28
Gelijck de gedaente van den boge, die inde wolcke is ten dage des plasregens; Ga naar margenoot13 alsoo was de gedaente van den glantz rontom: dit was de gedaente van de gelijckenisse der Ga naar margenoot14 heerlickheyt des HEEREN: ende Ga naar margenooth als ick het sagh, Ga naar margenoot15 viel ick op mijn aengesicht, ende ick hoorde een stemme eenes, die sprack.
|
-
margenoot1
- Sommige reeckenen dit jaer van de regeeringe Nabochodonosors des eersten, anders genaemt Nebopolassar, de vader van Nabochodonosor, of Nebucadnezar de Groote, die Syrien, ende Iudeen onder hem gebracht heeft, onder wiens gebiedt de Propheet Ezechiel te deser tijt leefde, in welcken tijt eenige meynen dat oock het wetboeck in het achtiende jaer des Koninghs Iosie in den Tempel gevonden is, 2.Reg. 22. vers 8. ende 23.2. Andere hebben andere reeckeningen.
-
margenoot2
- Die meest met onsen Iunio over een komt, ende by den Ioden Tamuz genaemt wort: wel verstaende in het Kerckelick jaer, want de vierde in het Burgerlick jaer Tebeth genoemt wort.
-
margenoot3
- Dit woort is hier ingevoeght uyt het volgende lidt.
-
margenoot4
- Want als Iojachin in Babylonien gevangelick wech gevoert wert, met veel volcks, was de Propheet Ezechiel oock daer onder. Siet onder cap. 33. vers 21. ende cap. 40. vers 1.
-
margenoot5
- T.w. als gevangene na Babylonien. Hebr. wechvoeringe. Alsoo 2.Reg. cap. 24. vers 15. Ezra cap. 1. vers 11. Item, alsoo gevangenisse voor gevangene. Siet Numer. cap. 31. op vers 12.
-
margenoot6
- Sommige verstaen eenen arm van de riviere Euphrates, oock genoemt Chaborra, van sekeren oversten Chabor, die den Euphratem soude verdeylt hebben: Andere, eene riviere in Mesopotamia, van den bergh Masius in de riviere Euphrates invloeijende na eene stadt van den selven naem.
-
margenoot7
- T.w. op eene over-naturelicke wijse, waer door de Propheet uyt hemselven opgetrocken zijnde, met een nieuw gesichte begaeft is geweest, om sonder eenigh beletsel, het gene hem vertoont wiert, te aenschouwen. Vergel. Apocal. 4.1. ende 19.11.
-
margenoot8
- D. die my Godt vertoonde, ofte, daer in Godt door sekere gedaenten hem van my in den geest liet aenschouwen. Alsoo ond. 8.3. ende 40.2. Siet van de gesichten Godts, Genes. 15. op vers 1. Aengaende dit gesichte, daer over vallen in Godts Kercke verscheydene uytleggingen, onder dewelcke hier gevolght is het gene schijnt bequaemst te zijn.
-
margenoot9
- Als men tot dese vijf jaren noch doet de elf jaren van Iojakims regeeringe, 2.Reg. 23.36. de drie maenden van Ioahas, 2.Reg. 23.31. ende de veertien laetste jaren van Iosias, soo vint men de dertigh met drie maenden van dewelcke in ’t voorgaende vers gesproken is.
-
margenoot11
- Hebr. Iechezkel. Dese naem beteeckent, de sterckte Godts, ofte, de gesterckte van Godt.
-
margenoot12
- D. de kracht om te propheteeren wiert hem van Godt gegeven. siet 2.Reg. c. 3. op vers 15. Alsoo ond. 3.22. ende 37.1. ende 40. vers 1. Voor hant, staet Geest, onder 11.5. De sin is eenderley. Want Godts Geest geeft de kracht, ende de gave om te propheteeren, 1.Cor. 12. vers 4, etc.
-
margenoot13
- Vergel. dit gesichte met het gene, dat ond. cap. 10. beschreven is.
