Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xvj. Capittel.

Asa versoeckt hulpe aen den Koningh van Syrien tegen Baësa den Koningh Israëls, vers 1 etc. ende krijghtse, 4. daer over hy van den Propheet Hanani bestraft wort, 7. dien hy daerom in de gevangenisse werpt, 10. zijnde kranck geworden, steunt meer op de medicijnmeesters, dan op den Heere, 12. sterft eyndelick, ende wort met groote kostelickheyt begraven, 13.

1

^a IN ’t ses en dertighste jaer ¹ des Koninckrijcks van Asa, toogh Baësa de Koningh Israëls op tegen Iuda, ende ² bouwde ³ Rama, op dat hy ⁴ niemant toe en liete ⁵ uyt te gaen, ende ⁶ in te komen tot Asa den Koningh van Iuda.

a 1.Reg. 15.17

1 Siet boven 15. op het laetste vers.

2 Dat is, sterckte. Alsoo boven 11.5. ende 14. vers 6. ende onder vers 5.

3 Eene stadt gelegen op eene hooghte in de stamme Benjamins, niet verre van Silo, Iosu. 18.25.

4 T.w. van de tien stammen, daer over hy Koningh was: want dewijle vele sagen, dat den oprechten Godtsdienst, onder Asa opgericht was, ende dat de Heere met hem was, zijnder vele tot Asa na Iuda over geloopen. Vele quamen oock na Ierusalem, om op de feesten, ende andersins Godt te dienen: Dit heeft Baësa hier mede willen beletten. Siet boven 15.9. Hebr. om niet toe te laten den uytganger ende inganger.

5 T.w. uyt sijn Koninckrijcke na Iuda.

6 Te weten, van Iuda in sijn lant.

[fol. 194r\Asa kranck. sterft. Josaphats--regeeringe.]

2

Doe bracht Asa het silver, ende het gout voort, uyt de schatten van het Huys des HEEREN, ende van het huys des Koninghs, ende sondt tot Benhadad den Koningh van Syrien, die te ⁷ Damascus woonde, seggende;

7 Hebr. Darmesek.

3

⁸ Daer is een verbont tusschen my, ende tusschen u, ende tusschen mijnen vader, ende tusschen uwen vader: Siet ick sende u silver, ende gout; gaet henen, ⁹ maeckt u verbont te niete met Baësa den Koningh Israëls, dat hy van tegen my ¹⁰ aftrecke.

8 Anders, daer zy een verbont, etc. als tusschen, etc.

9 D. breeckt de vrede, die ghy met hem hebt, ende doet hem oorloge aen, op dat hy my met vreden late.

10 Hebr. optrecke.

4

Ende Benhadad hoorde na den Koningh Asa, ende sondt de Overste der heyren, die hy hadde, tegen de steden Israëls, ende sy sloegen ¹¹ Ijon, ende Dan, ende Abel-Maim; ende alle ¹² schatsteden van Naphtali.

11 Siet van dese stadt, ende de volgende, 1.Reg. 15. op vers 20.

12 D. ammunitie-steden. siet 1.Reg. 9. op vers 19. Hebr. schathuysen der steden.

5

Ende ’t geschiedde, als Baësa [sulcks] hoorde; dat hy afliet van Rama te bouwen, ende sijn werck staeckte.

6

Doe nam de Koningh Asa ¹³ gantsch Iuda, ende sy droegen wech de steenen ¹⁴ van Rama, ende het hout daer van, daer mede Baësa gebouwt hadde; ende ¹⁵ hy bouwde daer mede ¹⁶ Geba, ende ¹⁷ Mizpa.

13 D. die tot den stam Iuda behoorden. siet 1.Reg. 15. op vers 22.

14 D. met dewelcke de Koningh Israëls Rama stercken wilde. Alsoo in het volgende, het hout daer van.

15 Namel. de Koningh Asa, 1.Reg. cap. 15. vers 22.

16 Namel. Geba Benjamins, 1.Reg. c. 15.vers 22. siet aldaer de aenteeck.

17 Siet Iud. 11. vers 11.

7

Ende in deselve tijt quam de ¹⁸ Siender ¹⁹ Hanani tot Asa den Koningh van Iuda; ende hy seyde tot hem: Om dat ghy gesteunt hebt op den Koningh van Syrien, ende niet gesteunt en hebt op den HEERE uwen Godt, daerom is het heyr des Koninghs van Syrien ²⁰ uyt uwe hant ontkomen.

18 Siet van desen naem boven 9. op vers 29.

19 Dese was de vader van den Propheet Iehu, onder cap. 19. vers 2.

20 Want andersins soudt ghy beyde, soo wel den Koningh van Syrien, als van Israël overwonnen hebben, gelijck ghy de Mooren gedaen hebt. Anders, ontgaen, onttrocken. Waer van de sin soude zijn: Ghy hebt verloren moeyte, ende kost gedaen, met de Syriers tot uwe hulpe te roepen. Want ofse schoon nu met haren inval den Koningh Baësa verhindert hebben, in sijne fortificatie voort te gaen, nochtans als sy sullen vertrocken zijn, en sullense u niet helpen in de oorloge, die Baësa tegen u hervatten sal. Siet het eynde des volgenden negende vers.

