| |
| |
| |
Alle de Israëliten vergaderen te Hebron, vers 1, etc. ende salven David tot Koningh over haer, 3. Daer na trecken sy t’samen na Ierusalem, 4. David overwint die stadt, 5. door Ioab, 6. David gaet op den burcht te Ierusalem woonen, 7. Die stadt wort vernieuwt, 8. David wort dagelicks grooter, 9. Voorder worden verhaelt de Helden, ende voornaemste Overste Davids, ende hare kloecke daden, 10. Als zijn Iasobam, 11. Eleazar, 12. Davids lust om water te mogen drincken uyt den bornput onder de poorte Bethlehems, 17. het welck hem die drie Helden halen, doch hy en woudet niet drincken, 18. Abisai is de derde onder die Helden, 20. Benaja verslaet twee leeuwen, 22. ende eenen grooten Egyptischen man, 23. Helden onder het krijghsvolck, 26.
| |
| |
[fol. 180v\David Koningh. Register van--Davids Helden.]
| |
1
a DOe vergaderde sich 1 gantsch Israël tot David na Hebron, seggende, Siet, 2 wy zijn u gebeente ende u vleesch.
| |
2
Selfs oock 3 te voren, doe Saul noch Koningh was, b hebt ghy Israël uytgeleyt, ende ingeleyt: Oock heeft de HEERE uwe Godt tot u geseyt, Ghy sult mijn volck Israël 4 weyden, ende ghy sult voorganger zijn van mijn volck Israël.
| |
3
Oock quamen alle Oudtste in Israël tot den Koningh na Hebron, ende David maeckte een verbont met haer te Hebron, voor het aengesichte des HEEREN: Ende sy salfden David ten Koningh over Israël, c na het woort des HEEREN 5 door den dienst Samuëls.
| |
4
Ende David toogh henen, ende 6 gantsch Israël, na Ierusalem, welcke is Iebus: d want daer waren de Iebusiten de inwoonders des lants.
| |
5
Ende de inwoonders van Iebus seyden tot David, Ghy en sult hier niet in komen: David dan noch wan 7 de burcht Zions, welcke is de stadt Davids.
| |
6
Want David seyde, Al die de Iebusiten ten eersten slaet, sal tot 8 een Hooft, ende tot een Overste worden: Doe beklomse Ioab de sone Zeruja ten eersten, daerom wert hy tot een Hooft.
| |
7
David nu woonde op de burcht, daerom hietmense de stadt Davids.
| |
8
Ende hy bouwde de stadt rontom, van Millo af, ende rontom henen: Ende Ioab 9 vernieuwde het overige der stadt.
| |
9
Ende David 10 gingh geduerighlick voort, ende wert groot, want de HEERE der heyrscharen was met hem.
| |
10
Dese e nu waren de Hoofden der helden, die David hadde, die haer dapper by hem gedragen hebben 11 in sijn Koninckrijck by geheel Israël, 12 om hem Koningh te maken, f na ’t woort des HEEREN over Israël.
| |
11
13 Dese nu zijn van het getal der helden die David hadde: 14 Iasobam de sone Hachmoni was het Hooft der dertigen, die sijn spiesse tegens drie hondert opheffende, versloeghse op een mael.
| |
12
Ende na hem was Eleazar de sone Dodo de Ahohiter: hy was 15 onder die drie helden.
| |
13
Hy was met David te 16 Pas-Dammim, g als de Philistijnen daer ten strijde vergadert waren, ende het stuck des ackers vol gerste was, ende het volck voor het aengesichte der Philistijnen vloodt.
| |
14
Ende 17 sy stelden sich in het midden van dat stuck ende beschermden ’t, ende sy sloegen de Philistijnen: Ende de HEERE verlostese door een groote verlossinge.
| |
15
Ende h drie uyt de dertigh Hoofden togen af na den rotzsteen tot David in de speloncke Adullam: ende het leger der Philistijnen hadde sich gelegert in ’t dal Rephaim.
| |
16
Ende David was doe in de vestinge: Ende de besettinge der Philistijnen was doe te Bethlehem.
| |
17
Ende David kreegh lust ende seyde: 18 Wie sal my water te drincken geven uyt Bethlehems bornput die onder de poorte is?
| |
18
Doe braken die drie door het leger der Philistijnen, ende 19 putteden water uyt Bethlehems bornput die onder de poorte is, ende sy droegen ’t ende brachten het tot David: Doch David en wilde ’t niet drincken, maer hy goot het uyt 20 voor den HEERE.