-
margenoot14
- T.w. niet alleen om den Propheet tot aendacht op te wecken, maer oock om de schrickelicke kracht des alder-oppersten Richters, die hy tegen Ierusalem, door hare vyanden in ’t werck stellen soude, af te beelden. siet van sulcke gelijckenisse, Iob 9. op vers 17.
-
margenoot15
- T.w. van waer der Ioden vyanden, D. de Chaldeen voort komen souden. Vergel. Ier. 1.13, 14, 15.
-
margenoot16
- Verstaet hier door, het heyrleger der Chaldeen. siet Ier. 4.13. Vergel. Ezech. 30.18. ende 38.9.
-
margenoot17
- ’t Welck beteeckende de verbrandinge van de stadt Ierusalem, ende den Tempel.
-
margenoot18
- Of, sich inwickelende, T.w. in die wolcke: of, die omvangende: Vergel. Exod. 9.24.
-
margenoot19
- Verst. hier mede, d’eere der gerechtigheyt die Godt verkrijght door sijne straffen ende oordeelen, Psal. 51.6. Ies. 5.16.
-
margenoot20
- D. van ’t vyer, gelijck te sien is uyt het eynde van dit vers.
-
margenoot21
- Hebr.ooge, D. coleur, of verwe, daer op d’ooge hare werckinge heeft, alsoo Lev. 13.55. Num. 11.7. ond. vers 7.
-
margenoot22
- Vele verstaen hier door, eene soorte van hars, amber, of, ember, of brantsteen, by den Latinen succinum genaemt: Andre nemen het voor eene soorte van metael genaemt Electrum, bestaende uyt gout, waer van het vijfde deel silver is, ende van coleur als bleeck gout. Andre verstaen het woort van het reynste brandende koper of stael: eenige nemen ’t voor de verwe van seer vyerige kolen: hebbende den naem (als sommige meynen) van haestighlick doorsnijden, verteeren, etc. sulcks wel past op gloeijende stael, ende koolen.
-
margenoot23
- D. alsoo de gedaente daer van haer uytgeeft, ende vertoont, als het midden in ’t vyer light gloeijende.
-
margenoot24
- T.w. van het vyer, in ’t welcke was de verwe van Hasmal. Dat nu de vier dieren daer uyt voort quamen, beteeckent de helderheyt harer nature, ende de vyerigheyt harer werckinge. Hier mede komt over een de naem Seraphim, komende van Saraph, D. branden, Ies. 6.2, 6.
-
margenoot25
- Door dese dieren zijn te verstaen de H. Engelen, overmits sy Cherubim genaemt worden: ond. 10.15, 20.
-
margenoot26
- T.w. na ’t meeste deel hares lichaems, want sy hadden eens menschen aengesicht, handen, ende beenen, versen. 7, 8. By de menschen worden de Engelen vergeleken, om datse verstant, ende wille hebben, doch veel volmaeckter dan de menschen, 2.Sam. 14.20. Psalm 103.20. 1.Petr. 1.12.
-
margenoot28
- T.w. twee om te vliegen, diese nochtans in dit gesichte na het uytspansel hebben verheven, ende eenighsins hare aengesichten bedeckt, beteeckenende eens deels hare snelheyt int uyt voeren van Godts bevelen, anderdeels hare gewillige gedienstigheyt, ende genegentheyt tot Godt haren Heere: ende twee andere vleugelen om haer lichaem te bedecken, aenwijsende hare eerbiedinge tot Godt, ende de onsichtbaerheyt harer nature, ende wesen, voor den mensche. Iesa. 6.2. ende Apocal. 4.8. worden de Engelen ses vleugelen toegeschreven, T.w. noch twee boven dese vier, daer mede sy hare aengesichten bedeckten, overmits sy voor den throon Godts waren, wiens glantz, ende majesteyt sy niet verdragen en konden.
-
margenoot29
- D. beenen, ofte schenckelen. Hebr. Ende hare voeten, de voet was recht.
-
margenoot30
- Beteeckenende de rechtmatigheyt harer wercken.
-
margenoot31
- Verstaet het deel des beens dat eygentlick de voet genaemt wort.
