Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (1657)

Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

(1657)–Anoniem Statenbijbel– rechtenstatus

Auteursrechtvrij

Vorige Volgende



Het xxxvj. Capittel.
Ieremia laet, op Godts bevel, Baruch sijne Prophetien in eene groote rolle schrijven, ende op den vastendagh in ’t huys des Heeren, den gantschen volcke daer uyt voorlesen, vers 1, etc. Dit wort den Vorsten des Koninghs aengedient, die Baruch met de rolle terstont ontbieden, ende hebbende haer daer uyt laten voorlesen, brengen sy de sake by den Koningh Iojakim, 11. die de rolle laet halen, ende hebbende een gedeelte daer uyt hooren lesen, versnijt hy de rolle, ende werptse in het vyer ende verbrantse, niet tegenstaende dat eenige van de Vorsten hem daer van afmaenden, 21. [kolom] beveelt Ieremia ende Baruch te vangen, dat Godt voorkomt, 26. Ieremia laet alle dese ende meer diergelijcke Prophetien, door Godts bevel, weder in een ander rolle schrijven, ende voorseyt den Koningh, stadt, ende lant, hare straffen, 27.
1 HEt gebeurde oock in den Ga naar margenoot1 vierden jare Iojakims, des soons Iosia, des Koninghs van Iuda, [dat] dit woort tot Ieremia geschiedde van den HEERE, seggende:
2 Neemt u eene Ga naar margenoota rolle des Ga naar margenoot2 boecks, ende Ga naar margenootb schrijft daer op alle de woorden, die ick tot u gesproken hebbe, over Israël, ende over Iuda, ende over alle de volcken: van den dagh aen [dat] ick tot u gesproken hebbe, van de dagen Ga naar margenoot3 Iosia aen, tot op desen dagh.
3 Ga naar margenoot4 Misschien Ga naar margenoot5 sullen die van den huyse Iuda hooren al het Ga naar margenoot6 quaet, dat ick hen gedencke te doen: op dat sy haer bekeeren, een yegelick van sijnen boosen wegh, ende ick hare ongerechtigheyt ende hare sonde vergeve.
4 Doe riep Ieremia Baruch den sone van Nerija: ende Baruch schreef uyt den mont van Ieremia alle woorden des HEEREN, die hy tot hem gesproken hadde, op eene rolle des boecks.
5 Ende Ieremia geboodt Baruch, seggende: Ick ben Ga naar margenoot7 opgehouden, ick en sal in des HEEREN huys niet konnen gaen.
6 Soo gaet ghy henen, ende leest in de rolle, [in] dewelcke ghy uyt mijnen monde geschreven hebt, de woorden des HEEREN, voor de ooren des volcks, in des HEEREN huys, op den Ga naar margenoot8 vastendagh: ende ghy sultse oock lesen voor de ooren des gantschen Iuda, die uyt hare steden Ga naar margenoot9 komen.
7 Misschien sal haerlieder smeeckinge voor des HEEREN aengesichte Ga naar margenoot10 neder vallen, ende sy sullen haer bekeeren, een yegelick van sijnen boosen wegh: want groot is de Ga naar margenoot11 toorn, ende de grimmigheyt, die de HEERE tegen dit volck heeft uytgesproken.
8 Ende Baruch, de sone van Nerija, dede na alles dat hem de Propheet Ieremia geboden hadde: lesende in dat boeck de woorden des HEEREN, [in] het huys des HEEREN.
9 Want het geschiedde in den vijfden jare Iojakims, des soons Iosia, des Koninghs van Iuda, in de Ga naar margenoot12 negende maent, [dat] sy een vasten Ga naar margenoot13 voor des HEEREN aengesichte, uytriepen, allen volcke te Ierusalem: mitsgaders allen volcke, die uyt de steden van Iuda te Ierusalem Ga naar margenoot14 quamen.
10 Soo las Baruch in dat boeck de woorden van Ieremia [in] des HEEREN huys; in de Ga naar margenoot15 kamer Gemaria, des soons Saphans, des Ga naar margenoot16 Schrijvers, in den Ga naar margenoot17 bovensten voorhof, [aen] de deure der Ga naar margenoot18 nieuwe poorte van het huys des HEEREN, voor de ooren des gantschen volcks.
