Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xxj. Capittel.

In dit Capittel wort wederhaelt het gene dat geschreven staet 2. Sam. cap. 24.

1

¹ DOe stont de satan op tegen Israël, ende ² hy porrede David aen dat hy Israël telde.

1 Siet de voorder aenteeckeninge over dit Capit. 2.Sam. cap. 24.

2 Anders, verweckte, beweeghde, hitste op.

2

Ende David seyde tot Ioab, ende tot de Overste des volcks, Gaet henen, telt Israël ³ van Berseba tot Dan toe, ende brenghtse tot my, dat ick haer getal wete.

3 Te weten, van het Zuyden tot het Noorden, van ’t eene eynde des Koninckrijcks tot het andre. Alsoo oock Iud. 20. vers 1. ende elders meer.

3

Doe seyde Ioab, De HEERE doe tot sijnen volcke, gelijck sy [nu] zijn, hondert mael meer: zijn sy niet alle, O mijn heere Koningh, mijnen heere tot knechten? waerom versoeckt ⁴ mijn heere dit? waerom soude het Israël tot schult worden?

4 D. ghy heer Koningh.

4

Doch het woort des Koninghs nam de overhant tegen Ioab: derhalven toogh Ioab uyt, ende ⁵ hy doorwandelde gantsch Israël: Daer na quam hy weder te Ierusalem.

5 Ioab heeft op dese reyse toegebracht negen maenden, ende twintigh dagen, als te lesen is 2.Sam. cap. 24. vers 8.

5

Ende Ioab gaf David de somme des getelden volcks: ende ⁶ gantsch Israël was ⁷ elf hondert duysent man, die ’t sweert uyttrocken: ende Iuda vier hondert duysent, ende seventigh duysent man, die het sweert uyttrocken.

6 Siet 2.Sam. 24. vers 9.

7 Hebr. duysent duysenden, ende hondert duysent.

6

Doch Levi ende Benjamin en telde hy ⁸ onder deselve niet: want des Koninghs woort was Ioab een grouwel.

8 Hebr. in het midden der selver niet.

7

Ende ⁹ dese sake was quaet in de oogen Godes: daerom ¹⁰ sloegh hy Israël.

9 T.w. dat David het volck hadde doen tellen.

10 Te weten, met de pestilentie.

8

Doe seyde David tot Godt, Ick hebbe seer gesondight, dat ick dese sake gedaen hebbe: ¹¹ maer neemt doch nu de misdaet ¹² uwes knechts wech, want ick hebbe seer sottelick gehandelt.

11 Siet 2.Sam. cap. 12 op vers 13.

12 Dat is, mijne.

9

De HEERE nu sprack tot Gad den ¹³ Siender Davids, seggende:

13 D. Propheet ende Leeraer, die by David was waer hy henen gingh. Van ’t woort Siender siet 1.Sam. 9.9.

10

Gaet henen, ende spreeckt tot David, seggende, Aldus seyt de HEERE, Drie dingen legge ick u voor: kiest u een uyt dien, dat ick u doe.

11

Ende Gad quam tot David, ende seyde tot hem, Soo seyt de HEERE, Neemt u uyt:

12

Of drie jaren honger, ofte drie maenden verteert te worden voor het aengesichte uwer wederpartije, ende dat het sweert uwer vyanden [u] achterhale: ofte drie dagen ¹⁴ het sweert des HEEREN, dat is, de pestilentie in den lande, ende eenen ¹⁵ verdervenden Engel des HEEREN in alle de lantpalen Israëls? soo siet nu toe, wat antwoort ick dien sal weder brengen, die my gesonden heeft.

14 De Engel des Heeren heeft de Israëliten met de pestilentie, als met een sweert geslagen ende gedoot. Siet onder versen 16, 27.

15 D. die met de pestilentie vele der inwoonderen des lants dooden sal.

13

Doe seyde David tot Gad, My is seer bange: ¹⁶ laet my doch in de hant des HEEREN vallen, want sijne barmher-[kolom]tigheden zijn seer vele, maer en laet my in de hant der menschen niet vallen.

16 D. ick kiese de peste, ende niet den krijgh. Laet my alleenlick in de hant des Heeren vallen.

14

De HEERE dan gaf pestilentie in Israël: ende daer vielen van Israël seventigh duysent man.

15

Ende Godt sondt eenen Engel na Ierusalem, om die te verderven, ende als hyse verdorf, sagh het de HEERE, ende ¹⁷ het berouwde hem over dat quaet, ende hy seyde tot den verdervenden Engel, Het is genoegh, treckt nu uwe hant af: de Engel des HEEREN nu stont by den dorschvloer van ¹⁸ Ornan den Iebusiter.

17 D. hy hieldt op van met de peste te verderven, menschelicker wijse van Godt gesproken. siet Genes. 6.6.

18 And. Arauna, ende Arania, 2.Sam. cap. 24. versen 16, 18. alwaer oock aengewesen is waerom hy een Iebusiter genoemt wert.

