Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xv. Capittel.

Door de gelijckenisse van ’t hout des wijnstocks, voorseyt Godt Ierusalem de uyterste ruïne, van wegen alle hare boosheyt.

1

ENde des HEEREN woort geschiedde tot my, seggende:

2

Menschen kint, wat is het ¹ hout des wijnstocks ² meer, dan alle hout, ³ [ofte] de wijnrancke [meer dan] dat onder het hout eenes woudts is?

1 T.w. na dat het afgehouwen is. And. boom.

2 D. beter, weerdiger, oorboorlicker. Hy wil seggen, niet, maer is oock slechter, soo wel in de forme, die krom, slom, knobbelachtigh, ende leelick is, als in de materie, die onbequaem is, dat daer uyt eenigh houten vat, of stuck wercks soude mogen gemaeckt worden.

3 And. [ofte] dan een tack, die onder, ofte, in de boomen eenes woudts is.

3

Wort daer van hout genomen, om een stuck wercks te maken? ⁴ neemt men daer van ⁵ een pinne, om eenigh vat daer aen te hangen?

4 Hebr. nemense daer van, D. sal men daer van bequame stoffe konnen nemen, om slechts eenen houten nagel te maken, aen welcken men soude mogen eenigen huysraet, ofte wercktuygh hangen.

5 D. eenen houten nagel.

4

Siet, het wort den vyere over gegeven, ⁶ op dattet verteert worde: het vyer verteert ⁷ beyde sijne eynden, ende sijn middelste wort verbrant: ⁸ soudet deugen tot een stuck wercks?

6 And. ter verteeringe, ofte, ter spijse, alsoo ond. vers 6

7 Sommige verstaen door de eynden, alle de palen des lants die rontom verwoest waren: ende door het middelste Ierusalem.

8 Dese vrage loochent sterckelick. Want behalven dat het wijnstock-hout onverzeert zijnde seer onbequaem is, om yet daer van te maken, soo is ’t noch veel onbequamer, als ’t door den brant bedorven, ofte beschadight is.

5

Siet, doe het geheel was, en wiert het tot geen stuck wercks gemaeckt: hoe veel te min als het vyer dat verteert heeft, soo dat het verbrant is, sal het dan noch tot een stuck wercks gemaeckt worden?

6

Daerom, alsoo seyt de Heere HEERE; Gelijck als ⁹ het hout des wijnstocks is onder ¹⁰ het hout des woudts, ’t welck ick den vyere over geve, op dattet verteert worde: alsoo sal ick de inwoonderen Ierusalems over geven.

9 Hier by zijn de Ioden, ende die van Ierusalem, vergeleken: die Godt hem tot een eygen volck afgesondert hadde, op datse goede vruchten souden dragen. siet Ies. 5.1, 2, etc. Ioan. 15.1, 2, etc.

10 Verstaet, de Heydenen, ende volckeren, die ongeloovigh zijn, ende volgens onvruchtbaer tot alle goede wercken. Met dese worden nu de Ioden gevoeget in een gelijck oordeel, om datse het voordeel, het welcke sy door Godts genade over die hadden, door hare moetwillige ondanckbaerheyt te niete maeckten.

7

Want ick sal mijn aengesichte tegens hen setten; als sy van het ¹¹ [een] vyer uyt gaen, sal het [ander] vyer haer verteeren: ende ghy sullet weten, dat ick de HEERE ben, als ick mijn aengesichte tegens hen gestelt sal hebben. [kolom]

11 T.w. der elenden, ende plagen. siet Iob 15. op vers 34. De sin is, Datse de eene plage niet soo haest en souden ontgaen zijn, of sy souden in de andere vallen, als van den honger in de peste, ofte in het sweert, ofte van ’t sweert in de gevangenisse. Vergel. Iesa. 24.18. Ier. 48.43.

8

Ende ick sal het lant woest maken; om datse ¹² swaerlick overtreden hebben, spreeckt de Heere HEERE.

12 Hebr. overtredinge overtreden hebben. Vergel. bov. 14.13.