Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xxj. Capittel.

1 Christus openbaert hem wederom aen sommige discipelen, daer sy vischten. 6 Zegentse met eenen seer grooten vischvangh, waer door sy hem worden kennende. 7 Petrus werpt hemselven in de zee om by hem te komen, ende de andere discipelen volgen hem met het schip. 9 Christus eet het middaghmael met haer. 15 ende vraeght Petrum tot drie mael toe, of hy hem lief hadde, ende beveelt hem sijne schapen te weyden. 18 Voorseght hem, met wat doot hy Godt verheerlicken soude. 20 Bestraft sijne vrage aengaende Ioannem. 24 Ioannes besluyt sijne Euangelische historie.

[fol. 55r]

1

NA desen openbaerde Iesus hemselven wederom den discipelen aen de ¹ zee van Tiberias. Ende hy openbaerde hem aldus:

1 Van dese zee ofte meyr siet d’aenteeck. Matth. 4.18. alwaerse genaemt wort de zee van Galileen: daer henen Christus sijne discipelen belast hadde na sijn doot te vertrecken, met belofte datse hem daer wederom levendigh souden sien, Matth. cap. 28. vers 10.

2

Daer waren te samen Simon Petrus, ende Thomas ² geseght Didymus, ^a ende ³ Nathanaël, die van Cana in Galilea was, ^b ende ⁴ de [sonen] Zebedei, ende twee andere ⁵ van sijne discipelen.

2 Namelick, in de Griecksche tale. siet Ioan. 11.16.

a Ioan. 1.46.

3 Een vermaert discipel Christi, een van de eerste, Ioan. 1. vers 46, etc.

b Matth. 4.21. Marc. 1.19.

4 Namelick, Iacobus ende Ioannes, Matth. 10.2.

5 Gr. uyt.

3

Simon Petrus seyde tot haer, Ick ga visschen. Sy seyden tot hem, Wy gaen oock met u. Sy gingen uyt ende ⁶ traden terstont in het schip, ende in dien nacht en vingen sy niets.

6 Gr. klommen op.

4

Ende als ’t nu morgenstont geworden was, stont Iesus op den oever: doch de discipelen en ⁷ wisten niet dat het Iesus was.

7 Het schijnt dat hare oogen hier voor eenen tijt gehouden zijn geweest, gelijck Luce 24.16. want sy en waren niet verre van den oever, vers 8.

5

Iesus dan seyde tot haer, Kinderkens, hebt ghy niet eenige ⁸ toespijse? Sy antwoordden hem, Neen.

8 Daer door wort verstaen al wat tot broot gegeten wort, ende voornamelick visch.

6

Ende hy seyde tot haer, ^c Werpt het net ⁹ aen de rechter zijde van het schip, ende ghy sult vinden. Sy wierpen het dan, ende en konden het selve niet meer trecken, van wegen de menighte der visschen.

c Luce 5.4, 6, 7.

9 D. aen het stierboort van het schip. Want dat is aen de rechter hant van de gene die aen het roer staet.

7

De discipel dan ^d welcken Iesus ¹⁰ lief hadde, seyde tot Petrum, Het is de Heere. Simon Petrus dan hoorende dat het de Heere was, omgordde ¹¹ het opperkleet, (want hy was ¹² naeckt) ende wierp hemselven in de zee.

d Ioan. 13.23. ende 20.2.

10 D. Ioannes. Siet versen 20, 24.

11 Gr. Ependytes, ’t welck een kleet beteeckent, dat men boven d’andre aendoet. Sommige meynen dat dit een linnen overtrecksel geweest is, het welck hy omgegort heeft om beter te konnen swemmen, ofte door ’t water te gaen, alsoo hy niet verre van het lant was.

12 Namelick, eer hy ’t selve aentrock: niet wel geheel, alsoo hy sonder twijfel yet aengehadt heeft, om sijne schaemte te bedecken.

8

Ende de andere discipelen quamen met het scheepken (want sy en waren niet verre van het lant, maer ontrent twee hondert ¹³ ellen) ¹⁴ slepende het net met de visschen.