| |
19
Ende hy seyde, 21 Dat late mijn Godt verre van my zijn, van sulcks te doen: [kolom] 22 soude ick het bloet deser mannen drincken? 23 met perijckel hares levens, ja 24 met perijckel hares levens hebben sy dat gebracht: ende hy en wilde het niet drincken: Dit deden de drie helden.
| |
20
Abisai nu de broeder Ioabs, die was oock het Hooft van 25 drien, ende hy verheffende sijn spiesse tegen drie hondert, versloeghse: Alsoo 26 hadde hy eenen name onder die drie.
| |
21
Uyt die drie was hy ge-eert boven de twee, daerom wert hy hen tot een Overste: 27 Maer hy en quam tot aen die [eerste] drie niet.
| |
22
Benaja de sone van Iojada, eenes dapperen mans sone, van 28 Kabzeël was groot van daden: 29 Hy versloegh twee stercke 30 leeuwen van Moab: Oock gingh hy af, ende versloegh eenen leeuw 31 in het midden des kuyls 32 ter sneeuwtijt.
| |
23
Hy versloegh oock eenen Egyptischen man, 33 eenen man van groote lenghte, van 34 vijf ellen, ende die Egyptenaer hadde een spiesse in de hant, als 35 een wevers boom; maer hy gingh tot hem af met 36 eenen staf, ende hy ruckte de spiesse uyt de hant des Egyptenaers, ende 37 hy doode hem met sijne [eygene] spiesse.
| |
24
Dese dingen dede Benaja de sone Iojada: dies hadde 38 hy eenen name onder 39 die drie helden.
| |
25
Siet hy was de heerlickste van 40 die dertigh, nochtans en quam hy tot aen 41 de drie niet: Ende David stelde hem over 42 sijne trauwanten.
| |
26
i De helden nu der heyren waren Asahel, de broeder Ioabs, 43 Elhanan de sone van Dodo van Beth-lehem.
| |
27
Sammoth de Haroditer, Helez de Peloniter.
| |
28
Ira de sone Ikkes de Tekoiter, Abiëzer de Anthothiter.
| |
29
Sibbechai de Husathiter, Ilai de Ahohiter.
| |
30
Maharai de Netophathiter, Heled de sone Baana de Netophathiter.
| |
31
Ithai de sone Ribai van Gibea der kinderen Benjamins: Benaja de Pirhathoniter.
| |
32
Hurai 44 van de beken Gaas, Abiël de Arbathiter.
| |
33
Azmaveth de Baharumiter, Eljahba de Saalboniter.
| |
34
[Van] de kinderen Hasems des Gizoniters was Ionathan de sone van Sage de Harariter.
| |
35
Ahiam de sone Sachar de Harariter, Eliphal de sone Ur.
| |
36
Hepher de Mecheratiter, Ahija de Peloniter.
| |
37
Hezro de Carmeliter, Naarai de sone Ezbai.
| |
38
Ioël de broeder Nathans, Mibhar de sone van Geri.
| |
39
Zelek de Ammoniter, Nahrai de Berothiter, wapendrager Ioabs des soons Zeruja.
| |
40
Ira de Ithriter, Gareb de Ithriter.
| |
41
Urija de Hethiter, Zabad de sone Ahlai.
| |
42
Adina de sone Siza de Rubeniter was het Hooft der Rubeniten, 45 nochtans warender dertigh boven hem.
| |
43
Hanan de sone Maacha, ende Iosaphat de Mithniter.
| |
44
Ussija de Asteratiter: Sania, ende Ieiël de sone Hothams, des Aroëriters.
| |
45
Iediaël de sone Simri, ende Ioha sijn broeder de Tiziter.
| |
46
Eliël Hammahavim, ende Ieribai, | |
[fol. 181r\Davids medestanders uyt alle--stammen.]
| |
ende Iosavja de sonen Elnaams: ende Ithma de Moabiter.
| |
47
Eliël ende Obed, ende Iaaziël van Mezobaja.
|
-
1
- Niet dat alle ende een yegelick persoon des gantschen Israëls zy vergadert geweest, maer neffens een groote menighte van de gemeynte, oock de Oudtste des volcks, ende de Hoofden der stammen. vers 3. siet onder cap. 12. vers 23. Soo dat dit als een vergaderinge van Staten geweest is, na de doot Isbosets.
-
2
- D. uwe maeghschap ende bloetverwanten. siet d’aent. op Genes. 29.14.
-
3
- Hebr. oock gisteren, oock eergisteren, oock doe Saul noch Koningh was, etc.
-
4
- T.w. gelijck een herder sijne schapen weydet. siet Psal. 78. vers 71. De Koningen worden dickwils herders des volcks genoemt.
-
6
- D. eenige van het krijghsvolck uyt alle de stammen Israëls. siet onder cap. 12. vers 23.
