Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xij. Capittel.

Ioas regeert vromelick, soo lange als Iojada leefde, vers 1, etc. hy stelt order, dat de tempel vermaeckt worde, 4. hy keert Hazaël van Ierusalem af, hem gevende de schatten des tempels, 17. hy wort van sijne knechten gedoot; ende sijn sone Amazia wort Koningh in sijne plaetse, 20.

1

IN het ^a sevende jaer van ¹ Iehu wert ² Ioas Koningh, ende regeerde veertigh jaer te Ierusalem: ende sijner moeder naem was ³ Zibia van ⁴ Ber-Seba.

a 2.Chron. 24.1.

1 De Koningh Israëls: van den welcken siet boven cap. 9. ende 10.

2 Hebr. Iehoasch.

3 Hebr. Tsibia.

4 Siet van dese stadt Genes. 21. op vers 31.

2

Ende Ioas dede dat recht was in de oogen des HEEREN, alle sijne dagen; ⁵ in dewelcke de Priester Iojada hem onderwees.

5 Maer na de doot Iojada des Hoogenpriesters, wiens goede leere hy heeft vergeten, is tot valschen Godesdienst vervallen; ende daerom oock gestraft geweest. Siet 2.Chron. 24. versen 17, 18.

3

Alleenlick en werden de hooghten niet wech genomen: ’t volck offerde, ende roockte noch op de hooghten.

4

Ende Ioas seyde tot de Priesteren; ^b Al het gelt ⁶ der geheylighde dingen, dat gebracht sal worden in ’t Huys des HEEREN, [te weten] het gelt ⁷ des genen die overgaet [tot de ⁸ getelde;] ⁹ het gelt van een yeder ¹⁰ der persoonen [na] sijne schattinge, [ende] ¹¹ al het gelt, dat in eens yeders herte ¹² komt, om [dat] te brengen in het Huys des HEEREN;

b 2.Reg. 22.3, etc.

6 Hebr. heyligheden: D. die den Heere geheylight, ende tot sijnen dienst toege-eygent; ende nu tot den bouw, ende vermakinge des tempels moesten aengeleght worden. Van dese worden hier sekere soorten vermelt, na uytwijsen der volgender woorden.

7 Hebr. des voorbygaenden, ofte, des overgaenden: Te weten, onder, of, tot de getelde: D. die gereeckent wiert onder de gene, die geschat moesten worden. Dese nu waren alle de gene, die twintigh jaren, ende daer boven oudt waren, die wanneer de tellinge geschiedde, moesten elck eenen halven sikel voor haer hooft geven, Exod. 30.13. Dit was de eerste soorte der geheylighde dingen.

8 Dit woort is hier in gevoeght uyt Exod. 30.13.

9 Hebr. des mans gelt der zielen sijner schattinge, dat is, het gelt, daer mede de Priester een persoon, die sijn gelofte den Heere gedaen hadde, geschat heeft, op dat hy sich soude lossen, ende vry maken. siet de wet hier van Levit. 27. vers 2. Dit was de tweede soorte der geheylighde dingen.

10 Hebr. zielen. Dit woort is hier voor persoonen, ofte menschen genomen. Siet Gen. cap. 12. op vers 5.

11 De derde soorte der geheylighde dingen was, die yemant gantsch vrywillighlick den Heere offerde, sonder daer toe door eenige wet genootsaeckt te zijn, maer wel opgeweckt zijnde door vermaninge, 2.Chron. 24.5, 6. Vergelijckt Exod. 35.5.

12 Hebr. opkomt, of, klimt.

5

Sullen de Priesters tot sich nemen een yeder van sijnen bekenden: ende sy sullen de breucken van het Huys ¹³ verbeteren, na alles, wat daer ¹⁴ voor breucke bevonden sal worden.

13 Hebr. verstercken. Ende soo in ’t volgende.

14 Verstaet dat gescheurt, gespleten, gereten, ofte vervallen was door den ouderdom des gebouws; ofte geschonden, ende verwoest, door de godtloose Athalia. Siet 2.Chron. cap. 24. vers 7.

