| |
| |
| |
Salomo bouwt steden, ende sterckten, vers 1, etc. maeckt de Heydenen, die noch in den lande over gebleven waren, dienstbaer, 7. De eerlicke ampten geeft hy alleen den Israëliten, 9. Sijn wijf, de dochter Pharaos, komt in hare wooninge, 11. sijne ordinare, ende gewoonlicke offerhanden, 12. sijne sorge over den Godtsdienst, 14. sijne schipsvlote na Ophir, 17.
| |
| |
[fol. 191r\Salomons daden. Koninginne van--Scheba.]
| |
1
HEt a geschiedde nu ten eynde 1 van twintigh jaren, in dewelcke Salomo het Huys des HEEREN, ende sijn huys gebouwt hadde,
| |
2
Dat Salomo de steden, dewelcke Huram 2 hem 3 gegeven hadde, bouwde: ende de kinderen Israëls aldaer dede woonen.
| |
3
Daer na toogh Salomo na 4 Hamath 5 Zoba: ende hy overweldighdese:
| |
4
Hy bouwde oock 6 Tadmor in de woestijne ende alle de 7 schatsteden, die hy bouwde in 8 Hamath.
| |
5
Oock bouwde hy het 9 hooge Beth-Horon, ende het neder Beth-Horon; vaste steden met mueren, deuren, ende grendelen.
| |
6
Mitsgaders 10 Baalath, ende alle de schatsteden, die Salomo hadde, ende alle 11 wagensteden, ende de steden der ruyteren, b ende wat de begeerte van Salomo begeert hadde te bouwen, in Ierusalem, 12 ende in den Libanon, ende in ’t gantsche lant sijner heerschappije.
| |
7
Aengaende al het volck, dat overgebleven was van de 13 Hethiten, ende de Amoriten, ende de Phereziten, ende de Hiviten, ende de Iebusiten, die niet uyt Israël en waren;
| |
8
Uyt 14 hare kinderen, die na hen in het lant over gebleven waren, welcke de kinderen Israëls niet verdaen en hadden, die bracht Salomo op 15 uytschot tot op desen dagh:
| |
9
Doch uyt de kinderen Israëls, c die Salomo niet en maeckte tot slaven in sijn werck; (want sy waren krijghslieden, ende Overste sijner Hooftlieden, ende Overste sijner wagenen, ende sijner ruyteren.)
| |
10
[Uyt] dese dan, waren Overste der 16 Bestelden, die de Koningh Salomo hadde, 17 twee hondert, ende vijftigh, die over ’t volck heerschappije hadden.
| |
11
d Salomo nu dede de dochter Pharaos opkomen uyt de stadt Davids tot het huys, dat hy voor haer gebouwt hadde: want hy seyde: Mijne vrouwe en sal in ’t huys Davids, des Koninghs Israëls niet woonen, om dat de [plaetsen] 18 heyligh zijn, tot dewelcke de Arke des HEEREN gekomen is.
| |
12
Doe offerde Salomo den HEERE brand-offeren op den altaer des HEEREN, dien hy voor 19 het voorhuys gebouwt hadde:
| |
13
Selfs 20 na den eysch van elcken dagh, offerende, na het gebodt van Mose, op de Sabbathen, ende op de nieuwe maenden, ende op de gesette hooghtijden e drie malen in het jaer: op het feest van de ongesuerde [brooden,] ende op het feest der weken, ende op het feest der loofhutten.
| |
14
Hy stelde oock na de wijse 21 sijnes vaders Davids de 22 verdeelingen der Priesteren over haren dienst, ende der Leviten over hare wachten, om [Godt] te prijsen, ende voor de Priesteren te dienen, na den eysch van elcken dagh: ende de f Poortiers in hare verdeelingen, 23 aen elcke poorte: want alsoo was het gebodt van David den 24 man Godts.
| |
15
Ende 25 men en weeck niet van [kolom] 26 des Koninghs gebodt 27 aen de Priesteren, ende de Leviten, aengaende 28 alle sake, ende aengaende 29 de schatten.
| |
16
Alsoo wert al het werck Salomons bereyt 30 tot den dagh der grontlegginge van het Huys des HEEREN, ende tot het volbrengen des selven; [dat] het Huys des HEEREN volmaeckt wert.
| |
17
Doe toogh Salomo na 31 Ezeon-Geber, ende na 32 Eloth aen den 33 oever der 34 zee, 35 in ’t lant van Edom.
| |
18
Ende Huram sondt hem door de hant sijner knechten, 36 schepen, mitsgaders knechten, kenners van de zee, ende sy gingen met Salomons knechten na 37 Ophir, ende sy haelden van daer 38 vier hondert ende vijftigh 39 talenten gouts, dewelcke sy brachten tot den Koningh Salomo.
|
-
1
- Welcker seven hy over gebracht hadde in ’t bouwen van het Huys des HEEREN, ende dertien in ’t maken van sijn palleys.
-
3
- D. vveder gegeven. Want Salomo hadde dese steden den Koningh Huram geschoncken, tot eene erkentenisse der diensten, die hy van hem ontfangen hadde, maer Huram daer in geen behagen hebbende, heeftse Salomo weder gegeven, die daer na deselve herbouwt heeft, ende van de Israëliten heeft laten bewoonen. Siet 1.Reg. 9.11, 12, 13.
-
4
- Siet Num. 13. op vers 21.
