Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xij. Capittel.

Hier worden noch eenige helden Davids genoemt, die tot hem gekomen zijn, doe hy noch van Saul vervolght wert, vers 1, etc. Eerst uyt het geslachte van Saul selve, 2. daer na uyt de stamme Gads, 14. oock uyt de stammen Benjamins ende Iuda, 16. ende van Manasse, 19. Eyndelick worden verhaelt de Overste der krijghslieden, die tot David te Hebron gekomen zijn, om hem Koningh te maken, mitsgaders het getal uyt elcke stamme, 23. Gantsch Israël is het eens om David Koningh te maken over haer, 38. Sy maken goet cier met malkanderen drie dagen langh, 39.

1

DEse nu zijn ’t die tot David quamen na ¹ Ziklag, ² doe hy noch besloten was voor ’t aengesichte Sauls des soons Kis: sy waren oock onder ³ de helden die tot dien krijgh holpen:

1 Siet van dese stadt de aenteeck. op 1.Sam. 27.6.

2 T.w. doe hy uyt vreese van Saul sich moest verbergen, in holen, speloncken, in rotzsteenen, ende op de bergen. And. uytgesloten] T.w. uyt de publijcke by eenkomsten des volcks Godes, ja uyt het geheele lant der Israëliten, van wegen Sauls tyrannije.

3 Te weten, die in het naestvoorgaende Capittel genoemt staen.

2

Gewapent met bogen, ⁴ rechts ende slincks met steenen werpende, ende met pijlen schietende uyt den boge: sy waren ⁵ van de broederen Sauls, uyt Benjamin.

4 D. sy waren soo veerdigh in het werpen met hare slincker, als met hare rechter hant. siet dergelijcke Iudic. 20. vers 16.

5 Dat is, van sijn maeghschap, ofte bloetverwanten. Dit hebben die mannen gedaen, bezijden stellende de maeghschap, ende siende op de rechtveerdige sake Davids, in ’t ongelijck dat Saul hem aendede. Aldus heeft selfs Ionathan de sone Sauls, de sake Davids voorgestaen, hoewel hy by sijnen vader gebleven is.

3

Het Hooft was Ahiëzer, ende Ioas, sonen van Semaa den Gibeathiter, daer na Ieziël, ende Pelet, sonen Azmavets, ende Beracha, ende Iehu de Antothiter.

4

Ende Ismaja de Gibeoniter was een heldt onder de dertigh, ende over dertigh [gestelt:] ende Irmeja, ende Iahaziël, ende Iohanan, ende Iozabad, de Gederathiter.

5

Eluzai, ende Ierimoth, ende Bealja, ende Semarja, ende Sephatja de Haruphiter.

6

Elkana, ende Issia, ende Azareël, ende Ioëzer, ende Iasobam de Korhiters.

7

Ende Iohela, ende Zebadja de sonen Ierohams van Gedor.

8

⁶ Oock scheydden hen van de Gaditen af tot David in ⁷ die vestinge na de woestijne, kloecke helden, krijghslieden ter oorloge, ⁸ toegerust met rondasse ende schildt, ende hare aengesichten ⁹ waren aengesichten der leeuwen: ende sy waren ¹⁰ als de rheen op de bergen in snelligheyt.

6 Hy wil seggen, sy sonderden haer af van d’ander Israëliten die Saul noch aenhingen, ende sy vervoeghden haer by David.

7 Sommige verstaen dit van de burcht te Ziklag: Andere van de speloncke Adullam: Andre van Engedi.

8 Hebr. ordineerende.

9 T.w. verschrickelick aen te sien, als of sy leeuwen waren.

10 Desen lof wort oock Asahel den broeder Ioabs gegeven, 2.Sam. 2.18.

9

Ezer was ’t Hooft: Obadja de tweede, Eliab de derde.

10

Mismanna de vierde, Irmeja de vijfde.

11

Attai de seste, Eliël de sevenste.

12

Iohanan de achtste, Elzabad de negenste.

13

Irmeja de tiende, Machbannai de elfde.

14

Dese waren van de kinderen Gads, Hoofden des heyrs: een van de kleynste was over hondert, ende de grootste over duysent.

15

Dese selve zijn ’t die over de Iordane gingen in de eerste maent, doe ¹¹ deselve vol was aen alle hare oevers: ende sy verdreven alle [de inwoonders] ¹² der leeghten tegen het Oosten, ende tegen het Westen.

11 Siet Iosu. 3. vers 15.

12 Welverstaende die by de Iordane waren.

16

Daer quamen oock van de kinderen Benjamins ende Iuda op de vestinge tot David.

