Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het iiij. Capittel.

Prophetie van den ondergangh der godtloosen, vers 1. maer de Godtsalige troost hy met de verschijninge van de sonne der gerechtigheyt, 2. Daerom vermaent hy al het volck tot ware boete ende bekeeringe, ende tot onderhoudinge der wet, haer door Mosen gegeven, 4. hy spreeckt wederom van de sendinge Iohannis des Doopers, ende van de kracht sijner predicatien, 5.

1

^* WAnt siet, ¹ die dagh komt brandende als een oven: dan sullen alle hooghmoedige, ende al wie godtloosheyt doet, ^a een stoppel zijn, ende de toekomstige dagh salse in vlamme setten, seyt de HEERE der heyrscharen, ² die hen noch wortel, noch tack laten en sal.

* Eenige voegen dit Capittel tot het voorgaende.

1 T.w. de dagh des oordeels des Heeren, het zy dat men dit verstaet van de eerste verschijninge Iesu Christi, ofte van de tweede, als hy ten jonghsten dage ten oordeele verschijnen sal: Sommige verstaen het alsoo, dat desen dach geduert hebbe van den eersten dagh af der verschijninge Christi in den vleesche, duerende tot dat hy in de wolcken verschijnen sal ten jonghsten gerichte.

a Obad. vers 18.

2 D. hy salse alsoo uytroeijen ende te niete maken, dat sy nimmermeer wederom opkomen en sullen.

2

U-lieden daer en tegen, die mijnen name vreest, sal ³ de Sonne der gerechtigheyt opgaen, ende daer sal ⁴ genesinge zijn onder ⁵ sijne vleugelen: ende ghy sult ⁶ uytgaen, ende ⁷ toenemen, als mestkalveren.

3 Aldus wort Christus Iesus genoemt, om dat hy de verstanden door sijn Woort ende Geest verlicht, ende de herten der geloovigen verquickt door vergevinge der sonden, ende toereeckeninge der gerechtigheyt. Vergel. Iesa. 60. versen 1, 19. Dan. 9.24. ende Luce 1.78, 79.

4 T.w. der verslagene gemoederen, die hare sonden gevoelen.

5 T.w. der Sonne der gerechtigheyt dewelcke is Iesus Christus.

6 T.w. op eene vette weyde. Andre verstaen dit van het uytgaen uyt de gevangenisse der sonden, ende der dienstbaerheyt des duyvels, om Godt te dienen in heyligheyt ende gerechtigheyt. Siet Ioan. 8.36. 2.Cor. 3.17.

7 Aen tijdelicken, ende geestelicken welstant, door den zegen des Heeren.

3

Ende ghy sult de godtloose ⁸ vertreden, want sy sullen ⁹ assche worden onder ¹⁰ de zolen uwer voeten, ¹¹ te dien dage dien ick maken sal, seyt de HEERE der heyrscharen.

8 D. overwinnen, namelick in Christo Iesu u Hooft, die de werelt heeft overwonnen, Ioan. 16.33. ende noch dagelicks de vyanden sijner Kercke overwint ende bedwinght, tot dat hyse eyndelick allegaer make tot eene voetbanck sijner voeten. Siet 1.Cor. 15. vers 57. ende 1.Ioan. 5.4.

9 D. als van geener weerde, ende ten uytersten veracht. Vergel. Iesa. 66.24. Dan. cap. 12. vers 2.

10 Ofte, planten.

11 Siet boven c. 3. op vers 17.

4

^{12 b} Gedenckt der wet Mose, mijnes knechts, die ick hem bevolen hebbe ¹³ op Horeb ¹⁴ aen gantsch Israël, der insettingen ende rechten.

12 Om dat de tijt voor handen was, dat het volck Godes vele jaren soude zijn sonder Propheten die haer prediken souden, (want Maleachi is de laetste onder de Propheten des Ouden Testaments,) Soo vermaent haer de Propheet, dat sy haer midlerwijle neerstelick souden oeffenen in het studeeren ende lesen der wet door Mosen gegeven, haer alsoo wapenende tegen alle aenvechtingen, ende tot versterckinge in den waren geloove.

b Deut. 6.3.

13 Siet Deut. 4.10.

14 Aen het gantsche Israëlitische volck.

5

Siet ick sende u-lieden ¹⁵ den Propheet ^c Eliam, eer dat ¹⁶ die groote ende die ¹⁷ vreeslicke dagh des HEEREN komen sal.

15 D. Iohannem den Dooper, die in den Geest ende kracht Eliae verschijnen sal, gelijck Christus dit verklaert Matth. cap. 11. vers 14. ende 17.11, 12, 13. Marc. 9.11. Ende de Engel, Luce 1.17.

c Matth. 11.14. ende 17.11, 12, 13. Marc. 9.11, 12, 13. Luce 1.17.

16 T.w. in welcken de Heere in den vleesche verschijnen sal.

17 Vreeslick voor de godtloose, maer de Godtsalige bewegende tot berouw over hare sonden, ende beterschap hares levens. Vergel. Ioël 2.31.

6

¹⁸ Ende hy sal het herte der vaderen tot de kinderen ¹⁹ weder brengen, ende ’t herte der kinderen tot hare vaders: op dat ick niet en kome, ende ²⁰ de aerde ²¹ met den ban slae.

18 De sin is, Sijne predicatie sal sulcke kracht hebben in de herten der uytverkorenen door de werckinge des Heyligen Geestes, dat soo de vaders, als de kinderen, haer tot den Heere bekeeren, ende hem samentlick dienen sullen.

19 Of, wenden, of, bekeeren.

20 De inwoonders der aerde.

21 D. op dat ick de werelt niet gantsch ende gaer en verdelge, van wegen haer ongeloove ende verachtinge Iesu Christi, hartneckigheyt ende onboetveerdigheyt. Siet boven Zach. 14. op vers 11. Deut. 18.15, 16. Actor. c. 3. versen 22, 23. ende 1.Cor. 16.22. Dusdanige menschen zijnder tot allen tijden vele in de werelt geweest, gelijcker oock nu noch vele zijn, Soo dat Godt de Heere na sijne gerechtigheyt, wel oorsake soude hebben de werelt op het strenghste te straffen, maer hy verschoontse noch al, van wegen het kleyn hoopken der vromen ende Godtsaligen die in de werelt zijn. Siet Genes. 18.23, 24, etc.

Eynde des Propheets MALACHIAE.