Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm xliiij.

De Kercke troost ende sterckt haer selven door betrachtinge van Godts vorige weldaden, maer stelt hem daer tegens wijtloopigh ende seer klaeghlick voor, haren tegenwoordigen elendigen staet onder het gewelt harer vyanden, waer inne sy protesteerende van hare volstandigheyt in geloove ende gehoorsaemheyt, smeeckt om verlossinge.

1

EEn ¹ onderwijsinge: voor den Oppersanghmeester, onder de kinderen van Jorah.

1 Siet van desen tijtel Psalm 42. op vers 1.

2

O Godt, wy hebben ’t met onse ooren gehoort, onse ² vaders hebben ’t ons vertelt: ghy hebt een werck gewrocht in hare dagen, in de ³ dagen van oudts.

2 D. voorvaders, voorouders, de een voor de ander na.

3 Hebr. dagen der oudtheyt.

3

Ghy hebt de Heydenen met uwe hant uyt de besittinge verdreven, maer ⁴ haerlieden ^a geplantt; ghy hebt de volcken ⁵ geplaeght, haerlieden daer en tegen doen ⁶ voort schieten.

4 T.w. onse voorvaders.

a Exod. 15.17. Psalm 80.9.

5 Hebr. quaet gedaen, Dat is, in het verderf gebracht, allerleije plagen aengedaen.

6 Als eenen wijnstock wijdt ende zijdt uytgesprept. Siet Psalm 80.9, 10, etc.

4

Want sy hebben het lant niet ge-erft door haer sweert, ende haren arm heeft hen geen ⁷ heyl gegeven: maer uwe rechter hant, ende uwen arm, ende het ⁸ licht uwes aengesichts; om dat ghy een welbehagen in hen haddet.

7 Of, overwinninge. Siet 2.Sam. 8. op vers 6.

8 Dat is, uwe genadige tegenwoordigheyt, gunste, ende bystant. Vergelijckt Psalm 43. op vers 3. ende Numer. 6. op versen 25, 26.

5

Ghy selfs zijt ⁹ mijn Koningh, O Godt; ¹⁰ gebiedt de verlossingen ¹¹ Iacobs.

9 Aldus spreeckt de Propheet hier, ende in ’t volgende, in den naem van de Kercke.

10 Als Psalm 42. vers 9. siet Levit. 25. op vers 21.

11 D. Iacobs nakomelingen, u volck Israël.

6

Door u sullen wy onse wederpartijders met ¹² hoornen stooten: in uwen name sullen wy vertreden die tegen ons opstaen.

12 Eene gelijckenisse genomen van de gehoornde beesten. Siet Deut. 33. op vers 17.

7

Want ick vertrouwe niet op mijnen boge; ende mijn sweert en sal my niet verlossen.

8

Maer ghy verlost ons van onse wederpartijders; ende ghy maeckt onse haters beschaemt.

9

In Godt roemen wy den gantschen dagh: ende uwen naem sullen wy loven in eeuwigheyt, ¹³ Sela!

13 Siet Psalm 3. op vers 3.

10

Maer [nu] hebt ghy ons ^b verstooten, ende te schande gemaeckt; dewijle ghy met onse krijghsheyren niet uyt en treckt.

b Psalm 60.3. ende 74.1. ende 89.39. ende 108.12.

11

Ghy doet ons ¹⁴ achterwaerts keeren van den wederpartijder: ende onse haters berooven [ons] ¹⁵ voor sich.

14 Dat is, doet ons vluchten voor onse vyanden: Of, hebt ons achterwaerts doen keeren, ende soo in ’t volgende.

15 Sy rooven onse goet ende have tot haren profijt, makende haer rijck van het onse, dat sy gerooft hebben.

12

Ghy geeft ons over als ¹⁶ schapen ter spijse: ende ghy verstroyt ons onder de Heydenen.[kolom]

16 Hebr. schapen der spijse, Dat is, die men slacht, ende op eet. Vergelijckt vers 23.

13

Ghy verkoopt u volck ¹⁷ om geene weerdije; ende ghy en ¹⁸ verhooght haren prijs niet.

17 Hebr. om geen goet, ofte, rijckdom: ofte, voor ’t gene, dat geen rijckdom is, geen goet verstreckt, Dat is, als om niet: sy worden wel als eene verkochte waere aen den vyant overgelevert, maer sonder prijs.

