Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xlij. Capittel.

Iob bekent sijne schult, vers 1, etc. ende bewijst sijn berouw in stof, ende asschen, 6. Godt bestraft de drie vrienden Iobs, 7. beveelt hen, datse voor sich offerhanden doen, ende dat Iob voor hen bidde, 8. dit gedaen zijnde worden sy met Godt versoent, 9. Iob wort verlost uyt sijn lijden, ende noch eens soo seer gezegent, als te voren, 10, 12. wort besocht, ende vertroost van sijne broeders, susters, ende goede bekende, 11. wort gesegent niet alleen in middelen, 12. maer oock in kinderen, 13. de lanckheyt sijns levens, 16. sijne doot, 17.

1

DOe antwoordde Iob den HEERE, ende seyde:

2

Ick weet dat ghy alles vermeught: ende dat geen ¹ van uwe gedachten en kan ² afgesneden worden.

1 D. van al het gene dat ghy na uwe eeuwige, ende oneyndelicke wijsheyt voor genomen, ende besloten hebt. Siet van het Hebreeusch woort bov. 21. op vers 27.

2 D. verhindert, achter gehouden, ende afgekeert worden, dattet niet en soude worden uytgevoert. Vergel. Genes. 11.6. ende d’aenteeck.

3

^a Wie is hy, ³ [segt ghy,] die ⁴ den raet ⁵ verberght sonder wetenschap? soo hebbe ick dan verhaelt, het gene ick niet en verstont; ^b dingen die ⁶ voor my te wonderbaerlick waren, die ick niet en wiste.

a Iob 38.2.

3 Dit hadde Godt gesproken bov. 38.2. daer mede Iob sich nu beschuldight, ende overtuyght vindt.

4 Namel. Godts.

5 D. verduystert, als boven 38. vers 2. Siet de aenteeckeninge aldaer.

b Psalm 40.6. ende 131.1. ende 139.6.

6 Hebr. wonderen boven my, Dat is, die meerder waren, dan ick begrijpen konde. Alsoo Psalm 131.1. Siet gelijcke maniere van spreken Deuter. 17.8. ende 30.11. ende vergelijckt de aenteeckeninge.

4

Hoort doch, ende ick sal ⁷ spreken, ⁸ ick sal u vragen, ende onderricht ghy my:

7 D. bidden, om van u onderwesen te worden in het gene dat my te hooge gaet. Spreken voor bidden. Vergelijckt 1.Sam. 1.13.

8 Iob siet op het gene, dat Godt tot hem gesproken hadde, boven 38.3. ende 40.2. Hy wil seggen, dat Godt van hem niet en konde, nochte behoefde onderricht te zijn over sijne diepe oordeelen, ende machtige wercken; maer dat hy wel van Godt begeerde, ende verwachtede door sijnen Geest onderwesen te worden.

5

⁹ Met het gehoor der oore hebbe ick u gehoort: maer nu ¹⁰ siet u mijne ooge.

9 Dat is, de kennisse, die ick van uwe Majesteyt te voren gehadt hebbe, door middel van het gehoor, dat is, door de verhalen, ende onderwijsingen; is weynigh ten aensien van de verlichtinge, die ick nu door uwe sichtbare verschijninge, ende tegenwoordige aensprake van uwe Goddelicke wijsheyt, macht, oordeelen, ende wercken ontfangen hebbe.

10 Te weten, niet in u Goddelick wesen, maer in het teecken uwer openbaringe: van het welcke siet boven 38.1. ende 40.1. Vergelijckt Genes. 32.30. Numer. 12.8. ende 14.14. 1.Reg. 22.19. ende siet de aenteeckeninge.

6

Daerom ¹¹ verfoeije ick [my], ende ick hebbe berouw ¹² in stof, ende assche.

11 Over het gene ick te voren door onverduldigheyt, ende’t gevoelen mijnes swaren lijdens onvoorsichtelick voort gebracht hebbe.

12 Siet boven 2. op vers 8. ende vergelijckt 2.Sam. 12.16.

7

Het geschiedde nu, na dat de HEERE die woorden tot Iob gesproken hadde, dat de HEERE tot Eliphaz den Temaniter seyde: Mijn toorn is ontsteken tegen u, ende tegen uwe ¹³ twee vrienden; want ghylieden en hebt niet recht ¹⁴ van my gesproken, ¹⁵ gelijck als mijn knecht Iob.

13 Namelick, Bildad de Suhiter, ende Zophar de Naamathiter. Siet bov. cap. 2. op vers 11.

14 Het Hebreeusch woordeken el is oock voor van genomen, Genes. c. 20. vers 2. 2.Reg. 19. vers 32. ende onder vers 8. Psalm 59.18.

15 Iob en wort niet geheel onschuldight, maer sijne vergrijpinge wort minder gemaeckt dan sijner vrienden. Want dese hebben meest gesondiget door een onverstandigh oordeel van Godes straffen, ende zegeningen, mitsgaders door onminne, ende wreetheyt tegen Iob, hem voor een huychelaer veroordeelende, ende leugenen tegens hem verdichtende, in plaetse van hem te vertroosten: maer Iob heeft meest misdaen door menschelicke swackheyt, ende onverduldigheyt, zijnde daer toe gekomen door de verkeerde oordeelen, ende schampere aenspraken sijner vrienden.

