Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xxxj. Capittel.

Wee over de Ioden die hulpe gingen soecken in Egypten, ende Godt den Heere niet en sochten, vers 1. De Heere belooft, dat hy Ierusalem sal beschutten, 4. indien sy haer tot hem bekeerden, 6. Ende dat hy Assur slaen, ende op de vlucht brengen sal, 7.

1

WEe ¹ den genen die in Egypten ² om hulpe aftrecken, ende steunen ^{3 a} op peerden, ende vertrouwen op wagenen, om datter vele zijn, ende op ruyters, om dat die seer machtigh zijn: ende ⁴ en sien niet op den Heyligen Israëls, ende ⁵ en soecken den HEERE niet.

1 Dit deden die van Ierusalem.

2 T.w. tegen Sanherib den Koningh van Assyrien. Vergel. 2.Reg. 18.21, 24.

3 Verstaet de stercke peerden van Egypten, als blijckt vers 3.

a Psalm 20.8. Ierem. 17.5.

4 Siet boven 29. vers 19.

5 T.w. met den gebede, ofte, raedtvragen hem niet.

2

Nochtans is ⁶ hy ⁷ oock wijs, ende hy doet het ⁸ quaet komen, ende ⁹ en treckt sijne woorden niet te rugge: maer hy sal sich opmaken ¹⁰ tegen het huys der boosdoenders, ende ¹¹ tegen de hulpe der gener die ongerechtigheyt wercken.

6 T.w. de Heere.

7 Niet weyniger, maer meer dan ghy-lieden. als of de Propheet seyde, De Heere weet wel, hoe hy sijne gerichten ende dreygementen sal in het werck stellen, of schoon de Ioden allerley middelen bedencken om te ontkomen: Waren sy wijs, sy souden hem raedt vragen.

8 D. straffen, ongeluck over de ongehoorsame.

9 Maer hy doet wat hy dreyght.

10 D. teghen de godtloose ende ongehoorsame Ioden.

11 Verst. de Egyptenaers, die de Ioden souden ter hulpe komen.

3

Want de Egyptenaers zijn menschen, ende geen Godt, ende hare peerden zijn vleesch, ende geen geest: ende de HEERE sal sijne handt ¹² uytstrecken, dat de helper struyckelen sal, ende die geholpen wort, sal neder vallen, ende sy sullen al te samen te niete komen.

12 Of, toewenden, neygen.

4

Want alsoo heeft de HEERE tot my geseyt, Gelijck als een leeuw, ende een jongh leeuw over sijnen roof brult, wanneer schoon ¹³ een volle menighte der herderen t’samen geroepen wort tegen hem, en verschrickt hy voor hare stemme niet, noch en vernedert hem niet ¹⁴ van wegen harer veelheyt: alsoo sal de HEERE der heyrscharen ¹⁵ neder dalen, ¹⁶ om te strijden ¹⁷ voor den bergh Zions, ende ¹⁸ voor haren heuvel.[kolom]

13 Of, een groot getal. Hebr. de volheyt der herderen. D. al watter voor herders ontrent zijn.

14 Ofte, om dat harer een groot getal is. And. van vvegen het gevvoel.

15 T.w. uyt den Hemel.

16 T.w. tegen de Assyriers.

17 Dat is, voor Ierusalem, of voor sijn volck. Siet de vervullinge 2.Reg. 19.35. And. op den bergh Zion.

18 Of, op haren heuvel. Verstaet hier door desen heuvel, den bergh Moria, op den welcken de Tempel stont. Hy wordt genoemt een heuvel Zions, om dat hy leeger, of kleynder is, dan de bergh Zion, daer de stadt Davids op lagh.

5

^{19 b} Gelijck vliegende vogelen, alsoo sal de HEERE der heyrscharen Ierusalem beschutten, beschuttende sal hyse oock verlossen, ²⁰ doorgaende, sal ²¹ hyse oock uyt helpen.

19 And. gelijck de vogelen (rontom haren nest) vliegen, T.w. om dat te beschermen.

b Deut. 32.11.

20 Ofte, voorbygaende, ofte, overspringende. In’t Hebreeusch is het selve woordt daer Pascha, ofte, doortocht, van komt. Verstaet dan dit alsoo, Hy sal de Assyriers in korter tijt verdelgen, T.w. in eener nacht, gelijck hy eertijdts de Egyptenaers ghedaen heeft, Exod. cap. 12. vers 12. etc.

21 Of, sal hy haer, T.w. de burgeren van Ierusalem.

6

²² Bekeert u ²³ tot [hem ²⁴ van] den welcken de kinderen Israëls ²⁵ diepe afgeweken zijn.

22 Of, keert vveder, T.w. ghy afvallige onder de Ioden.

23 T.w. tot den Heere, den welcken ghy grootelicks vertoornt hebt.

24 Hebr. die de afvvijckinge, of, afval diepe gemaeckt hebben.

25 D. seer, wijt, verre.

7

Want ²⁶ te ^c dien dage sullen sy ²⁷ verwerpen een yeder ²⁸ sijn silvere afgoden, ende ²⁸ sijn gouden afgoden, welcke u uwe handen [ter] sonde gemaeckt hadden.

26 T.w. als haer de Heere te huys soecken sal door de Assyriers, komende om haer te bekrijgen.

c Ies. 2.20.

27 Dewijle sy sullen sien ende bevinden, datse haer niet helpen en kunnen.

28 Hebr. de afgoden sijnes silvers, ende de afgoden sijnes gouts, als cap. 30. vers 22.

28 Hebr. de afgoden sijnes silvers, ende de afgoden sijnes gouts, als cap. 30. vers 22.

8

Ende ²⁹ Assur sal vallen door ’t sweert, ³⁰ niet eens mans, ende het sweert, niet eens menschen, sal hem verteeren: ende hy sal ³¹ voor het sweert vlieden; ende sijne jongelingen ³² sullen versmelten ³³.

29 D. de Assyriers.

30 Maer door het sweert des Engels. siet 2.Reg. 19.35.

31 T.w. door het sweert des Engels. Hebr. voor het aengesichte des sweerts.

32 Hebr. sullen tot smeltinge zijn, D. ’t herte in ’t lijf sal haer beven ende versmelten van anghst en vreese.

33 Eenige verduytschen dit 8 vers aldus, Dan sal Assur door het svveert vallen, niet eenes machtigen mans, ende het sweert niet eenes gemeenen mans, sal hem verteeren: Maer hy sal voor het sweert (D. is van vreese des sweerts) vluchten, ende sijne jongelingen sullen op tribuyt gebracht vvorden.

9

Ende ^{34 d} hy sal van vreese door gaen ³⁵ [na] sijnen rotzsteen, ende sijne Vorsten sullen ³⁶ voor de baniere ³⁷ verschricken: spreeckt de HEERE, ³⁸ die tot Zion vyer, ende te Ierusalem eenen oven heeft.

34 T.w. de Koningh van Assyrien.

d 2.Reg. 19.36, 37.

35 Ofte, tot sijnen rotzsteen, D. hy sal na sijne vaste stadt Nineve toevluchten, siet 2.Reg. 19.36. And. ende haer rotzsteen sal van vreese vvech trecken.

36 D. voor het teecken des strijdts, het welck hen de Engel geven sal. Ofte, voor den Engel des Heeren, diese als met eene opgeworpene baniere vervolgen sal.

37 Ofte, neder vallen, ofte, vernielt vvorden.

38 D. die te Zion woont, ende te Ierusalem sijne huys houdinge heeft: Ende die derhalven niet lijden en sal, dat de Assyriers hem daer uyt sullen stooten.