese sijne heerlickheyt.
-
margenoot39
- D. alle reden gebruyckende schepselen haer onderwerpen, selfs oock sijne vyanden tegen haren danck. D’Apostel siet hier op het gene Godt seght, Iesa. 45.23. ende past dat selve Iesu Christo hier toe, gelijck oock Rom. 14. vers 11. Dese woorden en moeten dan niet eygentlick verstaen worden, te weten, dat als de name Iesus genaemt wort, men de knijen soude moeten buygen, gelijck sommige uyt misverstant van dese plaetse, niet sonder superstitie doen: want de Engelen ende boose geesten, van welcke hier oock gesproken wort, eygentlick geen knijen en hebben: maer by gelijckenisse van de uyterlicke eerbiedinge, die men Koningen ofte Princen daer mede betoont, onder welcke men staet, wort hier verstaen de onderwerpinge aller schepselen onder Christum, als den Heere der heeren, ende Koningh der koningen, Apoc. 19. vers 16. den Oversten der Koningen der aerde, Apoc. 1.5. ende den Heere over al, Actor. 10.36.
-
margenoot40
- Namel. de heylige Engelen, ende salige zielen, Apoc. 5. vers 13.
-
margenoot42
- D. alle menschen die gestorven ende in de graven zijn: ofte, oock alle boose geesten ende verdoemde menschen die in de helle zijn, Dat is, alle reden-gebruyckende schepselen in wat plaetse der geschapene werelt deselve oock souden mogen zijn. Want hoewel de duyvelen ende de godtloose ende verdoemde menschen Christo de behoorlicke onderdanigheyt ende eere niet en toonen, soo moetense nochtans oock tegen haren danck, hem, als den Heere ende Rechter over allen, onderworpen zijn. Siet Psalm 22.30. ende 72.9.
-
margenootn
- Ioan. 13.13. 1.Corinth. 8.6. ende 12.3.
-
margenoot43
- Namel. van alle natien ende volcken, ende oock van alle reden-gebruyckende schepselen, niet alleen der goede maer oock der quade, dewelcke hoe seer sy haer tegen Christum stellen, evenwel hem tegen haren danck, dickwils hebben moeten belijden, Marc. 5.7. Actor. 16.17. ende sullen in het laetste oordeel hem moeten erkennen voor den Rechter der levende ende der doode, ende voor den Heere, Matth. 7.22.
-
margenoot44
- Ofte, dat de Heere Iesus zy Christus, Dat is, de Gesalfde.
-
margenoot45
- D. welcke belijdenisse streckt tot verbreydinge van de heerlickheyt des Vaders, die uyt enckele barmhertigheyt ende genade tegens ons, desen sijnen Sone Iesum tot eenen Heere ende Salighmaker gestelt ende gegeven heeft.
-
margenoot46
- Namel. den Euangelio, het selve met waren geloove aennemende, ende met eenen Godtsaligen wandel belevende.
-
margenoot47
- D. beneerstight, bearbeydet, gebruyckende de middelen die Godt tot bevorderinge der selve heeft verordineert.
-
margenoot48
- D. met een nedrigh gevoelen van u selven, ende met groote ende kinderlicke sorghvuldigheyt, vreesende dat ghy yet soudet mogen doen ofte nalaten, daer mede ghy Godt soudet mogen vertoornen, ofte dat der saligheyt soude mogen hinderlick zijn. Siet van dese wijse van spreken Psalm 2.11. 1.Corinth. 2.3. 2.Corinth. 7.15. Ephes. 6.5. Hebr. 12. vers 28. 1.Petr. 1.17.
-
margenoot49
- Dit wort daer by gedaen, op dat men uyt dese voorgaende vermaninge niet en soude dencken ofte besluyten, dat de mensche uyt hemselven, ende door sijne eygene krachten, de saligheyt soude konnen wercken. Siet Cap. 1. vers 6. 2.Corinth. 3.5. Iacob. 1.17.
-
margenoot50
- D. niet alleen het konnen willen, maer oock het willen selve: den wille krachtelick neygende ende buygende om het goet te verkiesen, ende alsoo van onwillige gewillige makende, door de kracht des Heyligen Geests, Ioan. 3.5. ende 6.44. Rom. 9.16. 1.Petr. 1.3.
-
margenoot51
- Of, het uytwercken, D. het doen ende volbrengen van het goet dat men wilt.
-
margenoot52
- D. niet na eenige voorgaende goede schickinge ofte voorbereydinge, die hy in den mensche soude vinden, maer na sijn believen, uyt louter genade. Siet Ephes. cap. 1. versen 5, 9, 11. ende 2.8. 2.Timoth. 1.9.
-
margenoot53
- Namel. die u de Heere beveelt, hoe swaer die oock het vleesch souden mogen zijn.