11 Als nu Michaja, de sone Gemaria des soons Saphans, alle de woorden des HEEREN uyt dat boeck gehoort hadde;
[Folio 51v]

12 Soo gingh hy af ten huyse des Koninghs in de kamer des Ga naar margenoot19 Schrijvers; ende siet, aldaer saten alle de Vorsten: Elisama de Schrijver, ende Delaja de sone van Semaja, ende Ga naar margenoot20 Elnathan de sone Achbors, ende Ga naar margenoot21 Gemaria de sone Saphans, ende Zedekia de sone van Hananja, ende alle de Vorsten.
13 Ende Michaja Ga naar margenoot22 maeckte hen bekent alle de woorden, die hy gehoort hadde: als Baruch uyt dat boeck las voor de ooren des volcks.
14 Doe sonden alle de Vorsten Iehudi, den sone Nethanja, des soons Selemia, des soons Cuschi, tot Baruch, om te seggen; De rolle, daer in ghy voor de ooren des volcks gelesen hebt, neemt die in uwe hant, ende komt: Alsoo nam Baruch, de sone van Nerija, de rolle in sijne hant, ende quam tot hen.
15 Ende sy seyden tot hem; Sitt doch neder, ende Ga naar margenoot23 leestse voor onse ooren: ende Baruch las voor hare ooren.
16 Ende het geschiedde, als sy alle de woorden hoorden, [dat] sy verschrickten, Ga naar margenoot24 d’een tegen den anderen: ende sy seyden tot Baruch; Ga naar margenoot25 Voorseker sullen wy alle dese woorden den Koningh bekent maken.
17 Ende sy vraeghden Baruch, seggende: Verklaert ons doch, hoe hebt ghy alle dese woorden uyt sijnen monde geschreven?
18 Ende Baruch seyde tot hen; Uyt sijnen monde Ga naar margenoot26 las hy tot my alle dese woorden, ende ick schreefse met Ga naar margenoot27 inckt in dit Ga naar margenoot28 boeck.
19 Doe seyden de Vorsten tot Baruch; Gaet henen, verberght u, ghy ende Ieremia: ende niemant en wete, waer ghylieden zijt.
20 Sy dan gingen in tot den Koningh in den Ga naar margenoot29 voorhof; maer de rolle Ga naar margenoot30 leydense wech in de kamer Elisama des Schrijvers: ende sy verklaerden alle die woorden voor de ooren des Koninghs.
21 Doe sondt de Koningh Ga naar margenoot31 Iehudi om de rolle te Ga naar margenoot32 halen; ende hy haeldese uyt de kamer Elisama des Schrijvers: ende Iehudi lasse voor de ooren des Koninghs, ende voor de ooren aller der Vorsten, die Ga naar margenoot33 omtrent den Koningh stonden.
22 (De Koningh nu satt [in] den Ga naar margenoot34 winterhuyse, in de Ga naar margenoot35 negende maent: Ga naar margenoot36 ende daer was [een vyer] voor sijn aengesichte Ga naar margenoot37 op den heert aengesteken.)
23 Ende het geschiedde, als Iehudi drie Ga naar margenoot38 stucken, ofte vier gelesen hadde, versneedt Ga naar margenoot39 hyse met een Ga naar margenoot40 schrijfmes, ende wierpse in het vyer, dat op den heert was: tot dat de gantsche rolle verteert was in het vyer, dat op den heert was.
24 Ende sy en verschrickten niet, noch en Ga naar margenoot41 scheurden hare kleederen niet, de Koningh, noch alle sijne Ga naar margenoot42 knechten, die alle dese woorden gehoort hadden.
25 Hoewel oock Elnathan, ende Delaja, ende Gemaria by den Koningh daer voor spraken, dat hy de rolle niet en soude verbranden: Ga naar margenoot43 doch hy en hoorde niet na hen.
