Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xx. Capittel.

Om de voorgaende Prophetie wort Ieremia van den Priester Pashur geslagen, ende gevangen gestelt, versen 1, 2. los gelaten zijnde, verkondight hy hem, sijnen vrienden, ende den gantschen volcke, Godts schricklicke straffen door den Koningh van Babel, 3. hy klaeght den Heere, sijn lijden, verdriet, ende inwendigen strijt, 7. troost sich in Godts bystant, ende wrake, tot verheugens toe, 11. verhaelt hoe onverduldigh hy geweest zy, 14, etc.

1

ALs ¹ Pashur, de ² sone van ³ Immer, de Priester, (dese nu was ⁴ bestelde Voorganger in den huyse des HEEREN) Ieremiam hoorde die selve woorden propheteerende,

1 Hebr. Paschchur.

2 D. nakomelingh.

3 Op wiens geslacht het sestiende tot in de afdeylinge der Priesteren gevallen was. Siet 1.Chron. 24.14.

4 Of, een bestelde (of, overste) een voorganger, D. (als sommige verklaren) de tweede na den Hoogepriester, als Eleazar was by sijns vaders Aarons leven, Num. 4.16. gestelt tot opsicht ende regeeringe in Godts huys.

2

Soo ⁵ sloegh Pashur den Propheet Ieremia: ende hy stelde hem in de ⁶ gevangenisse, dewelcke is in de ⁷ bovenste poorte ⁸ Benjamins, die aen den huyse des HEEREN is.

5 Siet 1.Reg. 20. op vers 35.

6 Hebr. eygentlick omkeeringe, als streckende tot subversie, ofte, omkeeringe van der misdadigen welstant. Siet wijders 2.Chron. 16. op vers 10. Sommige meynen dat dese gevangenisse alsoo genoemt zy, van wegen de engigheyt der plaetse, als daerinne men sich nauwlicks konde omkeeren: alsoo onder 29.26.

7 Anders, hooge poorte, als 2.Chron. cap. 23. vers 20. Vergel. onder cap. 26. op vers 10. Van desen naem, bovenste, ofte, hooge, is verscheyden gevoelen.

8 D. staende na het lant Benjamins toe.

3

Maer het geschiedde des anderen daeghs, dat Pashur Ieremia uyt de gevangenisse voort brachte: Doe seyde Ieremia tot hem; De HEERE noemt uwen naem niet Pashur, maer ⁹ Magor-missabib.

9 Dat is, schrick, ofte, vreese van rontomme, om reden als volght.

4

Want soo seyt de HEERE, Siet

[fol. 43r]

ick ¹⁰ stelle u tot eenen schrick voor u selven, ende voor alle uwe ¹¹ liefhebbers; die sullen vallen door ’t sweert harer vyanden, dat het uwe oogen aensien: ende ick sal gantsch Iuda geven in de hant des Koninghs van Babel, diese na Babel gevangelick sal wech voeren, ende ¹² slaense met den sweerde.

10 Ofte, ick geve u den schrick, ofte, der vreese over.

11 Ofte, vrienden. alsoo vers 6. ende elders.

12 D. ombrengen. siet Gen. 8. op vers 21.

5

Oock sal ick geven al ’t vermogen deser stadt, ende allen haren ¹³ arbeyt, ende alle hare kostelickheyt, ende alle schatten der Koningen van Iuda, ick salse geven in de hant harer vyanden, die sullense ^a rooven, sullense nemen, ende sullense brengen na Babel.

13 D. al wat sy met haren arbeyt verkregen heeft.

a Ierem. 15.13. ende 17.3.

6

Ende ghy Pashur, ende alle inwoonders van u huys, ghylieden sult gaen in de gevangenisse: ende ghy sult te Babel komen, ende aldaer sterven, ende aldaer begraven worden, ghy ende alle uwe vrienden, den welcken ghy ¹⁴ valschlick gepropheteert hebt.

