Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het Eerste Capittel.

Salomo bevestight zijnde in sijn Rijcke, offert te Gibeon, vers 1, etc. Keure hebbende van Godt, om wat van hem te begeeren, bidt om wijsheyt, 7. dese verkrijght hy, met de belofte van rijckdom, ende eere, 11. hy keert weder van Gibeon, 13. sijne macht, ende groote middelen, 14.

1

ENDE Salomo de sone Davids ^{1 a} wert versterckt in sijn Koninckrijck: want de HEERE sijn Godt ² was met hem, ende maeckte hem ³ ten hooghsten groot.

1 Dat is, nam eenen moedt, aenmerckende sijne wettelicke verkiesinge tot de kroone, de eenparige toestemminge des volcks, de algemeyne vrede des lants, ende wechneminge van alle beletselen der selver.

a 1.Reg. 2.46.

2 Siet Genes. 21. op vers 22.

3 Hebr. opwaerts. Alsoo 1.Chron. 22. vers 5. ende 23.17. ende 29.25. De sin is, dat hy hem als om hooge verheven heeft door grootheyt van staet, eere, vrede, ende rijckdom.

2

Ende Salomo sprack tot het gantsche Israël, tot de Overste der duysenden, ende der honderden, ende tot de Richteren, ende tot ⁴ alle Vorsten in gantsch Israël, de ⁵ Hoofden der vaderen;

4 Verstaet onder desen naem, die onder andere uytsteken in adel, vermaertheyt, ende hooge ampten.

5 Siet 1.Reg. 8. op vers 1. alwaer sy genoemt worden de Overste der vaderen.

3

Ende sy ^b gingen henen, Salomo, ende de gantsche gemeynte met hem, ⁶ na de hooghte, die te ⁷ Gibeon was: ^c want daer was ⁸ de tente der t’samenkomste Godes, die Mose de knecht des HEEREN in de woestijne gemaeckt hadde.

b 1.Reg. 3.4.

6 Genoemt eene groote hooghte, 1.Reg. 3.4. Siet d’aenteeckeninge.

7 Eene stadt in den stam Benjamins. Siet 1.Reg. 3. op vers 4.

c 1.Chron. 16.39. ende 21.29.

8 D. de heylige tabernakel, van den welcken siet Exod. cap. 26. item Levit.1. op vers 1.

4

(Maer de Arke Godts ^d hadde David van ⁹ Kiriath-Iearim opgebracht, ter plaetse die David voor haer bereyt hadde: want hy hadde voor haer eene tente te Ierusalem gespannen.)

d 2.Sam. 6.2, 17. 1.Chron. 16.1.

9 Eene stadt in den stam Iuda. Siet Iosu. 9.17. Iudic. 18.12. 1.Sam. 7.1. het vaderlant van den Propheet Uria, Ierem. 26. vers 20.

5

Oock was de koperen altaer, dien ^e Bezaleël de soon van Uri, de soon van Hur gemaeckt hadde, ¹⁰ aldaer voor den tabernakel [kolom] des HEEREN: Salomo nu, ende de gemeynte, besochten ¹¹ den selven.

e Exod. 38.1.

10 Niet te Ierusalem, daer de Arke was, maer te Gibeon, daer de tabernakel stont.

11 T.w. koperen altaer, om daer op te offeren, na Godes bevel, Lev. 17. 3, 4. And. sochten hem, T.w. den Heere.

6

Ende Salomo offerde daer, ¹² voor het aengesichte des HEEREN, op den koperen altaer, die ¹³ aen de tente der t’samenkomste was: ende hy offerde daer op duysent brand-offeren.

12 Siet Levit. 1. op vers 3.

13 Alsoo Lev. 1.5.

7

In die selve nacht ¹⁴ verscheen Godt aen Salomo; ende hy seyde tot hem: Begeert wat ick u geven sal.

14 T.w. in eenen droom, 1.Reg. 3.5. Van de verschijninge Godes, door middel van droomen, siet Genes. 20. op vers 3. ende 28. op vers 12.