8

Waren niet de Mooren, ende de Lubiers ²¹ een groot heyr ²² met seer vele wagenen, ende ruyteren? Doe ghy nochtans op den HEERE steundet, heeft hyse in uwe hant gegeven.

21 Hebr. tot een heyr, tot, of, in menighte.

22 Siet boven 14. vers 9.

9

Want den HEERE [aengaende] ^b sijne ²³ oogen doorloopen de gantsche aerde, om sich sterck te bewijsen aen [de gene] welcker herte ²⁴ volkomen is tot hem; ghy hebt hier in sottelick gedaen: want van nu af sullen oorlogen ²⁵ tegen u zijn.

b Iob 34.21. Proverb. 5.21. ende 15.3. Ierem. 16.17. ende 32.19.

23 Verstaet sijne voorsichtigheyt, waer door hy siet, ende weet, wat in allen landen geschiet, niet alleen in ’t gemeen, maer oock in ’t bysonder, acht nemende op een yegelicks doen. siet gelijcke spreucke Zachar. 4.10.

24 Hoedanige de volmaecktheyt der vromen in dit leven zy, siet 1.Reg. 8. op vers 61. Hier mede nu schijnt geseyt te zijn, dat Asas herte niet oprecht, nochte volkomen tot den Heere en was, tegen het gene wy lesen 1.Reg. cap. 15. vers 14. ende boven cap. 15. vers 17. maer siet de vergelijckinge, 1.Reg. cap. 15. op vers 14.

25 Te weten, van den Koningh Baësa. Siet 1.Reg. 15.vers 16.

10

Doch Asa wert toornigh tegen den Siender, ende leyde hem in ²⁶ het gevangenhuys; want hy was hier over tegens hem ²⁷ ontstelt: daer toe ²⁸ onderdruckte Asa [eenige] uyt den volcke ter selver tijt.

26 Hebr. in het huys des omkeerens, ofte, uytroeijens, Dat is, in den kercker, daer men die in sloot, ofte gedoodet souden worden. Hy achtede, dat de Propheet sijne Konincklicke majesteyt te kort gedaen, ende daerom den hals verbeurt hadde. Sommige verduytschen dit, het stockhuys, daer men de gevangene in den stock, ofte boeijen sloot. Het selve woort staet oock Ierem. 20.2. ende 29.26.

27 Hebr. in onsteltenisse, Te weten, door toornigheyt. Siet van de eygene beteeckenisse deses woorts, Genes. 40. op vers 6.

28 Het Hebreeusch woort beteeckent eygentlick, yets, ofte yemant in stucken stooten, te gronde werpen, vertrappen, verdrucken.

11

Ende siet, de geschiedenissen van Asa, de ²⁹ eerste, met de laetste, siet, sy zijn beschreven in het boeck der Koningen van Iuda, ende Israël.

29 De eerste zijn goet geweest, ende prijs weerdigh: de laetste hadden groote gebreken, ende waren volgens berispelick; In het voorstaen van den suyveren Godesdienst was hy wel trouwe, ende gestadigh, maer sijn vertrouwen was kleyn op Godt, ende sijn strafheyt tegens eenige onder den volcke groot.

12

Asa nu in het negen en dertighste jaer sijns Koninckrijcks, wert kranck aen sijne voeten; tot op het hooghste toe was sijne kranckheyt: daer toe oock en ³⁰ socht hy den HEERE niet in sijne kranckheyt, maer de ³¹ medicijnmeesters.

30 D. hy en vraeghde den Heere niet om raet door eenigen Propheet: hy en vernederde hem niet door bekentenisse van sijne sonden, hy en steunde op den Heere niet, ende en riep hem niet aen na behooren; maer hy verliet hem slechts op de medicijns, ende menschelicke hulpe.

31 Hebr. in, ofte, van de medicijns.

13

Alsoo ontsliep Asa met sijne vaderen: ende hy sterf in het een en veertighste jaer sijner regeeringe.

14

Ende sy begroeven hem in sijn ³² graf, dat hy voor sich gegraven hadde in de stadt Davids, ende leyden hem op het bedde, het [kolom] welck hy gevult hadde met specerijen, ende dat van verscheydene soorten, na der Apotekeren konste toebereyt: ende sy ³³ brandden over hem eene gantsch groote brandinge.

32 Hebr. graven. Vergelijckt 2.Reg. 22.20. ende siet de aenteeckeninge.

33 Dat is, sy vereerden hem in sijne begraeffenisse met het branden van kostelicke, ende welrieckende specerijen. Vergelijckt onder 21.19. Ierem. 34.5.