Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het vj. Capittel.

Na dat de Arke seven maenden by de Philistijnen geweest was, vers 1, etc. overleggen sy met hare Priesters, hoe sy deselve wederom sullen senden, 2. die raden dat mense niet ledigh, maer met een geschenck soude wederom senden, 3. namelick met vijf goudene spenen ende muysen, 4. op eenen nieuwen wagen, 7. alsoo deden de Philistijnen, 10. De koeijen die in den wagen gespannen waren, gingen regel recht na Beth-Semes, 12. Alwaer de Leviten des halven offerhande doen, 14. Wat Vorsten ende steden goudene spenen ende muysen geoffert hebben, 17. De Beth-

[fol. 119v\ d’Arke weder gesonden met geschencken.]

Semiters worden swaerlick van den Heere geslagen, om dat sy door nieuwsgierigheyt in de Arke sagen, 19. Sy versoecken aen die van Kiriath-Iearim, datse de Arke van daer in hare stadt halen wouden, 20.

1

ALs nu d’Arke des HEEREN seven maenden in ’t lant der Philistijnen geweest was,

2

Soo riepen de Philistijnen de Priesters, ende de waerseggers, seggende, Wat sullen wy met de Arke des HEEREN doen? laett ons weten ¹ waer mede wy’se aen ² hare plaetse senden sullen.

1 Anders, Hoe.

2 T.w. in het lant van Israël.

3

Sy dan seyden, Indien ghy de Arke des Godts Israëls wech sendet, en sendtse niet ³ ledigh wech, maer ⁴ vergeldet ⁵ hem gantschelick een schult-offer: dan sult ghy genesen worden, ende u-lieden sal bekent worden waerom sijne ⁶ hant van u niet af en wijckt.

3 D. niet sonder eenigh geschenck, ofte vereeringe.

4 Hebr. vergeldende vergeldt.

5 T.w. den Godt Israëls.

6 D. de plage, of straffe, die alleene van de macht ende regeeringe Godes komt.

4

Doe seyden sy, Welck is dat schult-offer dat wy hem vergelden sullen? ende sy seyden, Vijf goudene spenen, ende ⁷ vijf goudene muysen, na ⁸ den getale der Vorsten der Philistijnen: want ⁹ het is eenerley plage ¹⁰ over u alle, ende over uwe Vorsten.

7 Van de muysen en is te voren niet gesproken.

8 Siet van dese vijf Vorsten, vers 17.

9 Sy willen seggen, de Vorsten, Overste, ende het gemeyne volck te Ekron, zijn van Godt met eene, ende deselve plage geplaeght.

10 Hebr. over hen alle. siet boven 5.11.

5

Soo maeckt dan beelden uwer spenen, ende beelden ¹¹ uwer muysen, die het lant verderven, ende ¹² geeft den Gode Israëls de eere: misschien sal hy sijne hant verlichten van over u-lieden, ende van over uwen ¹³ Godt, ende van over u lant.

11 D. der muysen, die u geplaeght ende gepijnight hebben. Gelijck de spenen der Philistijnen lichaem geplaeght hebben, alsoo hebben de muysen haer schade gedaen aen haer bezaeyde lant, met het zaet te knagen, ende te eten.

12 Mits bekennende, dat ghy met rechte van hem gestraft zijt over uwe vergrijpinge aen de Arke des Heeren. Alsoo spreeckt oock Iosua tot Achan, Ios. 7.19.

13 T.w. Dagon.

6

Waerom doch soudet ghylieden u herte verswaren, gelijck de ¹⁴ Egyptenaers ende Pharao haer herte verswaert hebben? en hebbense niet, ¹⁵ doe hy [wonderlick] ^a met ¹⁶ haer gehandelt hadde, ¹⁷ haer laten trecken, dat sy ¹⁸ henen gingen?

14 Dese maniere van spreken, T.w. dat eenigh dingh in het gemeyn geseyt wort, ende daer na het een of het ander in ’t bysonder, wort meer maels in de Heylige Schrift gebruyckt, als Ios. 2. vers 1. 1.Reg. c. 11. vers 1. 2.Sam. c. 2. vers 1. Psalm 18.1. Marc. 16.7.

15 And. doe hy met hen doende vvas, of, doen hy sich oeffende aen haer, ofte, na dat hyse bespot hadde.

a Exod. 12.31.

16 T.w. de Egyptenaers.

17 Te weten, de Israëliten.

18 Te weten, uyt Egypten.

7

Nu dan, ¹⁹ neemt ende maeckt eenen ²⁰ nieuwen wagen, ende twee zoogende koeijen, op dewelcke geen jock gekomen en is, spant de koeijen aen den wagen, ende brenght ²¹ hare kalveren van achter hen ²² weder na huys.

19 And. maeckt ende neemt eenen nieuvven vvagen.

20 De Heydensche Priesters hebben geachtt, dat het onbetamelick was, dat men de Arke des Heeren soude setten ende voeren op eenen wagen, die te voren tot boeren werck, of tot anderen arbeyt was gebruyckt geweest. siet diergelijcke 2.Sam. cap. 6. vers 3.

21 Hebr. hare sonen, ofte, kinderen, alsoo oock vers 10.

22 Dit vermeerdert het wonderwerck, dat de koeijen niet weder gekeert en zijn na hare zuygelingen.

8

Neemt dan de Arke des HEEREN, ende setse op den wagen, ende leght de goudene ²³ kleynodien, die ghy ²⁴ hem ten schult-offer vergelden sult, in een kofferken aen hare zijde: ende sendtse wech, datse henen ga.

