Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het Eerste Capittel.

Cores, (anders Cyrus genaemt,) Koningh van Persen, laet door Godts ingeven, vryheyt publiceeren voor de Ioden, om uyt de Babylonische gevangenisse weder na haer lant te trecken, ende Godts tempel te bouwen, vers 1, etc. met bevel aen sijne onderdanen, datse hen in alles sullen bevoorderen, ende eene vrywillige gave geven tot des tempels gebouw, 4. Hier op maken sich vele van den volcke gereedt tot de reyse, ende de onderdanen doen by hen na des Koninghs bevel, 5. Cores laet hen daer en boven uytlangen de heylige vaten des tempels, die Nebucadnezar hadde wech gevoert, 7.

1

^a IN ’t ¹ eerste jaer nu van ² Cores, Koningh van Persen, op dat volbracht wiert het ^b Woort des HEEREN, uyt den mont van ³ Ieremia, ⁴ verweckte de HEERE den geest van Cores Koningh van Persen, dat hy eene ⁵ stemme liet doorgaen door sijn gantsche Koninckrijck, selfs oock in geschrifte, seggende:

a 2.Chron. 36.22.

1 Hebr. in het eene jaer: D. in’t eerste, T.w. sijner regeeringe te Babel, ofte der Monarchie, want hy al te voren in Persen over de twintigh jaren hadde geregeert.

2 Hebr. Coresch. Anders gemeenlick genoemt Cyrus. siet oock van desen Iesa. c. 44 vers 28. ende 45.1, 13.

b Ierem. 25.12. ende 29.10.

3 Siet Ier. 25.12. ende 29.10. Alwaer Godt uytdruckelick belooft sijn volck uyt de gevangenisse van Babel te verlossen, als die seventigh jaren soude hebben geduert, die nu juyst verloopen waren, na sommiger reeckeninge, in ’t jaer van de scheppinge der wereld ontrent 3434, want de gevangenisse, na haer gevoelen, begonnen hadde in het jaer 3364.

4 Ofte, weckte op, maeckte wacker.

5 Als Exod. 36.6. siet aldaer, ende 2.Chron. 36.22. ende Neh. 8.16, etc.

2

Soo seyt Cores, Koningh van Persen; De HEERE, de Godt des hemels, heeft my alle Koninckrijcken der aerde gegeven: ende hy heeft my ⁶ bevolen hem een huys te bouwen, te Ierusalem, dewelcke in ⁷ Iuda is.

6 Of, heeft my opgeleyt: T.w. door het woort sijner Propheten, (dat my is bekent gemaeckt) ende door verweckinge mijns geests. siet vers 1. ende Iesa. 44.28. ende 45.1, 13. And. heeft van my bevolen.

7 D. ’t lant van Iuda.

3

⁸ Wie is onder u-lieden van al sijn volck? Sijn Godt zy met hem, ende hy trecke op na Ierusalem, die in Iuda is: ende hy bouwe het Huys des HEEREN, des Godts Israëls; hy is de Godt die te ⁹ Ierusalem [woont.] [kolom]

8 D. Is ’er yemant onder u-lieden woonende, die van Godes volck is, zijnde een Iode, ofte Israëlijt. Vergel. Deut. 20. op vers 5.

9 D. die dese plaetse verkoren heeft om aldaer op eene bysondere wijse tegenwoordigh te zijn, sijnen name te openbaren, ende na sijn voorschrift gedient te zijn. Vergel. ond. 6.12. ende 7.15. Andere aldus: (Hy is de Godt) dat (T.w. huys) te Ierusalem is: alsoo versen 4, 5.

4

Ende al wie ¹⁰ achterblijven soude ¹¹ in eenige plaetsen, daer hy als vreemdelingh verkeert, dien sullen de lieden sijner plaetse ¹² bevoorderlick zijn, met silver, ende met gout, ende met have, ende met beesten: neffens eene vrywillige gave, voor het Huys Godes, die te Ierusalem [woont.]

10 Door gebreck van middelen, ofte andersins.

11 Hebr. uyt, van.

12 Hebr. opheffen, oplichten.

5

Doe maeckten hen op de Hoofden der vaderen, van ¹³ Iuda ende Benjamin, ende de Priesteren ende de Leviten, neffens een yegelick wiens geest Godt verweckte, dat sy optrocken om te bouwen het Huys des HEEREN, die te Ierusalem [woont.]

13 Hier onder worden begrepen die van andere stammen mede opgetogen zijn, 1.Chron. 9.2, 3, etc.

6

Alle nu, die rontom hen waren, sterckten haerlieder handen met silvere vaten, met gout, met have, ende met beesten, ende met ¹⁴ kostelickheden: behalven ¹⁵ alles dat vrywillighlick gegeven wert.

14 Siet Genes. 24. op vers 53.

15 Vergel. vers 4.

7

Oock bracht de Koningh Cores uyt, de vaten van het Huys des HEEREN, die ^c Nebucadnezar uyt Ierusalem hadden uytgevoert, ende hadse gestelt in het Huys sijnes Godts.

c 2.Reg. 24.13. 2.Chron. 36.7.

8

Ende Cores, de Koningh van Persen, brachtse uyt door de hant van Mithredath den schatmeester, diese ¹⁶ Sesbazar den Vorst van Iuda ^d toetelde.

16 Dese wort gehouden voor Zerubbabel, die in Chaldeen alsoo vernoemt zy. Siet onder 3.2. ende 5.2, 14, 16.

d Ezra 5.14.

9

Ende dit is haer getal: dertigh goudene beckens, duysent silvere beckens, negen ende twintigh messen:

10

Dertigh goudene bekers, vier hondert ende tien ¹⁷ andere silvere bekers: andere vaten ¹⁸ duysent.

17 Ofte, daer aen, Te weten, volgende: Ofte, van de tweede soorte, ofte, dobbele, Dat is, overdeckte.

18 Dat is, (soo het sommige verklaren) sy werden getelt ende gelevert by het duysent, ofte, by duysenden, als wesende kleyner ende van mindere weerdije. Vergelijckt Psalm 50. op vers 10. Sommige verstaen het van andere groote vaten, die duysent souden geweest zijn, ende gevoeght by andere kleyne vaten die niet genoemt en worden, het navolgende getal souden uyt maken.

11

Alle vaten van gout ende van silver waren vijf duysent ende vier hondert: Dese alle voerde Sesbazar op, ¹⁹ met de gene die van

19 Hebr. met het opgevoert worden der gevangenisse, D. der gener, die uyt het Ioodsche lant gevangelick waren wech gevoert.

[fol. 205r\Register der wedergekeerden--uyt Babel.]

de gevangenisse opgevoert wierden van Babel na Ierusalem.