38
Als het Ga naar margenoot85 stof doorgoten is Ga naar margenoot86 tot vastigheyt, ende de kluyten t’samen kleven?
|
-
margenoot1
- Door het welcke Godt Iob sijne tegenwoordigheyt te kennen gaf, hem aendachtigh maeckte, ende vernederde voor sijne Majesteyt. Siet gelijcke exempelen Exod. 19. versen 16, 18, 22, etc. Deut. cap. 4. vers 11. 1.Reg. 19.11, 12. Ezech. cap. 1. vers 4. Nahum 1.3.
-
margenoot2
- Verst. Godts besluyten, ende oordeelen. Alsoo Psal. 33. vers 11. Prov. 19. vers 21. Ies. 28.29. Actor. 2.23.
-
margenoot3
- T.w. mits den selven van eenige gebreken ten onrechte, ende dwaeslick te beschuldigen.
-
margenoot4
- Dat is, maeckt u veerdigh, om met my in t’samensprekinge te treden, gelijck ghy begeert hebt. Het is eene maniere van spreken genomen van de gene, die lange kleederen dragende, deselve opschorten, als sy sich veerdigh maken tot eenigh werck. Vergelijckt 1.Reg. cap. 18. de aenteeck. op vers 46.
-
margenoot5
- Godt spreeckt Iob spotscher wijse toe, om hem te vernederen door d’overlegginge der menschelicker nietigheyt, vergeleken met de Goddelicke majesteyt, daer mede hy geschenen hadde in twistinge te willen treden. siet 1.Reg. 22. op vers 15.
-
margenoot6
- D. maeckte, ende haren gront leyde. siet bov. 26.7. ende de aenteeck. Hy wil seggen, Nieuwers. Dit, ende het volgende zijn manieren van spreken genomen by gelijckenisse van het bouwen eeniger timmeragie.
-
margenoot7
- Hebr. indien ghy verstant weet, D. kloeck van verstande, seer ervaren ende verstandigh zijt. Vergel. 1.Chron. 12.32. 2.Chron. 2.12. Ies. 29.24.
-
margenoot10
- Godt spreeckt hem weder spotscher wijse toe, als boven vers 3. And. indien ghy ’t weet.
-
margenoot11
- T.w. op datse hare rechte proportie, gestalte, ende schoonheyt soude hebben. Verg. Psalm 19. op vers 5.
-
margenoot12
- Hebr. den steen hares hoecks; D. die het werck t’samen hecht, ende vast maeckt. Vergelijckt Psalm 118.22. Matth. 21.42.
-
margenoot14
- Sommige verstaen door dese de alderklaerste sterren. Vergel. Psalm 148.3. Andere nemen uyt het volgende af dat hier mede moeten verstaen worden de heylige Engelen. Van de sterren eygentlick genomen, siet ond. versen 31, 32.
-
margenoot15
- D. de heylige Engelen. siet bov. 1.6. ende 2.1.
-
margenoot16
- Dit woort is hier ingevoeght uyt het voorgaende vers 5.
-
margenootc
- Genes. 1.9. Iob 26.10. Psalm 33.7. ende 104.9. Prov. 8.29. Ierem. 5.22.
-
margenoot17
- Hebr. bedeckt, Dat is, ingehouden, ofte afgetuynt, op datse niet en soude buyten hare gestelde palen uytvloeijen.
-
margenoot18
- D. uyt de ordinantie ende het bevel Godes in eenen oogenblick, gelijck een kint ter werelt uyt sijns moeders lichaem voort komt. Andere verstaen door des moeders lijf, den afgront, daer mede de aerde in het eerste bedeckt was, Genes. 1.2.
-
margenoot19
- Godt, om te toonen sijne groote macht, vergelijckt de zee by een jongh kint, het welcke moet gekleet, ende noch ingewonden worden. De kleederen nu der zee zijn de wolcken, die haer bedecken, de windeldoeck zijn alle donckerheden, dampen, nevelen, ende schaduwen.
-
margenoot20
- D. voor de zee; T.w. om die in het lant te laten invloeijen.
-
margenoot21
- D. holligheden daer in maeckte, door dewelcke een deel van haer water daer in vloeijen soude: waer uyt dan vele rivieren, ende binnenwateren ontstaen zijn. And. doe ick over haer mijne ordinantie besloot, T.w. dewelcke in het volgende verhaelt wort. Ofte aldus: Soude ick dan mijn besluyt over haer breken? ick hebbe grendel ende deuren geset; ende geseyt, etc.
