Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Psalm xxxiiij.

David uyt een groot perijckel wonderbaerlick verlost zijnde, vermaent alle geloovige, datse Godts goedigheyt, over hem ende alle de sijne, t’samen met hem willen betrachten ende roemen, in alle nooden hem aenroepen, ende betrouwen: Leerende wijders, dat het rechte middel van gelucksaligheyt zy, den Heere te vreesen, die alles bestierende, de godtloose verdelght, ende de sijne behoudt.

1

[EEn Psalm] Davids: ^a Als hy sijn ¹ gelaet verandert hadde voor het aengesichte van ² Abimelech, die hem ³ wech joegh, dat hy doorgingh.

a 1.Sam. 21.13, etc.

1 Ofte, gebeerden, wesen. Hebr. eygentlick, smaeck, om dat men uyt gebeerden den mensche pleeght als te proeven, ende te oordeelen, wat in hem zy. Siet dese historie 1.Sam. 21. versen 11, 12, 13, etc.

2 1.Sam. cap. 21. wort hy genoemt by sijn eygen naem Achis, Koningh van Gath, maer Abimelech schijnt daer en boven een gemeyne naem geweest te zijn der Philistijnsche Koningen. siet daer van Genes. 20. op vers 2.

3 T.w. door sijne Officieren, die David voor hem brachten, meynende dat hy hem soude vast houden ende laten ombrengen, dat hy oock ontwijfelick soude hebben gedaen, indien het Godt niet merckelick belett, ende David uytgeholpen hadde. Siet 1.Sam. 21.11, 12.

2

⁴ Aleph. Ick sal den HEERE ⁵ loven t’aller tijt; sijn lof sal geduerighlick in mijnen mont zijn.

4 Siet van dit A B, op den tijtel van den 25 Psalm.

5 Hebr. zegenen.

3

Beth. Mijne ziele sal haer roemen in den HEERE; de ⁶ sachtmoedige sullen het hooren, ende verblijdt zijn.

6 Siet Psalm 10. op vers 17.

4

Gimel. Maeckt den HEERE met my groot, ende laet ons sijnen naem te samen ⁷ verhoogen.

7 D. hooghlick prijsen, als Psalm 30. vers 2.

5

Daleth. Ick hebbe den HEERE ⁸ gesocht, ende hy heeft my geantwoort, ende my uyt alle mijne ⁹ vreesen gereddet.

8 Door gebeden sijne hulpe versocht.

9 Siet 1.Sam. 21. vers 12.

6

He Vau. ¹⁰ Sy hebben op hem ¹¹ gesien, ja [hem] als een waterstroom ¹² aengeloopen; ende hare aengesichten en zijn niet schaemroot geworden.

10 T.w. de sachtmoedige, uyt vers 3.

11 Met de geestelicke oogen des geloofs uytgesien na sijne hulpe.

12 Doende Godt (om soo te spreken) gewelt, door den aenval van haren yver, ende krachtige gebeden. Vergelijckt Iesa. 2.2. ende 60. vers 5. Ierem. 31.12. ende 51.44. Matth. 11.12. Luce 16.16. Iac. 5.16. And. ende zijn verlichtet, dat is, vertroostet, hebben oorsake van blijdtschap bekomen: alsoo het Hebreeusch woort in tweederley beteeckeninge van sommige wort genomen.

7

Zain. ¹³ Dese elendige riep, ende de HEERE hoorde; ende hy verloste hem uyt alle sijne benauwtheden.

13 Namelick, David; die hier van hemselven spreeckt, als op sijnen persoon wijsende, ofte voert in, de woorden der geloovigen van hem.

8

Cheth. De ¹⁴ Engel des HEEREN legert sich rontsom de gene, die hem vreesen, ende rucktse uyt.

14 Dat is, de Engelen, alsoo der van legeren gesproken wort. Siet Genes. 32.1, 2. 2.Reg. 6.17.

9

Teth. ¹⁵ Smaeckt, ende siet, dat de HEERE goet is: welgelucksaligh is de man, [die] op hem betrouwt.

15 Dat is, aenmerckt ende gevoelt in uwe herten, ende vermaeckt u daer in, ofte, neemt de proeve daer van, ghy sult bevinden dat het soo is. Vergelijckt Iob cap. 12. op vers 20. Prov. 31.18. ende 1.Petr. 2.2, 3.