26 Daer toe geboodt de Koningh Ierahmeël den sone Ga naar margenoot44 Hammelechs, ende Zeraja den sone Azriëls, ende Selemia den sone Abdeëls, om den Schrijver Baruch, ende den Propheet Ieremia te Ga naar margenoot45 vangen: Maer de HEERE hadse verborgen.[kolom]
27 Doe geschiedde des HEEREN woort tot Ieremia: na dat de Koningh de rolle ende de woorden, die Baruch geschreven hadde uyt den mont van Ieremia, verbrant hadde, seggende:
28 Ga naar margenoot46 Neemt u weder eene andere rolle: ende schrijft daer op alle de eerste woorden, die geweest zijn op de eerste rolle, die Iojakim, de Koningh van Iuda, verbrant heeft.
29 Ende Ga naar margenoot47 tot Iojakim, den Koningh van Iuda, sult ghy Ga naar margenoot48 seggen; Soo seyt de HEERE: Ghy hebt dese rolle verbrant, seggende; Waerom hebt ghy daer op geschreven, Ga naar margenoot49 seggende; De Koningh van Babel sal Ga naar margenoot50 sekerlick komen, ende dit lant verderven, ende maken dat mensch ende beest Ga naar margenoot51 daer in ophouden?
30 Daerom seyt de HEERE alsoo, van Iojakim, den Koningh van Iuda; Hy en sal Ga naar margenoot52 geenen hebben, die op Davids throon sitte: ende sijn Ga naar margenootc Ga naar margenoot53 doot lichaem sal wech geworpen zijn, des daeghs in de hitte, ende des nachts in de vorst.
31 Ende ick sal over hem, ende over sijn zaet, ende over sijne Ga naar margenoot54 knechten, haerlieder ongerechtigheyt Ga naar margenoot55 besoecken: ende ick sal over hen, ende over de inwoonders van Ierusalem, ende over de mannen van Iuda, al het quaet brengen, dat ick tot hen Ga naar margenoot56 gesproken hebbe, maer sy en hebben niet gehoort.
32 Ieremia dan nam eene andere rolle, ende gafse aen den Schrijver Baruch, den sone van Nerija; die schreef daer op uyt den mont van Ieremia, alle de woorden des boecks, dat Iojakim, de Koningh van Iuda, met vyer verbrant hadde: ende tot deselve werden noch vele diergelijcke woorden toegedaen.	margenoot1 Siet bov. 25.1. margenoota Iesa. 8.1. margenoot2 Het woort, Sepher, dat voor een boeck genomen wort, heeft oock eene gemeyner beteeckeninge van allerley schriften, brieven, patenten, kaerten, etc. siet bov. c. 32. versen 11, 12, etc. Deut. cap. 24. vers 1. 2.Reg. 5.5, 6. ende kan hier eene rolle des boecks, soo veel zijn, als eene groote schrijfrolle, in plaetse van een boeck, dienende om beschreven, ende t’samen gerolt te worden. siet wijders Ezra 6. op vers 2. Hier van komt dese maniere van spreken: De hemelen sullen worden t’samen gerolt als een boeck, Iesa. 34.4. Apocal. 6.14. Vergel. Iesa. 8.1. margenootb Ierem. 30.2. margenoot3 Siet bov. 1.2. margenoot4 Menschelicker wijse van den alwetenden Godt gesproken, om te toonen, hoe aengenaem hem de ware bekeeringe zy. Vergel. Deuter. 5. op vers 29. alsoo oock terstont in ’t woort, dencken, ende elders, dickwils. margenoot5 Hebr. sullen het huys Iuda hooren. margenoot6 Der straffe. Dit dient tot bewijs van des volcks vertwijfelde hartneckigheyt, die nu soo verre waren vervallen, datter geen middelen resteerden, als dreygementen van quaet. margenoot7 Ofte, opgesloten: dat sommige verstaen van eenige gevangenisse, ofte confinatie, uyt bov. 33.1. alwaer het selve Hebreeusch woort gebruyckt wort. Maer andere, oordeelende, dat sulcks niet wel over een komt met ond. vers 19. nemen het voor eenigh ander beletsel, als door een bysonder bevel Godts, ofte eenige uyterlicke onreynigheyt der wet, ofte eene religieuse gelofte. siet Num. 19.11, etc. 1.Sam. 21. op vers 7. Nehem. 