Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm xlj.

David in eene sware kranckheyt, ofte andere benauwtheyt, vervallen zijnde, beschrijft den zegen, dien de gene van Godt ontfangen sal, die sich Godtsalighlick ende metlijdighlick draeght tegen den bedruckten. Bidt Godt om genade, ende klaeght seer beweeghlick over de bitterheyt sijner valsche vrienden, bysonderlick over de ontrouwe eenes vrients, die een voorbeelt was van den verrader Iudas: doch versekert sich van Godts gunst, ende looft hem hertelick.

1

EEn Psalm Davids: voor den ¹ Oppersanghmeester.

1 Siet Psalm 4. op vers 1.

2

Welgelucksaligh is hy, die sich verstandighlick draeght tegen eenen ² elendigen: De HEERE sal hem bevrijden ten dage des ³ quaets.

2 Het Hebreeusch woordeken, dal, beteeeckent eenen dunnen, mageren, uytgeteerden van vermogen, soo des lichaems, Dat is, eenen krancken, als der goederen ende middelen, D. eenen armen. (Siet Iob 5. op vers 15.) Hier schijnt het gebruyckt te worden van eenen krancken: want David kranck geweest zijnde, ofte (soo sommige meynen) noch eenighsins zijnde, ende ondervonden hebbende, hoe wel het hem dede, dat hem vrome lieden met een oprecht ende Godtsaligh medelijden trouwhertelick besocht ende getroost hadden, ende hoe wee het hem ter contrarie dede, dat de huychelaers hem met een valsch herte besoeckende, achter rugge seer schandelick van hem geoordeelt ende gesproken hadden, ende noch deden, heeft de vrome met desen Psalm heylighlick willen bedancken, ende sijne valsche vrienden, ende bedeckte vyanden, beschamen.

3 Dat is, in tijt van ongeval, tegenspoet.

3

De HEERE sal hem bewaren, ende sal hem by’t ⁴ leven behouden, hy sal op ⁵ aerden gelucksaligh gemaeckt worden: ⁶ En geeft hem oock niet over in sijner vyanden ⁷ begeerte.

4 Ofte, verquicken, gesont maken. Want het Hebreeusch woort (dat eygentlick levendigh maken beteeckent) alsoo oock genomen wort.

5 Vergel. 1.Timoth. 4. vers 8. Ofte, voor gelucksaligh gehouden, geroemt worden.

6 Ofte, ghy sult hem niet over geven, etc. David spreeckt hier Godt aen.

7 Hebr. ziele, Dat is hier, begeerte, lust, wille. Siet Psalm 27. op vers 12.

[fol. 248v]

4

De HEERE sal hem ondersteunen op het ⁸ sieckbedde; in sijne kranckheyt ⁹ verandert ghy sijn gantsch leger.

8 Ofte, bedde, of, koetse der flaeuwigheyt, swackheyt, mattigheyt.

9 Of, hebt ghy verandert, Dat is, ghy, ô Godt, sult sijne kranckte soo seker ten besten veranderen, als of ick het alreeds geschiet sage: Prophetischer wijse gesproken. Of, ghy keert, ofte, wendet sijn gantsche leger, D. ghy zijt hem in plaetse van alle menschelicke hulpe, die men een krancke plagh aen te doen.

5

Ick ¹⁰ seyde; O HEERE, zijt my genadigh; geneest mijne ziele, want ick hebbe tegen u gesondight.

10 T.w. in mijne kranckte: Anders, ick segge.

6

¹¹ Mijne vyanden spreken quaet van my, [seggende,] Wanneer sal hy sterven, ende sijn naem vergaen?

11 Dit ende ’t volgende nemen sommige alsoo, dat David hier wijders verhaelt, wat hy van sijn wedervaren ter tijt sijner kranckheyt voor Godt geklaeght ende geseyt hebbe, ende dien volgens setten sy het over, spraken: ende soo in twee volgende verssen.

7

Ende soo [yemant van hen] komt om [my] te ¹² sien, hy spreeckt ¹³ valsheyt, sijn herte vergadert sich ¹⁴ onrecht; ¹⁵ gaet hy uyt na buyten, hy spreeckter van.

12 D. om my te besoecken, te sien hoe het met my is.

13 Hy gelaet sich of hy ’t van herten wel meynde, maer denckt my alles quaets toe, dat hy uytspreeckt, als hy van my is, by sijns gelijcken.

