Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm xlix.

De Propheet, hebbende alle menschen vermaent tot opmerckinge, maeckt eene tegenstellinge van het ydel vertrouwen der wereltsche menschen op haren rijckdom, macht, ende eere in dit verganckelick leven; ende van het heyligh vertrouwen der geloovigen op Godt, die haer uyt den dooden sal opwecken ende het eeuwigh leven schencken: vermanende daerom alle geloovige, niet te vreesen voor den rijckdom ofte macht van eenigh wereltsch mensche.

1

EEn Psalm: voor den ¹ Oppersanghmeester, onder de ² kinderen van Korah.

1 Siet Psalm 4. op vers 1.

2 Siet Psalm 42. op vers 1.

2

Hoort dit, alle ghy volcken: neemt ter ooren, alle inwoonders der werelt.

3

Soo wel ³ slechte als aensienlicke, t’samen rijck ende arm.

3 Hebr. oock menschen sonen, ofte, kinderen, oock mans sonen. Siet Psalm 4. op vers 3.

4

Mijn mont sal ⁴ enckel wijsheyt spreken: ende de overdenckinge mijns herten sal ⁵ vol verstants zijn.

4 Hebr. wijsheden.

5 Hebr. verstandigheden zijn.

5

^a Ick sal mijn’ oore neygen tot eene spreucke: Ick sal mijn ⁶ verborgen reden openen op de ⁷ harpe.

a Psalm 78.2. Matth. 13.35.

6 Of, raetsel. Siet Iudic. 14. op vers 12. ende 1.Reg. 10. op vers 1.

7 And. cither.

6

Waerom soud’ick vreesen in ⁸ quade dagen, [als] de ⁹ ongerechtige die op de hielen zijn, my omringen?

8 Hebr. dagen des quaets, Dat is, tijt van tegenspoet ende verdriet.

9 Hebr. de ongerechtigheyt mijner hielen my omringht. Ongerechtigheyt, Dat is, de ongerechtige. Of verstaet de ongerechtigheyt ende boosheyt mijner vyanden, die my t’onrechte vervolgen, ende soo op de hielen zijn, datse my somtijts als omcingelt hebben. Hier op slaet dese gantsche Psalm, dat de vrome mogen getroost ende goets moedts zijn tegen de macht ende trotzigheyt harer godtloose vervolgeren.

7

Aengaende de gene die op haer goet vertrouwen, ende op de veelheyt hares rijckdoms roemen;

8

Niemant van hen sal [sijnen] ¹⁰ broe-

10 D. bloetverwant, vrient, dien hy geerne by’t leven soude houden, ende ongeern laten sterven, indien ’t in sijne macht was te keeren.

[fol. 250v]

der ¹¹ immermeer konnen verlossen: hy sal ¹² Gode sijn ¹³ ransoen niet konnen geven:

11 Hebr. verlossende verlossen, D. immermeer ofte eenighsins verlossen of ransoeneeren.

12 Den Heere des levens ende doots, dien de mensche den doot schuldigh is, Genes. c. 2. vers 17. ende 3.19. Rom. 5. vers 12, etc. ende 6. vers 23.

13 Ofte, soengelt.

9

(Want de ¹⁴ verlossinge harer ¹⁵ ziele is te ¹⁶ kostelick, ende ¹⁷ sal in eeuwigheyt ophouden:)

14 Ofte, ransoen, lossinge, loskoopinge, losgelt.

15 D. hares levens. Siet Genes. 19. op vers 17.

16 And. te swaer, D. onmogelick, als Dan. 2.11.

17 D. nimmermeer geschieden, sal in eeuwigheyt moeten achter blijven.

10

Dat hy ¹⁸ oock voortaen ¹⁹ geduerighlick soude leven, [ende] de ²⁰ verdervinge niet sien.

