Logo DBNL
Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (1657)

Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

(1657)–Anoniem Statenbijbel–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Beschrijvinge van het BELOOFDE LANT CANAAN, Doorwandelt van onsen Salighmaker den Heere JESU CHRISTO.

ALsoo wy in de beschrijvinge van onse voorgaende Kaerten (gevoeght in ’t Oude Testament) genoeghsaem hebben verklaert, de gelegentheyt deses Lants, sijne vruchtbaerheyt, name, verdeelinge; mitsgaders aenpalende Landen, soo sullen wy hier (sulcks voorby gaende) alleen vertoonen de verdeelinge, en namen der Provintien; die dit Lant heeft gehadt ten tijde Christi, te weten, Judea, dat is het Joodsche Lant: Samaria, Galilea, Iturea, het Traconitisch Lant, en Peraea, zijnde het Lant over de Jordane. Judea is het Zuydelickste deel des Lants Israël, palende in ’t Oosten aen de Doode Zee en de Jordane; in ’t Zuyden aen ’t Geberghte Seir: in ’t Westen aen de Groote Zee: ende in’t Noorden aen Samaria; dat sich in ’t Oosten paelt aen de Jordaen: in ’t Westen aen de Groote Zee: ende in ’t Noorden aen Galilea, het welck wederom sijne palen heeft in ’t Oosten de Jordane: mitsgaders de Galileesche Zee, in ’t Westen de Groote Zee: ende in ’t Noorden Iturea; dit Lant wert gedeelt in twee deelen, te weten, in Hoogh- en Neder-Galilea; het Lant Iturea, gelegen aen ’t Geberghte Libanon, paelt ten Zuyden aen Galilea: in ’t Westen aen Phoenicia: ten Oosten aen Abilene: ende in ’t Noorden aen ’t Geberghte Antilibanus: het Traconites Lant, eertijts genaemt ’t Koninckrijck Basan, paelt tegen ’t Oosten aen het Lant Hus, alwaer den heyligen Job sijn wooninge had: in’t Zuyden tegen Peraea: in’t Westen aen de Jordane, neffens de Galileesche Zee: in’t Noorden heeft het Iturea: Peraea heeft in ’t Oosten het Lant der Amoriten; in ’t Zuyden de Moabiten; tegen ’t Westen de Jordane: ende in ’t Noorden het Traconitis Lant.

Dit alsoo geseyt van de verdeelinge des Lants, sullen wy voortgaen tot de wandelinge Christi, en van ’t begin sijner Geboorte tot sijne Hemelvaert, kortelick aenroeren de Steden ende Vlecken daer hy heeft verkeert, en tot verlichtinge des lesers met cijffer-getallen deselve (soo in dese beschrijvinge, als oock in de Kaert) aenwijsen.

Den tijt vervult zijnde, die van Godt bestemt ende sijne Propheten voorseyt was, tot op de komste Christi, is dit Lant Israëls geraeckt onder de heerschappije der Romeynen, ende was daer in Koningh Herodes, toegenaemt Ascalonita, een Idumeer, de eerste vremde Koningh tot Jerusalem, Syreneus was in Syrien Stadthouder; en tot Romen regeerde als doen den Keyser Augustus, die de geheele werelt dede beschrijven, een yeder in sijne Stadt, ofte plaetse daer hy geboren ende uyt gesproten was.