6. op vers 10. margenoot8 Dien sy extra-ordinaerlick door haer eygen goetvinden hadden aengestelt, merckende sonder twijffel uyt verscheyden teeckenen, dat Godt vertoornt was. siet onder vers 9. margenoot9 Te Ierusalem, op den vastendagh: als onder vers 9. margenoot10 D. misschien sullense met ootmoedigh smeecken ende bidden voor Godt neder vallen, ofte, haer smeecken hem voordragen. Men kan het oock aldus nemen, Dat, gelijck het gebedt geseyt wort op te klimmen, ten aensien van het geloove, alsoo oock met recht geseyt wort voor den Heere neder te vallen, ten aensien der nedrigheyt, ende bekentenisse onser onweerdigheyt. Sommige nemen, vallen, voor bevallen, gevallen, welgevallen, Dat is, aengenaem zijn, als onder cap. 37. vers 20. Vergelijckt oock Cap. 38. vers 26. ende cap. 42. versen 2, 9. margenoot11 De straffen, plagen, ende elenden, die hy haer gedreyght heeft, indien sy haer niet bekeeren. margenoot12 Des loopenden jaers, genoemt (in het Kerckelick jaer) de maent Chisleu, ofte, Casleu, passende op onsen November ende December. margenoot13 Om in sijn huys voor hem belijdenisse te doen van sonden, ende hem om genade te bidden, waer toe het vasten een dienstigh behulpmiddel was. Maer wat Godt van het vasten der godtloosen ende huychelaren hielt, siet daer van Iesa. cap. 58. versen 3, 4, 5, etc. margenoot14 Ofte, gekomen waren. margenoot15 Anders, aen, ofte, by de kamer. Siet van het gebouw deser kameren 1.Reg. 6. versen 5, 6. met de aenteeckeninge. margenoot16 Dat is, die de publijcke acten van Godts huys, ende de Prophetien die aldaer wierden gelesen ofte uytgesproken, opteeckende, als eenige meynen: Ofte, des Schriftgeleerden, waer van te sien is Ezra cap. 7. op vers 6. Anders wort het Hebreeusch woort genomen vers 12. alwaer het eenen politijcken Secretaris des Koninghs beteeckent. margenoot17 Anders, na sommiger gevoelen, genoemt het voorhof der Priesteren, onderscheyden van het groote voorhof der Gemeynte, dat daer aen was. Siet 2.Chron. cap. 4. op vers 9. Doch sommige verstaen dit van het binnenste ende bovenste deel des voorhofs des volcks. Het kan zijn dat hy in het venster van eene der kameren die in het voorhof waren gelegen, ende den volcke, het welck in den voorhof was, voorgelesen hebbe. margenoot18 Siet boven cap. 26. op vers 10. margenoot19 Dat is, des Koninghs Secretaris, ende in de Schrijvers kamer, D. in de Secretarie, Cantzelije, of, Raetkamer. siet 1.Reg. c. 4. op vers 3. Dese Schrijver wort terstont genoemt Elisama. margenoot20 Siet bov. 26.22. margenoot21 Of dese deselve zy, die boven vers 10. vermelt is, ende vermits sijn aensien ende ervarentheyt (als een Kerckelick Historie-schrijver ofte Schriftgeleerde, gelijck Ezra was) in desen raet, ofte raetpleginge, op den vastendagh, gebruyckt zy; dan of het een ander zy geweest van de Vorsten, van dewelcke eenige meynen dat de principaelste hier genoemt worden, kan de verstandige leser nadencken. margenoot22 Of hy dit gedaen hebbe ter goeder meyninge, om den Vorsten in bedencken te geven, hoemen Godts toorn soude mogen afwenden, gelijck sommige daer uyt willen afnemen, dat de Vorsten sijn rapport gehoort hebbende, haer niet dan beleefdelick tegen Baruch hebben gedragen, over de saken zijn bewogen geweest, ende hebben sorge gedragen voor de behoudenisse van Ieremia ende Baruch, als volght: dan of hy Ieremia in lijden heeft willen brengen, is onseker. Vergel. bov. 20.10. margenoot23 Leest de rolle, D. ’t gene ghy daer in