6

Maer het geschiedde in ’t drie en twintighste jaer des Koninghs Ioas; dat de Priesters de breucken van het Huys niet gebetert en hadden.

7

Doe riep de Koningh Ioas den Priester Iojada, ende de [andere] Priesteren, ende seyde tot hen; Waerom en betert ghylieden niet de breucken van het Huys? Nu dan ¹⁵ en neemt geen gelt van uwe bekende, ¹⁶ dat ghy het soudt geven voor de breucken van het Huys.

15 Gelijck ghy te voren gedaen hebt. Siet versen 4, 5.

16 Gelijck ghy te voren wel belooft, maer niet gedaen en hebt.

8

Ende de Priesters bewillighden van den volcke geen gelt te nemen, nochte de breucken van het Huys te verbeteren.

9

Maer de Priester Iojada ¹⁷ nam eene kiste, ende boorde een gat in haer ¹⁸ decksel, ende settede die by den altaer ¹⁹ ter rechter hant, als yemant in quam in het Huys des HEEREN; ende de Priesters, die den ²⁰ dorpel bewaerden, staken daer in al het gelt, dat ten Huyse des HEEREN gebracht wiert.

17 Met consent, ja door bevel des Koninghs, 2.Chron. 24.8.

18 Hebr. in hare deure.

19 Verstaet aen den post, ofte ter zijden der deure, daer men ingingh in den voorhof der Priesteren, alwaer de brand-offers altaer stont, aen het eynde van den grooten voorhof: want soo verre mochte gantsch Israël komen, gelijck de Leviten daer aen den dorpel deser deure de wacht hielden, Numer. 18.4. Sulck een offerkiste was oock noch in den tempel ter tijt Iesu Christi. Siet Marc. 12.41. Luce 21.1.

20 T.w. der poorte van het voorhof der Priesteren; ende dat na het voorschrift des Heeren, Numer. 18. vers 4.

10

Het geschiedde nu, als sy sagen, dat veel gelts in de kiste was, dat des Koninghs ²¹ schrijver met den Hoogenpriester op quam, ende ²² bonden t’samen, ende telden het gelt, dat in den Huyse des HEEREN gevonden wiert.

21 D. Griffier, ofte Secretaris. Alsoo onder 19. vers 2. ende 22.3. item 2.Sam. cap. 8. vers 17.

22 T.w. in buydelen, ofte sacken.

11

Ende sy gaven het gelt wel gewogen in handen der ²³ Versorgers van dat werck,[kolom] die bestelt waren over het Huys des HEEREN: ende sy besteedden het uyt aen de ²⁴ timmerlieden, ende aen de bouwlieden, die het Huys des HEEREN vermaeckten.

23 Hebr. doenders van dat werck. Alsoo onder 22.5. D. die als Opsienders over dit werck des tempels gestelt waren.

24 Hebr. werckmeesters des houts.

12

Ende aen de ²⁵ metselaren, ende aen de steenhouwers, ende om hout, ende ²⁶ gehouwene steenen te koopen, om de breucken van het Huys des HEEREN te verbeteren: ende voor al dat ²⁷ uytgegeven wert voor het Huys, om [dat] te beteren.

25 Het Hebr. woort beteeckent in het gemeyne, de gene die steenen mueren, ende houten wanden, ende heyningen maken. Alsoo ond. 22. vers 6. Iesa. 58.12. Ezech. 22.30. Hier is ’t voor metselaren genomen.

26 Hebr. steenen der uythouwinge, ofte, snijdinge, D. die uyt der aerde gehouwen worden, ende daer na oock moeten door houwinge, ofte snijdinge tot sekeren gebruycke gefatsoeneert worden.

27 Hebr. dat uytgingh, D. dat uytgeleght wiert van gelt, ofte anders uyt besteedt, tot behoefte van de vermakinge des tempels.

13

Evenwel ²⁸ en werden niet gemaeckt voor het Huys des HEEREN ²⁹ silvere schalen, gaffelen, sprenghbeckens, trompetten, [noch] eenigh gouden vat, ofte silveren vat, van het gelt, dat ten Huyse des HEEREN gebracht wert.

