Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het ij. Capittel.

De sathan versoeckt van Godt dat hem toegelaten worde Iob aen sijn eygen lichaem te plagen, vers 1, etc. Het welck hem met sekere conditie toegelaten wort, 6. De satan slaet Iob met boose sweeren, 7. oock beschimpt hem sijne huysvrouwe, die hy daer over berispt, 9. drie sijner vrienden by hem gekomen zijnde, bedroeven sich met hem, doch swijgen voor eenen tijt stille, 11.

1

WEderom was’er een dagh, als de ¹ kinderen Godts ² quamen, om haer voor den HEERE te stellen; dat de ³ satan oock in het midden van hen quam, om sich voor den HEERE te stellen.

1 D. de heylige Engelen Godts. siet boven 1.6.

2 Siet boven op de voorgemelte plaetse.

3 Siet oock bov. 1. op vers 6.

2

Doe seyde de HEERE tot den satan: Van waer komt ghy? ende de satan antwoordde den HEERE, ende seyde; Van ⁴ om te trecken op de aerde, ende van die te doorwandelen.

4 Siet boven 1. op vers 7.

3

Ende de HEERE seyde tot den satan: ⁵ Hebt ghy [oock] acht geslagen op mijnen knecht Iob? want niemant en is op der aerde gelijck hy, een man ⁶ oprecht, ende vroom, Godtvreesende, ende wijckende van het quade: ende hy houdt noch vast aen sijne oprechtigheyt; hoewel ghy my tegen hem ⁷ opgehitst hebt, om ⁸ hem te ⁹ verslinden ¹⁰ sonder oorsake.

5 Siet boven 1. op vers 8.

6 Siet de beteeckeninge aller deser woorden, boven 1. op vers 1.

7 Dit is menschelicker wijse gesproken van Godt, die de beweginge der oorsaken, die buyten hem zijn, niet en is onderworpen. Want hem zijn alle sijne wercken van der eeuwigheyt af bekent. Act. cap. 15 vers 18. Ende hy doet alle dingen na den raet van sijnen wille. Ephes. 1.11. Maer dit wort soo geseyt, om aen te wijsen. I. dat de satan altijt genegen is, om de kinderen Godts te beschadigen.
II. dat Godt hem gebruyct, om deselve te beproeven.

8 Verstaet mede sijne beesten, ende kinderen.

9 Dat is, te verderven, ende als in te slocken, het welcke was in dit werck het eynde des satans: gelijck het eynde van Godts werck was, sijnen knecht te beproeven.

10 D. niet om sijne voorgaende sonden, ende boos leven. Want op dat wy dit verstaen souden, soo geeft Godt van sijne vromigheyt getuygenisse in dit boeck, Cap. 1. versen 1, 8. ende hier vers 3. Evenwel en is hy niet vry geweest, van de overblijfselen der sonde, die in allen heyligen gevonden worden, oock na sijne eygene bekentenisse. Siet ond. 7.20, 21. Ende cap. 9. vers 2. ende 13.23, 26. Het Hebreeusch woort Hinnam, is in den selven sin, alsoo het hier overgeset is, genomen, 1.Sam. 19.5. ende 25.31. ende Psalm 35.7, etc.

4

Doe antwoordde de satan den HEERE, ende seyde: ¹¹ Huydt voor huydt, ende al wat yemant heeft, sal hy geven voor sijn ¹² leven.

11 D. den mensche is sijn eygen huydt, ofte lichaem weerdiger dan de huydt, ofte het lichaem van een ander. Hierom (wil de satan seggen) of schoon Iob sijne kinderen verloren heeft, soo en gaet het hem evenwel niet ter herten, soo lange als hy met sijn eygen huydt, ofte leven ontkomen mach.

12 Hebr. voor sijne ziele. Siet Genes. cap. 19. op vers 17. ofte, voor sich selven, Dat is, voor sijn eygen persoon ende welvaren. Siet Genes. cap. 12. op vers 5.

5

Doch streckt nu uwe hant uyt, ende

[fol. 220r]

¹³ tast sijn gebeente, ende sijn vleesch aen: so hy u niet in u aengesichte en sal ¹⁴ zegenen! ¹⁵

13 D. beschadight. Siet Genes. 26. op vers 11.

14 Dat is, vloecken. Siet boven. 1. op vers 5.

15 Siet boven 1. op vers 11.

6

Ende de HEERE seyde tot den satan: Siet, hy zy in uwe ¹⁶ hant: doch ¹⁷ verschoont sijn ¹⁸ leven.

16 D. vermogen, ende gewelt. Siet Genes. 16. op vers 6. te weten, om hem te quellen, ende te beschadigen. Vergel. boven 1.12.

17 Hebr. bewaert, ofte, wacht u van sijn leven.

18 Hebr. ziele. Als boven vers 4. De sin is, dat hy hem niet en soude dooden.

7

Doe gingh de satan uyt van het aengesichte des HEEREN: ende sloegh Iob met boose sweeren van sijn voetzole aen, tot sijnen schedel toe.

