Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het ij. Capittel.

Het gebedt van Iona, vers 1, etc. de visch spouwt Iona, op Godts bevel, aen lant, 10.

1

ENde Iona badt, tot den HEERE sijnen Godt: uyt des visssches ingewandt.

2

Ende hy ¹ seyde; ^a Ick ² riep ³ uyt mijne benauwtheyt tot den HEERE, ende hy antwoordde my: uyt den buyck des ⁴ grafs schreyde ick, [ende] ghy hoordet mijne stemme.

1 T.w. daer na, als hy verlost was. Want het blijckt uyt de volgende woorden, dat de Propheet dit gebedt na sijne verlossinge by een gestelt heeft, als een kort begrijp van sijnen inwendigen strijt, mitsgaders alle heylige gedachten, beweegingen, ende gebeden, die de Geest des Heeren hem in den tijt van drie dagen ende drie nachten in den buyck des walvischs hadde ingegeven, waer uyt hy wel hadde konnen afnemen, dat hem Godt in dese harde kastijdinge wonderbaerlick bewaerde, sterckte, ende eyndelick verlossen soude.

a Psalm 120.1.

2 Siet Iob 36. op vers 13.

3 Ofte, vermits, van wegen.

4 Dat is, des walvischs, daer in ick, als in een graf, besloten was, ende die als mijn graf scheen te sullen zijn.

3

Want ⁵ ghy hadt my geworpen [in] de diepte, in het ⁶ herte der zeen, ende de stroom omvingh my: alle uwe ^b baren ende uwe golven gingen over my henen.

5 Door de hant der schippers, welcker doen ghy regeerdet.

6 D. midden in de diepte der zee. Vergelijckt Deut. 4.11. Ezech. 27.2. met de aenteeckeninge.

b Psalm 42.8.

4

Ende ick ⁷ seyde; Ick ben ⁸ uytgestooten van voor uwe oogen: nochtans sal ick den ⁹ tempel uwer heyligheyt ¹⁰ weder aenschouwen.

7 T.w. by my selven, D. dachte. Vergel. Psalm 31.23. met de aenteeck.

8 Ofte, uytgedreven, uytgeworpen.

9 D. uwen heyligen tempel, daer Godt met sijne genade bysonderlick tegenwoordigh was.

10 Hebr. ick sal toedoen ofte voortvaren t’aenschouwen, D. weder aenschouwen. Dit bysonder vertrouwen werckte Godts Geest in den Propheet, waer door hy de victorie behieldt over ’t vleesch. And. ick sal nochtans voortvaren te sien na uwen heyligen tempel, D. ick sal evenwel niet laten te wachten op uwe hulpe, dien ghy my uyt uwen tempel, (Dat is, om des Messia wille, van welcken de tempel een voorbeelt was) sult toeschicken. Vergel. onder vers 8.

5

De wateren hadden my omgeven tot de ¹¹ ziele toe; den afgront omvingh my: het ¹² wier was aen mijn hooft gebonden.

11 D. soo, datse my mijn leven dreyghden te benemen, my versmoort souden hebben, ende mijne ziele uyt my doen gaen, ’t en ware ghy daer in genadelick hadt versien. Vergel. Psalm 69.2. ende siet Genes. 19. op vers 17. anders worden door wateren oock nooden ende benaeuwtheden verstaen. siet 2.Sam. 22. op vers 17.

12 Of, zee-gras, was om mijn hooft gewickelt, verstaet, als ick in de zee dreef, ofte in den buyck des walvischs lagh, die het wier inslockte.

6

Ick was nedergedaelt tot de ¹³ gronden der bergen. De ¹⁴ grendelen der aerde waren om my henen, ¹⁵ in eeuwigheyt: maer ghy hebt mijn leven uyt den ¹⁶ verderve opgevoert, ô HEERE mijn Godt.

13 Hebr. afsnijdingen, D. het uyterste, onderste, de wortelen ofte gronden der bergen ofte klippen.

14 Hebr. de aerde, hare grendelen, D. ick was in de gront van de zee, als in eene vaste gevangenisse, besloten, ende aen alle kanten van de aerde, hooge bergen, ende klippen omcingelt. And. de aerde [met] hare grendelen was, etc.

15 Sulcks datter geene apparentie van uytkomen en was, ’t en ware ghy my mirakeleuslick hadt verlost.

16 Ofte, groeve. Vergel. boven vers 3. ende siet Psalm 7.16. ende 16.10. met de aenteeck.

7

Als mijne ziele in my ¹⁷ overstelpt was, ¹⁸ dacht ick aen den HEERE: ende mijn gebedt ¹⁹ quam tot u, in den ²⁰ tempel uwer heyligheyt.

17 Vergel. Psal. 61.3. met d’aenteeck.

18 Gelijck, Godt vergeten, godtloosheyt beteeckent, (siet Psalm 9.18. met d’aenteeck.) alsoo is, sijner niet vergeten maer gedencken, hem voor oogen houden, dienen, tot hem toevlucht nemen, op hem vertrouwen. siet Psalm 20.8. ende 42.7. ende 44.18. ende 77.4, etc.

19 Als Psalm 102.2.

20 Siet boven vers 5. ende vergel. 1.Reg. 8.44. met de aenteeck. Sommige verstaen den hemel, ende setten’t over palleys uwer heyligheyt. Siet Psalm 11.4. mede afgebeelt door den tempel.

8

Die de ²¹ valsche ydelheden onderhouden; ²² verlaten haerlieder weldadigheyt.

21 Hebr. ydelheden der valsheyt, ofte, des leugens, der nietigheyt, vergeefsheyt, D. die de afgoden in noot aenroepen, ende dancken, als haer goet is geschiet. siet 2.Reg. 16.15. Psal. 31.7. ende 62.11. Ier. 2. versen 5, 8, 11. met d’aenteeck.

22 D. sy en gedencken noch behertigen de weldadigheyt ofte goedertierenheyt niet, die ghy haer bewesen hebt, maer schrijven ’t ondanckbaerlick haren afgoden toe: ofte, sy verlaten u, die ghy haer weldoender, ende d’eenige ware Godt zijt. siet Psalm 59.11. Ierem. 2.2. met d’aenteeckeninge.

9

Maer ick sal u offeren met de stemme ^c der ²³ dancksegginge; dat ick ²⁴ belooft hebbe sal ick betalen: ^{d 25} het heyl is des HEEREN.[kolom]

c Psalm 50.14, 23. ende 116.7. Hose. 14.2. Hebr. 13.15.

23 Of, des lofs. siet Psalm 50.14, 23. ende 116.17. Hose. 14.2. Hebr. 13.15, etc.

24 Siet Psalm 50.14. ende 61.6. met d’aenteeck.

d Psalm 3.9.

25 And. al het heyl, D. alle verlossinge, soo des lichaems als der ziele, komt alleen van hem. siet Psalm 3.9. ende 36.6, 7, 8.

10

De HEERE nu ²⁶ sprack tot den visch: ende hy spouwede Iona uyt op het ²⁷ drooge.

26 Hebr. eygentl. seyde. Godts seggen, is sijn gebieden, regeeren, beschicken ende doen. siet Gen. cap. 1. op vers 3. De sin is, hy regeerde desen visch alsoo, dat hy dat dede.

27 Dat is, op het lant. als boven 1.9, 13.