Maria nu van den Engel Gabriel besocht, gegroet ende aengeseyt zijnde dat sy (soo door den Heyligen Geest, als oock door de overschaduwende kracht des Alderhooghsten) soude bevrucht werden, een Sone baren, ende sijnen name noemen JESUS; woonde tot 1. 1. Nazareth, van waer sy neffens haren ondertrouwden man Joseph 2. reysde na 2. Bethlehem, ’t welck was de Stadt Davids, want sy beyde van den geslachte Davids waren, om aldaer volgens ’t bevel des Keysers (als geseyt is) beschreven te werden; aldaer komende, en was voor haer geen herberge te bekomen, dies sy haer moesten behelpen in een stalle der beesten, alwaer het baren haer overviel, ende baerde aldaer haer eerstgeborene Sone, wand hem in doecken, ende leyde hem in een kribbe der beesten; dit den Herderen daer ontrent van d’Engelen geboodschapt zijnde, verlieten haer vee, besochten het Kindeken, ende verkondighden sijne geboorte, Luce 2. Dit Kindeken wert besneden ten achtsten dage, ende drie en dertigh dagen oudt 3. zijnde, in den Tempel gebracht binnen 3. Jerusalem, om den Heere geheylight te werden, alwaer den rechtvaerdigen Simeon (zijnde in den Tempel) dit Kint in sijne armen nam, Godt lovende, Luce 2.28.

Aº. 2.Eenige tijt hier na quamen de Wijsen uyt Oosten, om desen nieuwen Koningh te besoecken, alsoo sy sijne Sterre gesien hadden; ’t geruchte hier van komende voor Herodes, dede vergaderen de Overpriesters en de Schriftgeleerden, om uyt haer te verstaen de plaetse sijner geboorte, die sy alle getuyghden te zijn 2. Bethlehem, waer over hy de Wijsen belasten alles wel naerstelick te ondersoecken, ende hem bekent te maken: sy buyten 3. Jerusalem komende, gingh de Sterre voor haer, tot datse het Kindeken vonden, ’t welck sy hare gaven offerden, ende werden in den droom vermaent, datse niet na Jerusalem, maer door eenen anderen wegh souden naer huys keeren, ende Joseph wert mede in den droom belast, dat hy met Maria ende het Kindeken soude vlieden in Egypten; Herodes siende dat hy van den Wijsen bedrogen was, geboodt wel stricktelick dat men alle de Kinderkens te Bethlehem ende daer ontrent soude dooden, van twee jaren oudt ende daer onder, op dat vervult werde de voorsegginge, Jerem. 31.15. Herodes gestorven zijnde, wert Joseph vermaent wederom te keeren; doch verstaende dat Archelaus (de sone van Herodes) Koningh in Judea was, reysde hy in Galilea, en woonde tot 1. Nazareth, Matth. 2.23.

Aº. 12.Jesus oudt zijnde twaelf jaren, reysde met sijne ouderen na Jerusalem, op het Feest van Paesschen, ende als de dagen aldaer voleynd waren reysden wederom tot 1. Nazareth.

Aº. 30.In ’t vijftiende jaer des Keysers Tiberii, als Pontius Pilatus President van Judea was, quam Jesus van Nazareth aen de Jordane, niet 4. verre van de Doode Zee, te weten, tot 4. Bethabare, dat is aen ’t Veer daer men gewoonlick overvaert, alwaer hy van Joannes gedoopt wert, den Heyligen Geest op hem nederdaelde, ende een stemme [kolom] uyt den hemel riep: Dese is mijn Sone, mijn Geliefde, in den welcken ick mijn welbehagen hebbe, Matth. 3.17. Van het water opkomende, is hy door den Geest gevoert in de Woestijne, alwaer hy veertigh dagen gevast hebbende, van den Duyvel besocht is; doch hy in alles volstandigh blijvende, is van den Satan verlaten, ende Jesus keerde wederom in Galilea, alwaer hem volghden Andreas, Petrus ende Philippus, ende hy woonde tot 1. Nazareth, Luce 4.16. Alwaer hy in de Synagogen leerde, ende van daer uytgaende, komt hy tot 5. Kana 5. Galilea, alwaer hy den Houwelicken Staet vereert met sijn eerste wonderwerck, doende daer het water in wijn veranderen, Joan. 2.1. Jesus gaet van daer na 6. Capernaum met sijne moeder, broeders ende 6. de Discipelen, treckende na 3. Jerusalem, vermits het Feest van Paesschen naby was, versen 12, 13.