18 Gelijck hy voor andere den doot niet kan afkoopen, alsoo en kan hy’t voor sich selven oock niet doen.

19 Of, altoos, eeuwighlick.

20 Siet Psalm 16. op vers 10.

11

²¹ Want hy siet, dat de wijse sterven, dat t’samen een dwaes ende ²² onvernuftige omkomen; ende haer goet anderen nalaten.

21 Anders, men siet sekerlick, ofte, men siet doch.

22 Ofte, beestelicke, D. die als een onvernuftigh dier onverstandigh is, ofte die brant ende gedreven wort van onbesonnene furieuse bewegingen. Vergelijckt Psalm 73.22. ende 92.7. ende 94. vers 8. Proverb. 30. vers 2. 2.Petr. 2.12. Iude vers 10.

12

²³ Hare binnenste gedachte is, dat hare huysen sullen zijn in eeuwigheyt, hare wooningen ²⁴ van geslachte tot geslachte: ²⁵ sy noemen de landen na hare namen.

23 Hebr. haer binnenste.

24 Hebr. in geslachte ende geslachte.

25 Anders, sy roemen, ofte, roepen uyt hare namen in den landen.

13

De mensche nochtans, [die] in ²⁶ weerde is, en ²⁷ blijft niet: hy wort gelijck als de beesten, [die] ²⁸ vergaen.

26 Ende geen verstant en heeft, als vers 21. zijnde in sijnen hoogen staet sulck een dwaes, als voren beschreven is. Siet versen 7, 12.

27 Hebr. eygentlick, en sal niet vernachten. Maer ’t Hebreeusch woort wort voorts genomen, voor herbergen, verblijven, verkeeren.

28 Ofte, afgesneden, uytgeroeyt worden. De gelijckheyt bestaet in den doot, die den godtloosen ende beesten gemeyn is, ende gelijck in het aensien des dommen ende beestelicken onverstants, daer in de godtloose sterven, als ofse beesten waren. Van de onsterflickheyt der menschelicker ziele wort op andere plaetsen gesproken.

14

Desen haren ²⁹ wegh is eene ³⁰ dwaesheyt van hen: nochtans hebben hare nakomelingen een welbehagen in hare ³¹ woorden, ³² Sela!

29 D. maniere van doen, leven, ende wandel. Siet Genes. 6. op vers 12.

30 Anders, hope, Dat is, het gene daer op sy hare hope ende vertrouwen stellen, Om dat het Hebreeusch woort strijdige dingen beteeckent, somtijts dwaesheyt, ongestadigheyt, lichtveerdigheyt, somtijts hope, bestandigheyt, vertrouwen: gelijck het Hebreeusch woort berech, zegenen, somtijts vloecken, ende by ons het woordeken hel, somtijts klaer, licht, luchtigh beteeckent, somtijts de uyterste duysternisse; ende dergelijcke meer, soo in onse, als andere spraken.

31 Hebr. mont, Dat is, seggen, leeren, bevelen, gelijck de mont dickwils genomen wort voor ’t gene daer uyt gaet: De sin is, Sy doen na, gelijck de andere voor gedaen hebben, in plaetse datse de dwaesheyt harer voorsaten behoorden te verfoeijen.

32 Siet Psalm 3. op vers 3.

15

Men ³³ setse als ³⁴ schapen in het ³⁵ graf, de doot salse ³⁶ afweyden; ende de oprechte sullen over hen ³⁷ heerschen in dien ³⁸ morgenstont: ende het graf sal hare ³⁹ gedaente ⁴⁰ verslijten, [elck] uyt sijne ⁴¹ wooninge.

33 Hebr. sy setten, ofte, stellen, leggen, te weten, hen, de godtloose rijcke, dat is, men setse, ofte, sy worden gesett, als elders dickwils.

34 Die men by menighten t’samen stouwt in de koyen: in plaetse dat te voren de gantsche werelt voor de gedachten der godtloosen nauwlicks genoegh en was.