-
5
- Een lantschap sich streckende van Batanea tot den Euphraet. siet daer van 1.Sam. 14.47. 2.Sam. 8.3.
-
6
- Siet 1.Reg. 9. op vers 18. alwaer is de name Tamor.
-
7
- Of, Ammunitiesteden, alsoo onder vers 6. siet 1.Reg. 9. op vers 19.
-
8
- Het lant van Hamath, 1.Chron. 18. vers 3.
-
9
- Siet 1.Reg. 9. op vers 17.
-
10
- Siet 1.Reg. 9. op vers 18.
-
11
- Siet 1.Reg. 9. op vers 19.
-
12
- Siet 1.Reg. 7. op vers 2.
-
13
- Siet van dese volckeren Gen. 10. op de versen 15, 16, etc. ende cap. 15. op de versen 19, 20, 21.
-
14
- T.w. der voorgemelte volckeren.
-
15
- Verst. slavischen uytschot, 1.Reg. 9. vers 21. ende siet de aenteeckeninge. De sin is, datse den Koningh in sijne wercken als lijf-eygene moesten dienen. siet oock 1.Reg. 5. op versen 13, 14. And. dede Salomo komen op tribuyt, Dat is, bedwanghse schattinge te betalen.
-
16
- Verst. de gene, die over de werck-lieden gestelt waren, om over haer doen, ende arbeyden, opsicht te nemen. Het Hebreeusch woort is oock van andere Overste gebruyckt. Siet 1.Reg. 4. op vers 5. And. besettingen, ofte, guarnisoenen.
-
17
- Siet 1.Reg. 9. op vers 23.
-
d
- 1.Reg. 3.1. ende 7.8. ende 9.24.
-
18
- D. tot een reyn, bysonder, ende heyligh gebruyck moeten dienen, ende niet tot de ordinare bewooninge der menschen, diese lichtelick met hare soo wel morale, als ceremoniale besmettingen souden hebben konnen ontheyligen.
-
19
- Het welcke was tusschen den Tempel, ende het Voorhof der Priesteren, D. voor aen den Tempel. Siet 1.Reg. 6.3.
-
20
- Dat is, in de offerhanden, die na de wet op sekere dagen gedaen moesten worden, elcken dagh der selver onderhoudende. Hebr. in het vvoort, ofte, de sake, des daeghs op den dagh, ofte, op sijnen dagh, als in het volgende 14. vers. Vergelijckt Exod. 5.13. 1.Reg. 10.25. De sin is, dat hy de gesette dagen, in dewelcke sekere offerhanden geoffert moesten worden, neerstelick waergenomen, ende onderhouden heeft.
-
e
- Exod. 23.14, 15. Deut. 16.16.
-
21
- D. die David door de ingevinge des Heyligen Geests ingestelt hadde, 1.Chron. 28. vers 19. mitsgaders door het beleydt der Propheten, ond. 29.25.
-
22
- D. onderscheydene hoopen, ende beurten. Siet van dese 1.Chron. capp. 24. 25. 26. Sy waren der Priesteren, ende Leviten. De Priesteren waren Overpriesteren, ofte gemeyne Priesteren. De Leviten dienden de Priesteren, ofte waren Sangers, ofte Deurwaerders, ofte Schatbewaerders, ofte Versorgers eeniger ordinare, ofte extra-ordinare saken.
-
f
- 1.Chron. cap. 9. vers 17.
-
23
- Hebr. aen de poorte, ende poorte, Dat is, aen elcke poorte. Siet Genes. cap. 7. op vers 2.
-
24
- Siet Iudic. cap. 13. op vers 6.
-
25
- Ofte, daer en vvert niet gevveken. Hebr. sy en vveken niet. Siet Iob 4. op vers 19.
-
26
- Namel. Salomons, die de ordinantie van Godt door sijnen vader David, ende andere Propheten gegeven, precijselick wilde onderhouden hebben.
-
27
- D. het welcke den Priesteren, ende Leviten gegeven, ende opgeleyt was.
-
28
- Rakende meest de persoonen, ende ampten van den Godesdienst.
-
30
- And. van den dagh der grontlegginge, etc. tot het volbrengen, etc.
-
31
- Eene haven gelegen aen de schelfzee, ofte roode zee. Siet 1.Reg. 9. op vers 26.
-
32
- Oock genaemt Elath, Deut. cap. 2. vers 8. ende 2.Reg. 14.22. Siet aldaer de aenteeckeninge.
-
34
- Namelick, der schelfzee, ofte roode zee, welverstaende aen der selver inham, genaemt van den lantbeschrijvers Sinus Elaniticus, ofte, Arabicus.
-
35
- D. ontrent de palen des lants Edoms, dewijle de Koningh der Edomiten tot hier toe sijne heerschappije heeft uytgestreckt.
-
36
- Hier door kan men verstaen de materialen bereydt tot schepen. Om dat men van Tyro in de roode zee met schepen niet en kan komen als door een seer lange reyse. Vergel. 1.Reg. 9.26, 27. And. verstaen dat hy wel schepen gesonden heeft met knechten, na Ioppe, maer geene schepen om na de roode zee ende na Ophir te gaen.
-
37
- Siet 1.Reg. cap. 9. op vers 28.
-
38
- Zijnde hier onder begrepen dertigh talenten, die de uytreedinge der schepen gekost hadde. Anders was het suyver gewin maer vier hondert en twintigh talenten, 1.Reg. 9. vers 28.
-
39
- Siet van deser gewichte Exod. 25. op vers 39.
|