Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xx. Capittel.

Godt dreyght de Egyptenaren ende Mooren, door een uytwendigh teecken, dat sy gevangelick van de Assyriers souden wech gevoert worden, vers 1, etc. het welck de Heere den Ioden laet voorhouden, op dat sy haer vertrouwen op deselve niet setten en souden, 5.[kolom]

1

IN den jare doe ¹ Thartan na ² Asdod quam, als hem ³ Sargon de Koningh van Assyrien gesonden hadde, doe hy krijgh voerde tegen Asdod, ende ⁴ het in nam:

1 Een van de Krijghs-oversten in ’t leger Sanheribs, 2.Reg. 18.17.

2 Eertijts een hooftstadt van eene der vijf Vorstendommen der Philistijnen, Ios. 13.3. daer de afgodt Dagon ge-eert wiert, 1.Sam. cap. 5. vers 2.

3 Hy wort gemeynelick Sanherib genoemt, als 2.Reg. cap. 18. vers 13. ende elders.

4 Van het in nemen der stadt Asdod, rekenen eenige de drie jaren, waer van vers 3.

2

Ter selver tijt sprack de HEERE ⁵ door den dienst van Iesaia den sone Amoz, seggende, ⁶ Gaet henen, ende ⁷ ontbindt ⁸ den sack van uwe lendenen, ende doet uwe schoenen van uwe voeten: ende hy dede alsoo, gaende ⁹ naeckt ende ¹⁰ barvoets.

5 Hebr. door de hant Iesaia, siet Levit. 8. op vers 36.

6 T.w. om te prediken, ofte te propheteeren.

7 Hebr. opent den sack. men moet eenen sack dien men aen heeft, ofte een kleet, alsmen’t uyttrecken sal, eerst openen of ontbinden.

8 D. u treurkleet, het welck, soo het schijnt, de Propheet hadde aengetrocken, tot een teecken van de elende, die de Ioden, ende andere natien was nakende. sommige meenen dat het een Prophetisch kleet zy geweest, het welck hy ordinaris droegh.

9 D. bloot, T.w. sonder sack, of treurkleet, ende sonder schoen. Want heel naeckt te gaen soude oneerbaer ende schandelick zijn. De sin is, dat de Propheet bloot gingh, als een arme slave, die gevangelick wech gevoert wort, ende tot een teecken dat den Mooren ende Egyptenaren sulcks was aenstaende, gelijck vers 4. breeder wort uytgedruckt. Andere nemen hier het woort naeckt, voor bloot van sijn Prophetisch kleet. Siet 1.Sam. 19.24. ende de aent. aldaer.

10 Of, ontschoeyt, sonder hoosen of schoen. siet 2.Sam. 15.30. ende Ier. 2.25.

3

Doe seyde de HEERE, Gelijck als mijn knecht Iesaia naeckt ende barvoets ¹¹ wandelt; ¹² drie jaren ¹³ [tot] een teecken ende wonder over Egypten ende over Moorenlant:

11 Of, gewandelt heeft. Sommige nemen dit als een Prophetisch gesichte, andere, dattet in der daet alsoo geschiet zy.

12 D. om aen te wijsen ’t gene dat over, of na drie jaren Egypten ende Moorenlant sal over komen: Of, om aen te wijsen, dat de elende die Egypten ende Moorenlant sal treffen, drie jaren dueren sal.

13 And. een teecken ende wonder is over, etc.

4

Alsoo sal ¹⁴ de Koningh van Assyrien ¹⁵ voort drijven ¹⁶ de gevangene der Egyptenaren, ende ¹⁷ de Mooren die wech gevoert sullen worden, jonge ende oude, naeckt, ende barvoets, ende met bloote billen, ¹⁸ den Egyptenaren [tot] schaemte.

14 T.w. Sargon, of Sanherib.

15 Ofte wech leyden, of, wech voeren, of, henen drijven, of, leyden, T.w. als eenen hoop beesten, gelijck het Hebr. woort gebruyckt wort, Gen. 31.18. Exod. 3.1. 1.Sam. 30.20. ende elders meer.

16 Hebr. de gevangenisse. Siet Num. 31. op vers 12. Ende verstaet hier de gevangene Egyptenaren, die van de slachtinge souden over blijven.

17 Hebr. de wechvoeringe der Mooren, D. een groote menighte der Mooren, die gevangelick na Assyrien toe sullen gevoert worden. ’t welck eenige verstaen van die Mooren, die onder het beleyt van Thirhaka tegen de Assyriers ten strijde uyt getrocken waren.

18 Ofte, tot versmaetheyt van Egypten: Verstaet hier by, ende van Moorenlant.

5

Ende ¹⁹ sy sullen verschricken, ende beschaemt zijn ²⁰ van de Mooren ²¹ op dewelcke sy sagen, ende van de Egyptenaers, ²² haren roem.

19 T.w. de Philistijnen, ende oock de Ioden, die vastelick hoopten, dat de Egyptenaers Sanherib souden verdrijven. Siet 2.Reg. 18.21.

20 D. van wegen de Mooren.

21 Hebr. hare aenschouwinge, D. toeversicht, D. van dewelcke sy hulpe waren verwachtende, ende op dewelcke sy haer verlieten.

22 D. op welcker hulpe sy roemden en pochten.

6

Ende de inwoonders ²³ deses Eylants sullen te dien dage seggen: Siet alsoo is’t [gegaen] dien ²⁴ op welcken wy sagen, derwaerts henen wy vloden om hulpe, om gereddet te worden ²⁵ van het aengesichte des Koninghs van Assyrien; hoe sullen wy dan ontkomen?

23 D. deses lants, T.w. der Philistijnen ende der Ioden. Het Hebr. woort beteeckent eygentlick ende gemeynlick een eylant, maer het en kan hier in sijn eygene beteeckenisse niet genomen worden, ’t en zy ten desen aensien, dat de Ioden ende Philistijnen afgesondert waren van alle andere natien, gelijck de eylanden van alle andere landen, door de zee, ofte rivieren, afgesondert worden. Of, de Propheet noemt der Philistijnen ende der Israëliten lant een eylant, om dat sy van hare vyanden rontom omcingelt waren, gelijck een eylant rontom in het water leyt, ende daer van omcingelt is. Siet wijders Gen. 10. op vers 5. ende Psalm 72. op vers 10.

24 Hebr. onse aenschouwinge, etc. siet op vers 5. D. op welcken wy onse oogen geslagen hadden.

25 Ofte, van den Koningh van Assyrien.