16

Als David sijne oogen ophief, soo sagh hy den Engel des HEEREN staende tusschen de aerde, ende tusschen den hemel, met sijn uytgetrocken sweert in sijne hant, uytgestreckt over Ierusalem: doe viel David ende de Oudtste, bedeckt ¹⁹ met sacken, op hare aengesichten.

19 D. met rouwkleederen. Siet de aenteeckeninge op Genes. 37.34.

17

Ende David seyde tot Godt, Ben ick het niet die ²⁰ geseyt hebbe, dat men ’t volck tellen soude? Ia ick selve ben het die gesondight, ende ²¹ seer qualick gehandelt hebbe, maer dese schapen ²² wat hebben die gedaen? O HEERE mijn Godt, ²³ dat doch uwe hant tegens my, ende tegen het huys mijnes vaders zy, maer niet tegen u volck ter plage.

20 Dat is, bevolen hebbe.

21 Hebr. qualick doende, qualick gedaen hebbe.

22 Het is wel waer dat de ondersaten niet misdaen en hadden met het tellen des volcks: maer evenwel zijn sy van Godt rechtveerdelick gestraft van wegen andere sonden.

23 David wil seggen, doodet met de peste my, ende het huys mijnes vaders, dat is, mijne vrienden ende bloetverwanten.

18

Doe seyde de Engel des HEEREN tot Gad, dat hy David seggen soude, dat David soude opgaen, om den HEERE eenen altaer op te richten in den dorschvloer van Ornan den Iebusiter.

19

Soo gingh dan David op na den woorde Gads, dat hy in den name des HEEREN gesproken hadde.

20

Doe sich Ornan wendde, soo sagh hy den Engel, ende sijne vier sonen die by hem waren, verstaken haer: ende Ornan dorschte terwe.

21

Ende David quam tot Ornan, ende Ornan sagh toe, ende sagh David, soo gingh hy uyt den dorschvloer, ende boogh sich neder voor David met het aengesichte ter aerde.

22

Ende David seyde tot Ornan, ²⁴ Geeft my de plaetse des dorschvloers, dat ick op deselve den HEERE eenen altaer bouwe: geeftse my ²⁵ voor het volle gelt, op dat dese plage opgehouden worde van over den volcke.

24 D. verkoopt my: als stracks volght.

25 Als Genes. 23. vers 9.

23

Doe seyde Ornan tot David, ²⁶ Neemtse maer henen, ende mijn heere de Koningh doe dat goet is in sijne oogen: Siet, ick geve ²⁷ dese runderen tot brand-offeren, ende dese sleden ten houte, ende de terwe tot spijs-offer, ick geve het al.

26 Hebr. neemtse u, ofte, voor u.

27 Te weten, met dewelcke ick rechte voort dorsche: want men pleeght in die tijden de ossen het koorn te doen uyttreden.

24

Ende de Koningh David seyde tot Ornan, ²⁸ Neen, ²⁹ maer ick sal ’t sekerlick koopen voor vollen gelde: want ick en sal ³⁰ voor den HEERE niet nemen dat uwe is, dat ick een brand-offer om niet offere.

28 Als of David seyde, Ick en wil geensins te geefs aennemen dat ghy my presenteert.

29 Hebr. koopende sal ick koopen.

30 D. om den Heere te geven.

25

Ende David gaf aen Ornan voor die plaetse, ³¹ ses hondert goudene sikelen van gewichte.

31 Indien dit gemeene sikels geweest zijn, soo weeght elcken sikel twee drachmen ofte fransche kroonen: Soo dat David voor die plaetse gegeven heeft duysent twee hondert fransche kroonen. Voor de ossen ende de ander gereetschap gaf hy vijftigh silveren sikels. siet voorder d’aenteeckeninge Genes. 24. op vers 22. ende 2.Sam. c. 24. op vers 24.

26

Doe bouwde David aldaer den HEERE eenen altaer, ende hy offerde brand-offeren ende danck-offeren: Als hy den HEERE aenriep, ³² soo antwoordde hy hem door vyer uyt den hemel, op den brand-offers altaer.

32 Dat is, Godt liet vyer van den hemel vallen op het brand-offer, daer mede betuygende, dat hy Davids gebedt verhoort hadde. Vergelijckt hier mede het gene dat Lev. 9.24. 1.Reg. c. 18. vers 38. ende 2.Chron. 7.1. staet.

27

Ende de HEERE seyde tot den Engel, dat hy sijn sweert weder in sijne scheyde steken soude.

28

Ter selver tijt, doe David sagh, dat de HEERE hem geantwoort hadde op den dorschvloer Ornans des Iebusiters, soo offerde hy aldaer.

29

Want de Tabernakel des HEEREN, die Mose in de woestijne gemaeckt hadde, ende des brand-offers altaer, was te dier tijt op de hooghte ³³ te Gibeon.

33 Siet boven 16. vers 39. 2.Chron. 1. vers 3.

[fol. 184v\Bouw des Tempels. Tellinge--der Leviten.]

30

David nu en konde niet henen gaen voor ³⁴ den selven om Godt te soecken: want hy was verschrickt voor het sweert des Engels des HEEREN.

34 T.w. brand-offer altaer: of, tabernakel die te Gibeon was.