-
margenoot32
- Die ront, ende vast zijn, tot een teecken van der Engelen wackerheyt, ende veerdigheyt in het uytvoeren van haren dienst.
-
margenoot33
- Om te toonen, dat de wercken, die Godt door de Engelen doet, klaer, ende heerlick zijn.
-
margenoot34
- Ofte, gepolijst, geschuerden, ende gesuyverden kopers, beteeckenende de reynigheyt der Engelen. Vergel. Apoc. 1.15.
-
margenoot35
- Verstaet door dese, de wercken der Heylige Engelen, die sy na den bevele Godts doen, ende de bequaemheyt, die sy daer toe hebben.
-
margenoot36
- T.w. om te beteeckenen dat hare wercken den menschen onsienlick, ende onbekent zijn.
-
margenoot37
- Hebr. vier vierhoecken, ofte, vier vierzijden. Waer mede afgebeelt wort, datse in, ende over alle de vier hoecken der werelt, Godts bevelen uytvoeren. Vergel. ond. 43.16, 17.
-
margenoot38
- Verstaet dit van de vleugelen, daer mede sy vlogen; ende vergel. onder vers 11.
-
margenoot39
- Hebr. de vrouwe aen hare suster, D. aen malkanderen, alsoo Exo. 26.3, 5, 6. ond. vers 23. en 3.13. Dese t’samenvoeginge schijnt te beteeckenen de onderlinge vrientschap, ende vrede, die onder de Heylige Engelen is in het uytvoeren van hare diensten.
-
margenoot40
- D. sy en weecken niet af van den wegh, dien Godt hen bevolen hadde, maer gingen gelijckelick daer in voort. Alsoo onder versen 12, 17.
-
margenoot41
- D. sy gingen recht henen door, eene eenparige streke houdende, na de plaetse, die voor haer aengesichte was, ende tot dewelcke sy komen moesten. De beteeckeninge is, dat de Heylige Engelen in het werck, hen van Godt bevolen, sonder eenigh omsien voort gaen, ende door geen beletsel afgekeert en worden.
-
margenoot42
- T.w. van voren. Siet de beteeckeninge boven op het vers 5. Merckt dat elck dier hadde vier aengesichten, van voren het aengesicht eens menschen: van achter het aengesicht eens arents: ter rechter zijde het aengesicht eenes leeuws: ter slincker zijde het aengesicht eenes ossen.
-
margenoot43
- T.w. om daer mede te beteeckenen, dat de Engelen seer sterck zijn. Van der leeuwen sterckte siet, Iudic. 14.18. Prov. 30.30. Van der heyliger Engelen, 2.Reg. 19.35. Coloss. 1.16. die ooock stercker zijn dan de duyvelen, overmits sy die overwinnen tegen hen strijdende, Dan. 10.13. Apoc. 12. versen 7, 8, 9.
-
margenoot45
- Dit beteeckent de dienstbare volherdinge der Heylige Engelen in het uytvoeren der lasten hen van Godt opgeleght.
-
margenoot46
- T.w. van achter, gestelt tegen des menschen aengesicht, dat voren was. Verstaet hier door der Engelen snelheyt ende wackerheyt in het wercken.
-
margenoot47
- Anders, Dit, ofte, soo waren hare aengesichten: maer hare vleugelen waren opwaerts, etc.
-
margenoot48
- Verstaet, de twee vleugelen, daer mede sy vlogen, die sy ophieven als ofse vliegen wilden.
-
margenoot49
- D. onderscheydelick opgeheven, ende uytgestreckt tot Godt, die boven de vier dieren op eenen hoogen throon in eens menschen gedaente sat. Waer mede beteeckent is, dat de H. Engelen met alle hare sinnen, ende genegentheden wacker zijn, om de bevelen Godts te ontfangen, ende uyt te voeren.
-
margenoot55
- Verstaet, den Geest, ende de kracht Godts, die van den Vader door den Sone werckt, Zach. 4.6. ende waer door dese dieren bewogen ende geregeert wierden. vergel. onder 2. op vers 2. ende 3.14. ende 8.3. ende 11.1, 5. ende 43.5.
