27
h Wijckt 52 niet ter rechter, ofte ter slincker hant; wendt uwen voet af van het quade.
|
-
1
- Soo noemt Salomo alle de gene, die als kinderen begeerden sijne leere, als eens vaders vermaninge, aen te hooren. Siet boven 1. op vers 8.
-
2
- Siet boven 1. op vers 2.
-
3
- Siet Iob 11. op vers 4.
-
4
- Alsoo boven 1.8. ende onder vers 6.
-
5
- Ofte, onderwijsinge: alsoo boven 1. vers 8.
-
6
- D. eenen sonderlingen soon, dien hy seer lief hadde, ende voor den welcken hy groote sorge droegh. Van sulcken seggen wy oock, hy is des vaders sone.
-
7
- D. teerlick opgebracht, ende sorghvuldighlick gade geslagen.
-
8
- D. wel bemint, ende seer lieftalligh, als een eenigh soon, Vergel. 1.Chron. 3. vers 5.
-
9
- ’t Is een bevel, ’t welcke beteeckent eene belofte, als of’er stonde, ende ghy sult leven. Vergel. boven 3. op vers 25. ende onder vers 13.
-
10
- T.w. de redenen mijnes monts, van dewelcke in het volgende deses vers gesproken wort.
-
11
- D. die uyt mijnen monde voortkomen; ofte, mijnes bevels: D. die ick bevele. Alsoo is mont voor bevel genomen, Genes. 41.40.
-
12
- T.w. de wijsheyt, daer van in het voorgaende vers gesproken is.
-
13
- T.w. daer na wy trachten moeten, ende dat ons goet doen kan. Het Hebreeusch woort Reschith is voor het beste, ende uytnemenste genomen, Ps. 119. vers 160. Amos 6.1. gelijck oock ’t woort rosch, Ezec. 27.22. Anders, het beginsel der wijsheyt is, verkrijght wijsheyt. Anders, verkrijght wijsheyt, het eerste der wijsheyt; het welcke is de vreese des Heeren. Siet boven 1.7. ende de aenteeck.
-
14
- Dat is, met al u goet, ende middelen. Vergelijckt Matth. cap. 13. vers 44.
-
15
- T.w. met haer hoogh te achten in u herte, te prijsen met uwen monde, ende te gehoorsamen met uwe wercken.
-
16
- D. aengenaem, ende groot maken voor Godt, ende de menschen. Siet Dan. cap. 1. vers 17. Luce 2.52.
-
17
- Hebr. een toevoeghsel der aengenaemheyt. Siet boven 1. op vers 9.
-
18
- Hebr. een kroone des çieraets, ofte, der heerlickheyt, Dat is, daer mede het hooft verciert, ende verheerlickt wort. alsoo ond. 16. vers 3. Iesa. 62. vers 3. Ierem. cap. 13. vers 18. Ezech. 16.12. ende 23.42.
-
19
- Vergelijckt boven 3.2. ende d’aenteeckeninge.
-
20
- Hebr. in de sporen der richtigheyt, ofte, oprechtigheyt; Dat is, op rechte wegen. Siet boven 2. op vers 8. Van het woort spore siet in deselve plaetse op vers 9.
-
21
- Siet Iob cap. 14. op vers 16.
-
22
- Gelijck het gebeurt in enge, oneffene, moeijelicke, ende slibberige wegen. De sin is, dat de wegh der wijsheyt, is een bequaem gemackelick, ende lieflicke wegh, Psalm 91.11, 12. Matth. 11.30.
-
23
- Dat is, het onderwijs leydende tot de wijsheyt. Siet boven cap. 1. op vers 2.
-
24
- T.w. van dese vermaninge te volgen. And. laet [haer] niet gaen: T.w. de wijsheyt. Siet de volgende aenteeckeninge.
-
25
- T.w. de wijsheyt, daer van in de voorgaende verssen gesproken is, ende die door de tucht verkregen wort. Anders, bewaert het, vvant dat is u leven.
-
26
- Verstaet het wel leven niet alleene uwes lichaems, maer oock uwer ziele: alsoo vers 22. Vergelijckt boven vers 4. ende d’aenteeckeninge.
-
f
- Psalm 1.1. Prov. 1.10, 15.
-
27
- Te weten, wegh der boosen. Van het woort, dat hier vertaelt is verwerpen, siet boven 1. op vers 25.
-
28
- Hebr. sy en sullen niet slapen. De toekomende tijt beteeckent de geduerigheyt des wercks; als of hy seyde: Sy en plegen niet te slapen.
-
29
- Te weten, mits hem te beschadigem aen de ziele, als’se die tot sondigen verleyden, ofte aen het lichaem, als’se dat quetsen, ofte vermoorden, ofte aen het tijdelicke goet, als’se dat stelen, ende rooven.