17

Ende David gingh uyt ¹³ hen te gemoete, ende antwoordde, ende seyde hen, Indien ghylieden ¹⁴ ter vrede tot my gekomen zijt, om my te helpen, soo sal mijn herte te gelijcke over u-lieden zijn: maer indien het is om my mijne vyanden bedrieghlick over te leveren, ¹⁵ daer doch geen wrevel in mijne handen en is, de Godt onser vaderen sie het, ende straffe het.

13 Hebr. voor haer aengesichte.

14 Dat is, vredes halven.

15 Dat is, daer ick doch niet schuldigh ben van yemant gewelt, of moetwilligh quaet ofte onrecht gedaen te hebben.

18

Ende de Geest ¹⁶ toogh Amasai aen, den ¹⁷ Oversten ¹⁸ der Hooftlieden, [ende hy seyde:] Wy zijn uwe, O David, ende met u zijn wy, ghy sone Isai, vrede, vrede zy u, ende vrede uwen hulperen, want uwe Godt helpt u: Doe namse David aen, ende steldese tot Hoofden der benden.

16 D. de Geest des Heeren, namelick de geest der kloeckmoedigheyt ende vrymoedigheyt, quam over Amasai, dat hy daer mede als met een kleet verciert wert, alsoo dat hy eene extra-ordinare vrymoedigheyt hadde, om David aldus aen te spreken. Siet dese maniere van spreken Iud. 6.34. ende elders.

17 Hebr. het Hooft.

18 Anders, van dertigh.

19

Daer ^a vielen oock van Manasse tot David, doe hy met de Philistijnen quam om [kolom] tegen Saul te strijden, ¹⁹ al hoewel syse niet en hielpen: want de Vorsten der Philistijnen verlieten hem ²⁰ met rade, seggende, ²¹ Met [perijckel van] onse hoofden ²² soude hy tot Saul sijnen heere vallen.

a 1.Sam. 29.1.

19 Verst. dat David met sijne mannen, de Philistijnen niet en hebbe geholpen in desen strijt tegen Saul, ende de Israëliten.

20 Dat is, na dat sy met malkanderen hier over raet gehouden hebbende, niet raetsaem gevonden hadden, dat David by haer in het leger blijven soude.

21 Hebr. met onse hoofden soude hy tot Saul sijnen heere vallen. Siet dergelijcke maniere van spreken boven 11.19.

22 Anders, sal hy tot Saul sijnen heere vallen, T.w. indien hem toegelaten wert met ons ten strijde te trecken.

20

Doe hy ²³ nae ²⁴ Ziklag toogh vielen tot hem uyt Manasse, Adnah, ende Iozabad, ende Iediaël, ende Michaël, ende Iozabad, ende Elihu, ende Zillethai: Hoofden der duysenden die in Manasse waren.

23 T.w. na dat hy van den Koningh der Philistijnen was afgedanckt, 1.Sam. cap. 29. versen 10, 11.

24 Dese stadt hadde de Koningh der Philistijnen David gegeven, 1.Sam. 27.6.

21

Ende dese hielpen David mede tegen ²⁵ die benden, want alle dese waren kloecke helden: ende sy waren Overste ²⁶ in ’t heyr.

25 Verstaet hier de hoopen of rotten der Amalekiten, die Ziklag hadden ingenomen, ende verbrant, dewijle David van daer getrocken was, 1.Sam. 30.1.

26 Te weten, in het heyr Davids.

22

Want daer quamender te [dier] tijt dagh by dagh tot David, om hem te helpen, tot een groot leger toe, als ²⁷ een leger Godes.

27 Dat is, een seer groot ende treffelick leger. Alsoo staet’er Psalm 36.7. bergen Godes. ende Ps. 80. vers 11. cederen Godes, D. hooge: Ende Nineve een stadt Godes, D. een seer groote stadt. Siet d’aenteeckeninge op Genes. 13.10.

23

Ende dit zijn de getalen der Hoofden der gener, die toegerust waren ten heyre, die tot David te Hebron quamen, om ²⁸ het Koninckrijcke Sauls tot hem te wenden, ²⁹ na den mont des HEEREN:

28 Siet boven op ’t eynde van Capittel 10. ende in ’t begin van Capittel 11.

29 Dat is, gelijck de Heere bevolen hadde, als hy David tot Koningh dede salven door Samuel, 1.Sam. cap. 16.

24

Der kinderen Iuda, die rondassen ende spiessen droegen, waren ses duysent, ende acht hondert, toegerustet ten heyre.

25

Van de kinderen Simeons kloecke helden ten heyre, seven duysent ende hondert.

26

Van de kinderen Levi, vier duysent ende ses hondert.