geschreven hebt. margenoot24 Hebr. de man, of, een yegelick tegen sijnen naesten, of, metgeselle, D. sy sagen malkanderen met verschricktheyt aen, de een sagh op den ander. margenoot25 Ofte, wy moeten gantschelick, etc. Hebr. wy sullen bekentmakende bekent maken. margenoot26 Of, hy riep, hy sprack luyde uyt sijnen mont tot my, Dat is, (als men spreeckt) hy dicteerde my van woort tot woort. margenoot27 Het Hebr. woort wort alleenlick hier gevonden. margenoot28 Dat is, in dese schrijfrolle. margenoot29 Van ’t Konincklick palleys. margenoot30 T.w. onder yemants hant, gelijck dese maniere van spreken gevonden wort 2.Chro. 12.10. ofte, bewaerden, sy gaven te bewaren, als Levit. 6.4. ende onder 37.21. margenoot31 Van welcken boven vers 14. margenoot32 Hebr. nemen, D. nemen ende brengen, waer voor wy seggen, halen. Siet Genes. 12. op vers 15. margenoot33 Ofte, bezijden, tegen over, om. margenoot34 Gelijck de Koningen, ende andere Groote, verscheyden vertrecken, selfs winterhuysen ende somerhuysen hadden. siet Iudic. 3.20. Ezra 6.2. Amos 3.15. met de aenteeck. margenoot35 Als bov. vers 9. margenoot36 Hebr. eygl. ende de heert was voor sijn aengesichte aengesteken, ofte, brandende: D. een vyer op den heert. margenoot37 Sommige verstaen een vyerpanne vol gloeijende kolen daer men hout op aenstack. Het Hebr. woort wort alleenlick in dese plaetse alsoo gevonden. margenoot38 Hebr. deuren, D. colomnen: waer voor wy nu gebruycken, de zijden, ofte, bladen ende capittelen eens boecks. margenoot39 De Koningh sneedt de rolle in stucken. margenoot40 Hebr. eygentl. een schrijvers scheermes, D. een pennemes, als wy nu spreken. margenoot41 Gelijck men in rouwe ende hertenleet gewoon was te doen, (siet Gen. 37.29. 2.Reg. 18.37. en 19.1. en 22.11.) maer sy voeghden haer na den Koningh, vergeten hebbende hare voorgaende beweginge, vers 16. margenoot42 D. niemant van sijne officieren ende hovelingen, die omtrent hem waren. margenoot43 Of, soo en hoorde hy doch niet na hen. margenoot44 Of, des Koninghs, D. sijnen eygenen sone: alsoo ond. 38.6. margenoot45 Alsoo wort het Hebr. woort, dat anders, nemen ende voorts halen beteeckent, oock gebruyckt, Prov. 24.11. en ond. 39.5. margenoot46 Hebr. keert weder neemt, D. neemt weder, als dickwils. margenoot47 And. van, D. ghy sult in uwe Prophetien van hem schrijven door mijnen last. margenoot48 Verst. daer na, in volgenden tijt: alsoo hy te deser tijt door der Vorsten raet, ende Godts voorsorge, verborgen was. siet versen 19, 26. maer Godt konde lichtelick (als het hem beliefde) des Koninghs hooghmoet ende wreetheyt alsoo bedwingen, dat hy Ieremia voor sijn aengesicht moeste lijden, ende hooren spreken. margenoot49 D. aldus. margenoot50 Hebr. komende komen. margenoot51 Hebr. daer uyt, ofte, daer van, D. datter geene meer en zijn. margenoot52 Verst. sone, die hem in de Konincklicke regeeringe succedeere: alsoo, te weten, dat het den naem van successie ende regeeringe met recht soude mogen hebben: want sijn sone Iechonja, of, Iojachin maer drie maenden Koningh geweest en is, (het welcke voor geen sitten gereeckent en wort) ende doe na Babel gevoert, 2.Reg. 24.8, 12. ende Zedekia, die in sijne plaetse quam, was niet Iojakims sone, maer broeder, te voren genoemt Mattania. 2.Reg. 24.17. margenootc Ier. 22.19. margenoot53 Vergel. bov. 22.19. met de aenteeck. margenoot54 Als bov. vers 24. margenoot55 D. straffen. siet Gen. 21. op vers 1. margenoot56 Ende in de vorige rolle begrepen was.

Vorige Volgende