-
margenoot57
- Dewelcke niet alleen den Propheet toonden, dat hier wat Goddelicks geschiedde, ende dat dese dieren geen slechte dieren, maer Engelen Godts waren, dan oock beteeckenden den brant der Goddelicker wrake, daer van dese Engelen snelle, ende schrickelicke uytvoeders souden wesen. vergel. Psalm 18.9. ende 140.11. alwaer brandende kolen Godts straffen beteeckenen.
-
margenoot59
- Of, dede sich selven gaen. D. gingh voort ende voort, met steeds nieuwe vlammen vyers uyt te schieten. Waer mede kan verstaen worden de gedurige beweginge der Engelen, om Godts toorn uyt te richten, mitsgaders het gestadigh voornemen Godts, genegen om de boosheyt der Ioden te straffen.
-
margenoot60
- Beteeckenende de suyverheyt van Godts gerechtigheyt, die in sijne oordeelen klaerlick blijckt.
-
margenoot61
- Verstaet hier door, eensdeels de vreeselicke verschrickingen die uyt de rechtveerdige straffen Godts over de menschen vallen: anderdeels d’onbegrijpelicke snelheyt, die de Engelen gebruycken in het uytvoeren der selver straffen. vergel. Matth. 24.27.
-
margenoot62
- T.w. niet met sich van eenigh begonnen werck af te wenden door vermoeytheyt, maer met sich weder te vertoonen voor Godt, als haer werck gedaen is, bereyt zijnde weder nieuwe bevelen te ontfangen. Van het eerste wordense vry gesproken, boven versen 9, 12. ende dit laetste wort hen hier toegeschreven.
-
margenoot63
- ’t Welcke na sommiger gevoelen, beteeckende de werelt, die hier op der aerde vele veranderingen onderworpen is, gelijck een loopende radt, daer in dickwils het bovenste onder, ende het onderste boven komt. siet ond. 10. 13.
-
margenoot64
- Verstaet, dat elck dier een radt hadde, soo datter vier raderen waren. Siet onder vers 16. ende 10.9, 12.
-
margenoot65
- Dat is, zijden, ofte hoecken, met dewelcke sy tegen de 4 winden der werelt sagen. Want elck radt was tweevoudigh, zijnde een radt in een ander over dwers t’samen gevoeght, soo dat die twee t’samen-gehechte raderen de forme van eenen kloot, of kogel hadden, ende vier zijden, op dewelcke sy van de Engelen na de vier hoecken der aerde konden gerolt, ende bewogen worden, nu na den eenen, ende dan na den anderen hoeck.
-
margenoot66
- Te weten radts, ofte, van elck een der dieren.
-
margenoot67
- Ofte, werck. D. forme, ende fatsoen. Alsoo is dit woort genomen, 1.Reg. cap. 7. versen 17, 19, 26, 33. soo oock hier in’t navolgende.
-
margenoot69
- Waer door beduyt wiert, dat de werelt over al haer selven gelijck is, te weten, ongestadigh, ende verganckelick. Sommige duyden dese gelijckheyt op de dieren.
-
margenoot70
- Siet het voorgaende vers op de woorden, vier aengesichten. De beteeckeninge hier van is, hoe wel de werelt door Godts beleyt seer wijselick geregeert wort, dat nochtans daer in over al vele dingen, wanneer het Godt na sijn rechtveerdigh oordeel belieft, in ’t gemeyne, ende in ’t bysondere, seer haest verwerret, ende omgekeert worden, die hy wel weet tot sijner eere, ende der sijner saligheyt te rechte te brengen.
-
margenoot71
- T.w. ofte na het voorste deel, daer het menschen aengesicht was, ofte na het achterste deel, daer des arents aengesicht stont, ofte na het rechter deel, dat des leeuws aengesicht hadde, ofte na het slincker deel, daer des ossen aengesicht stont, soo datter in het gaen geene omkeeringe en was, volgende het aengesichte des diers, ofte Cherubs. Het selve wort oock boven van de dieren geseyt versen. 9, 12.
