Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het viij. Capittel.

De Koningh geeft Esther Hamans huys, vers 1, etc. Mordechai komt voor den Koningh, die geeft hem den ringh dien hy te voren Haman gegeven hadde, 2. De Koninginne Esther bidt wederom den Koningh, dat de boose aenslagen Hamans tegen de Ioden noch voorder mochten te niete gedaen worden, 3. Sy vindt genade by den Koningh, 4. Ende sy draeght hem hare bede noch wijder voor, 5. De Koningh consenteert haer alles wat sy begeert, 7. Ende sulcks wort aen de Lantvooghden in alle Provincien geschreven, 9. Het wort in des Koninghs name, ende met de posten over al gesonden, 10. Somma des placcaets, 11. Mordechais heerlickheyt ende cieraet, 15. By de Ioden is groote vreught, ende vele volckeren vervoegen haer tot de Ioden, 17.

1

¹ TE dien selven dage gaf de Koningh Ahasveros aen de Koninginne Esther ² het huys Hamans, des vyants der Ioden: ende Mordechai ³ quam voor het aengesichte des Koninghs, want Esther ⁴ hadde te kennen gegeven ⁵ wat hy haer was.

1 T.w. doe Haman gehangen was.

2 T.w. met sijn toebehooren.

3 D. hy wiert aengenomen in het getal der Vorsten die dagelicks by den Koningh quamen, ende sijn aengesichte mochten aenschouwen. Siet boven 1.14.

4 Te weten, den Koningh.

5 D. hoe na dat sy malkanderen bestonden. Siet Cap. 2. vers 7.

2

Ende de Koningh toogh sijnen ringh af, ⁶ dien hy van Haman genomen hadde, ende ⁷ gaf hem aen Mordechai: ende Esther stelde Mordechai over het huys Hamans.

6 Siet bov. 3.10. ende de aenteeck. op Genes. 41.42.

7 Indachtigh zijnde wat getrouwigheyt dat Mordechai aen hem bewesen hadde. Siet boven cap. 6. vers 2.

3

Ende Esther ⁸ sprack voorder voor het aengesichte des Koninghs, ende sy viel ⁹ voor sijne voeten: ende sy weende ende sy smeeckte hem, dat hy ¹⁰ de boosheyt Hamans des Agagiters, ende sijne gedachte, die hy tegen de Ioden gedacht hadde, soude wech nemen.

8 T.w. doe nu Haman gehangen was. Siet boven 7.9.

9 Hebr. voor ’t aengesichte sijner voeten.

10 D. het placcaet van het uyroeijen der Ioden, ’t welck uyt raet ende boos ingeven van Haman, gepubliceert was.

4

De Koningh nu ¹¹ reyckte den gouden scepter Esther toe: doe rees Esther op, ende sy stont voor het aengesichte des Koninghs.

11 Daer mede te kennen gevende sijne genade ende gunste tot haer. Siet boven cap. 4. vers 11. ende 5. vers 2. Het schijnt dat de Koningh te gelijcke Esther te kennen gaf, datse soude opstaen, ende seggen wat haer begeerte was.

5

Ende sy seyde, Indien het den Koningh goet dunckt, ende indien ick genade voor sijn aengesichte gevonden hebbe, ende ¹² dese sake ¹³ voor den Koningh recht is, ende ick in sijne oogen ¹⁴ aengenaem ben: ¹⁵ dat-

12 Of, dit woort.

13 Hebr. voor het aengesichte des Koninghs.

14 Hebr. goet.

15 Te weten, aen de Vorsten, ende Overste.

[fol. 218r\Koninghs bevel. De Ioden wre--ken haer.]

ter geschreven worde, dat de brieven ¹⁶ ende de gedachte Hamans, des soons Hammedatha, des Agagiters, wederroepen worden, welcke hy geschreven heeft, om de Ioden om te brengen, die in alle de lantschappen des Koninghs zijn.

16 Dat is, het boos voornemen Hamans. Siet vers 3.

6

Want ¹⁷ hoe sal ick vermogen, dat ick aensie het quaet dat mijn volck ¹⁸ treffen sal? ende hoe sal ick vermogen, dat ick aensie het verderf van mijn geslachte?

17 Hebr. hoe sal ick konnen ende sien in het quaet, ende alsoo stracks weder. Als of hy seyde, Ick en sal het van hertzeer niet konnen sien.

18 Hebr. vinden.

7

Doe seyde de Koningh Ahasveros tot de Koninginne Esther, ende tot Mordechai den Iode: Siet ¹⁹ het huys Hamans hebbe ick Esther gegeven, ende hem heeft men aen ²⁰ de galge gehangen, om dat hy sijne hant aen de Ioden ²¹ geslagen hadde.

19 Siet bov. vers 1, ende vers 2.

20 T.w. aen die galge die hy hadde doen oprichten, om Mordechai daer aen te hangen.

21 D. meynde te leggen: De wille wort genomen voor de daet.

8

²² Schrijft dan ghylieden voor de Ioden, soo als het goet is in uwe oogen, ²³ in des Koninghs name, ende verzegelt het ²⁴ met des Koninghs ringh: ²⁵ want het schrift dat in des Koninghs name geschreven, ende met des Koninghs ringh verzegelt is, ²⁶ en is niet te wederroepen.

