Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het vj. Capittel.

De vyanden, hoorende dat het werck bykans voltrocken was, versoecken Nehemia meermalen tot een bedrieghlick gespreck met hem buyten de stadt, om hem alsoo in handen te krijgen, vers 1, etc. ende als hy sulcks wijslick afsloegh, soecken sy hem van het werck af te schricken door verdichte leugens, ende valsche geruchten van sijne rebellie tegen den Koningh, maer al te vergeefs, 5. Oock wort hy van binnen getenteert door gehuerde ende valsche propheten, doch blijft onvertsaeght, 10. Verraderlicke gemeynschap sommiger Grooten met den vyant, 17.

1

VOorts is het geschiet, als van Saneballat, ende Tobia, ende van Gesem den Arabier, ende van ¹ onse andere vyanden gehoort was, dat ick den muer gebouwt hadde, ende dat geene scheure daer in en was over gelaten: oock en hadde ick tot deser tijt toe de deuren ² niet opgesett in de poorten:

1 Hebr. het overige onser vyanden.

2 Vergel. boven 3. op vers 3.

2

Soo sondt Saneballat ende Gesem tot my, om te seggen; Komt ende laet ons te samen vergaderen in de ³ dorpen, in den dale ⁴ Ono: maer sy dachten my ⁵ quaet te doen.

3 D. in een van de dorpen. siet Iud. 12. op vers 7. Andre, Cephirim, houdende het voor eenen eygenen naem van een plaetse: als Cephira is, onder 7.29.

4 Gelegen in Benjamin, ond. 11.35.

5 D. om te brengen.

3

Ende ick sondt boden tot hen, om te seggen; Ick doe een groot werck, soo dat ick niet en sal konnen afkomen: waerom soude dit werck ophouden, terwijlen ick het soude nalaten, ende tot u-lieden afkomen?

4

Sy sonden nu [wel] vier mael tot my, ⁶ op deselve wijse: Ende ick antwoordde hen op deselve wijse.

6 Hebr. na dit selve woort: ende soo in dit vers ende het volgende terstont wederom.

5

Doe sondt Saneballat tot my op deselve wijse, ten vijfsten male, sijnen jongen, met eenen openen brief in sijner hant.

6

Daer in was geschreven; Het is onder de volcken gehoort, ende ⁷ Gasmu seyt; Ghy ende de Ioden dencket te rebelleeren, daerom bouwt ghy den muer, ende ghy sult hen ten Koningh zijn, ⁸ na dat dese saken zijn.

7 Boven vers 1. genoemt Gesem, de Arabier.

8 Dat is, na dat dese saken haer laten insien. And. volgens dese woorden, ofte, na dat men hier van spreeckt. Hebr. na dese woorden, ofte, saken, dingen.

7

Dat ghy oock Propheten hebt bestelt, om van u te Ierusalem uyt te roepen, seggende; ⁹ Hy is Koningh in Iuda: Nu sal het van den Koningh gehoort worden, ¹⁰ na dat dese saken zijn: komt dan nu, ende laet ons te samen ¹¹ raetslaen.

9 Hebr. Een Koningh in Iuda: Dat is, wy hebben nu eenen eygenen Koningh onder ons.

10 D. soo als dese saken gepasseert zijn. Anders, achtervolgende dese woorden.

11 Hoe wy sullen voorkomen, dat de Koningh van Persen dit hoorende, niet vertoornt en worde, ende een groot quaet tegen u ende ons allen voorneme.

8

Doch ick sondt tot hem, om te seggen; Daer en is van alsulcke saken, als ghy seght, niets geschiet: maer ghy versiertse uyt u herte.

9

Want sy alle ¹² sochten ons vreesachtigh te maken, ¹³ seggende; Hare handen sullen van’t werck aflaten, dat het niet en sal gedaen worden: Nu dan ¹⁴ sterckt mijne handen.

12 Hebr. maeckten ons vreesachtigh, T.w. soo veel in hen was, ’t was haer oogemerck in dit alles, dat sy ons sochten vreese aen te jagen. Alsoo onder vers 14. Vergel. Psalm 56. op vers 2. Ierem. 2. op vers 3.

13 T.w. by haer selven, Dat is, denckende.

14 Dit wort van velen genomen als een gebedt Nehemie tot Godt, tegen de aenslagen sijner vyanden. Sommige nemen’t aldus: Maer nu, ick sal mijne handen stercken. Ofte: ’t Is om mijne handen te stercken, D. ick sal niet dan te wackerder ende moediger daer tegens zijn.

10

¹⁵ Als ick nu quam in het huys Semaja des soons ¹⁶ Delaja, des soons Mehethabeëls (hy nu was ¹⁷ besloten,) soo seyde hy; Laet ons te samen komen in den Huyse Godes, ¹⁸ in het midden des tempels, ende laet ons de deuren des tempels toesluyten, want sy sullen komen om u te dooden, ja by nachte sullen sy komen om u te dooden. [kolom]

15 Het voorgaende hadden de vyanden van buyten gedaen: hier verhaelt Nehemia, wat hem van sijne valsche broederen zy wedervaren van binnen.

16 1.Chron. 24.18. wort vermelt van eenen Delaja, dat hy de voorneemste Priester der drie en twintighste beurte geweest zy, van welcken sommige meenen dat dese Semaja een nakomelingh geweest zy.