Het eerste Jaer der Predicatie Christi.

Aº. 30.Jesus komende op het Paesch-Feest tot 3. Jerusalem, vertoont voor d’eerste reyse sijn Godtlicke authoriteyt, nemende een geessel ofte sweep van touwen gemaeckt, en drijft de koopers en verkoopers uyt den Tempel, stootende de Wisselbancken om verre, Joan. 2.15. Door dit en noch andere teeckenen geloofden vele in hem; oock quam Nicodemus een Overste der Joden by nacht tot den Heere, om van hem onderwesen te werden, Joan. 3.1. Eyndelick vertreckt hy wederom na 1. Nazareth, ende van daer in Judea tot 4. Bethabare, alwaer hy door sijne Discipelen vele menschen laet doopen, vers 22. In 7. Enon by Salim daer doopten Joannes, vers 23. Als Jesus hoor- 7. de dat Joannes gevangen was, soo verliet hy Judea ende keerde weder in Galilea; doch alsoo hy door Samaria moeste reysen, quam hy by een stadt genaemt 8. Sichar, alwaer hy by de Put Jacobs rustende, 8. sijne Jongeren in de stadt eenige spijse liet halen, ondertusschen quam aldaer een Samaritaensche vrouwe, om water, tegen dewelcke hy verscheyden redenen hadde; de vrouwe bemerckende aen sijn verhael van haer gelegentheyt dat hy een Propheet was, loopt na de stadt, verkondight den burgeren haer wedervaren, die daer op tot den Heere komen, hem hoorende, geloofden vele in hem, Joan. 4.1. tot vers 42. Als hy nu twee dagen daer geweest was, vertrock hy na Aº. 31. Galilea, alwaer d’ inwoonders hem blijdelick ontfingen en aennamen, over alle de wonderdaden en leeringen, die sy van hem soo op het Paesch-Feest tot Jerusalem, als anders gehoort ende gesien hadden vers 45. Komende tot Kana in Galilea, quam tot hem een Konincklick hovelingh van Capernaum, biddende dat hy met hem wilde gaen om sijne sone (die op ’t sterven lagh) te genesen; doch Jesus seyde, Gaet henen, u sone leeft, vers 50. Tot Nazareth (verklarende den Propheet Jesaias) stieten sy hem ter stadt uyt, Luce 4.29. Waer over hy gaet na de Galileesche Zee, roept tot hem Petrum, Andream, Joannem ende Jacobum, die terstont hare netten verlatende, hem zijn gevolght, Matth. 4.23.

Het tweede Jaer der Predicatie Christi.