28 D. sy voorderden soo seer den bouw des tempels, dat sy de vaten tot den Godesdienst behoorende, niet en maeckten, voor dat het bouwerck volbracht was: maer daer na hebben sy oock van het overschot des gelts allerley vaten gemaeckt. siet 2.Chro. cap. 24. vers 14.

29 Siet van dese vaten 1.Reg. 7.50.

14

Maer sy gaven dat den genen, die het werck deden: ende sy beterden daer mede het Huys des HEEREN.

15

Daer toe ³⁰ en eyschtense geene reeckeninge van de mannen, dien sy dat gelt in hare handen gaven, om den genen die het werck deden te geven: want sy handelden ³¹ trouwelick.

30 Of, en deden de mannen geene reeckeninge doen: ofte, en reeckenden niet met den mannen.

31 Hebr. in waerheyt, ofte, trouwe: Dat is, op geloove. De sin is: Gelijck het gelt hare vromigheyt toevertrouwt was, alsoo hebbense oock het selve trouwelick aengeleght, ende besteedt.

16

Het gelt van schuld-offer, ende het gelt van sond-offeren wert ten Huyse des HEEREN niet gebracht: het was voor den Priesteren.

17

^{32 c} Doe trock Hazaël de Koningh van Syrien op, ende krijghde tegen ³³ Gath, ende namse in: ^d daer na ³⁴ stelde Hazaël sijn aengesichte, om tegen Ierusalem op te trecken.

32 Namel. na dat Iojada nu gestorven was, ende Ioas sijne wegen verdorven hadde, 2.Chron. 24. versen 22, 23

c 2.Reg. 13.25.

33 Siet 1.Reg. 2. op vers 39.

d 2.Reg. 8.12. 2.Chron. 24.23.

34 Sijn aengesichte yewers na stellen, is yet ernstelick voornemen, ende aengrijpen. siet 2.Chro. 20. vers 3. Ierem. 42. vers 15. Ezech. 21. vers 2. Daniel 9.3. Luce 9.51.

18

^e Maer Ioas de Koningh van Iuda nam alle de geheylighde dingen, die Iosaphat, ende Ioram, ende Ahazia sijne vaderen, de Koningen van Iuda geheylight hadden, ende sijne ³⁵ geheylighde dingen, ende al het gout, dat gevonden wert in de schatten van het Huys des HEEREN, ende van het huys des Koninghs, ende sonde het tot Hazaël den Koningh van Syrien: doe trock hy op van Ierusalem.

e 2.Reg. 18.15.

35 Hebr. heyligheden. Als bov. vers 4. Siet Levit. cap. 5. op vers 15.

19

Het overige nu der geschiedenissen van Ioas, ende al dat hy gedaen heeft, is dat niet geschreven in het boeck der Chroniken der Koningen van Iuda?

20

^f Ende sijne knechten stonden op, ende maeckten eene verbintenisse, ende sloegen Ioas ³⁶ in het huys Millo, dat afgaet na ³⁷ Silla:

f 2.Reg. 14.5.

36 Anders, Bethmillo. Siet Iudic. 9. op vers 6.

37 De naem eener plaetse. Uyt de eygenschap des woorts meenen sommige, dat dit zy een seker gehooghde wegh geweest, die Salomo soude gemaeckt hebben, om van de stadt Davids in den tempel te gaen, 2.Chron. 9.11. Andre meynen dat Silla zy geweest de name eener stadt, niet verre van het huys Millo gelegen.

21

Want ³⁸ Iozacar de sone van ³⁹ Simeath, ende ⁴⁰ Iozabad de sone van ⁴¹ Somer, sijne knechten, sloegen hem, dat hy sterf; ende sy begroeven hem met sijne vaderen in de ⁴² stadt Davids: ende Amazia sijn soon wert Koningh in sijne plaetse.

38 Anders genaemt Zabad, 2.Chron. cap. 24. vers 26.

39 De naem van eene Ammonitische vrouwe, 2.Chron. 24.26.

40 Hebr. Iehozabad.

41 Anders, van Simrith. Dese was eene Moabitische vrouwe, 2.Chron. cap. 24. vers 26.

42 Maer niet in het graf der Koningen van Iuda, 2.Chron. 24.25.