18 Hebr. vermeerdert, vergroot, niet in hare prijsen, of, prijseeringen. De maniere van spreken schijnt genomen te zijn van de gewoonte, die men houdt in verkoopen, daer men gemeynlick den gebodenen prijs verhooght, als de waere van eenige weerdije is. Maer de Propheet wil seggen, dat Godts volck alsoo verkocht wort, als of het de pijne niet weert was meer te eyschen, of te doen bieden, als de kooper ten eersten presenteerde, dat is te seggen, datse van seer kleyner weerde geacht zijn, ja snooder als gemeyne slaven, die men soo op den eersten bodt noch niet en verkoopt, welcker prijs noch wel verhooght wort. Vergel. Deut. 28.68. And. ghy doet geen voordeel, ofte, ghy vermeerdert, (dat is, ghy verrijckt,) u niet van haren prijs, ghy bekomt geen voordeel, ofte, gewin van haren prijs, om datse de vyant als voor niet wech neemt, dat het eygentlick geenen koop en kan verstrecken.

14

Ghy stelt ons onsen nabueren tot ^c smaet; tot spot ende schimp den genen, die rontom ons zijn.

c Psalm 79.4. ende 80.7. Ierem. 24.9.

15

Ghy stelt ons tot een spreeckwoort onder de Heydenen: tot eene ¹⁹ hooftschuddinge onder de volckeren.

19 Siet 1.Reg. 9. op vers 8. 2.Reg. 19. op vers 21.

16

Mijne schande is den gantschen dagh voor my: ende de schaemte mijns aengesichts bedeckt my:

17

Om de stemme des hooners, ende des lasteraers; van wegen den vyant, ende den wraeckgierigen.

18

Dit alles is ons over gekomen, nochtans en hebben ²⁰ wy uwer niet vergeten; nochte valschelick gehandelt tegen u verbont.

20 Dit is te verstaen van de vrome ende bestandige onder den volcke, die alhier klagen, datse dit niet lijden als boosdoenders ende afvallige van Godt, maer ter contrarie, om datse Godt ende sijn woort vastelick aenhangen, als sy betuygen vers 23.

19

Ons herte en is niet achterwaerts gekeert; noch onse gangh geweken van u ²¹ padt.

21 Dat is, de geboden, daer inne ghy ons bevolen hebt te wandelen.

20

Hoewel ghy ons verplettert hebt in eene plaetse der ²² draken; ende ons met eene ²³ doots schaduwe bedeckt hebt.

22 Hier door kan men verstaen de Heydensche tyrannen. Hebr. des draecks. Anders, der walvisschen, dat is, als in eene zee, dat is, in de aldergrootste nooden, uyterste perijckelen.

23 Siet Psalm 23. op vers 4.

21

Soo wy den naem onses Godts hadden vergeten; ende onse handen tot eenen vreemden Godt ²⁴ uytgebreydt;

24 Om dien t’aenbidden. Vergelijckt Exod. 9.29. 1.Reg. 8.22. Psalm 143.6.

22

Soude Godt sulcks niet ondersoecken? want hy weet de verborgentheden des herten.

23

^d Maer ²⁵ om uwent wille worden wy den gantschen dagh gedoot; wy worden geacht als slachtschapen.

d Rom. 8.36.

25 Om dat wy van u niet willen afwijcken, maer in u verbont volherden.

24

²⁶ Waeckt op, waerom soudt ghy slapen, Heere? Ontwaeckt, ende verstoot niet in eeuwigheyt.

26 Menschelick van Godt gesproken, als elders dickwils, wanneer Godt sijne hulpe vertreckt: andersins en slaept noch en sluymert hy niet, Psalm 121.4.

25

Waerom soudt ghy u aengesicht verbergen? onse elende, ende onse onderdruckinge vergeten?

26

Want onse ziele is in het ²⁷ stof neder gebogen; onse buyck kleeft aen d’aerde.

27 Wy zijn ten uytersten vernedert, verdruckt, veracht, moedeloos ende verslagen. Vergelijckt Psalm 113. vers 7. ende 119.25. item Thren. 3.29.

27

Staet op, ons ²⁸ ter hulpe, ende verlost ons om uwer goedertierenheyt wille.

28 Anders, ons tot eene volkomene hulpe, om uyt te drucken, dat het Hebreeusch woort hier een letter meer heeft, als ordinaris. Vergelijckt Psalm 3. op vers 3. ende onder Psalm 63.8.