27

Ende Iehojada ³⁰ was Overste der Aaroniten: ende met hem warender drie duysent ende seven hondert.

30 Verstaet dit alsoo, dat hy d’Overste der Priesteren was, onder den Hoogenpriester Abiathar. siet 1.Sam. 23.9. of Overste dier Priesteren, die hier geseyt worden tot David gekomen te zijn.

28

Ende Zadok was een jongelingh, een kloeck heldt: ende uyt sijnes vaders ³¹ huys waren twee ende twintigh Overste.

31 D. geslachte.

29

Ende van de kinderen Benjamins, ³² de broederen Sauls, drie duysent: ³³ want tot noch toe warender vele van haer ³⁴ die het met den huyse Sauls hielden.

32 Dat is, bloetverwanten.

33 Dit is de reden waerom datter maer drie duysent Benjaminiten tot David gekomen waren.

34 Hebr. die de wacht des huyses Sauls wachtten. De Benjaminiten hielden lange de zijde Sauls, om dat hy uyt hare stamme gesproten was. Siet 2.Sam. cap. 2.

30

Ende van de kinderen Ephraims, twintigh duysent, ende acht hondert, kloecke helden, ³⁵ mannen van name in het huys harer vaderen.

35 Siet d’aenteeck. op Genes. 6.4.

31

Ende ³⁶ van de halve stamme Manasse achtien duysent die met namen uytgedruckt zijn, dat sy quamen om David Koningh te maken.

36 T.w. die op dese zijde der Iordane in den lande Canaan woonden, want de ander helft, die op gene zijde der Iordane woonde, is met de Rubeniten, ende Gaditen tot David gekomen, vers 37.

32

Ende van de kinderen Issaschar, die ³⁷ ervaren waren in ’t verstant van de tijden, om te weten wat Israël doen moeste: hare Hoofden waren twee hondert, ende alle hare broeders [pasten] op haer ³⁸ woort.

37 D. verstandige ende ervarene mannen, die goeden raet konden geven, op welcken tijt men alderbest wat soude mogen ofte konnen doen of laten, ’t zy in den krijgh ende politie, als Esth. 1.13. ofte oock in de lantbouwerije.

38 Hebr. mont.

33

Uyt Zebulon uytgaende in’t heyr, toegerustet ten strijde met alle krijghswapenen, vijftigh duysent: ³⁹ ende om een slagh-ordeninge te houden met een ⁴⁰ onwanckelbaer herte.

39 Verstaet hier by, sy waren veerdigh, of ervaren: ofte quamen, als vers 38.

40 Hebr. met niet herte ende herte, D. niet met een gedeelt ofte dobbel herte, maer oprecht ende bestandigh.

34

Ende uyt Naphtali duysent Overste: ende by haer met rondasse ende spiesse, seven en dertigh duysent.

35

Ende uyt de Daniten ten strijde toegerustet, acht en twintigh duysent ende ses hondert.

36

Ende uyt Aser, uytgaende in ’t heyr, om krijghs-orden te houden, waren veertigh duysent.

37

Ende van gene zijde der Iordane, van de Rubeniten ende Gaditen, ende de halve stamme Manasse met allerley krijghs-gereetschap ter oorloge, hondert ende twintigh duysent.

38

Alle dese krijghslieden, die haer in slagh-orden konden houden, ⁴¹ quamen met een volkomen herte te Hebron, om David Koningh te maken over gantsch Israël: Ende oock was al ’t overige van Israël een herte, om David ten Koningh te maken.

41 D. na dat sy te voren haer wel bedacht hadden, quamen sy met een oprecht eenvoudigh herte.

39

Ende sy waren ⁴² daer by David drie dagen langh ⁴³ etende ende drinckende:

42 Te weten, te Hebron.

43 Dat is, goet cier makende.

[fol. 181v\Arke. Hiram. David slaet--de Philistijnen.]

⁴⁴ want ⁴⁵ hare broeders hadden voor hen [wat] toebereyt.

44 Hy wil seggen, dat de Hebroniten haer voorsien hadden met spijse ende dranck, om hare broeders te tracteeren.

45 T.w. d’Israëliten die te Hebron woonden.

40

Ende oock de ⁴⁶ naeste aen hen, tot aen Issaschar, ende Zebulon, ende Naphtali, brachten broot op ezelen, ende op kemelen, ende op muylen, ende op runderen, meelspijse, stucken vijgen, ende stucken rosijnen, ende wijn, ende olie, ende runderen, ende ⁴⁷ kleyn vee in menighte: want daer was blijdtschap in Israël.

46 D. die daer by of daer ontrent, rontom henen woonden.

47 D. schapen ende geyten.