22 T.w. aen de Overste ende aen de Vorsten der lantschappen.

23 D. In mijnen name.

24 D. met mijnen ringh.

25 Anders, maer.

26 Vergel. Dan. 6. versen 9, 13, 16.

9

Doe werden des Koninghs Schrijvers geroepen, ter selver tijt, in de derde maent (sy is ²⁷ de maent Sivan) op den drie en twintighsten der selver, ende daer wert geschreven na alles dat Mordechai geboodt, aen de Ioden, ende aen de ²⁸ Stadthouders, ende Lantvooghden, ende Overste der lantschappen, die ²⁹ van India af tot aen Moorenlant [strecken,] hondert ende seven en twintigh lantschappen, ³⁰ een yeder lantschap na sijne schrift, ³¹ ende yeder volck na sijne sprake: oock aen de Ioden na hare schrift, ende na hare sprake.

27 Dese maent komt over een ten deele met onsen Mey, ten deele met Iunio.

28 Als bov. 3.12.

29 Siet bov. 1.1.

30 Hebr. lantschap ende lantschap.

31 Hebr. ende volck ende volck.

10

Ende men schreef in des Koninghs Ahasveros name, ende men verzegelde het met des Koninghs ringh: ende men sondt de brieven door de hant der ³² loopers te peerde, rijdende ³³ op snelle kemelen, ³⁴ op muylen van merrijen geteelt.

32 Hebr. der loopers op peerden.

33 Ofte, op dromedarisen, een specie van seer snelle kameelen. Siet 1.Reg. cap. 4. vers 28.

34 And. [namelick,] de Konincklicke postboden die van postboden geboren waren. Het schijnt dat het post-ampt van de ouders op de kinderen erfde.

11

Dat de Koningh den Ioden ³⁵ toeliet, die ³⁶ in elcke stadt waren, haer te vergaderen, ende ³⁷ voor haer leven te staen, om te verdelgen, om te dooden, ende om om te brengen alle macht des volcks, ende des lantschaps, die haer ³⁸ benauwen souden, de kleyne kinderen ende de wijven: ende ³⁹ haren buyt te rooven,

35 Hebr. gaf, D. toeliet, als Psalm 16. vers 10.

36 Hebr. in alle stadt ende stadt, alsoo oock vers 17.

37 D. haer leven te verdedigen, ende voor haer leven te strijden, als Psal. 94. vers 16.

38 Ofte, vyantlick aenvallen souden.

39 D. hare goederen, welcke den Ioden tot buyt gegeven wierden. Siet bov. cap. 3. vers 13.

12

⁴⁰ Op eenen dagh in alle de lantschappen des Koninghs Ahasveros: op den dertienden der twaelfder maent, dese is ⁴¹ de maent Adar.

40 T.w. op den selven dagh, op welcken Haman hadde voorgenomen de Ioden uyt te roeijen. Siet boven 3.13.

41 Siet bov. 3.7.

13

⁴² Den inhoudt dies schrifts was, dat eene wet soude gegeven worden in alle lantschappen, openbaer aen alle volcken: ende dat de Ioden ⁴³ gereet souden zijn tegen dien dagh, om sich te wreken aen hare vyanden.

42 Ofte, copije.

43 Ofte, toegerust, ende veerdigh zijn souden.

14

⁴⁴ De loopers die op snelle kemelen reden, [ende] op muylen, togen snellick uyt, aengedreven zijnde door het woort des Koninghs: Dese wet nu ⁴⁵ wert gegeven op de burcht Susan.

44 Te weten, de Konincklicke postboden, Siet vers 10.

45 D. aengeslagen, ofte gepubliceert.

15

Ende Mordechai gingh uyt van voor het aengesichte des Koninghs in een hemels-blaeuw ende wit Konincklick kleet, ende met ⁴⁶ eene groote gouden kroone, ende met een opperkleet van fijn linnen, nde purper: ende ⁴⁷ de stadt Susan juychte, ende was vrolick.

46 Gelijck de groote Heeren by de Persen gewoon waren te dragen.

47 Verstaet hier principalick de Ioden die te Susan waren: Doch oock wel verscheydene onder de Persen ende Meden, die geen welgevallen en hadden aen die grouwelicke bloetstortinge die Haman voor hadde.

16

By de Ioden was ⁴⁸ licht, ende blijdtschap ende vreughde, ende eere:

48 Gelijck het licht der sonne de oogen der menschen verklaert, ende haer herte verlicht, verheught, ende verblijdt: Alsoo verlichtte, ende verheughde dat placcaet des Koninghs de herten der Ioden. Siet Iob cap. 18. op versen 5, 6. ende Psalm 27. op vers 1.

17

Oock ⁴⁹ in alle ende een yeder lantschap, ende in alle ende een yeder stadt, ter plaetse daer des Koninghs woort, ende sijne wet aenquam, daer was by de Ioden blijdt-[kolom]schap ende vreughde, maeltijden ende ⁵⁰ vrolicke dagen: ende vele ⁵¹ uyt de volckeren des lants ⁵² wierden Ioden, want ⁵³ de vreese der Ioden was op haer gevallen.

49 Hebr. in alle lantschap, ende lantschap, ende in alle stadt ende stadt.

50 Hebr. goede.

51 D. uyt het gemeyne volck.

52 D. sy namen de Ioodsche religie aen, haer latende besnijden, ende sy vervoeghden haer by de Ioden, wordende alsoo Iodengenooten.

53 D. sy waren voor de Ioden bevreest.