8

Ende Salomo seyde tot Godt; Ghy hebt aen mijnen vader David groote weldadigheyt gedaen; ^f ende ghy hebt my Koningh gemaeckt in sijne plaetse.

f 1.Chron. 28.5.

9

Nu HEERE Godt, laet u woort waer worden, [gedaen] aen mijnen vader David: ^g want ghy hebt my Koningh gemaeckt over een volck, menighvuldigh ¹⁵ als het stof der aerden.

g 1.Reg. 3.7.

15 Siet Genes. 13. op vers 16.

10

^h Geeft my nu ¹⁶ wijsheyt, ende wetenschap, dat ick voor het aengesichte deses volcks ¹⁷ uytga, ende inga: want wie soude dit u groot volck ¹⁸ [konnen] ¹⁹ richten?

h 1.Reg. 3.9, 11, 12.

16 Siet van ’t onderscheyt deser twee gaven, 1.Reg. 3. op vers 12.

17 Siet de verklaringe deser maniere van spreken Num. cap. 27. op vers 17. Deut. 31. op vers 2.

18 Dit woort is hier ingevoeght uyt 1.Reg. 3.9. Hoewel het oock andersins dickwils in den sin is ingesloten, ende, wie soude richten? soo vele is, als: wie soude konnen richten?

19 D. regeeren: alsoo in het volgende vers. Siet Iudic. 2. op vers 16.

11

Doe seyde Godt tot Salomo: Daerom dat dit in u ²⁰ herte geweest is, ende ghy niet begeert en hebt rijckdom, goederen, nochte eere, nochte de ziele uwer haters, nochte oock vele dagen begeert en hebt, maer wijsheyt, ende wetenschap voor u begeert hebt, op dat ghy mijn volck mochtet richten, daer over ick u Koningh gemaeckt hebbe:

20 D. de begeerte, ende het voornemen uwes herten.

12

De wijsheyt, ende de wetenschap is u gegeven: Daer toe sal ick u rijckdom, ende goederen, ende eere geven, ²¹ dergelijcke ⁱ geene Koningen, die voor u geweest zijn, gehadt en hebben; ende na u en sal dergelijcke niet zijn.

21 Vergelijckt hier mede 1.Reg. 3.12. ende de aenteeckeninge daer op. And. Dat den Koningen die voor u geweest zijn soo niet en is geschiet, ende na u soo niet geschieden en sal.

i 1.Reg. 3.13. 1.Chron. 29.25. 2.Chron. 9.22.

13

Alsoo quam Salomo te Ierusalem;

[fol. 188v\Salomo verkrijght rijckdom en eere. Huram. Tempel.]

van de hooghte die te Gibeon is, van voor de Tente der t’samenkomste: ende hy regeerde over Israël.

14

Ende Salomo ^k vergaderde wagenen, ende ruyteren, soo dat hy duysent, ende vier hondert wagenen, ende twaelf duysent ruyteren hadde: ende hy leydese in de ²² wagensteden, ende by den Koningh te Ierusalem.

k 1.Reg. 4.26. ende 10.26. 2.Chron. 9.25.

22 D. in dewelcke de wagenen gelogeert waren, ende die goede weyden voor de peerden hadden.

15

²³ Ende de Koningh maeckte het silver, ende het gout in Ierusalem te zijn, als steenen, ende de cederen maeckte hy te zijn, als wilde vijgeboomen, die in de leeghten zijn, in menighte.

23 Siet 1.Reg. 10. op vers 27. 2.Chron. cap. 9. vers 27.

16

²⁴ Ende ^l het uytbrengen der peerden, was ’t gene Salomo uyt Egypten hadde; ende aengaende het lijnengaren; de kooplieden des Koninghs namen het lijnengaren voor den prijs.

24 Siet de verklaringe van dit vers, ende het volgende, 1.Reg. c. 10. op de versen 28, 29.

l 1.Reg 10.28. 2.Chron. 9.28.

17

Ende sy brachten op, ende voerden eenen wagen uyt van Egypten voor ses hondert [sikelen] silvers, ende een peert voor een hondert en vijftigh: ende alsoo voerdense [die] door hare hant uyt, voor allen Koningen der Hethiten, ende voor den Koningen van Syrien.