-
margenoot55
- Of, twistingen, overleggingen, Namelick, of ghy het gene Godt gebiedt, sult doen ofte niet. Want het Griecks woort beteeckent ofte in sijn gemoedt, ofte met woorden, over ende weder disputeeren, ofte knibbelen.
-
margenoot56
- Dat is, alsoo dat de menschen uwen wandel met recht niet en mogen berispen. Siet Luce 1.6. Ephes. cap. 5. versen 26, 27.
-
margenoot57
- Ofte, eenvoudigh, sonder bedrogh. Siet Matth. 10.16.
-
margenoot58
- Dat is, ongeloovige ende onwedergeborene menschen. Siet Actor. 2.40.
-
margenoot60
- Dat is, voortaen oock moet schijnen ende voorlichten.
-
margenoot61
- Ofte, voorlichters, gesternten. Siet Prov. 4.18. Matth. 5.14.
-
margenoot62
- D. de gesonde leere des Euangeliums stantvastelick behoudende, belijdende, ende betrachtende. Ofte, voordragende.
-
margenoot63
- D. in het welck ons het eeuwige leven, ende de wegh om daer toe te komen aengewesen wort, ende het welck ons daer toe leyt. siet Ioan. 6.68.
-
margenoot64
- Namelick, als hy sal komen om alle menschen te oordeelen, ofte my uyt dit leven te verlossen.
-
margenoot65
- Namel. in de loopbane mijnes diensts aen u bedient door de predicatie van dit woort.
-
margenoot66
- Namel. mijn bloet vergietende om des Euangeliums wille.
-
margenoot67
- Het Griecks woort beteeckent soo geoffert te worden, gelijck in ’t Oude Testament beneffens ’t offer van meel oock wijn tot dranck-offer opgeoffert wiert. De Apostel siet hier op het storten sijns bloets: want het bloet der martelaren is den Heere een aengename offerande, Psalm 116. vers 15.
-
margenoot68
- Dat is, om dat ick u door de predicatie des Euangeliums Gode gelijck als opgeoffert ende toegeheylight hebbe, ende daer mede u gedient hebbe om tot het geloove te brengen, waer in ghy door mijne doot sult bevestight worden.
-
margenoot69
- Gr. Leitourgia. Siet van dit woort Rom. cap. 15. vers 16. 2.Corinth. cap. 9. vers 12. Hebr. cap. 8. versen 2, 6.
-
margenoot70
- Dit kan verstaen worden ofte vermanenswijse, datse haer dan sullen verblijden: ofte, verhalenswijse, datse sulcks deden.
-
margenoot71
- Dat is, met hulpe ende door de genade des Heeren: soo het hem sal believen. Siet Actor. cap. 18. vers 21. 1.Corinth. cap. 4. vers 19. Iacob. cap. 4. vers 15.
-
margenootv
- Actor. 16.1. Rom. 16.21. 1.Thessal. 3.2.
-
margenoot72
- Gr. gelijckzieligh, Dat is, die u even soo goeden herte toedraeght als ick, ende als hy.
-
margenoot73
- Het Griecks woort beteeckent eygentlick soo oprechtelick als het van de nature selve komt, gelijck de ouders voor hare kinderen sorgen die van haer geboren zijn.
-
margenoot74
- Namelick, die aengaen de stichtinge van uwe gemeynte, ende uwe saligheyt.
-
margenoot75
- D. by na alle, ofte meest alle, gelijck Matth. 10.22. Marc. cap. 1. vers 5. Ioan. 10.8.
-
margenoot77
- D. het gene tot bevoorderinge van Christi Rijck, eere, ende leere behoort.
-
margenoot78
- D. de proefstucken van sijne oprechtigheyt ende getrouwigheyt, die hy voor desen dickwils heeft getoont. Ofte, hoe dat hy altijt oprecht ende getrouw bevonden is geweest.
-
margenoot79
- Dat is, niet als een knecht uyt bedwangh, maer met een onderdanige ende bereytwillige genegentheyt. Siet 1.Corinth. 4. vers 17. 2.Timoth. 2.1.
-
margenoot80
- D. my geholpen heeft in ’t verkondigen, verbreyden, ende verdedigen van de leere des Euangeliums.
-
margenoot81
- Namelick, Timotheum, sulck een treflick jonghman ende getrouw Leeraer, die my soo dienstigh ende behulpsaem is geweest.
-
margenoot82
- Dit kan ofte tot het woort senden, ofte tot het woort voorsien, gevoeght worden.
-
margenoot83
- Namelick, die aengaen de bedieninge mijnes ampts.
-
margenoot84
- Dat is, ick hope vastelick, ende twijfele weynigh daer aen: want dit woort en beteeckent hier niet een vaste sekerheyt des herten, maer een groote ende stercke hope. siet Cap. 1. vers 25.