-
7
- T.w. de burcht die op den bergh Zions lagh.
-
8
-
Een Hooft is hier te seggen, een Generael over al het krijghsvolck.
-
9
- Hebr. hy maeckte levendigh. D. hy vernieuwde, of hy heelde, repareerde, of verbeterde ’t vervallene. And. liet leven.
-
10
- Hebr. gingh gaende, groot wordende.
-
11
- D. in den handel belangende het Koninckrijcke. Daer in hebben sich die mannen by alle de Israëliten dapperlick ende kloeckelick gedragen, insonderheyt in het innemen van Iebus.
-
12
- D. dat hy die te voren door Samuel tot Koningh gesalft was, na de doot Sauls in het Koninckrijcke gestelt ende bevestight mochte worden: Daer toe hebben hem dese helden geholpen tegen sijne vyanden.
-
13
- Uyt dese heeft David gekoren de Overste, die ordinaerlick by hem in het leger waren.
-
14
- Vergel. dit met 2.Sam. 23.8.
-
15
- Verstaet Iasobam, die de eerste was, Eleazar de tweede, ende Samma de derde, die hier wort voorby gegaen, maer hy wort uytgedruckt 2.Sam. 23. vers 11. Dese drie zijn het die ’t water uyt den bornput te Bethlehem voor David haelden.
-
16
- Anders, Dammin, 1.Sam. 17.1.
-
g
- 2.Sam. 5.17. ende 23.11.
-
17
- T.w. die voorgemelde helden. siet 2.Sam. 23.11.
-
18
- D. Ick wensche datter yemant ware, die my te drincken gave uyt dien bornput, etc.
-
20
- Dat is, Godt ter eere.
-
21
- Hebr. dat zy my van mijnen Godt verre.
-
22
- Siet 2.Sam. cap. 23. vers 17.
-
23
- Hebr. met, of, op hare zielen, Dat is, met perijckel hares levens.
-
24
- David herhaelt sijne vorige woorden, uyt groote verwonderinge. siet gelijcke maniere van spreken Gen. 49.4.
-
25
- T.w. van dewelcke stracks sal gesproken worden, van Abisai, in dit 20 vers, van Benaja, vers 22. ende van Asahel, vers 26. na sommiger meyninge.
-
26
- Anders, maer hy en hadde geenen name onder die drie. De verscheydentheyt der uytlegginge ontstaet uyt de verscheydentheyt van het schrijven ende lesen des Hebreeuschen texts.
-
27
- De meyninge is, dat hy in sterckte, ende in kloecke daden, by de voorgaende andre drie, van dewelcke vers 15. gesproken is, niet en was te vergelijcken.
-
28
- Dit was een stadt in de stamme Iuda gelegen, Iosu. 15.21.
-
29
- Siet 2.Sam. cap. 23. vers 20.
-
30
- Eenige verstaen hier door leeuwen, stercke mannen als leeuwen.
-
31
- D. in eenen put, of gracht.
-
32
- Hebr. in den dagh der sneeuw, of, op eenen sneeuwdagh.
-
33
- Hebr. eenen man der mate, D. eenen man van groote mate ende lenghte. siet 2.Sam. 23.21.
-
34
- Goliath was ses ellen ende een spanne langh, 1.Sam. 17.4.
-
35
- D. soo dicke als eenes wevers boom. Soo dicke was oock Goliaths spiesse.
-
36
- Eenen stock ende slinger waren oock Davids geweere, doe hy met Goliath gingh strijden.
-
37
- Dit hadde David oock gedaen, 1.Sam. 17.51.
-
38
- D. hy was vermaert, T.w. van wegen sijne sterckte ende kracht.
-
39
- Dese drie helden zijn geweest in de tweede ordeninge, ende waren dese, Abisai, Benaja, ende Asahel.
-
40
- Siet 2.Sam. cap. 23. vers 24. daer worden dese dertigh, ende andere meer genoemt.
-
41
- Te weten, van dewelcke vers 18. gesproken is.
-
42
- Hebr. over sijne gehoorsaemheyt, dat is, over sijne gehoorsame, verstaende daer by sijne trauwanten, ofte lijfwacht, die altijt by ende ontrent den Koningh waren, om sijne bevelen te gehoorsamen.
-
43
- Anders, Elchanan sijnes ooms sone van Bethlehem.
-
44
- Anders, uyt een van de valleijen, ofte, leeghten, D. uyt eene der selver.
-
45
- Dat is, de dertigh helden van dewelcke te voren gesproken is, waren in kracht ende in daden treffelicker dan Hadina, ende de gene, die hier na genoemt worden.
|