-
margenoot22
- Verstaet de duynen, ende oeveren der zee, die het water inhouden, dattet niet voorder over den aerdtbodem uytvallen en kan, Ierem. 5.22.
-
margenoot23
- Van Godts seggen, siet Genes. 1. op vers 3.
-
margenoot24
- T.w. de grendel, waer van in het voorgaende vers, Dat is, zant, klippen, oever der zee.
-
margenoot25
- Het Hebreeusch woort is oock alsoo genomen, Psalm 89.10. Iesa. 48.18. Zachar. 10.11.
-
margenoot26
- D. van het beginsel uwes levens af. Vergelijckt boven 27.6.
-
margenoot27
- Te weten, dat hy voort komen soude door het oprijsen der sonne, na de order, die men nu in de nature kan aenschouwen.
-
margenoot28
- Dat is, den oort des hemels, daer hy op elcken dagh des jaers voort komt, na dat de sonne op, ende onder gaet.
-
margenoot30
- Hebr. vleugelen. Alsoo boven 37.3. Siet de aenteeckeninge. Verstaet de uyterste deelen, ende hoecken der aerde, tot dewelcke het schijnsel der sonne sich uytbreyt.
-
margenoot31
- D. uytgeroeyt, als stof dat men uytschuddet, Neh. cap. 5. vers 13. ofte, als yet anders dat uyt sijn plaetse uytgeschuddet wort, Exod. c. 14. vers 27. Ofte, uytgeschuddet worden: Te weten, om datse het licht des daeghs schuwen, bedrijvende hare boosheden meest in der nacht, ende die daer mede bedeckende, boven c. 24. versen 13, 14. Ioan. 3. vers 20. Item, om datse by klaren dage van de Overheyt plegen metter doot gestraffet, ende soo uyt de werelt wech geruymet te worden.
-
margenoot32
- Hebr. het leem des zegels; Dat is, daer het zegel ingedruckt wort. De sin is, gelijck het leem van sich selven geene bysondere forme, ofte gedaente en heeft, maer wel als een zegel daer ingedruckt is; alsoo is de aerde des nachts sonder gedaente, ende forme, door de duysternisse, maer des daeghs door het licht der sonne verandertse, toonende verscheydene gestaltenisse van de dingen, die daer op zijn.
-
margenoot33
- T.w. de schepselen die op der aerde zijn, ende deselve als een kleedt bedecken, ende vercieren. And. ende sy gestellet worden als met een kleet [bedeckt:] verstaende dit van de godtloose; van dewelcke in’t voorgaende vers gesproken is, die voor het gerichte gestelt worden, daer hen haer proces gemaeckt wort. De misdadige plachten hier voortijden met een kleet overdecket te worden, Esth. cap. 7. vers 8. And. gestellet worden, D. verhinderet in hare boosheyt voort te varen, als of hare handen, ende voeten in een kleet gewonden waren.
-
margenoot34
- D. welvaren, rijckdom, eere. siet bov. 18. op vers 5.
-
margenoot35
- D. haer gewelt, hooghmoedt, ende tyrannije waer door sy in staet verheven zijn, ende grooten overlast bedrijven. Alsoo een man des arms, voor de gene, die gewelt pleeght, bov. cap. 22. vers 8. siet aldaer de aenteeck.
-
margenoot36
- D. vermorselt, vernietight. Alsoo Psalm 10.15. Ezech. 30.22.
-
margenoot37
- Hebr. tranen, of, traningen. Verst. de alderdiepste gronden, springh-aderen, ende opwellingen, uyt dewelcke de meeste, ende sterckste vloeden voort breken.
-
margenoot38
- Hebr. in de ondersoeckinge; Dat is, in de plaetse der zee, die de alderdiepste is, ende wel met het dieploot doorsocht, maer niet gevonden en kan worden.
-
margenoot39
- Vergel. Genes. 1. op vers 2. ende boven 28. op vers 14.
-
margenoot40
- Verstaet de onderste plaetsen der aerde, ende de gangen daer henen leydende, dewelcke alsoo genaemt worden, om dat de doode onder de aerde schuylen. Het selve is te verstaen door de poorten van de schaduwe des doots. Vergel. bov. 3. op vers 5. ende 10. op vers 21.