-
30
- Verstaet door broot, ende wijn, allerley goet, dienende tot onderhoudinge deses tijdelicken levens. Alsoo is het woort broot (gevoeght by het woort water) genomen, onder 9.17. ende alleene cap. 20. vers 17. ende 30.8, 22. ende 31.14. Matth. 6.11.
-
31
- Dat is, goet door ongerechtigheyt gekregen: alsoo in ’t volgende, wijn des gewelts, die door gewelt gekregen is. Alsoo onder 20. vers 17. broot der valsheyt, dat door valsche middelen gekregen is: ende 31.27. broot der luyheyt, dat sonder arbeyt gekregen is. Ofte de sin is, dat ongerechtigheyt, ende gewelt te bedrijven, hen soo aengenaem is, als het eten, ende drincken: welcke maniere van spreken Christus gebruyckt, Ioan. 4.34. Vergelijckt Iob 15. vers 16. ende de aenteeckeninge.
-
32
- Hebr. gewelden, ofte, rooverijen.
-
33
- T.w. niet alleene, om datse door Godts zegen voorspoedigh zijn, ende gerustigheyt des gemoedts hebben, maer oock om datse met de kennisse Godes verlicht zijn, ende daer in dagelicx toenemen, gaende van deught tot deught, tot datse hier na de volmaecktheyt der kinderen Godts bekomen. Vergelijckt Iob 18. op vers 5.
-
34
- Hebr. tot het gesette des daeghs, D. tot den middagh, als de sonne in hare meeste sterckte, ende klaerheyt is, ende de dagh in sijne volmaecktheyt, ende gesetheyt.
-
35
- D. vol onwetenheyt, dwalinge, ongerustigheyt, perijckel, ende elende. Siet Genes. 15. op vers 12.
-
36
- De reden is, om datse doorgaens in merckelick gevaer staen van in ongeluck, ende verderf te vallen: ’t welcke hen schielick over den hals komt, boven 1. vers 27.
-
37
- D. wat hen tot den val brengen, ende in het verderf storten sal. Verstaet dit van den middel, waer door Godt sijn rechtveerdigh oordeel uytvoeren wil.
-
38
- Alsoo boven cap. 3. vers 21.
-
39
- Te weten, mijne woorden, ende redenen, van dewelcke gesproken is boven vers 20.
-
40
- D. die het leven geven. Vergelijckt bov. vers 13. ende siet de aenteeckeninge.
-
41
- Dat is, het leven niet alleene gevende, maer oock in goeden welstant onderhoudende, ende allerley onheyl daer van afkeerende. Vergelijckt boven 3.8. ende onder 12.18. ende 13. vers 17.
-
42
- Dat is, den geheelen mensche, bestaende uyt lichaem, ende ziele. Met lichamelicke goederen worden de geestelicke afgebeelt. Soo is vleesch voor mensche genomen, Genes. cap. 6. vers 12. Anders, den geheelen vleesche van een yeder der selver.
-
43
- Het herte beteeckent dickwils alle de krachten der ziele, namelick het verstant, den wille, ende de bewegingen. Alsoo Genes. 8.21. Iesa. 29. vers 13. Ierem. 17.9. Ioël 2.13.
-
44
- Hebr. boven alle bewaringe behoedt u herte.
-
45
- Het leven des menschen is, ofte natuerlick, ofte geestelick: het eerste heeft hy uyt de eerste geboorte; het andere uyt de tweede: beyderley leven geeft sijne wercken, die uyt het herte voort komen; de natuerlicke uyt het herte, dat onherboren is; de geestelicke uyt het wedergeborene. Vergelijckt Matth. 15.18.
-
46
- Verstaet alle misbruyck der tonge tegens de eerste, ende tweede tafel, ofte tegen Godt, ende de menschen. Siet boven 2. op vers 12. ende ond. 6.12.
-
47
- De sin is, dat wy, om in den wegh des Heeren trouwelick ende gestadelick voort te gaen, niet en moeten ons geestelick gesichte ter rechter, ofte ter slincker hant van de geboden des Heeren afwenden, maer recht door treden, sonder ons daer van eenighsins te laten afleyden.
-
48
- Dat is, het gesichte recht uyt stieren.
-
49
- Dat is, overweeght wel by u selven, hoe dat ghy al u doen, ende laten aenstelt, passende het selve na den regel van Godts woort, op dat ghy geene slimme, ofte kromme gangen en maeckt. ’t Schijnt eene gelijckenisse te zijn genomen van de gene, die om de wegen, ende straten effen, ende recht te maken, het waterpas daer toe gebruycken.
-
51
- Ofte, geschicket, ofte, gerichtet, of, wel gepast. And. op dat alle uwe wegen wel gepasset, of, gestelt zijn, of, ende alle uvve vvegen sullen bevestight worden.
-
h
- Deuter. 5.32. ende 28.14.
-
52
- Siet Deuter. cap. 5. op vers 32.
|