13 Gr. cubiten, D. ontrent sestigh schreden, elcke schrede van vijf voeten. siet Matth. 6.27.

14 Namelick, na het lant, om dat het te swaer was, in het schip op te trecken.

9

Als sy dan aen ’t lant gegaen waren, sagen sy een koolvyer liggen, ende ¹⁵ visch daer op liggen, ende broot.

15 Gr. opsarion: wat dit woort eygentlick beteeckent, siet Ioan. 6.9.

10

^e Iesus seyde tot haer, Brenght van de visschen die ghy nu gevangen hebt.

e Luce 24.41.

11

Simon Petrus gingh op, ende trock het net op ’t lant, vol groote visschen, [tot] hondert drie ende vijftigh: ende hoewel’er soo vele waren ¹⁶ soo en scheurde het net niet.

16 ’t Welck geschiet is door de Goddelicke kracht Christi, om ’t wonderwerck te vergrooten.

12

Iesus seyde tot haer, Komt herwaerts, houdt het middaghmael. Ende niemant van de discipelen ¹⁷ en durfde hem vragen, Wie zijt ghy? wetende dat het de Heere was.

17 Namel. uyt schaemte, om niet te schijnen meer te twijfelen dat hy waerlick opgestaen was.

13

Iesus dan quam, ende nam het broot, ende gaf het haer, ende den visch desgelijcks.

14

Dit was nu de derde mael, dat Iesus ¹⁸ sijnen discipelen geopenbaert is, na dat hy van den dooden opgeweckt was.

18 Namelick, allen, ofte velen discipelen by een vergadert zijnde: want hy hadde hem in het bysonder aen de een ende de ander meermaels geopenbaert. Siet hier voor Ioan. 20. versen 19, 26.

15

Doe sy dan het middaghmael gehouden hadden, seyde Iesus tot Simon Petrus, Simon ¹⁹ Iona [soon,] ²⁰ hebt ghy my liever [kolom] ²¹ dan dese? Hy seyde tot hem, Ia, Heere, ²² ghy weet dat ick u lief hebbe. Hy seyde tot hem, Weydt mijne ²³ lammeren.

19 Siet Matth. cap. 16. vers 17.

20 Namelick, gelijck ghy te voren meyndet, ende roemdet, Matth. cap. 26. vers 33. Luce cap. 22. vers 33. ende nochtans my drie mael hebt verloochent.

21 Namelick, my liefhebben.

22 D. niet tegenstaende mijnen voorgaenden val, daer van ick hertelick berouw hebbe, ende het welcken ick vertrouwe dat ghy my vergeven hebt, soo weet ghy, al is ’t dat de belijdenisse uyt swackheyt heeft opgehouden in mijne mont, dat nochtans mijne liefde tegen u niet en heeft opgehouden in mijn herte.

23 Beyde woorden lammeren ende schapen beteeckenen eenerley saken, namelick, de lidtmaten van Christi Kercke, gelijck men kan sien uyt de vergelijckinge van Matth. 10.16. Luce 10.3. Hoewel sommige meynen dat door de lammeren de teere Christenen, ende door de schapen, die stercker in den geloove zijn, verstaen souden worden, Iesa. 40.11.

16

Hy seyde wederom tot hem ten tweede mael, Simon Iona [soon,] ghy my lief? Hy seyde tot hem, Ia, Heere, ghy weet dat ick u lief hebbe. Hy seyde tot hem, Hoedt mijne schapen.

17

Hy seyde tot hem ²⁴ ten derden mael, Simon Iona [soon,] hebt ghy my lief? Petrus wiert ²⁵ bedroeft, om dat hy ten derden mael tot hem seyde, Hebt ghy my lief? ende seyde tot hem, ^f Heere ghy weet alle dingen, ghy weet dat ick u lief hebbe. Iesus seyde tot hem, ²⁶ Weydt mijne schapen.

24 Overmits Petrus met drie mael Christum te verloochenen, hemselven onweerdigh gemaeckt hadde des Apostel-ampts, soo treckt hy hier wederom drie mael dese belijdenisse uyt hem, om daer mede hem wederom in sijn ampt te bevestigen, ende niet om daer mede tot een Hooft der Kercke ende boven de andere Apostelen te stellen.

25 Namelick, om dat hy meynde, dat Christus met dit drie mael vragen aen sijne liefde scheen te twijfelen.

f Ioan. 16.30.