-
margenoot86
- Siet van hem oock Philip. cap. 4. vers 18. Sommige meynen dat hy deselve soude zijn die Epaphras genaemt wort, Coloss. cap. 1. vers 7. ende 4.12. Philem. vers 23. maer dat is onseker.
-
margenoot87
- Dat is, mijnen medebroeder, ende een Leeraer des Heyligen Euangeliums.
-
margenoot88
- Nam. in het werck van de verkondinge des Euangeliums.
-
margenoot89
- Namelick, in den geestelicken strijt tegen de vyanden des Euangeliums, met groote moeyte ende perijckel sijnes levens.
-
margenoot90
- Gr. Apostolon, welck woort in het bysonder beteeckent eenen die van Christo selve beroepen ende uytgesonden is, om het Euangelium te prediken door de geheele werelt, Galat. cap. 1. vers 1. Ephes. cap. 4. vers 11. maer hier wort het breeder genomen in het gemeyn, voor een die van yemant afgesonden is, om uyt sijnen name ofte voor hem yet uyt te richten: hy was van de Philippensen gesonden na Roomen aen Paulum, om hem te brengen het gene sy tot sijn onderhoudt toegevoeght hadden. Ofte oock, uwen Leeraer: want alsoo wort dit woort oock somtijts genomen voor allerley Leeraers. Siet Rom. cap. 16. vers 7. 2.Corinth. cap. 8. vers 23.
-
margenoot91
- Waerom den Apostel hem soo noemt, wort breeder verklaert Cap. 4. vers 18.
-
margenoot92
- Dat is, om u alle weder te sien, ende by u te zijn.
-
margenoot93
- Het Griecks woort beteeckent een seer bekommerlicke verwachtinge van eenigh quaet ofte leet, met groote benauwtheyt des herten. Siet Matth. cap. 26. vers 37. Marc. 14.33.
-
margenoot94
- Namelick, ende wist dat ghy die hem soo lief ende weert hebt, daer over ten uytersten soudet bedroeft zijn.
-
margenoot95
- Dat is, alsoo dat hy in groot perijckel is geweest, dat hy soude aen die sieckte gestorven zijn.
-
margenoot96
- Dat is, heeft hem uyt genade by het leven behouden, ende tot gesontheyt weder gebracht.
-
margenoot97
- Namelick, alsoo ick houde de genade die hem geschiet is, als ofse my selve gedaen ware, om de hulpe die ick van hem hebbe.
-
margenoot98
- Namelick, om de doot van soo een treflick Leeraer ende dienstigh instrument in de Kercke Godts.
-
margenoot99
- Namelick, die my in dese banden van de vyanden des Euangeliums dagelicks aengedaen wort.
-
margenoot100
- Namelick, soo haest hy weder gesont is geworden. Ofte, te vlijtiger, te neerstiger.
-
margenoot1
- Namelick, gelijck ick ben geweest, als ghy uwen getrouwen Leeraer soo lange hebt moeten ontbeeren.
-
margenoot2
- D. om des Heeren wille, wiens dienaer hy is: Ofte, niet met een wereltsche vreughde onthaelt, maer gelijck den Heere aengenaem is.
-
margenooty
- 1.Corinth cap. 9. vers 14. Galat. 6.6. 1.Thessal. 5.12. 1.Timoth. 5.17. Hebr. 13.17.
-
margenoot3
- D. die Dienaers zijn des Euangeliums, ende voornamelick die soo getrouw zijn, als hy ende Timotheus.
-
margenoot5
- Dat is, om het werck daer toe hem Christus beroepen hadde: ofte, het welcke hy tot verbreydinge des Rijcks Christi ende sijner eere aengenomen hadde. Waer door verstaen wort, ofte in het gemeyn de dienst des woorts met al wat daer aenkleeft, of in het bysonder de dienst die hy den Apostel gedaen hadde, in het overbrengen van het gene de Philippensen hem gesonden hadden, ende die hy noch dede in hem te dienen in sijne banden: het welck alles oock streckte tot verbreydinge ende dienst des Rijcks Christi.
-
margenoot6
- Dat is, is in groot perijckel sijns levens geweest, Namelick, ofte op die perijckeleuse reyse, ofte hier te Roomen, om dat hy my helpt ende dient in het Euangelium te verbreyden.
-
margenoot8
- Het Griecks woort beteeckent raet nemen sonder op sijn ziele ofte leven te achten ofte letten. Dat is, dat hy overleght hebbende wat hy behoorde te doen, sijn leven in perijckel te stellen, ofte sijnen dienst na te laten, besloten ende raet genomen heeft sijn leven liever te wagen.
-
margenoot9
- Dat is, op dat dewijle ghy selve hier niet en kondt tegenwoordigh zijn om my te dienen in mijne banden, hy in uwer aller plaetse het selve soude mogen doen. Gr. uw’ gebreck der bedieninge aen my.
|