14 Ofte, ondeught, ongerechtigheyt, verdriet, boosheyt.

15 Ofte, gaet hy uyt, buyten spreeckt hy der van.

8

Alle mijne haters ¹⁶ mompelen t’samen tegen my, sy bedencken tegen my ¹⁷ het gene my quaet is, [seggende:]

16 Sy spreken met malkanderen stillekens ende binnens monts, als men seyt: alsoo wort het selve woort gebruyckt 2.Sam. cap. 12. vers 19.

17 Anders, sy bedencken over my quaet, [dat] my tegen [is.]

9

Een Belials stuck ¹⁸ kleeft hem aen: ende hy die neder leyt, en sal niet ¹⁹ weder opstaen.

18 Ofte, benauwt hem. Sy willen seggen, Hy heeft ergens een Belials, ofte schelmstuck, boevenstuck, bedreven, daerom hy met dese Belials plage (waer van sommige dit verstaen) beladen is, dies moet hy nu voort: gelijck Iobs vrienden, hem als eenen godtloosen, om sijn vreemt lijden veroordeelden. Van ’t woort Belial, siet Deuter. cap. 13. op vers 13. ende vergelijckt 2.Sam. cap. 22. vers 5.

19 Hebr. niet toedoen, ofte, voortvaren op te staen.

10

Selfs ²⁰ de man mijnes vredes, op welcken ick vertrouwde, ^a die mijn ²¹ broot at, heeft de verzene tegen my ²² grootelicks verheven.

20 Dat is, mijn vredegenoot, bontgenoot, met welcken ick in vrede leefde. Vergelijckt 2.Sam. 8. op vers 10. Psalm 55. op vers 12. Ierem. 20. op vers 21.

a Ioan. 13.18.

21 Met my dagelicks ter tafel gingh, ende met my seer gemeensaemlick leefde.

22 Hebr. groot gemaeckt. Het is eene gelijckenisse genomen van de beesten, die met de hielen achter uyt slaen, ende yemanden quetsen. De sin is, Hy heeft sich dertelick, trouwlooslick, ende ondanckbaerlick tegen my opgestelt, om my met list ofte gewelt onder voeten te werpen. Vergelijckt Deuter. cap. 32. vers 15. Dese woorden worden oock op den verrader Iudam ende den Heere Christum (wiens voorbeelt David was) gepast, Ioan. cap. 13. vers 18. gelijck meer andere redenen in desen Psalm op Christum geduydt worden.

11

Maer ghy, O HEERE, zijt my genadigh, ende richt my op: ende ick sal het hen ²³ vergelden.

23 Als haer Heer zijnde, ende gestelt tot straffe der boosen ende bescherminge der vromen, sal ickse, volgens mijn ampt ende hare verdiensten, tracteeren. Want of ghy wel recht hebt my te kastijden, soo hebben sy doch geen recht noch reden om met my, haren goedigen Heere, soo trouwlooslick ende valschlick te handelen.

12

Hier by ²⁴ weet ick, dat ghy lust aen my hebt; dat mijn vyant over my niet en sal ²⁵ juychen.

24 Ofte, heb ick gemerckt.

25 Dat ghy my verlossende, mijnen vyant de oorsake van een groot vreughdengeschrey over mijnen ondergangh (dien hy wenscht) beneemt.

13

Want my aengaende, ghy ²⁶ onderhoudt my in mijne oprechtigheyt; ende ghy ²⁷ stelt my voor u aengesichte in eeuwigheyt.

26 Ofte, hebt my onderhouden, ofte, onderstutt, ende hebt my gestelt, etc.

27 Om my als onder uwe oogen, opsicht ende vaderlicke sorge steeds te hebben, ende my genadighlick te behouden, dat ick u hier als Koningh mach dienen, ende hier na uwe heerlickheyt aenschouwen in eeuwigheyt.

14

²⁸ Gelooft zy de HEERE, de Godt Israëls, van der eeuwigheyt, ende tot in der eeuwigheyt, ²⁹ Amen, ja ³⁰ Amen.

28 Hebr. gezegent.

29 Siet van dit woort Numer. capit. 5. op vers 22.

30 Dese wederhalinge van het woort Amen, beduydt hier een seer vast vertrouwen ende hertelicken yver des Propheten, dienende om dergelijcks in de herten der vromen te verwecken.