Jesus doorreysende het lant van Galilea, predickt alom in hare Synagogen, ende geneest vele volcken, Matth. 4.23. En alsoo dit geruchte verspreyt wert door geheel Syrien, soo werden uyt alle gewesten tot Jesus gebracht die qualick gestelt waren, als besetenen, maensiecke, krancke, ende geraeckte menschen, die hy alle gesont maeckte, dies hem het volck van alle kanten volghden, versen 24, 25. Genas oock Petri wijfs moeder van de koortse, die terstont opstaende, hem diende, Marc. cap. 1. vers 30. Luce cap. 4. vers 30. Van daer ontrent de Galileesche Zee komende, vint sijn Jongeren by 9. Bethsaida visschen; doch alsoo sy dien nacht niet gevangen hadden, 9. treet by haer in ’t schip, leerende het volck op den oever, ende sy van lant afgesteken zijnde, vingen soo veel visschen, dat de netten scheurden, Luce 5.6. Jesus wederom te lande komende, aensiet de schare, klimt op eenen hoogen 10. Bergh, ende leert de kenteeckenen 10. der saligheyt, mitsgaders de wetten des Euangeliums, in drie achter een volgende Capittelen, te weten, Matth. 5. 6. 7. 5, 6, 7. Van daer gaende in een van de steden, geneest een melaets mensche, Luce 5.12. Ende alsoo sijn geruchte grooter wert, soo volghden hem sulcken menighte van menschen, dat hy binnen Capernaum niet en mochte gaen, maer bleef in de woestijne, wijckende wat ter zijden af ende badt, Marc. 1.45. Luce 5.16. Na eenige dagen quam Jesus weder binnen Capernaum, alwaer een gichtsiecke (om de veelheyt des volcks, die het huys beset hadden) door het dack wiert ingelaten, ende terstont van hem genesen, nemende sijn bedde op hem, ende wandelde, Luce 5.35. Van daer uytgaende na de Zee, sagh hy in het tolhuys den Tollenaer Levi, anders genaemt Mattheus, een sone Alphei, ende hy seyde, volght my na: Levi (alles verlatende) is hem gevolght, vers 28. Daer na gingh Jesus op eenen Sabbath door het gezaeyde, ende alsoo sijne Discipelen eenige airen (pluckende) in de handen wreven ende aten, wert sulcks van de Pharizeen qualick genomen, Luce 6.1. Komende binnen Capernaum, geneest aldaer op den Sabbath een mensche die een dorre hant hadde, waer over de Pharizeen ende de Herodianen raet hielden wat sy hem doen souden; doch hy ontgingh haer, versen 10, 11, 12. Ontrent de Zee zijnde, gingh hy op eenen Bergh om te bidden, alwaer hy dien nacht overbleef; des anderen daeghs van daer komende, riep sijne Discipelen

tot hem, verkoos’er twaelf uyt haer, die hy oock Apostelen noemde, vers. 13. gaende weder binnen Capernaum, maeckt gesont een dienstknecht, van den Hooftman over hondert, wiens geloof hy uyttermaten prijst, Luce 7.9. Van daer gaet Jesus des anderen daeghs na 11. een Stadt genaemt 11. Naim, alwaer eener weduwe sone (gestorven zijnde) wert uytgedragen om te begraven, de moeder seer weenende, beweeght den Heere, die haer sone het leven, ende de sone sijn moeder wederom geeft, vers 12. Het volck met vreese bevangen, loofden Godt, vers 16. Voorts reyst hy met sijne Discipelen door de Steden ende Vlecken van Galilea ende Samaria, ende sommige vrouwen die hy genesen hadde, dienden hem, Luce 8.1. Komende tot Jerusalem op het Feest der Looverhutten, geneest hy op den Sabbath een mensche die acht en dertigh jaer by den Vyver Bethesda hadde kranck gelegen, Joan. 5.8. Van daer keert hy weder tot Capernaum; varende daer na over de Zee, stilt het onweder, Luce 8.24. Ende 12. komt in der Gardarenen Lant, vers 26. Ontrent 12. Gerasa, ’t welck oock genoemt wert Gergesene, geneest twee besetene, daer van de duyvelen, met sijn consent, in de swijnen varen, stortende de kudde van boven af in de zee, dies de inwoonderen aldaer hem bidden, dat hy doch uyt hare lantpalen soude vertrecken, Matth. 8.28. Hy dan weder over varende, komt tot Capernaum, alwaer Iairus een Overste der Synagoge, hem te voet valt, biddende dat hy doch met hem wilde gaen, alsoo sijn eenige dochter lagh en stierf, Luce 8.41. Jesus met hem gaende, raeckte een vrouwe de zoom sijnes kleets, ende genas terstont van haer twaelfjarige bloetvloet, vers 43. Het dochterken ondertusschen gestorven zijnde, wert oock van de doot opgeweckt, vers 54. Jesus wederom na huys keerende, maeckt twee blinden siende; verlost een stom beseten mensche, ende maeckt hem sprekende, Matth. 9.27 tot vers 33. Voorts reysde hy door de steden van Galilea na Jerusalem, Luce 13.22. Hy sendt oock sijne twaelf Discipelen uyt om te prediken, haer macht gevende over de duyvelen, ende om sieckten te genesen, Matth. 10.1. Sy hare commissie volbracht hebbende, komen tot Capernaum den Heere boodschappen haer wedervaren, daer na vertreckt hy met haer na een 13. 13. Woeste plaetse, gelegen ontrent Bethsaida, Luce 9.10. Alwaer hy vijf duysent menschen spijst, met vijf gersten brooden ende twee vischkens, vers 16. Doch merckende dat het volck hem wilden Koningh maken, ontweeck hy haer op eenen Bergh alleen: sijne Discipelen hem missende, voeren tegen den avont na Capernaum, alwaer hun de Heere volghde, wandelende op het water; sy hem siende, verschrickten, doch Jesus haer aensprekende, trat by haer in, ende sy quamen voort te lande, Joan. 6.15. tot vers 21.