-
margenoot41
- T.w. om te begrijpen ende te bemercken, wat in de wijde werelt omgaet aen allen oorden, ende plaetsen: ofte oock, waerom de werelt niet breeder, ofte enger zy.
-
margenoot43
- T.w. dat ick tot nu toe u gevraeght, ende voorgestelt hebbe.
-
margenoot44
- D. om te komen tot de plaetse, daer het licht woont; Te weten, om dat licht, ende de duysternisse order, ende bepalinge te stellen, ende deselve daer in te onderhouden, ende te regeeren. Want verstaet dit, ende het volgende niet slechtelick van de kennisse, die de mensche van dese dingen heeft, maer van de ordinantie, ende het beleyt, ende de regeeringe, die Godt alleen daer over heeft.
-
margenoot45
- Verst. de sonne. Alsoo boven 25.3. Siet de aenteeck.
-
margenoot46
- T.w. die veroorsaeckt wort door het afwesen, ende den ondergangh der sonne.
-
margenoot47
- T.w. licht, ofte oock de duysternisse, van dewelcke in ’t voorgaende vers gesproken is.
-
margenoot48
- Hebr. nemen soudt; Dat is, nemen, ende brengen, ofte nemende brengen. Siet Genes. 12. op vers 15.
-
margenoot49
- Daer mede de loop der sonne bepaelt is, te weten, in eenen natuerlicken dagh, bestaende uyt vier en twintigh uren, ofte in een jaer door beyde de Solstitia, wanneer in de winter de kortste, ende in de somer de langhste dagh is.
-
margenoot50
- Verst. eene bemerckinge, die met de stieringe, ende regeeringe des lichts vereenight is.
-
margenoot51
- Verst. den wegh, dien de sonne doorloopt, om eenen natuerlicken dagh, ende het jaer te maken.
-
margenoot52
- Verst. de plaetse daer sy op ende onder gaet, als mede daer sy het jaer begint ende eyndight.
-
margenoot53
- Dit is van Godt spotscher wijse tot Iob gesproken. Alsoo boven versen 3, 5. siet de aenteeck. op vers 3. And. wist ghy dat ghy doe geboren soudt worden? ende uvve dagen vele souden zijn in getale?
-
margenoot54
- Godt spreeckt by gelijckenisse, om te toonen sijne groote macht, waer door hy kan, als’t hem belieft, grooten overvloet van sneeuw, ende hagel voort brengen, als of hy groote thresooren gereet hadde, daer in hy de sneeuw, ende den hagel, tegens dat hyse gebruycken wilde, wech gesloten hadde.
-
margenoot55
- Te weten, om daer mede mijne rechtveerdige oordeelen uyt te voeren. Siet exempelen hier van Exod. 9. vers 18. Ios. 10.11. 1.Sam. 7.10.
-
margenoot56
- Verstaet door den wegh alle redenen, middelen, toevallen, wijsen, werckingen, ende eyndelicke oorsaken, van het gene dat in de lucht geschiet: ende dat niet alleen in’t gemeen, maer voornemelick in’t bysonder.
-
margenoot57
- Dat is, dat blicksem, weerlicht, verschietinge van aengestekene dampen, etc. in de lucht beginnen, ophouden, verschillen in plaetsen, stonden, hoedanigheden, uytkomsten, etc.
-
margenoot58
- Verstaet onder eene soorte van wint alle d’andere: want hoese alle soo verscheydelick nu, ende dan komen te waeijen, en is niemant ten vollen bekent dan Godt. Van den oostenwint in’t bysonder, siet Genes. cap. 41. op vers 6. ende Exod. 10. op vers 13. Vergelijckt Ioan. 3.8.
-
margenoot60
- T.w. waer door de wateren, uyt de lucht vallende, haren loop hebben op d’aerde, om het een, ofte het ander lant te bevochtigen.
-
margenoot62
- Anders, voor de ruysschende vlage. Hebr. weerlicht, ofte, vlage der stemmen.
-
margenoot63
- Te weten, om het lant door arbeyt van wercklieden te bevochtigen.