35 Hebr. Scheol, ende soo in’t volgende. Siet Genes. 37. op vers 35.

36 D. verteeren, slijten. Siet van ’t Hebreeusch woort Iob 24. op vers 21. Anders, weyden, Dat is, haer Heer, Meester, ende Regent zijn.

37 In Christo haer Hooft, onder wiens voeten alle vyanden, als tot eenen voetbanck, sullen worden neder geworpen, Psam 110. vers 1. 1.Corinth. 15.25.

38 Als sy uyt haren slaep sullen ontwaken ter saliger opstandinge, door de kracht hares Hoofts Iesu Christi.

39 Ofte, gestalte. Anders, hare rotze, sterckte, daer op sy haer verlieten.

40 Hebr. eygentlick, verouden.

41 T.w. wech geruckt zijnde. Hoewel hy daer van sulcke dwase gedachten hadde. Siet vers 12. Anders aldus: Want haerlieder (der oprechten) Rotzsteen (de Messias) [is] om het graf te vernielen, dat het hen (Hebr. hem, dat is, niemanden der vromen, geenen van hen) geene woonstede en zy: ofte, uyt sijne (des grafs) wooninge, als wanneer men eenen vyant in sijn eygen leger overweldight.

16

⁴² Maer Godt sal mijne ⁴³ ziele van ⁴⁴ ’t gewelt des grafs verlossen: ⁴⁵ want hy sal my opnemen, Sela!

42 Ofte, sekerlick, siende op de oversettinge stracks in’t voorgaende vermelt.

43 Vergelijckt Psalm 16. op vers 10. Hoewel hier gesien wort op de volkomene verlossinge aller leden Christi, na lichaem ende ziele, het welcke een yeder geloovige sich toe-eygent, als hier geschiet.

44 Hebr. uyt, ofte, van de hant, alsoo Hose. 13.14. Siet Iob 5. op vers 20. ende Psalm 22.21.

45 Ofte, wanneer hy my sal opnemen. Siet Ioan. 14.3. 1.Thessal. 4.14, 17.

17

En ⁴⁶ vreest niet wanneer een man rijck wort; wanneer de eere van sijn huys ⁴⁷ groot wort.

46 En verslaet u niet, beswijckt niet, wort niet kleynmoedigh, ofte wantrouwende, als de godtloose machtigh worden.

47 Ofte, vermenighvuldight, vermeerdert.

18

Want hy en sal in sijn sterven niet met allen mede nemen: sijne eere en sal hem niet nadalen.

19

Hoewel hy sijne ⁴⁸ ziele in sijn leven zegent; ende ⁴⁹ sy u loven, ⁵⁰ om dat ghy u selven goet doet:

48 D. hemselven voor geluckigh houdt. siet Deut. 29. op vers 19. Sommige verstaen ’t van sijn weeldigh ende overdadigh leven, als in ’t volgende geseyt wort, ende Luce 12.19. ende 16.25.

49 De dwase werelts kinderen u (ghy dwase rijcke) loven ende prijsen.

50 Ofte, wanneer ghy, etc.

20

Soo sal ⁵¹ sy [doch] komen tot het geslachte harer ⁵² vaderen: Tot in eeuwigheyt en sullen sy het ⁵³ licht niet sien.

51 T.w. de ziele, waer van in’t voorgaende vers gesproken, dat is, hy self.

52 Sijner voorvaderen, die in’t graf ende ter hellen zijn gevaren: gelijck de geloovige tot hare medeleden vergadert worden. Siet Genes. 15.15. ende 25.8, 17. Sommige verstaen dit vers alsoo, dat dese godtloose niet langer sullen leven op aerden, als hare voorvaders, datse geen eeuwigh leven op aerden en sullen hebben.

53 Vergel. Psalm 36. op vers 10. maer sy (de godtloose voren beschreven) sullen uytgeworpen worden in de uyterste duysternisse, Matth. 8.12.

21

De mensche, [die] in weerde is, ende geen verstant en heeft, wort gelijck als de beesten [die] vergaen.

[kolom]