Het derde Jaer der Predicatie Christi.

Aº. 32.Jesus vertreckt van Capernaum na Jerusalem; ende van ’t Paesch-Feest weder gekeert, doorwandelt Galilea, alsoo hy Judea mijde, vermits hem de Joden aldaer sochten te dooden; ende wederom t’ huys 14. 15. gekomen zijnde, reyst in de Contreyen van 14. Tyrus ende 15. Sidon, gelegen aen de Groote Zee, verlossende de dochter van de Cananeesche vrouwe, Matth. 15.22. welcke vrouwe alsoo genaemt wert om dat de inwoonders van Tyrus en Sidon van de Chananeen gesproten zijn; ende als hy van hier vertrock, reyst midden door het lant der tien Steden, genaemt Decapolis, na de zee van Galileen, Marc. 7.31. genesende een doof swaer sprekend mensche, vers 32. spijsende oock 16. daer in de 16. Woestijne vier duysent mannen, sonder de vrouwen en de kinderen, met seven brooden en eenige vischkens, Matth. 15.32. 17. Marc. 8.1. Varende van daer na de lantpalen 17. Magdala, dat is in de deelen van Dalmanutha, alwaer de Pharizeen een teecken van den hemel begeeren, vers 11. Jesus hier over moeyelick zijnde, vertreckt wederom ter zee, komende tot Bethsaida, vers 22. maeckt al- 18. daer een blinde siende, ende reyst na 18. Cesarea Philippi, alwaer hem Petrus getuyght te zijn een Sone Godts, Matth. 16.16. Ses dagen na desen, van daer vertrocken zijnde, nam Jesus met hem, alleen Pe- 19. trus, Jacobus ende Joannes, op den 19. Bergh Tabor, alwaer hy verklaert wert, ende oock met hem quamen spreken Moses ende Elias, Matth. 17. vers 3. mitsgaders een stemme uyt de wolcken: Dese is mijn geliefde Sone, in den welcken ick mijn welbehagen hebbe, hoort hem, vers 5. Van daer wederom tot de schare komende, geneest hy eenen die met eenen stommen geest was beseten, ende gaet voort na Capernaum, alwaer hem voor dat mael tolle ge-eyscht wert; waer over hy Petrus na de zee sendt met een hengel, om een visch te vangen, in wiens mont hy soude vinden eenen stater, ’t welck was ontrent een loot silver, in waerdije eenen halven rijcksdaelder. Petrus henen gaende, vanght den visch, vint daer in een stater, ende betaelt den Tollenaer, vers 27. Daer na vertreckt hy van daer door Galilea ende Samaria, na Jerusalem, Luce 9.51.

Het vierde Jaer der Predicatie Christi.