8

Ende ¹⁹ hy nam sich een ²⁰ potscherf, om sich daer mede te schrabben: ende hy ²¹ sat neder in het midden der asschen.

19 Namel. Iob.

20 Hebr. aerden vat. Dewijle sijne vingeren sonder twijfel mede versworen waren, dat hy hem daer mede niet en konde schrabben, soo heeft hy hem met een potscherf moeten behelpen, om daer mede sijne sweeren te wrijven, ende het knagende etter uyt deselve wech te nemen. Waer uyt te verstaen is, niet alleen de grootheyt van Iobs gesweer: maer oock dat hy berooft was van de hulpe der menschen, die sich schroomden voor de eyselickheyt sijnes quaets. siet ond. 19. versen 13, 14, 15, etc.

21 Dit was by den ouden een teecken der droeffenisse, treurigheyt, leedtschap, ende vernederinge des herten. ond. 42. vers 6. Ione 3.6. Matth. 11. vers 21. Luce 10.13.

9

Doe seyde sijne huysvrouwe tot hem; Houdt ghy noch vast aen uwe oprechtigheyt? ²² zegent Godt, ende sterft.

22 Siet boven 1. vers 5. Ofte, zegent Godt, al is het dat ghy sterft, Dat is, dewijle ghy soo genegen zijt om Godt in alles te zegenen, dat is, te loven, ende te dancken, gelijck ghy noch onlanghs te voren gedaen hebt, (Cap. 1. vers 21.) gaet daer in voort, ende siet hoe hy het u vergelden sal, namelick, met een pijnelicke doot, die ghy niet ontgaen en kondt. Sy bespot sijn vertrouwen op Godt.

10

Maer hy seyde tot haer; Ghy spreeckt als eene der sottinnen spreeckt; ja souden wy het goede van Godt ontfangen, ende het quade niet ontfangen? in dit alles en sondighde Iob met sijne ²³ lippen niet.

23 D. met sijne woorden, ofte met sijn spreken: gelijck hy wel daer na niet geheel vry van dese sonde en is geweest. Het woort lippe is aldus genomen onder cap. 11. vers 2. ende 12.20. Prov. 7.21. ende 12.19. ende 24.28, etc. Vergel. Genes. 11.1. ende de aenteeck.

11

Als nu de drie ²⁴ vrienden Iobs gehoort hadden al dit quaet, dat over hem gekomen was, quamen sy yeder uyt ²⁵ sijne plaetse, Eliphaz de ²⁶ Temaniter, ende Bildad de ²⁷ Suhiter, ende Zophar de ²⁸ Naamathiter: ende sy waren’t ²⁹ eens geworden, dat sy quamen om ³⁰ hem te beklagen, ende om hem te vertroosten.

24 Men houdt, dat dese drie vrienden Iobs, uyt Arabia, ende Idumea geweest zijn, afkomstigh van Abraham.

25 D. uyt hare lantschappen.

26 Soo genoemt, om dat hy was van de nakomelingen Temans des soons van Eliphaz, die de sone was van Esau den sone Iacobs, Genes. 36.10, 11. Dese woonde in woest Arabien.

27 Een nakomelingh dan Suah den sone Abrahams uyt Ketura, Genes. 25.1, 2. Dese woonde oock in woest Arabien.

28 Het is onseker, of dese byname haren oorspronck heeft van eenigh voorvader, geslachte, ofte woonplaetse. Sommige meynen dat hy soude mogen voort gekomen zijn van Timna den sone Esaus, van welcken te sien is Genes. 36.40. Andere meynen dat hy geboren zy in de stadt Naëma, van dewelcke siet Iosu. 15.41.

29 Vergelijckt Amos 3.3. Anders, t’samen vergadert, ofte, by een gekomen.

30 Anders, medelijden te hebben, ofte, bewogen te werden over hem, ofte met hem bedroeft te zijn. Alsoo onder cap. 42. vers 11.

12

Ende doe sy hare oogen van verre ophieven, en kenden sy hem niet, ende hieven hare stemme op, ende ³¹ weenden: daer toe scheurden sy een yeder sijnen ³² mantel, ende stroyden stof op hare hoofden ³³ nae den hemel.

31 Hier, ende in het volgende versken worden verhaelt vijf teeckenen van seer groote droefheyt, die dese vrienden Iobs vertoonden: Namelick, 1. haer geween.
2. de verscheuringe hares kleets.
3. de stroyinge des stofs op hare hoofden.
4. het neder sitten op der aerde.
5. haer stilswijgen. Siet van gelijcke treurige gebeerden, Gen. 21.16. ende 37.34. Iosu. 7.6. 2.Sam. cap. 12. versen 16, 17. Esth. 4.1,2. Iesa. 47.1. Thren. 10.10. Ezech. 27.30.

32 Siet boven 1. op vers 20.

33 D. de aerde, ende het stof opwaerts werpende, hebben hare hoofden daer mede bestroyt.

13

Alsoo satense met hem op der aerde seven dagen, ende seven nachten: ende niemant en sprack tot hem een woort; want sy sagen dat de smerte seer groot was.