Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xlij. Capittel.

Iohanan ende al het volck begeeren van Ieremia, dat hy Godt voor haer raet vrage, met stercke beloften van gehoorsaemheyt, vers 1, etc. Ieremia propheteert haer door Godts bevel, de behoudenisse in Iudea, maer het verderf in Egypten, met verwijt van hare huychelerije ende obstinaetheyt, 7.

1

DOe traden toe alle Overste der heyren, Iohanan de sone van Kareah, ende Iezanja de sone van Hosaja, ende al het volck, van den kleynsten tot den grootsten toe:

2

Ende seyden tot den Propheet Ieremia; Laet doch onse smeeckinge voor u aengesichte ¹ neder vallen, ende bidt voor ons tot den HEERE uwen Godt, voor dit gantsche overblijfsel: want wy zijn weynigh van veel over gelaten, gelijck als uwe oogen ons sien:

1 Siet van dese maniere van spreken bov. 36. op vers 7. De sin is, Laet onse ootmoedige bede voor u gelden, plaetse by u hebben, verwerptse niet. Vergel. oock ond. vers 9.

3

Dat ons de HEERE uwe Godt bekent make den wegh, dien wy sullen in gaen, ende de sake die wy sullen doen.

4

Ende de Propheet Ieremia seyde tot hen, Ick hebbe het ² gehoort; Siet ick sal tot den HEERE uwen Godt bidden na uwe woorden: ende het sal geschieden, het gantsche woort, dat de HEERE u sal antwoorden, sal ick u bekent maken, ick en sal u niet een woort veronthouden.

2 D. wel verstaen: siet Genes. 11.7. in d’aenteeck. ofte, ick hoore, D. ick ben bereyt uwe begeerte te voldoen.

5

Doe seyden sy tot Ieremia; De HEERE zy ³ tusschen ons tot een ⁴ waerachtigh ende gewis getuyge: Indien wy niet na allen woorde, [met] welcken u de HEERE uwe Godt tot ons sal senden, alsoo en sullen doen! ⁵

3 Ofte, tegen ons, onder ons.

4 Hebr. getuyge der waerheyt ende gewis, ofte, getrouw.

5 Afgebrokene maniere van eedtsweeren, als bov. 38.16. siet aldaer.

6

’t Zy dan goet ofte ⁶ quaet, wy sullen der stemme des HEEREN onses Godts, tot welcken wy u senden, gehoorsaem zijn: ^a op dat het ons wel gae, wanneer wy de stemme des HEEREN onses Godts sullen gehoorsaem zijn.

6 T.w. in onse oogen: D. het bevalle ons wel ofte qualick, het kome met onsen sin ende vernuft over een ofte niet, het gae ons mede of tegen, het zy lief of lastigh ende leedt.

a Ierem. 7.23.

7

Ende het gebeurde ten eynde van tien dagen, dat des HEEREN woort tot Ieremia geschiedde.

8

Doe riep hy Iohanan den sone van Kareah, ende alle Overste der heyren, die met hem waren; ende al het volck van den kleynsten af, tot den grootsten toe.

9

Ende hy seyde tot hen; Soo seyt de HEERE, de Godt Israëls: tot welcken ghy my gesonden hebbet, om uwe smeeckin-

[fol. 54r]

ge voor sijn aengesichte ⁷ neder te werpen.

7 Vergel. bov. vers 2.

10

Indien ghylieden in dit lant sult ⁸ blijven woonen, soo sal ick u ^{b 9} bouwen ende niet afbreken, ende u planten, ende niet uytrucken: want ick heb ¹⁰ berouw over het ¹¹ quaet, dat ick u aengedaen hebbe.

8 And. stille blijven, ofte, wederkeerende (T.w. van u voornemen) sult blijven. Hebr. blijvende sult blijven, of, woonende sult woonen.

b Ierem. 24.6. ende 31.4. ende 33.7.

9 Siet Psalm 28. op vers 5.

10 Siet Genes. 6. op vers 6.

11 Der straffe.

11

En vreeset niet voor het aengesichte des Koninghs van Babel, voor wiens aengesichte ghy vreest: En vreeset niet voor hem, spreeckt de HEERE; want ick sal met u zijn, om u te behouden, ende u van sijne hant te redden.

12

Ende ick sal u-lieden ¹² barmhertigheyt geven, dat hy sich uwer erbarme, ende u weder in u ¹³ lant brenge.

12 T.w. voor het aengesichte des Koninghs van Babel. siet deselve maniere van spreken Genes. c. 43. vers 14. ende vergel. 1.Reg. 8.50. Ezra 7.28. Neh. 1. vers 11. Psal. 106.46. Dan. 1.9.

13 D. in u lant met vreden late woonen, om uwe velden, ackers, wijnbergen, etc. te gebruycken, die ghy in den voorleden tijt van oorloge hebt moeten verlaten ende niet konnen gebruycken. siet boven cap. 40. versen 11, 12.