-
margenoot73
- Hebr. ruggen. Verstaet, de randen, ofte het yseren beslagh van elck radt, die het uyterste, ende hooghste deel daer van zijn: beteeckenende de grootste, hooghste, ende vreeselickste dingen der werelt: ende dat dese alle onder Godts macht staen, ende van hem door den dienst sijner Engelen geregeert worden.
-
margenoot74
- Hebr. ende hooghte hadden sy, ende vreeselickheyt hadden zy. D. sy waren soo hooge, datse vreeselick waren, of vreese veroorsaeckten.
-
margenoot75
- Dese wijsen ons op de voorsichtigheyt Godts, die alle dingen op der aerde siet, ende regeert. Vergelijckt 2.Chron. 16.9. Iob 34.21. Psalm 33.18. Ierem. 16.17. Zach. 3.9. ende 4.10.
-
margenoot76
- Dit beteeckent ons, dat de veranderingen, die in dese werelt geschieden, van Godt door den dienst sijner Heylige Engelen geregeert worden: waer van ’t beleyt, hoewel het voor ons ten meesten deel onbegrijpelick zy, nochtans rechtveerdigh is.
-
margenoot79
- Hy verhaelt het selve, om de sake te meer te verklaren, ende te versekeren.
-
margenoot80
- T.w. de dieren, met welcker opheffinge de raderen onder hen oock opgeheven wierden.
-
margenoot81
- De sin is, Dat de raderen beweeght, ende gedreven wierden door eenen Geest, waer door de dieren beweeght ende gedreven waren, Namel. door den Geest Godts.
-
margenoot82
- Hebr. des diers. Een enckel getal voor een veelvoudigh. Alsoo onder versen 21, 22. And. een geest des levens was in de raderen.
-
margenoot85
- D. niet meer beweeght en wierden, nochte voort en gingen. Verstaet hier by, dat de Engelen haer werck uytgerichtet hebbende, in stilheyt verwachten andre lasten, die Godt hen sonde mogen opleggen.
-
margenoot90
- Wat het uytspansel van Godt in den beginne geschapen, eygentlick zy, kan men sien, Genes. 1. op vers 6. Hier wort nu gesproken van eene gelijckenisse des selven uytspansels, die den Propheet in dit gesichte vertoont is geweest, ende volgens niet en was eene sake, die in hare nature ende wesen gedurigh bleef, maer eene gedaente daer van.
-
margenoot92
- Of, van vreeselick ys. Want het woort kerach wort meest voor ys genomen: maer het is hier van de Uytleggers kristal overgeset: gelijck oock het selve is als ys in een steen verhardt, seer helder, klaer, ende doorluchtigh: soo dat de gedaente deses uytspansels is geweest, als een doorschijnende ys, van sulcke nette helderheyt, dattet schrickelick was om sien, waerom oock ’t selve hier vreeselick genaemt wort. Dit uytspansel was over de hoofden der dieren, ofte Engelen; te verstaen gevende, dat de Heere, al wat daer onder was, daer door bequamelick konde sien, ende dat de Engelen sijne Majesteyt, die daer boven was, eenighsins konden aenschouwen.
-
margenoot93
- D. opwaerts verheven. siet bov. op vers 6. ende vergel. bov. vers 11.
-
margenoot94
- Hebr. de vrouwe aen hare suster. siet bov. op vers 9.
-
margenoot95
- Verst. dit van de andere twee vleugelen, die elck een deser dieren hadde nederwaerts hangende tot bedeckinge van hare lichamen. siet bov. op vers 6.
-
margenoot96
- D. waer van de eene bedeckte hare eene zijde, T.w. de voorste, ende de ander de andere zijde, T.w. de achterste. Want dese dieren hadden maer vier vleugelen; waer van de twee opperste verheven stonden, daer mede sy vlogen, ende de ander twee neder hingen, om daer mede hare lichamen te bedecken.
-
margenoot97
- Het verhael van een ofte meer woorden geschiedt na de wijse van spreken der Hebreen, wanneerse eenige bedeelinge maken. siet Genes. 7. op het vers 2.