-
margenoot64
- Dat is, dat seer woest is, zijnde dorre, ende onvruchtbaer in hemselven, ende daer toe door oorloge, ende rooverije onbewoont, ende verlaten van de menschen. Vergel. boven 30.3. ende de aenteeckeninge.
-
margenoot65
- Hy wil seggen, Neen hy; maer ick alleen brenge hem voort. Alsoo in’t volgende.
-
margenoot66
- Het Hebreeusch woort is oock in dese beteeckenisse genomen, Exod. 16.14. Psalm 147.16.
-
margenoot67
- Te weten, door de vorst, dewelcke maeckt, datter geen water meer en schijnt te wesen, maer enckel steen, daer onder het ongevrosen water is schuylende.
-
margenoot68
- D. het opperste, ofte bovenste der zee, ofte der diepe wateren.
-
margenoot69
- D. door de vorst omgrepen, ende vast gehouden, als of het gevangen ware, overmits het door de koude gestremt zijnde niet wech vloeijen en kan.
-
margenoot70
-
Binden, is hier, verhinderen, of vast houden, dat het sevengesternte niet en rijse, ende metbrenge de soetigheyt der Lente. siet van dit gesternte bov. 9.9.
-
margenoot71
- Verst. door dese stringen, de treckende krachten, waer door Orion in November mede brenght wolcken, regen, onweder, koude. Dese op te lossen, is hare werckinge te verhinderen, ende te doen ophouden.
-
margenoot72
- Wat dit voor een gesternte, ofte teecken zy, daer van is seer verscheyden gevoelen. Eenige verstaen de gesternten, die ontrent den zuydpool zijn, boven 9.9. Binnenkameren genaemt: maer hier Mazzaroth van Nazar scheyden, om datse seer verre zijn van Europa, ende de plaetse daer Iob woonde. Sommige daer en tegen nemen dese Mazzaroth voor noordsche sterren, bewogen zijnde door de gelijckenisse van het woort Mezarim, boven 37.9. het welck beteeckent verstroyende, Te weten, winden, die uyt het Noorden komen. Andere meynen, datse zijn de Mazzaloth, dat is, de planeten, ofte de twaelf teeckenen Zodiaci, daer van te sien is 2.Reg. 23.5. oock zijnder diese houden voor het hemelsche teecken genaemt de Kroonen.
-
margenoot74
- Verstaet eenige mindere sterren, die rontom den Wagen staen, als de kinderen rontom hare moeder.
-
margenoot75
- D. de order, die Godt in de hemelsche lichten, ende teeckenen, ende omloopen houdt, om daer door uyt te voeren het gene hem behaeght.
-
margenoot76
- D. kondt ghy den loop, ende de werckingen des hemels daer op de aerde regeeren?
-
margenoot78
- T.w. om haer te bevelen, hoe veel waters sy uytgieten sullen, ende wanneer, ende waer.
-
margenoot79
- T.w. bereyt, om uwe bevelen uyt te voeren. Siet Genes. cap. 22. op vers 1.
-
margenoot80
- Het Hebreeusch woort is genomen voor de nieren. Door de nieren nu wort verstaen het inwendighste, ende innerste van den geest des menschen. Vergel. bov. 19. op vers 27. Het Hebreeusch woort is oock Psalm 51.8. siet aldaer de aenteeck.
-
margenoot82
- D. hare bewegingen, krachten, wercken, ende gantsche nature ten vollen verklaren. Voor tellen is het Hebreeusch woort genomen, Psalm 22.18. Anders, wie kan den hemel als een sapphyr maken; D. geheel klaer, ende helder.
-
margenoot83
- Verstaet de wolcken, om dat in deselve, als in flesschen, het water bewaert wort, het welcke sy door den regen uyt gieten, als het den Heere belieft.
-
margenoot84
- D. doen ophouden, datse geen water meer uyt en gieten; D. wie kan den regen doen ophouden, dan Godt alleen? ’t Is eene gelijckenisse genomen van de vaten, daer uyt men eenige vochtigheyt giet, die men opheft, als men daer uyt gieten wil, maer neder set, als men ophoudt te gieten. Anders, doen slapen.
-
margenoot85
- Dat is, de aerde, die door langhduerige drooghte in stof verandert is.
-
margenoot86
- D. door overvloedigen regen soo bevochtight is geweest, dat het stof weder t’samen loopt, ende in kluyten verandert, die aen elkanderen hangen.
|