Aº. 33.Jesus sendet twee en seventigh Discipelen, twee ende twee uyt, om in alle steden en vlecken te verkondigen sijne komste, te zegenen, ende de krancken te genesen, Luce 10.1. Tegen het Feest der Looverhutten is Jesus vertrocken uyt Galilea in Judea, nam sijne woo- 20. ninge binnen 20. Bethania, ten huyse van Martha, vers 38. Van daer gaende op ’t Feest te Jerusalem, alwaer sy verwondert waren in Christi leeringe, Joan. 7. vers 15. Des avonts gingh hy gemeenlick na den 21. 21. Olijfbergh, alwaer hy dickwils overnachtte, ende quam des daeghs wederom in de Stadt, leerende in den Tempel: daer wert tot hem gebracht een vrouwe, gegrepen in overspel, ende alsoo sulcke na de wet Mose moesten sterven, soo versochten de Pharizeen aen hem watse hier in souden doen, om alsoo een oorsaeck tegen hem te [kolom] vinden; maer hy nederbuckende, schreef met sijn vinger in d’aerde, en seyde tot haer allen, Wie van u-lieden sonder sonde is, die werpe eerst den steen op haer, waer over sy hem ende de vrouwe verlieten, ende gingen van daer, Joan. 8.1. tot vers 9. Voorts treckt hy door alle steden ende vlecken, leerende den volcke, ende komt in den winter binnen Jerusalem, leerende in den Tempel: in ’t voorhuys Salomonis omringen hem vele Joden, seggende: Seght ons of gy Christus zijt of niet, versen 22, 23. Willen daer na hem steenigen ende grijpen; doch hy haer ontgaende, gaet over de Jordane, ter plaetse daer hy gedoopt was, ende onthielt hem daer, vers 40. Daer na doorreysde hy Samaria ende Galilea; over al leerende het volck, ende nam sijnen wegh na Jerusalem; onderwegen ontmoeten hem tien melaetschen; die hy gesont maeckte, Luce 17.12. Komende ontrent 22. Jericho, 22. maeckt hy een blinde siende, Luce 18.42. In de stadt komende, gaet logeeren ten huyse van Zaccheus, zijnde een overste der Tollenaren, Luce 19.1. Alhier verstaende dat sijnen vrient Lazarus kranck was, soo gingh hy na Bethanien, alwaer hem Martha schreijende ontmoete, en seyt dat haer broeder gestorven en alreede begraven was; den Heere met barmhertigheyt en uytnemende liefde tot desen huyse genegen, gaet by het graf, ende verweckt Lazarus van der doot: de Joden over dit mirakel verbaest, staen hem evenwel na het leven; waer over hy van daer vertreckt na de Woestijne, Joan. 11.1. tot vers 54. Ende hy onthielt hem aldaer in een Stadt, genaemt 23. Ephrem, ofte oock Ephraim. Ses dagen voor het Paesch-Feest, 23. komt de Heere wederom binnen Bethanien, ten huyse van Martha, en houdt sijn avontmael met Lazarus, die hy van der doot opgeweckt hadde, Joan. 12.1. Des anderen daeghs gaet Jesus van daer na een plaetse genaemt 24. Bethphage, alwaer hy sijne Jongeren doet ontbin- 24. den een Ezelinne, waer op hy sittende, rijdt na Jerusalem, volgens de prophetie, Jesa. 62.11. Het volck spreyden hare kleederen, mitsgaders afgehouwen tacken, ende meijen langhs den wegh, ende roepen van vreughde, Hosanna den Sone Davids: gezegent is hy die komt in den naem des Heeren; Hosanna in de hooghste Hemelen, Matth. 21.9. Als hy nu binnen Jerusalem quam, was de geheele stadt in roer, vers 10. Ende komende in den Tempel, dreef daer wederom uyt alle die kochten en verkochten, omkeerende de tafelen der wisselaren, ende de stoelen der gener die duyven verkochten, vers 12. Oock genas hy aldaer verscheyde blinde, kreupele en elendige menschen die tot hem quamen, vers 14. Uyt Jerusalem gaet hy vernachten binnen Bethanien, vers 17. ende des morgens wederom na Jerusalem, vers 18. Onderwegen vervloeckt een vijgeboom, die terstont verdorret, vers 29. Over dagh leerende in den Tempel, alwaer hy met de Schriftgeleerden ende Pharizeen veel redenen heeft, die vervolgens verhalen Matth. 