8

Daerom nemet nu voor u-lieden seven varren, ende seven rammen, ende gaet henen tot mijnen knecht Iob, ende ¹⁶ offert brand-offer voor u-lieden, ende laet mijnen knecht Iob voor u-lieden bidden: ¹⁷ want sekerlick ¹⁸ ick sal sijn aengesicht aennemen, ¹⁹ op dat ick aen u-lieden niet en doe na uwe dwaesheyt: want ghylieden en hebt niet recht van my gesproken, ²⁰ gelijck mijn knecht Iob.

16 Te weten, door de hant Iobs.

17 De Hebreeusche woordekens chi im, zijn alsoo genomen, Prov. 23.18.

18 D. hem uyt genade gunstigh zijn, ende sijn gebedt verhooren. siet Genes. cap. 19. op vers 21. aldus is dese maniere van spreken in het goede genomen; maer in’t quade genomen zijnde, beteeckentse den persoone van yemant aensien uyt eene blinde, ende onrechtveerdige gunste. Siet Levit. 19.15. ende d’aenteeck.

19 Sommige setten ’t aldus over: Op dat ick geene dwaesheyt aen u en doe, dat is, straffe der dwaesheyt, gelijck elders sonde ende ongerechtigheyt voor straffe der selver genomen wort.

20 Siet op vers 7.

9

Doe gingen Eliphaz de Temaniter, ende Bildad de Suhiter, [ende] Zophar de Naamathiter henen, ende deden gelijck als de HEERE tot hen gesproken hadde: ende de HEERE ²¹ nam ’t aengesichte Iobs aen.

21 Siet op vers 8.

10

Ende de HEERE wendde ²² de gevangenisse Iobs, doe hy gebeden hadde voor ²³ sijne vrienden: ende de HEERE vermeerderde, al het gene Iob gehadt hadde, ²⁴ tot dobbel soo veel.

22 Verstaet hier mede het gewelt des satans, die Iob als gevangen hieldt, om hem te plagen in sijn goet, boven 1. vers 12. in sijne kinderen vers 18. in sijn lichaem, boven 2.6. ende in de versmaetheyt, die hem sijne vrouwe, sijne vrienden, ende andere aendeden, boven 2.9. ende 19.13, 14, etc. ende 30.1, etc. Vergelijckt boven 36.8. ende d’aenteeck.

23 Hebr. sijnen vrient. Een eenvoudigh getal voor een veelvoudigh, gelijck af te nemen is boven uyt het 8 vers.

24 Vergelijckt sijnen eersten rijckdom, daer van te sien is boven 1.3. met sijnen laetsten, waer van te sien is onder vers 12.

11

Oock quamen tot hem alle sijne ²⁵ broeders, ende alle sijne susters, ende alle ²⁶ die hem te voren gekent hadden, ende ²⁷ aten broot met hem in sijnen huyse, ende ²⁸ beklaeghden hem, ende vertroosteden hem over al het ²⁹ quaet, dat de HEERE over hem gebracht hadde: ende sy gaven hem een yegelick een ³⁰ stuck gelts, een yegelick oock een ³¹ gouden voorhooft-ciersel.

25 D. bloetvrienden, ende die hem in maeghschap bestonden. Siet Genes. cap. 24. op vers 27.

26 D. sijne goede bekende, met dewelcke hy gemeensamelick tot onderhoudinge van goede vrientschap verkeert hadde.

27 Siet Genes. 31. op vers 54.

28 Siet boven 2. op vers 11.

29 Verstaet, het quaet der straffe, ende kastijdinge. Siet Genes. 19. op vers 19.

30 Siet Genes. cap. 33. op vers 19.

31 And. eenen gouden oorringh. Siet Genes. 24. op vers 22.

12

Ende de HEERE zegende Iobs ³² laetste meer dan sijn ³³ eerste: want hy hadde veertien duysent schapen, ende ses duysent kemelen, ende duysent jock runderen, ende duysent ezelinnen.

32 T.w. het laetste sijns levens.

33 Siet boven 1, 2, etc.

13

Daer toe hadde hy seven sonen, ende drie dochteren.

14

Ende hy noemde den naem der eerster ³⁴ Iemima, ende den naem der tweeder ³⁵ Kezia, ende den naem der derder ³⁶ Keren-happuch.

34 Dese eerste heeft haren name van den dagh, uyt oorsake (soo eenige meynen) van de klaerte harer schoonheyt.

35 Soo genaemt van de specerije geheeten kaffie, dewelcke heeft eenen seer lieflicken, ende aengenamen reuck. Siet van deselve specerije Psalm 45.9.

36 Dit beteeckent soo veel, als een hoorn van blancketsel. Men meent datse soo blinckende was, als ofse met overvloet van blancketsel hadde overstreken geweest.

15

Ende daer en werden soo schoone vrouwen niet gevonden in den gantschen lande, als de dochteren Iobs; ende haer vader ³⁷ gafse erfdeel onder hare broederen.

37 Hebr. gaf hen. Alsoo in’t volgende; zijnde het mannelicke geslachte gestelt voor het vrouwelicke. Alsoo Exod. 1.21, etc.

16

Ende Iob leefde ³⁸ na desen hondert ende veertigh jaer, dat hy sagh sijne kinderen, ende sijner kinders kinderen tot in vier geslachten.

38 Verstaet, na dese sware besoeckinge.

17

Ende Iob sterf, oudt, ende der dagen ³⁹ zadt.

39 Vergelijckt Genes. 25.8. ende de aenteeckeninge.

Eynde des Boecks JOBS.