23 Hebr. vaten, gereetschap, T.w. de goudene spenen, ende muysen.

24 T.w. den Godt Israëls.

9

Siet dan toe, indiense den wegh harer lantpale opgaet na Beth-Semes, soo ²⁵ heeft hy ons dit groot quaet gedaen: maer soo niet, soo sullen wy weten, dat sijne hant ons niet geraeckt en heeft: het is ons een ²⁶ toeval geweest.

25 D. soo sullen wy daer uyt bekennen, dat de Godt Israëls ons dese plage heeft toegesonden.

26 D. yet daer van men de natuerlicke of de regeerende oorsake niet weten en kan.

10

Ende die lieden deden alsoo, ende namen twee zoogende koeijen, ende spandense aen den wagen, ende hare ²⁷ kalveren slooten sy in u huys.

27 Hebr. hare kinderen, ofte, sonen.

11

Ende sy setteden de Arke des HEEREN op den wagen, ende het kofferken met de goudene muysen, ende de beelden harer ²⁸ spenen.

28 Of, aersen.

12

De koeijen nu gingen recht in dien wegh, op den wegh na ²⁹ Beth-Semes op eene strate, ³⁰ sy gingen steeds voort, ³¹ al loeijende, ende en ³² weecken noch ter rechter noch ter slincker hant: ende de Vorsten der Philistijnen gingen achter deselve tot aen de lantpale van Beth-Semes.

29 Siet van dese stadt Iosu. 15.10. in de aenteeck. ende Iosu. 21.16.

30 Hebr. sy gingen gaende.

31 T.w. om dat sy van hare kalveren afgetrocken waren, want oock de beesten hare jongen lief hebben.

32 Hier uyt is af te nemen, datter verscheydene straten of bywegen geweest zijn, maer dese koeijen zijn, door de regeeringe Godes, den rechten wegh na Beth-Semes in gegaen.

13

Ende die van Beth-Semes ³³ maeyden den terwen-oogst in het dal, ende als sy [kolom] hare oogen ophieven, sagen sy de Arke, ende verblijdden haer als sy [die] sagen.

33 Dit pleegh in’t Ioodsche lant te geschieden ontrent Pincksteren, Levit. cap. 23. D. in de maent van Mey, of korts daer na: Ergo soo is de Arke van de Philistijnen genomen ontrent het begin van November, want sy is seven maenden in haer lant geweest, vers 1.

14

Ende de wagen quam op den acker Iosua des Beth-Semiters, ende bleef daer staende, ende daer was een groote steen: ende ³⁴ sy kloofden het hout des wagens, ende offerden de koeijen den HEERE ten brand-offer.

34 T.w. de Levitische Priesters, die te Beth-Semes woonden, als blijckt vers 15. Want dese stadt was den Leviten tot een wooninge gegeven. siet Ios. 21. vers 16. Deser ampt was het de Arke aen te tasten ende te dragen, Num. 4.5, etc.

15

Ende de Leviten namen de Arke des HEEREN af, ende het kofferken dat daer by was, daer de goudene kleynodien in waren, ende settense op dien grooten steen: ende die lieden van Beth-Semes ³⁵ offerden brand-offeren, ende slachtten slacht-offeren den HEERE, des selven daeghs.

35 D. sy behandighden den Priesteren beesten ten brand-offer, etc.

16

Ende als de vijf Vorsten der Philistijnen sulcks gesien hadden, soo keerden sy wederomme des selven daeghs na Ekron.

17

Dit nu zijn de goudene spenen, die de Philistijnen aen den HEERE ten schult-offer vergolden hebben: voor Asdod eene, voor Gaza eene, voor Askelon eene, voor Gath eene, voor Ekron eene.

18

Oock goudene muysen, na den getale aller steden der Philistijnen, onder de vijf Vorsten, van de vaste steden af, tot aen de lantvlecken: ende tot aen ³⁶ Abel den grooten [steen], op den welcken sy de Arke des HEEREN neder gestelt hadden, ³⁷ die tot op desen dagh is op den acker Iosua des Beth-Semiters.

36 D. klaghte. siet van desen steen bov versen 14, 15. waerom dat hy soo genaemt wort, siet vers 19. Vergel. Genes. 50.11.

37 Eenige verstaen hier de Arke; maer andere den steen, het welck geloovelicker is.

19

Ende [de HEERE] sloegh onder die lieden van Beth-Semes, om dat sy ³⁸ in de Arke des HEEREN gesien hadden: ja hy sloegh ³⁹ van den volcke seventigh mannen, [ende] vijftigh duysent mannen: doe bedreef het volck rouwe, om dat de HEERE eenen grooten slagh onder den volcke geslagen hadde.

38 Tegen het bevel Godes, Num. 4. versen 5, 20. Het schijnt wel dat de Beth-Semiters al te curieus geweest zijn, om te sien of de Philistijnen yets uyt de Arke genomen, ofte daer by gedaen hadden, ende het schijnt datter eenige stoute verachtsaemheyt mede vermenght is geweest.

39 T.w. van de andere Israëliten, die daer lagen om de wacht te houden, op dat hare lantpalen niet beschadight en werden: Oock van die, die daer van alle stammen gekomen waren om de Arke te sien, op de tijdinge dat deselve weder te huys gekomen was.

20

Doe seyden de lieden van Beth-Semes, Wie soude konnen bestaen voor het aengesichte ⁴⁰ des HEEREN, deses Heyligen Godts? ende tot wien van ons sal hy optrecken?

40 D. voor den HEERE die boven de Arke sich openbaerde.

21

Soo sonden sy boden tot de inwoonders van Kiriath-Iearim, seggende: De Philistijnen hebben de Arke des HEEREN weder gebracht, komt af, haeltse opwaerts tot u.