14 Hebr. in, ofte, met valsheyt.

7

HEERE, ghy hebt my ¹⁵ overredet, ende ick ben overredet geworden, ghy zijt my te sterck geweest, ende hebt ¹⁶ overmocht: Ick ben den gantschen dagh tot een belacchen, een yeder van hen bespott my.

15 Ofte, verlockt, bepraet, bekout, als men seyt. Eenige verstaen dit van sijn beroep ende den last hem gegeven. Vergel. bov. 1.6, 7. ende siet van het Hebr. woort Iudic. 14. op vers 15. ende vergel. ond. vers 10. ’t Selve woort wort gebruyckt van het rechtveerdigh oordeel Godts, in’t overreden der valsche Propheten, Ezech. cap. 14. vers 9. siet aldaer.

16 Vergel. de maniere van spreken met vers 10.

8

Want sint dat ick ¹⁷ spreke, roepe ick uyt, ick ¹⁸ roepe gewelt ende verstooringe: om dat my des HEEREN woort den gantschen dagh ^b tot smaet ende tot schimp is.

17 Propheteerende tot den volcke.

18 Vergel. Iob 19. vers 7. ende de aent. aldaer.

b Iesa. 57.4.

9

Dies ¹⁹ seyde ick, Ick en sal sijner niet ²⁰ gedencken, ende niet meer in sijnen name spreken; maer ²¹ het wert in mijn herte als een ²² brandende vyer, besloten in mijne beenderen: ende ick ²³ bemoeyde my om te verdragen, maer en konde niet.

19 By my selven, D. ick dachte.

20 D. niet meer van den Heere vermelden, geene mentie meer van sijnen last maken.

21 Des Heeren woort, of, sijn last: door de krachtige werckinge des Heyligen Geests, ofte, daer was, etc.

22 Siet alsulcke gelijckenisse Iob 32. vers 18. Psalm 39.4.

23 Of, wierde vermoeyt van, etc. ende en konde niet, T.w. langer in houden, ofte, den Geest des Heeren wederstaen, ick moest in mijnen dienst voort gaen.

10

Want ick hebbe gehoort de ²⁴ nasprake van velen, [van] ²⁵ Magor-missabib, [seggende;] ²⁶ Geeft [ons] te kennen, ende wy sullen het te kennen geven; ²⁷ alle mijne vrede-genooten nemen acht op mijne ²⁸ hinckinge: [sy seggen] Misschien sal hy ²⁹ overredet worden, dan sullen wy hem overmogen, ende onse wrake van hem nemen.

24 Of, naklap, boos geruchte.

25 Siet vers 3. Desen mach men nemen voor een aenleyder van ’t gene waer van vorder in dit vers gesproken wort. And. schrick, ofte, vreese [grijpt my aen] van rontomme, [sy seggen] etc.

26 D. verneemt’er na, ende letter op, wat ghy van Ieremia hoort, ende brenght het ons aen, op dat wy het den Oversten, soo Kerckelicken als Politijcken, aenbrengen, om tegen hem te beraetslagen.

27 Hebr. alle menschen mijnes vredes. alsoo onder 38.22. Vergel. 2.Sam. 8. op vers 10. Psal. 41. op vers 10.

28 Of ick my ergens in mijn ampt ofte leven mochte vergrijpen of struyckelen, ende sy my daer over ten val ofte in lijden brengen. Vergel. Psalm 35.15. ende 38.18.

29 Sich met soete woorden laten misleyden, om het een tegen het ander te seggen, ofte andersins feylen, ende occasie geven tot sijn verderf.

11

Maer de HEERE is ^c met my als een verschricklick helt, ^d daerom sullen mijne vervolgers struyckelen, ende niets vermogen: ³⁰ sy zijn seer beschaemt geworden, om dat sy niet ³¹ verstandighlick gehandelt en hebben: ^e het sal eene ³² eeuwige schande zijn, sy en sal niet vergeten worden.

c Ier. 1.8, 19. ende 15.20.

d Ierem. 17.18.