21. Marc. 11 ende Luce 20. Doch by nacht gaet hy buyten de stadt na den 21. Olijfbergh. Als hem nu sijne Discipelen wesen de heerlickheyt des Tempels, voorseyt hy haer de verwoestinge van dien, Matth. 24.1. Ende als sy hem vraeghden den tijt wanneer, soo verklaert hy haer de voorheen gaende teeckenen, mitsgaders vele andere schoone leeringen, Matth. 24. ende 25. Twee dagen voor Paesschen was Jesus tot Bethania, ten huyse Simonis des Melaetschen; alwaer Maria, de suster Lazari, hem salft; Matth. 26.7. Joan. 12.3. Judas over het uytstorten der salve knorrende, (vermits hy een dief was) wert van sijnen meester bestraft, versen 6, 7. Waer over hy (uytgaende) met de Overpriesters en de Hooftmannen over een komt, om sijnen Meester aen haer over te leveren, hier toe voer de Satan in hem, Luce 22.3. Jesus sijn laetste Avontmael met sijn Apostelen gehouden, ende haer de voeten gewasschen hebbende, is uytgegaen over de Ceder-beecke in den Hof genaemt 25. Gethsemane, Matth. 26.36. Alwaer hy wel gewent 25. was te overnachten met sijne Discipelen, Joan. 18.1. Waer door oock Judas dese plaetse bekent was; den verrader dan by hem hebbende een bende krijghsknechten, mitsgaders eenige dienaers van de Overpriesters, is aldaer gekomen, verradende sijnen Heer ende Meester met eenen kusse, die als doen gevangen binnen Jerusalem gebracht, ter doot veroordeelt, ende des anderen daeghs gekruyst, ende in ’t graf geleyt wert, Joan. 19.18. den derden dagh is hy weder opgestaen van der doot, vertoonende aen Maria Magdalena, Joan. 20. vers 16. als mede aen twee van sijne Discipelen, gaende na 26. Em- 26. maus, die sulcks quamen boodschappen aen de elf Apostelen, tot Jerusalem by een vergadert, dewelcke oock tot haer seyden dat hy van Petrus gesien was; ende aldus te samen sprekende, stont de Heere selver in’t midden, ende wenscht haer den vrede, Luce 24. Acht dagen na desen vertoonde hem Jesus wederom sijne Apostelen, ende dede Thomas sijne wonden voelen, tot versterckinge des geloofs, Joan. 20. vers 27. Na desen verscheen hy voor de derde reyse sijn Jongeren aen de Zee Tiberias, dat is, de Galileesche zee, Joan. 21. Als Jesus nu veertigh dagen na sijn opstandinge met sijne Discipelen hadde verkeert, is hy eyndelick met haer gegaen na den Olijfbergh, ontrent een Sabbathsreyse, dat is, een quartier van een ure gaens buyten Jerusalem, na by Bethania, ’t welck gelegen was op het uyterste eynde van den Olijfbergh, ende na dat hy aen haer sijn bevel gegeven, sijnen wille verklaert, ende oock sijnen zegen toegewenscht hadde, is door een wolcke opgenomen, ende alsoo ten hemel gevaren, Luce 24.50. De Discipelen zijn weder gekeert binnen Jerusalem, ende hebben aldaer op het Pinckster-Feest gesamentlick ontfangen den Heyligen Geest, Actor. 2.1.

Dit is dan in ’t kort ’t gene by de vier Euangelisten (aengaende ’t leven en de wandelinge onses Salighmakers) wijtloopigh is beschreven, waer toe wy den Godtvruchtigen leser wijsen, om alles breeder te verstaen. Alsoo ons ooghmerck niet anders en is geweest, als aen te wijsen door cijffer-letteren van de beschrijvinge op de Kaert, de Landen, Plaetsen, Steden ende Vlecken, daer dit alles is voorgevallen.


Vorige Volgende