10

Jod. ¹⁶ Vreest den HEERE, ghy sijne heyligen; want die hem vreesen en hebben geen gebreck.

16 Siet Psalm 19. op vers 10.

11

Caph. ^b De jonge leeuwen ¹⁷ lijden armoede, ende hongeren; maer die den HEERE soecken hebben geen gebreck van eenigh goet.

b Iob 4.11.

17 Konnende somtijts geenen roof krijgen. Siet Iob 4.11.

12

Lamed. Komet ghy ¹⁸ kinderen, hoort na my; Ick sal u des HEEREN vreese leeren.[kolom]

18 Die ghy my houdet voor uwen geestelicken vader, dat is, Propheet ende Leeraer. Siet Iudic. 17. op vers 10. Prov. 1. op vers 8.

13

Mem. ^{c 19} Wie is de man, die lust heeft ten leven? die ²⁰ dagen lief heeft, om ²¹ het goede te sien?

c 1.Petr. 3.10.

19 Dat is, isser yemant, die etc. of, de gene die, etc. siet Deuter. 20. op vers 5. D’antwoorde op dese vrage hebt ghy in de volgende verssen.

20 D. een langh leven, lenghte der dagen.

21 D. welvaert te genieten. Siet Iob cap. 7. op vers 7. dese ende dergelijcke beloften moeten alsoo verstaen worden, dat het kruys geensins daer mede uytgesloten zy, als het gantsche woort Godts, ende in het bysonder dit boeck der Psalmen, selfs dese Psalm vers 20. uytwijst.

14

Nun. ²² Bewaert uwe tonge van het quade, ende uwe lippen van bedrogh te spreken.

22 De sin is, Die het voorseyde goet begeert te genieten, die doe dit.

15

Samech. Wijckt af van het quade, ende doet het goede; soeckt de vrede ende ^d jaeghtse na.

d Hebr. 12.14.

16

Ajin. ^{e 23} De oogen des HEEREN zijn op de rechtveerdige; ende sijne ooren tot haer geroep.

e Iob 36.7. Psalm 33.18. 1.Petr. 3.12.

23 Als bov. Ps. 33. vers 18.

17

Pe. Het ²⁴ aengesichte des HEEREN is tegen de gene die quaet doen; om hare gedachtenisse van der aerden uyt te roeijen.

24 Verstaet, sijn toornigh aengesichte, als bov. Psal. 21. vers 10. siet aldaer.

18

Tsade. ²⁵ Sy roepen, ende de HEERE hoort; ende hy redtse uyt alle hare benauwtheden.

25 T.w. de rechtveerdige, uyt, vers 16.

19

Koph. ^f De HEERE is na by de ²⁶ gebrokene van herten; ende hy behoudt de ²⁷ verslagene van geeste.

f 2.Tim. 3.11.

26 Die, allen hooghmoedt afleggende, haer voor den Heere vernederen met hertelicke bekommernissen over hare sonden ende begeerte van genade. Vergelijckt Psalm 51. op vers 19. ende 147.3. Iesa. cap. 42. vers 3. ende 57.15. ende 61.1. ende 66.2. Luce 4.18. ende c. 7. vers 38. Actor. 2.37.

27 Ofte, gekneusde, verbrijselde.

20

Resch. ^{g 28} Vele zijn de tegenspoeden des rechtveerdigen; maer uyt alle die reddet hem de HEERE.

g 2.Tim. 3.12.

28 Of, de rechtveerdige heeft vele tegenspoeden. Hebr. quaden, D. vele elende, kruys ende verdriet komt hem over, bejegent hem.

21

Schin. Hy bewaert alle sijne beenderen; ^h niet een van dien en wort gebroken.

h Ioan. 19.36.

22

Thau. De boosheyt sal den godtloosen dooden; ende die den rechtveerdigen haten, sullen ²⁹ schuldigh verklaert worden.

29 Het Hebreeusch woort beteeckent somtijts schuldigh gehouden, of, verklaert worden, somtijts verwoest worden: beyde die beteeckeningen worden hier van sommige, als malkanderen na verwant zijnde, t’samen gevoeght aldus: Sullen als schuldige verwoest worden.

23

De HEERE verlost de ziele sijner knechten; ende alle die op hem betrouwen, en sullen niet schuldigh verklaert worden.