30 Prophetischer wijse van het toekomende gesproken, voor, sy sullen sekerlick beschaemt worden: waer over de Propheet sich door het geloove alsoo verheught, als te sien is vers 13. Verhalende ondertusschen hoe hy aen d’ander zijde zy bestreden door de swackheyt des vleesches.

31 Vergel. bov. 10.21. Of, om datse niet geluckigh, ofte, voorspoedigh zijn gevveest, ofte, sullen zijn: om dat hare aenslagen haer sullen feylen.

e Ierem. 23.40.

32 Ofte, eene eeuwige schande! als een afgebroken reden, verwonderens wijse.

12

Ghy dan, O HEERE der ³³ heyrscharen, die den rechtveerdigen ^f proeft, die de ³⁴ nieren ende het herte siet; Laet my uwe ^g wrake van hen sien, want ick hebbe u mijne twistsake ³⁵ ontdeckt.

33 Siet 1.Reg. 18. op vers 15.

f Ier. 11.20. ende 12.3.

34 Als bov. 11. vers 20. siet aldaer.

g Ier. 11.20. ende 15.15. ende 18.19 etc.

35 Als mijnen advocaet ende patroon.

13

Singet den HEERE, prijset den HEERE: want hy heeft de ziele des nootdruftigen uyt de hant der boosdoenders verlost.

14

^{h 36} Vervloeckt zy de dagh, in welcken ick geboren ben: de dagh, in welcken mijne moeder my gebaert heeft, en zy niet gezegent.

h Ier. 15.10.

36 Vergel. dese klage der onverduldigheyt met Iob 3.3. etc. ende siet d’aent. aldaer. De Propheet verhaelt hier, hoe onverduldigh hy geweest zy, als hem al de werelt vloeckte ende smaedde. siet bov. vers 8. en 15.10.

15

ⁱ Vervloeckt zy de man, die mijnen vader geboodschapt heeft, seggende; U is een ³⁷ jonge soon geboren, ³⁸ verblijdende hem grootlicks.

i Iob 3.3.

37 Hebr. een manlick kint, of, sone.

38 Hebr. verblijdende verblijdde hy hem.

16

Ia deselve man zy, als de ³⁹ steden, die de HEERE heeft ^k om gekeert, ende het en heeft hem niet ⁴⁰ gerouwt: ende hy [kolom] hoore in den ⁴¹ morgenstont een ⁴² geroep, ende op den ⁴³ middaghs-tijt een geschrey.

39 Dit schijnt te sien op de steden Sodom, Gomorra, etc. Genes. cap. 19.

k Genes. cap. 19.

40 Siet Genes. 6. op vers 6.

41 D. vroegh, onversiens, als hy der niet op verdacht en is. Vergel. Hos. 10.15.

42 Een gekerm sijner mede-burgeren ofte naburen, die omgebracht worden, ofte in levens perijckel zijn, gelijck ten tijde van des vyants overval pleeght te geschieden.

43 Als men plagh maeltijt te houden, ende te rusten.

17

⁴⁴ Dat hy my niet gedoot en heeft van de baermoeder aen! ofte mijne moeder mijn graf geweest en is, ofte hare baermoeder [als eener] die ⁴⁵ eeuwighlick swanger is!

44 Als of hy seyde: Waerom en is dat niet geschiet? waerom en heeft de Heere my niet gedoot? als in het volgende vers.

45 Hebr. eener swangere der eeuwigheyt, D. altoos swanger blijvende, ende nimmermeer barende.

18

^l Waerom ben ick doch uyt de baermoeder voort gekomen, om moeyte ende droeffenisse te ⁴⁶ sien? ende dat mijne dagen in beschaemtheyt vergaen?

l Iob 3.20.

46 D. ondervinden. Siet Iob 7. op vers 7.