13

Maer soo ghylieden sult seggen; Wy en sullen in dit lant niet blijven: op dat ghy der stemme des HEEREN uwes Godts niet gehoorsaem en zijt;

14

Seggende; Neen, maer wy sullen gaen in Egyptenlant, alwaer wy geenen ¹⁴ krijgh en sullen sien, noch het geluyt der basuyne hooren, noch na broot hongeren, ende daer sullen wy blijven.

14 Vergel. bov. 14. vers 13.

15

Nu dan, daerom hooret des HEEREN woort, ghy overblijfsel van Iuda: Soo seyt de HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls; Indien ghy ¹⁵ gantschelick uwe aengesichten sullet stellen om in Egypten te gaen, ende sullet henen in gaen om aldaer als vreemdelingen te verkeeren:

15 Hebr. stellende sult stellen, D. uwe oogen teenemael op Egypten slaen, ganstchelick ende vastelick gesint sult zijn derwaerts te gaen. alsoo dickwils in het volgende. Vergelijckt 1.Reg. 2. op vers 15.

16

Soo sal ’t geschieden, dat het sweert, daer ghy voor vreeset, u aldaer in Egyptenlant sal achterhalen: ende den honger, daer ghy voor sorget, sal u aldaer [in] Egypten achter

aenkleven, ende ghy sullet aldaer sterven.

17

¹⁶ Soo sullen alle de mannen zijn, die hare aengesichten stellen om in Egypten te gaen, om aldaer als vreemdelingen te verkeeren: sy sullen sterven door het sweert, door den honger, ende door de pestilentie: ende sy en sullen ¹⁷ niemant hebben, die over blijve ofte ontkome, ¹⁸ van het quaet, dat ick over hen sal brengen.

16 D. soo sal het hen gaen.

17 Hebr. geenen overigen noch ontkomenen hebben. Verstaet, behalven eenige weynige, cap. 44. versen 14, 28.

18 Of, van wegen. Hebr. van het aengesichte des quaets.

18

Want soo seyt de HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls, Gelijck als mijn toorn, ende mijne grimmigheyt is ^c uytgestort over de inwoonders van Ierusalem, alsoo sal mijne grimmigheyt over u-lieden uytgestort worden, als ghy in Egypten sult gekomen zijn: ende ghy sult wesen ^d tot eene ¹⁹ vervloeckinge, ende tot eene ^e ontsettinge, ende tot eenen ^f vloeck, ende tot ^g smaetheyt, ende en sult ²⁰ dese plaetse niet meer sien.

c Ierem. 7.20.

d Iesa. 65.15.

19 Ofte, sweeringe, dat men yemant met eedtsweeren vervloeckende, u exempel daer toe gebruycken sal, wenschende dat het hem alsoo moge gaen als het u gegaen is. Vergelijckt bov. cap. 29. vers 22. ende ond. 44. vers 12. ende Iesa. 65.15.

e Ierem. 18.16. ende 19.8. ende 25.9. ende 29.18.

f Ierem. 24.9. ende 25.18. ende 26.6. ende 29.18.

g Ierem. 24.9. ende 29.18.

20 ’t Ioodsche lant.

19

De HEERE heeft ²¹ tegen u-lieden gesproken, ghy overblijfsel van Iuda: en gaet niet in Egypten, ²² wetet sekerlick, dat ick heden ²³ tegen u betuyght hebbe.

21 Ofte, over, van u-lieden.

22 Hebr. wetende sult ghy weten.

23 Ofte, onder u, Dat is, dat ick u ernstelick als voor den Heere vermaent ende gewaerschouwt hebbe: des Godt ende ghy selfs getuygen sult zijn. Ick protesteere mijn devoir gedaen te hebben.

20

Gewisselick ghy hebt ²⁴ uwe zielen verleydet: want ghy hebt my tot den HEERE uwen Godt gesonden, seggende; Bidt voor ons tot den HEERE onsen Godt: ende na alles, wat de HEERE onse Godt sal seggen, alsoo maecktet ons bekent, ende wy sullen ’t doen.

24 Dat is, ghy hebt u selven bedrogen, meynende door uwe huychelerije Godt te buygen na uwe sin. And. ghy hebt [my] verleyt, ofte, doen doolen tegen uwe zielen, Dat is, tot u eygen verderf: Ofte, door [’t gene in] uwe zielen [was,] D. anders tot my sprekende, als uwe herten dachten te doen, handelende als huychelaers tegen my.

21

Nu heb ick het u heden bekent gemaeckt: maer ghy en hebt niet gehoort na de stemme des HEEREN uwes Godts, ²⁵ noch na al’t gene [met] het welcke hy my tot u gesonden heeft.

25 Ofte, nochte yets van het gene daerom hy, etc. nu hadden sy boven vers 5. het contrarie met eenen stercken eedt belooft.

22

Soo wetet nu ²⁶ sekerlick, dat ghy door ’t sweert, door den honger, ende door de pestilentie sterven sult; ter plaetse, daer het u gelust heeft henen te gaen, om aldaer als vreemdelingen te verkeeren.

[kolom]

26 Hebr. wetende sult ghy weten.