17 Veynsende, dat hy sich in sijne kamer aen den tempel (als te vermoeden is, om dat de Priesters aldaer hare kameren hadden) in eensaemheyt hielde, van wegen devotie, ofte eenige religieuse gelofte, om alsoo Nehemia onder schijn van heyligheyt met sijne prophetie (als ofse van Godt quam) te bequamer te bedriegen, waer van in het volgende. Vergelijckt 1.Sam. 21.7.

18 Dat is, in den tempel.

11

Maer ick seyde; Soude een man, ¹⁹ als ick, vlieden? ende wie isser, zijnde als ick, die in den tempel soude gaen, dat hy ²⁰ levendigh bleve? Ick en salder niet ingaen.

19 Die eene goede conscientie hebbe, ende ten vollen versekert ben, dat mijn beroep ende werck van Godt is. Hier uyt konde Nehemia oock afnemen, dat sijne prophetie niet van Godt en was.

20 Gelijck somtijts de misdadige hen soecken te salveeren in het Huys Godes. Siet Exod. 21.14. 1.Reg. c. 1. vers 51. ende 2.28. Oock waren de deuren in de poorten noch niet opgehangen, ond. 7. vers 1. sulcks datter apparentie van perijckel by nachte voor Nehemia zijnde, dese Semaja sich veynst, als of hij Nehemia uyt goede genegentheyt in den tempel wilde bergen. Maer het was bedrogh. And. ende leven, ofte, levendigh blijven, als of hy seyde: Ick soude doch den doot hebben te vreesen ofte te verwachten, soo ick tegen Godts bevel in den tempel gingh.

12

Want ick merckte, ende siet, Godt en hadde hem niet gesonden: maer hy sprack dese prophetie ²¹ tegen my, om dat Tobia ende Saneballat hem gehuert hadden.

21 Niet tot mijnen besten, gelijck hy hem geliet, maer door ingeven mijner vyanden, om my vreesachtigh te maken, ende in schande te brengen; als volght.

13

Daerom was hy gehuert, op dat ick soude vreesen, ende alsoo doen, ende ²² sondigen: op dat sy yets souden hebben ²³ tot eenen quaden naem, op datse my souden hoonen.

22 Tegen Godts wet, ende mijn beroep. Siet boven op vers 11.

23 D. om my eenen quaden naem te maken: ofte, een quaet geruchte van my te stroijen. Vergelijckt Eccles. 7. op vers 1.

14

Gedenckt, mijn Godt, aen Tobia ende aen Saneballat, na dese ²⁴ sijne wercken: ende oock aen de ²⁵ Prophetisse Noadja, ende aen ²⁶ de andere Propheten die my ²⁷ gesocht hebben vreesachtigh te maken.

24 Anders, hare. Hebr. sijne; dat men kan duyden op eenen ofte elcken van desen, ofte op Semaja, die sich van haer tot dese boose wercken hadde laten hueren.

25 Die haer desen tijtel valschelick aennam.

26 Hebr. het overige der Propheten.

27 Als boven vers 9. siet aldaer.

15

De muer nu wert volbracht, op den vijf ende twintighsten van ²⁸ Elul: ²⁹ in twee ende vijftigh dagen.

28 De seste maent der Ioden, passende eensdeels op onsen Augustus, anderdeels op September.

29 Na datse begonnen hadden te bouwen. Dese omstandigheyt dient tot vergrootinge van Godts genade, in spijt der vyanden sijnen volcke bewesen.

16

Ende ’t geschiedde, als alle onse vyanden [dit] hoorden, soo vreesden alle de Heydenen, die rontom ons waren, ende sy ³⁰ vervielen seer in hare oogen: want sy merckten, dat dit werck van onsen Godt gedaen was.

30 Dat is, haer gelaet verviel van mismoedigheyt, ofte haer selven dochte, dat sy na desen geene macht meer souden hebben om de Ioden te bestrijden. Vergelijckt Iob cap. 12. vers 3. met de aenteeckeninge.

17

Oock ³¹ schreven in die dagen ³² Edele van Iuda vele brieven, die na Tobia gingen: ende ³³ die van Tobia quamen tot hen.

31 Hebr. vermenighvuldighden hare brieven.

32 Hebr. witte. siet boven cap. 2. op vers 16.

33 Te weten, de brieven, die Tobia weder schreef.

18

Want vele in Iuda hadden hem ³⁴ gesworen, om dat hy was een ³⁵ schoonsone van Sechanja, den sone van Arah: Ende sijn soon Iohanan hadde genomen de dochter van Mesullam, den sone van Berechja.

34 Hebr. heeren, ofte, meesters des eedts, Dat is, eedtgenooten, met eede aen hem verplicht. Dit waren de vruchten van de verbodene houwelicken, die hier verhaelt worden.

35 Anders, swager.

19

Oock ³⁶ verhaelden sy sijne ³⁷ goetdadigheden voor mijn aengesichte, ende mijne woorden brachten sy uyt tot hem: ³⁸ Tobia [dan] sondt brieven om my ³⁹ vreesachtigh te maken.

36 Hebr. sy waren seggende.

37 Hebr. goetheden.

38 Anders, dat Tobia brieven gesonden hadde, etc. nemende het voor de woorden die Nehemia tot haer gesproken hadde.

39 Als vers 9.