-
margenoot98
- D. waer van de ander vleugel de achterste zijde harer lichamen bedeckte.
-
margenoot99
- Dit veelderley geluyt beteeckent eensdeels, een heylige toestemminge ende lofsegginge der Engelen: anderdeels, dat de oordeelen Godts die hy tegen de godtloose door sijne Engelen uytvoert, seer schrickelick zijn, sulcks dat een yeder sich daer voor moet ontsetten.
-
margenoot100
- Verstaet hier by, wanneer hy spreeckt, uyt ond. 10.5. Sommige verstaen ’t van het geklater, ofte gerommel van den donder: Siet Psalm 29. vers 3.
-
margenoot2
- T.w. waer door de Propheet opgeweckt wiert, om toe te luysteren, ende de bevelen Godts met eerbiedinge, ende gehoorsaemheyt te ontfangen. Vergel. Exod. 19.16. Apoc. 1.10.
-
margenoot4
- Dese beteeckende eene Konincklicke Majesteyt, ende de macht eens oppersten Richters, Genes. 41.40. 1.Reg. 1.13. ende 7.7. Prov. 20.8.
-
margenoot5
- Welckers coleur is hemelsblaeuw, blinckende met gouden stipkens. Siet Iob 28. op vers 16. Hy beteeckende eenen hemelschen throon vol majesteyt, ende heerlickheyt. Vergel. Exod. 24.10.
-
margenoot6
- Dewelcke was eene afbeeldinge van de majesteyt Godts. Vergel. Ies. 6. op vers 1. Sommige duyden het bysonderlick op de Majesteyt onses Heeren Iesu Christi, waerachtigh Godt en mensche, in eenigheyt des persoons, de eenige Middelaer aller geloovigen, ende Richter aller menschen; die onder cap. 8. vers 6. den Tempel sijn Heyligdom noemt, ende hier vers 28. de Heere geheeten wort.
-
margenoot7
- T.w. als een eeuwigh Koningh, ende overste Richter, 2.Sam. 7.13. Psal. 45.7. Matth. 25.31. Luce 1. versen 32, 33. Ioan. 5.22, 27. Actor. 10. 42. ende 17.31.
-
margenoot8
- Nam. rontom dien, die boven ’t uytspansel in den throon sat.
-
margenoot10
- Waer mede beteeckent wiert de eeuwige Godtheyt, die een verteerende vyer genaemt wort, Deut. 4.24. siet de aenteeck. aldaer.
-
margenoot11
- D. rontom binnen het coleur van Hasmal: soo dattet scheen, dat die in den throon sat, van sijne lendenen af tot het hooft toe opwaerts, ende tot de voeten nederwaerts, omgeven was met brandende Hasmal.
-
margenoot12
- Het welck beteeckende, dat Godt woont in een licht, tot het welcke niemant toe gaen en kan, 1.Tim. 6.16. ende evenwel een licht der vertroostinge ende saligheyt blijft allen den sijnen, dat is, den waren geloovigen, Psalm 27. vers 1. Iesa. 60.20. Mich. 7.8.
-
margenoot13
- De gelijckenisse van den regenboge diende, om de Majesteyt des genen, die op den throon sat, ende de eerbiedinge des Propheten tegen deselve te vermeerderen. Men kan daer door oock verstaen een teecken der genade, die Godt in het straffen den boetveerdigen bewijsen soude.
-
margenoot14
- Te weten, daer mede Godt sich in dit gesichte vertoonde, van dewelcke siet oock ond. 3.23. ende 8.4. ende 9.3, etc. Exod. 16.7. Lev. 9. op vers 6. Num. 14. op vers 10. Soo is dan hier mede Godts heerlicke tegenwoordigheyt te verstaen, ende volgens hy selve.
-
margenoot15
- T.w. ontset zijnde door die schrickelicke vertooninge der goddelicker Majesteyt, ende genegen zijnde om deselve met aenroepinge te vereeren. Vergel. Gen. 17. op vers 3.
|