26 ’t Selve dat hier Petro wort bevolen, dat wort oock belast allen den Dienaren des Heyligen Euangeliums, Actor. 20. vers 28. 1.Petr. 5. vers 2. Hoewel Petrus aen geen sekere gemeynte of plaetse verbonden was, gelijck oock de andere Apostelen niet en waren, Matt. 28.19. Marc. 16.15, 20. die met Petro eenerley last ende macht ontfangen hebben. Siet Ioan. 20.23. Apoc. 21. vers 14.

18

^g Voorwaer, voorwaer segge ick u, doe ghy jonger waert, ²⁷ gorddet ghy u selven, ende wandeldet al waer ghy wildet, maer wanneer ghy sult oudt geworden zijn, soo sult ghy uwe handen ²⁸ uytstrecken, ende ²⁹ een ander sal u ³⁰ gorden, ende brengen waer ghy ³¹ niet en wilt.

g Ioan. 13.36. Actor. 12.3. 2.Petr. 1.14.

27 Dit wort geseght na de wijse van die volckeren, die lange kleederen droegen, welcke sy opschorteden met eenen gordel, als sy ergens wilden henen reysen, of haer tot eenigh werck bereydden. Siet 2.Reg. 9.1. Luce 17. vers 8. Ioan. cap. 13. vers 4.

28 Namelick, om gebonden te worden.

29 Namelick, de scherprechter.

30 D. binden ende koorden, om gedoot te worden.

31 Namel. na de natuerlicke genegentheyt, die den doot altijt ontsiet. Want anders heeft Petrus oock ’t selve gewillighlick ende met blijdtschap geleden.

19

^h Ende dit seyde hy, beteeckenende met hoedanigen doot hy ³² Godt verheerlicken soude. Ende dit gesproken hebbende, seyde hy tot hem, Volght my.

h 2.Petr. 1.14.

32 Dat is, met wat lijden hy de leere des Euangeliums tot Godes eere bevestigen soude.

20

Ende Petrus hem omkeerende sagh ⁱ den discipel volgen, ³³ welcken Iesus lief hadde, die oock in ’t avontmael op sijne borst gevallen was, ende geseght hadde, Heere, wie is ’t die u ³⁴ verraden sal?

i Ioan. 13.23. ende 20.2. ende 21.7.

33 D. Ioannem den Euangelist. Siet vers 24.

34 Gr. verraet.

21

Als Petrus desen sagh, seyde hy tot Iesum, Heere, maer wat ³⁵ [sal] dese?

35 Namelick, over komen: Dat is, met wat doot sal hy Godt verheerlicken.

22

Iesus seyde tot hem, Indien ick wil dat hy ³⁶ blijve tot dat ick kome, wat gaet het u aen? Volght ghy my.

36 Namelick, levendigh tot mijne laetste toekomste.

23

Dit woort dan gingh uyt onder de broederen, dat dese discipel niet en soude sterven. Ende Iesus en hadde tot hem niet geseght, dat hy niet sterven en soude: maer, indien ick wil dat hy blijve tot dat ick kome, wat gaet het u aen?

24

Dese is ³⁷ de discipel die van dese dingen getuyght, ende dese dingen geschreven heeft: ende ³⁸ wy weten dat sijn getuygenisse ^k waerachtigh is.

37 Namelick, Ioannes de Euangelist.

38 Namelick, niet alleen ick, maer oock alle de discipelen Christi, ende de geheele gemeynte.

k Ioan. 19.35.

25

^l Ende daer zijn noch vele ³⁹ andere dingen, die Iesus gedaen heeft, welcke soose ⁴⁰ elck bysonder geschreven wierden, ick achte ⁴¹ dat oock de werelt selve de geschrevene boecken niet en soude vatten. Amen.

l Ioan. 20.30.

39 Namelick, mirakelen, ende bysondere daden Christi: want andersins dat alle leerstucken ter saligheyt noodigh beschreven zijn, blijckt Ioan. cap. 20. vers 31.

40 Gr. na een.

41 Dit is een figuerlicke maniere van spreken, waer door een overgroote menighte beteeckent wort.

Het eynde des Heyligen Euangeliums, na [de beschrijvinge] JOANNIS.